جمع بندی سوال در مورد حدیث ثواب تلاوت قرآن

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
سوال در مورد حدیث ثواب تلاوت قرآن

سلام

یه سوال در مورد حدیث شریف زیر دارم :

قال رسول الله صل الله علیه و آله :

عليكم بالقران فانه الشفاء النافع ... و اتلوه فان الله ياءجركم على تلاوته بكل حرف عشر حسنات اما انى لااقول (الم ) حرف ولكن الالف عشر و اللاءم عشر، و الميم عشر.رسول خدا فرمود: بر شما باد تمسك به قرآن ، زيرا قرآن ، شفاى كامل هر دردى است و نيز فرمود: بر شما باد تلاوت قرآن ، به درستى كه خداى متعال به هر حرفى كه تلاوت كنيد، ده حسنه به شما پاداش مى دهد. آگاه باشيد نمى گويم (الم ) يك حرف است بلكه براى قرائت الف ، ده حسنه و براى لام ده ، حسنه و براى ميم ده حسنه به شما پاداش مى دهد.
و حالا سوال :

دلیل اینکه جمله ی "
اما انى لااقول (الم ) حرف ولكن الالف عشر و اللاءم عشر، و الميم عشر" چی هست؟ مگه ابتدا نفرمودند که " فان الله ياءجركم على تلاوته بكل حرف عشر حسنات" یعنی برای تلاوت هر حرفی 10 حسنه هست، چه نیازی هست که در ادامه مثال "الم" رو زدن؟ مگه میشه کسی "الم" رو یک کلمه به حساب بیاره که حضرت این طور مثال زدن؟
ظاهرا از جهت تاکید هم نمی تونه باشه

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد صدیقین

سلام به شما پرسشگر گرامی

روایت مورد اشاره شما تنها در تفسیر منسوب به امام عسکری (علیه السلام) نقل شده، و بحار الانوار هم از همین تفسیر نقل روایت کرده است و متنش چنین است:

...ِ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ الشِّفَاءُ النَّافِعُ وَ الدَّوَاءُ الْمُبَارَكُ وَ عِصْمَةٌ لِمَنْ تَمَسَّكَ بِهِ وَ نَجَاةٌ لِمَنْ تَبِعَهُ لَا يَعْوَجُّ فَيُقَوَّمَ وَ لَا يَزِيغُ فَيُسْتَعْتَبَ وَ لَا يَنْقَضِي عَجَائِبُهُ وَ لَا يَخْلُقُ عَلَى كَثْرَةِ الرَّدِّ وَ اتْلُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْجُرُكُمْ عَلَى تِلَاوَتِهِ بِكُلِّ حَرْفٍ عَشْرَ حَسَنَاتٍ أَمَا إِنِّي لَا أَقُولُ الم حَرْفٌ وَ لَكِنَّ الْأَلِفَ عَشْرٌ وَ اللَّامَ عَشْرٌ وَ الْمِيمَ عَشْرٌ... (بحارالأنوار، ج 89، ص 183)

در این روایت از قول امام نقل شده که ایشان از پیامبر اکرم (صلوات الله و سلامه علیه و آله) نقل کرده اند که: بر شما باد به توجه به قرآن چرا که قران شفای سودبخش است و دوایی بابرکت و پناهگاه کسی است که به آن تمسک جوید و وسیله نجات کسی که از او پیروی نماید... آن را تلاوت نمایید که خداوند به تلاوت هر حرفش ده حسنه می دهد. آگاه باشید که من نمی گویم "الم" یک حرف است [و در مجموع ده حسنه دارد]، بلکه الف ده حسنه دارد، لام ده حسنه دارد و میم هم ده حسنه دارد...

و اما پاسخ پرسشگر محترم:
برای این روایت، شرحی از علما نیافتم، بنابراین پاسخ را به صورت احتمالی از دیدگاه خود بیان می کنم و آن اینکه:

1- خلیل بن احمد در العین _که از قدیمی ترین کتب معتبر لغت است_ کلماتی که رابط هستند و لو بیش از یک حرف داشته باشند را حرف می نامد مانند حتی، هل، بل، لعل.* با توجه به این مطلب، شاید منظور روایت این باشد که از آنجا که "الم" معنای مستقل و تمامی ندارد، ممکن است کسی به این اعتبار آن را مانند حروف ربط پنداشته و در مجموع، یک حرف حساب نماید و نتیجه بگیرد که "الم" در مجموع ده حسنه دارد! روایت، این مقدار پندار را هم برطرف می کند و می گوید: به هر کدام از دانه دانه حروفش، ده حسنه جداگانه می دهند.

2- نیز ممکن است یک قطع و افتادگی در روایت رخ داده باشد و راوی، بخشی از گفتگوی امام و پرسشگر _و نه همه سخنان آنها_ را نقل کرده باشد! این گونه موارد، نمونه های متعددی در دیگر روایات دارد و در بخش آسیب شناخت حدیث بررسی می شود؛ مثلا ممکن است در این قسمت که مثلا امام داشته توضیح می داده، راوی یا یک نفر که در مجلس حضور داشته از امام پرسیده: آیا حروف مقطعه مثل الم هم یک حرف حساب می شوند و در مجموع ده حسنه دارند؟ و امام پاسخ او را داده و گفته: من نمی گویم "الم" یک حرف است [که در مجموع ده حسنه داشته باشد]، بلکه الف ده حسنه دارد، لام ده حسنه دارد و میم هم ده حسنه دارد.

بعد راوی ای که این روایت را در کتاب تفسیر منسوب به امام عسکری نقل کرده، آن سؤال را برای ما نقل نکرده و فقط کلام امام را بدون هیچ فاصله ای نقل نموده است.

هر دوی این پاسخ ها، احتمالی است.

-----------------
* حرف: الحرف من حروف الهجاء. و كل كلمة بنيت أداة عارية في الكلام لتفرقة المعاني تسمى حرفا، و إن كان بناؤها بحرفين أو أكثر مثل حتى و هل و بل و لعل؛ العين، ج‏3، ص 211

صدیقین;557112 نوشت:
خلیل بن احمد در العین...

با تشکر
كتاب ((العين )) در عصر امام محمد باقر و امام جعفر صادق عليهما السلام تأليف شده
این یعنی بعد از پیامبر صل الله علیه و آله و چطور میشه پیامبر با توجه به این نکته که سالها بعد در کتاب لغتی به آن اشاره می شود این چنین فرمایشی داشته باشند؟
یعنی کسانی که در فاصله ای که پیامبر
صل الله علیه و آله این بیان نورانی رو داشتند تا زمانی که فراهیدی در کتاب خود اون نظر رو آورده زندگی کردند این سوال براشون ایجاد نشده؟!
شاید هم ایجاد شده و در تاریخ نیومده، منظورم اینه که آیا مورد اول با این چیزی که عرض کردم رد میشه؟؟

آوای باران;557373 نوشت:
با تشکر
كتاب ((العين )) در عصر امام محمد باقر و امام جعفر صادق عليهما السلام تأليف شده
این یعنی بعد از پیامبر صل الله علیه و آله و چطور میشه پیامبر با توجه به این نکته که سالها بعد در کتاب لغتی به آن اشاره می شود این چنین فرمایشی داشته باشند؟
یعنی کسانی که در فاصله ای که پیامبر
صل الله علیه و آله این بیان نورانی رو داشتند تا زمانی که فراهیدی در کتاب خود اون نظر رو آورده زندگی کردند این سوال براشون ایجاد نشده؟!
شاید هم ایجاد شده و در تاریخ نیومده، منظورم اینه که آیا مورد اول با این چیزی که عرض کردم رد میشه؟؟

سلام و تشکر از دقت شما

ارباب لغت _به ویژه اولین ها و برترین ها، که العین هم یکی از آنهاست_ به ریشه کلمات و اینکه معنای یک واژه در اصل چه بوده و در حالات مشتق چه معانی دیگری به آن ریشه اضافه شده، توجه و عنایت داشته اند و آنها را کمابیش بیان کرده اند. روایت مورد اشاره، منسوب به امام عسکری است و آن لفظ در زمان امام عسکری و از بیان ایشان به نقل از رسول خدا (علیهما السلام) بیان شده است. امام عسکری هم در قرن سوم زندگی می کرده؛ پس استناد به العین خلیل _که در قرن دوم می زیسته، یعنی یک قرن قبل از نقل این روایت از امام عسکری_ بیراه نیست! به ویژه اینکه او با دوران صدر اسلام یکی دو نسل فاصله دارد و دوران تابعین را هم درک کرده؛ پس گزارش هایش از معنای لغات، می تواند در فهم ما از آیات و روایات راهبردی و کارگشا باشد.

در عین حال، مطلب تنها در قالب احتمال عرض شد و قابل اشکال و مناقشه است.

الم از رموز قرآن است ویکی از ویژگی های حضرت مهدی ونشانه های او ترجمه کردن همین ها است

پرسش:
یه سوال در مورد حدیث شریف زیر دارم: «قال رسول الله صل الله علیه و آله: عليكم بالقران فانه الشفاء النافع ... و اتلوه فان الله ياءجركم على تلاوته بكل حرف عشر حسنات اما انى لااقول (الم ) حرف ولكن الالف عشر و اللاءم عشر، و الميم عشر»؛ رسول خدا فرمود: بر شما باد تمسك به قرآن ، زيرا قرآن ، شفاى كامل هر دردى است و نيز فرمود: بر شما باد تلاوت قرآن ، به درستى كه خداى متعال به هر حرفى كه تلاوت كنيد، ده حسنه به شما پاداش مى دهد. آگاه باشيد نمى گويم (الم ) يك حرف است بلكه براى قرائت الف ، ده حسنه و براى لام ده ، حسنه و براى ميم ده حسنه به شما پاداش مى دهد. و حالا سوال : دلیل اینکه جمله ی "اما انى لااقول (الم ) حرف ولكن الالف عشر و اللاءم عشر، و الميم عشر" چی هست؟ مگه ابتدا نفرمودند که " فان الله ياءجركم على تلاوته بكل حرف عشر حسنات" یعنی برای تلاوت هر حرفی 10 حسنه هست، چه نیازی هست که در ادامه مثال "الم" رو زدن؟ مگه میشه کسی "الم" رو یک کلمه به حساب بیاره که حضرت این طور مثال زدن؟ ظاهرا از جهت تاکید هم نمی تونه باشه

پاسخ:
روایت مورد اشاره شما تنها در تفسیر منسوب به امام عسکری (علیه السلام) نقل شده، و بحار الانوار هم از همین تفسیر نقل روایت کرده است و متنش چنین است: «...ِ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ الشِّفَاءُ النَّافِعُ وَ الدَّوَاءُ الْمُبَارَكُ وَ عِصْمَةٌ لِمَنْ تَمَسَّكَ بِهِ وَ نَجَاةٌ لِمَنْ تَبِعَهُ لَا يَعْوَجُّ فَيُقَوَّمَ وَ لَا يَزِيغُ فَيُسْتَعْتَبَ وَ لَا يَنْقَضِي عَجَائِبُهُ وَ لَا يَخْلُقُ عَلَى كَثْرَةِ الرَّدِّ وَ اتْلُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْجُرُكُمْ عَلَى تِلَاوَتِهِ بِكُلِّ حَرْفٍ عَشْرَ حَسَنَاتٍ أَمَا إِنِّي لَا أَقُولُ الم حَرْفٌ وَ لَكِنَّ الْأَلِفَ عَشْرٌ وَ اللَّامَ عَشْرٌ وَ الْمِيمَ عَشْرٌ...»؛ در این روایت از قول امام نقل شده که ایشان از پیامبر اکرم (صلوات الله و سلامه علیه و آله) نقل کرده اند که: بر شما باد به توجه به قرآن چرا که قران شفای سود بخش است و دوایی با برکت و پناهگاه کسی است که به آن تمسّک جوید و وسیله نجات کسی که از او پیروی نماید... آن را تلاوت نمایید که خداوند به تلاوت هر حرفش ده حسنه می دهد. آگاه باشید که من نمی گویم "الم" یک حرف است [و در مجموع ده حسنه دارد]، بلکه الف ده حسنه دارد، لام ده حسنه دارد و میم هم ده حسنه دارد... .(1)

ـ و اما پاسخ:
برای این روایت، شرحی از علما نیافتم، بنا بر این پاسخ را به صورت احتمالی از دیدگاه خود بیان می کنم و آن این که:
1- خلیل بن احمد در العین _که از قدیمی ترین کتب معتبر لغت است_ کلماتی که رابط هستند و لو بیش از یک حرف داشته باشند را حرف می نامد مانند حتی، هل، بل، لعل. «حرف: الحرف من حروف الهجاء. و كل كلمة بنيت أداة عارية في الكلام لتفرقة المعاني تسمى حرفا، و إن كان بناؤها بحرفين أو أكثر مثل حتى و هل و بل و لعل»(2)؛ با توجه به این مطلب، شاید منظور روایت این باشد که از آن جا که "الم" معنای مستقل و تمامی ندارد، ممکن است کسی به این اعتبار آن را مانند حروف ربط پنداشته و در مجموع، یک حرف حساب نماید و نتیجه بگیرد که "الم" در مجموع ده حسنه دارد! روایت، این مقدار پندار را هم برطرف می کند و می گوید: به هر کدام از دانه دانه حروفش، ده حسنه جداگانه می دهند.

2- نیز ممکن است یک قطع و افتادگی در روایت رخ داده باشد و راوی، بخشی از گفتگوی امام و پرسشگر _و نه همه سخنان آن ها_ را نقل کرده باشد! این گونه موارد، نمونه های متعددی در دیگر روایات دارد و در بخش آسیب شناخت حدیث بررسی می شود؛ مثلا ممکن است در این قسمت که مثلا در حال توضیح بودند، راوی یا یک نفر که در مجلس حضور داشته از امام پرسیده: آیا حروف مقطعه مثل الم هم یک حرف حساب می شوند و در مجموع ده حسنه دارند؟ و امام پاسخ او را داده و گفته: من نمی گویم "الم" یک حرف است [که در مجموع ده حسنه داشته باشد]، بلکه الف ده حسنه دارد، لام ده حسنه دارد و میم هم ده حسنه دارد.
بعد راوی ای که این روایت را در کتاب تفسیر منسوب به امام عسکری نقل کرده، آن سؤال را برای ما نقل نکرده و فقط کلام امام را بدون هیچ فاصله ای نقل نموده است.

هر دوی این پاسخ ها، احتمالی است و قابل مناقشه می باشد.

ـــــــــــــــــــــ
(1) بحارالأنوار، ج 89، ص 183.
(2) العين، ج‏3، ص 211.

موضوع قفل شده است