جمع بندی احادیث: نماز جمعه

تب‌های اولیه

12 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
احادیث: نماز جمعه

سلام: ایا باید به ظاهر احادیث عمل کرد؟
مثلا حدیثی داریم که هرکس سه نماز جمعه حضورپیدا نکنه منافقه.
درحالی که میشه به مصالحی که در نماز جمعه هست .جای دیگه دست پیداگرد.

[=arial]

با نام الله


[=arial]


[=arial] کارشناس بحث: استاد صدیقین

سلام به شما پرسشگر گرامی

در روایت صحیح السند چنین آمده است:

عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ تَرَكَ الْجُمُعَةَ ثَلَاثَ جُمَعٍ مُتَوَالِيَةً طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قَلْبِهِ (1)
امام باقر (علیه السلام) فرمود: کسی که سه جمعه پی در پی [بدون عذر] نماز جمعه را ترک کند، خداوند بر قلبش مُهر می زند.(2)

چنین روایاتی ناظر به زمان حضور امام و برپایی نماز جمعه توسط ایشان است، و شامل دوره غیبت [یعنی زمان ما] نمی شود. نماز جمعه و نماز عید از شؤون حکومت اسلامی امام معصوم است و با توجه به تشکیل حکومت اسلامی توسط آن حضرت، اقامه آن واجب می شود.

************

برای تکمیل پاسخ، مناسب است پاسخ مراجع عظام به پرسش هایی مشابه همین پرسش شما، ذکر شود؛ توجه فرمایید:

نظر مقام معظم رهبری:

سؤال 606: نظر جنابعالى درباره شرکت در نماز جمعه با توجه به اينکه در عصر غيبت حضرت حجت(عجل الله تعالى فرجه الشريف) به سر مى‏بريم، چيست؟ اگر افرادى اعتقاد به عدالت امام جمعه نداشته باشند، آيا تکليف شرکت در نماز جمعه از آنان ساقط مى‏شود؟
جواب : هرچند نماز جمعه در عصر حاضر واجب تخييرى است و حضور در آن واجب نيست، ولى با توجه به فوائد و آثار شرکت در آن، سزاوار نيست که مؤمنين خود را از برکات حضور در اين نماز به مجرد تشکيک در عدالت امام جمعه و يا عذرهاى واهى ديگر، محروم سازند.

سؤال 608: نظر جنابعالى در مورد شرکت نکردن در نماز جمعه بر اثر بى‌مبالاتى، چيست؟
جواب : ترک حضور و شرکت نکردن در نماز عبادى سياسى جمعه به خاطر اهميت ندادن به آن، شرعاً مذموم است.

سؤال 609: بعضى از مردم به دليل عذرهاى واهى و گاهى بر اثر اختلاف ديدگاهها، در نماز جمعه شرکت نمى‏کنند، نظر جنابعالى در اين‌باره چيست؟
جواب : نماز جمعه هرچند واجب تخييرى است، ولى خوددارى از شرکت در آن به‌صورت دائمى وجه شرعى ندارد. (3)

پی نوشت
-------------------------
1- تهذيب‏ الأحكام، ج 3، ص 238، ح 14
2- برای روایات مشابه دیگر، رجوع کنید به: وسائل‏ الشيعة، ج 7، ص 301 و 302
3- http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?uid=3&tid=23

نظر حضرت آیة الله سیستانی:

سؤال : حكم جناب عالى در مورد شركت در نماز جمعه چيست ؟
جواب : شخص در روز جمعه مخيّر است بين انجام نماز ظهر يا نماز جمعه و بايد عدالت امام جمعه را احراز كند . (1)

سؤال : در زمان غيبت امام زمان (عجل الله فرجه) حكم نماز جمعه چيست؟...
جواب : اگر شرائط جمعه حاصل شود مخيريد حضور يابيد يا نماز ظهر بخوانيد.... (2)

**********

نظر حضرت آیة الله مکارم شیرازی:

سؤال : آیا شرکت در نماز جمعه واجب است یا مستحب می باشد؟
جواب : نماز جمعه واجب تخییری است یعنی مخیر است که یا نماز ظهر را بخواند یا نماز جمعه و در زمان ما اولویت با نماز جمعه است. (3)

سؤال : چطور می شود که در زمان غیبت امام معصوم نماز فطر مستحب باشد ولی بعد غیبت واجب ؟
به عبارتی چگونه است که یک امر مستحب می شود واجب ؟
جواب :اصولا نماز جمعه و نماز عید از شؤون حکومت اسلامی امام معصوم است و با توجه به تشکیل حکومت اسلامی توسط آن حضرت اقامه ی آن واجب می شود. (4)

پی نوشت
----------------------
1- http://www.sistani.org/index.php?p=827020&id=1059&perpage=13#14234
2- http://www.sistani.org/index.php?p=968936&query=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%20%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87%20&part=questions_answers&page=0&perpage=20
3- http://makarem.ir/Question/ViewQuestion.aspx?lid=0&mid=36084&CatID=371&GID=371
4- http://makarem.ir/Question/ViewQuestion.aspx?lid=0&mid=224976&CatID=378&GID=378

صدیقین;550588 نوشت:
چنین روایاتی ناظر به زمان حضور امام و برپایی نماز جمعه توسط ایشان است، و شامل دوره غیبت [یعنی زمان ما] نمی شود. نماز جمعه و نماز عید از شؤون حکومت اسلامی امام معصوم است و با توجه به تشکیل حکومت اسلامی توسط آن حضرت، اقامه آن واجب می شود.

مگر علما (حجتی علیکم ) نیستند و در حکم جانشینی امام نیستند پس چرا نماز جمعه واجب نشده و امام انرا واجب ندونسته؟

محمد132;550616 نوشت:
مگر علما (حجتی علیکم ) نیستند و در حکم جانشینی امام نیستند پس چرا نماز جمعه واجب نشده و امام انرا واجب ندونسته؟
احتمالا به خاطر اینست که وجوب این موارد استثنا شده و مختص زمان حکومت امام معصوم دانسته شده؛ در زمان غیبت هم می توان نماز جمعه را برگزار کرد _کما اینکه اکنون هم برگزار می شود_ اما واجب عینی نیست.

ضمن اینکه همه علما مصداق «حجتی علیکم» نیستند و شرایطی مانند «فقیها صائنا لنفسه و ...» که در روایت مورد اشاره آمده، شرط حجیت آنان برای فتواست.

بسمه تعالی برادر گرامی سلام علیکم اولا نص آیه جمعه در سوره جمعه و حدود 200 روایت نماز جمعه را در حضورو غیاب امام معصوم واجب کرده است زیرا الذین امنوا در ابتدای آیه تمامی مومنان رابه سند ایمان مامور به نماز جمعه کرده است از طرفی دوست عزیز امام معصوم بر طبق آن روایتی که انتهایش را فرمودید خصوصیاتی را برای آن اشخاص مطرح کرده که باید آن رابدانیم و یادمان باشد این خصوصیات در برخی از فقها است نه در همه آنها چنان که حضرت امام صادق در روایتی اینگونه فرموده اند که عرض کردم اما دوست عزیز این را بدانیم که حدود 40 نفر از فقها و مراجع شیعه و تمامی علمای سنی نماز جمعه را واجب تعیینی میدانند(مانند وجوب نماز یومیه) نه تخییری!! مثلا علامه حلی در تذکره ادعای اجماع این قضیه را دارد و برخی افراد دیگر مانند :شیخ انصاری(که به شیخ الفقهای متاخرین معروف است)-میرزا محمد تقی شیرازی-سید محمد کاظم یزدی(صاحب العروة الوثقی) سیدمحمد حسن شیرازی(میرزای شیرازی معروف صاحب فتوای تحریم تنباکو)-سید اسماعیل صدر-سید محمد تقی خوانساری آنرا واجب میدانند و آیت الله العظمی خویی به شرط به پاشدنش آن را واجب تعیینی میدانند (برای اطلاع از منبع این نوشته واطلاعات بیشتر به رساله توضیح المسائل و رساله نماز جمعه آیت الله العظمی صادقی تهرانی انتشارات شکرانه مراجعه کنید)با تشکر والسلام علی عباد الله الصالحین

سلام دوست عزیز

علما درباره وجوب یا تخییر نماز جمعه در زمان غیبت، اختلاف نظر دارند، دلیلش هم ادله فقهی و اصولی است که در درس های خارج فقه تبیین می شود. اما طبق نظر اكثر مراجع، نماز جمعه واجب تخييري است. [1]

از جمله فقهایی که نظریه وجوب تخییری نماز جمعه در زمان غیبت را مطرح کرده اند:

شیخ طوسی در کتاب نهایه[2]
حتی برخی بر این مطلب ادعای اجماع کرده اند مثلا شهید شیخ زین الدین و عالم محقق شیخ علی در شرح " قواعد"[3]

اما فقها متاخر به روشنی این نظریه را اعلام کرده اند که به ذکر عبارات آنان بسنده می کنیم:

محقق کرکی: علما امامیه از زمان امامان معصوم(ع) تا زمان ما اجماع داشته و دارند که در زمان غیبت نماز جمعه وجوب عینی ندارد بلکه وجوب آن تخییری است.[4]

وحید بهبهانی: از آن چه ذکر کردیم مشخص می شود که قول به وجوب تخییری نماز جمعه با افضلیت نماز جمعه اقوا است.[5]

سید حسین مجتهد کرکی(م 1001): ایشان کتابی دارد به نام " اللمعة فى عدم عینیة صلاة الجمعة" که در آن اثبات وجوب تخییری نماز جمعه است.[6]

محمد بن حسن فرزند شهید ثانی: ایشان وجوب تخییری نماز جمعه را ثابت می داند.[7]

صاحب جواهر: وجوبی که در نماز جمعه ثابت شده است وجوب تخییری است.[8]

سید کاظم یزدی صاحب عروة الوثقی: ایشان می گوید: "نماز جمعه در زمان غیبت امام- علیه و على آبائه الکرام أفضل الصلاة و السلام-واجب تخییرى است بنا بر اقوى."[9]

آیت الله خویی: بر حسب اخبار و روایات، وجوب نماز جمعه، وجوب تخییری است.[10]

سید احمد خوانساری: ایشان قول به وجوب تخییری را به عدۀ زیادی از فقها نسبت می دهد.[11]

حضرت امام خمینی: در روز جمعه انسان مى‏تواند به جاى نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند.[12]

آیت الله بهجت: در روز جمعه انسان مى‏تواند بنا بر أظهر به جاى نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند و در عصر غیبت وجوب آن تخییرى است یعنى نماز جمعه کفایت از نماز ظهر مى‏کند.[13]

مقام معظم رهبری: نماز جمعه در عصر غیبت واجب تخییری است.[14]

آیت الله سیستانی: مسأله نماز جمعه واجب تخییرى است.[15]

آیت الله فاضل لنکرانی و آیت الله مکارم شیرازی: نماز جمعه در زمان غیبت کبرى واجب تخییرى مى‏باشد، یعنى میان نماز جمعه و نماز ظهر مخیّر است، ولى در زمانى که حکومت عدل اسلامى مى‏باشد و نماز جمعه اقامه شود، بهتر آن است که نماز جمعه خوانده شود.[16]

آیت الله وحید خراسانی: [نماز جمعه واجب تخییری است. به این معنا که] در زمان غیبت، مکلّف مخیّر است که نماز ظهر بخواند یا با اجتماع شرایط- نماز جمعه بخواند، و احوط نماز ظهر است و افضل نماز جمعه است.[17]

در استدلال به این که وجوب نماز جمعه در عصر غیبت، وجوب تعیینی است یا تخییری، به برخی از روایات اشاره شده است ولی فقها در نهایت به اصول عملیه تمسک کرده اند و گفته اند: اگر شک کردیم که نماز جمعه در عصر غیبت وجوب تعیینی دارد یا وجوب تخییری (البته بعد از این که اصل مشروعیت آن در زمان غیبت ثابت شده باشد)، باید از قاعدۀ دوران امر بین تعیین و تخییر استفاده کنیم. بر طبق این قاعده[18] می گوییم: در چنین دورانی اصل این است که خصوصیت و تعیین نفی شود، که نتیجۀ این نفی خصوصیت، قطعاً وجوب تخییری است.[19]

پی نوشت
-------------------------
[1] توضيح المسائل مراجع، ج1، ص 871 به بعد.
[2] جعفریان،رسول،دوازده رساله فقهى درباره نماز جمعه، ص411،قم،بی جا، بی تا.
[3] دوازده رساله فقهى درباره نماز جمعه، ص 606.
[4] کرکی عاملی،علی بن حسین،رسائل محقق کرکی،ج1،ص 147 و 148،کتابخانه آیت الله مرعشی و دفتر نشر اسلامی،قم، 1409.
[5] مصابیح الظلام،ج1، ص 403.
[6] دوازده رساله فقهى درباره نماز جمعه، ص: 86
[7] استقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار، ج‏7، ص: 262
[8] نجفی،محمد حسن ،جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج‏11، ص 336،دار احیاء التراث العربی،بیروت،بی تا.
[9] یزدی طباطبایی،سید محمد کاظم،سؤال و جواب (للسید الیزدی)، متن، ص 79،مرکز النشر العلوم الاسلامی،تهران،1415.
[10] خویی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروة الوثقى، ج‏6، ص 40و 57،بی جا، بی تا.
[11] خوانساری، سید احمد،جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، ج‏1، ص 523، موسسه اسماعیلیان،قم، 1405.
[12] این مطلب به معنای وجوب تخییری است نک : توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 405.
[13] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 406.
[14] خامنه ای ،سید علی، اجوبة الاستفتاءات، س 606 و 611با استفاده از نرم افزار پرسمان.
[15] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 405.
[16] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 406.
[17]. وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص151، م 739، مدرسه امام باقر علیه السلام، قم، نهم، 1428 ه‍ ق.
[18] در دوران امر بین تعیین و تخییر براءة عقلی و نقلی بر عدم تعین و خصوصیت است.
[19] نک:التنقیح فی شرح العروة الوثقى، ج‏6، ص: 57
با استفاده از: http://islamquest.net/fa/archive/question/fa8495

[="#008000"][="#008000"][/][/][="#008000"][/][="#008000"][/][="#008000"][/][="Blue"]

محمد132;550202 نوشت:
سلام: ایا باید به ظاهر احادیث عمل کرد؟
مثلا حدیثی داریم که هرکس سه نماز جمعه حضورپیدا نکنه منافقه.
درحالی که میشه به مصالحی که در نماز جمعه هست .جای دیگه دست پیداگرد.

[="#0000FF"]بزرگوار نماز جمعه واجب عینی هست و ربطی به زمان غیبت و غیر غیبت ندارد !

خداوند صراحتا در ایه 9 سوره الجمعه با فعل امر که ظهور در وجوب دارد به مومنین میفرماید که باید در نماز جمعه شرکت کنند ....

به حدیث زیر توجه کنید :

[="#FF0000"][="#FF0000"]قال رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم : ان الله تعالی فرض علیکم الجمعه فمن ترکها فی حیاتی او بعد موتی استخفافا بها او جحودا لها فلا جمع الله شمله و لا بارک له فی امره الا و لا صلاه له الا و لا زکاه له الا و لا حج له الا و لا صوم له الا و لا بر له حتی یتوووووب ............

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبد الله که دورد خداوند بر او باد فرمودند : خدای یکتا نماز جمعه را بر شما مسلمین واجب کرده است هر کس چه در حیات من و چه بعد از مرگ من بخاطر سبک شماری و تنبلی یا انکار ان را ترک نماید خداوند کار او را به سامان نکند و بر زندگی او برکت ندهد .... اگاه باشد که نماز و زکات و حج و روزه و اعمال خیر او پذیرفته نخواهد شد مگر این که توبه کند ....

وسائل الشیعه جلد هفده ابواب صلاه الجمعه باب الاول[/][/]

از علمای متقدم و علمای متخر کسانی هستند که شرکت در نماز جمعه را واجب میدانند و مراجع تقلیدی هم که میگویند تخییری هست احتیاط میکنند که در حکومت اسلامی ترک نشود ....

[="#FF0000"]البته قابل ذکر است در همه حال نماز جمعه بر چند عده از جمله زنان اطفال و پیران و مسافران و مریضان و کسانی که دو فرسخ دورتر از مکان نماز جمعه باشند واجب نیست .......[/]
[/][/]

صدیقین;553204 نوشت:
سلام دوست عزیز

علما درباره وجوب یا تخییر نماز جمعه در زمان غیبت، اختلاف نظر دارند، دلیلش هم ادله فقهی و اصولی است که در درس های خارج فقه تبیین می شود. اما طبق نظر اكثر مراجع، نماز جمعه واجب تخييري است. [1]

از جمله فقهایی که نظریه وجوب تخییری نماز جمعه در زمان غیبت را مطرح کرده اند:

شیخ طوسی در کتاب نهایه[2]
حتی برخی بر این مطلب ادعای اجماع کرده اند مثلا شهید شیخ زین الدین و عالم محقق شیخ علی در شرح " قواعد"[3]

اما فقها متاخر به روشنی این نظریه را اعلام کرده اند که به ذکر عبارات آنان بسنده می کنیم:

محقق کرکی: علما امامیه از زمان امامان معصوم(ع) تا زمان ما اجماع داشته و دارند که در زمان غیبت نماز جمعه وجوب عینی ندارد بلکه وجوب آن تخییری است.[4]

وحید بهبهانی: از آن چه ذکر کردیم مشخص می شود که قول به وجوب تخییری نماز جمعه با افضلیت نماز جمعه اقوا است.[5]

سید حسین مجتهد کرکی(م 1001): ایشان کتابی دارد به نام " اللمعة فى عدم عینیة صلاة الجمعة" که در آن اثبات وجوب تخییری نماز جمعه است.[6]

محمد بن حسن فرزند شهید ثانی: ایشان وجوب تخییری نماز جمعه را ثابت می داند.[7]

صاحب جواهر: وجوبی که در نماز جمعه ثابت شده است وجوب تخییری است.[8]

سید کاظم یزدی صاحب عروة الوثقی: ایشان می گوید: "نماز جمعه در زمان غیبت امام- علیه و على آبائه الکرام أفضل الصلاة و السلام-واجب تخییرى است بنا بر اقوى."[9]

آیت الله خویی: بر حسب اخبار و روایات، وجوب نماز جمعه، وجوب تخییری است.[10]

سید احمد خوانساری: ایشان قول به وجوب تخییری را به عدۀ زیادی از فقها نسبت می دهد.[11]

حضرت امام خمینی: در روز جمعه انسان مى‏تواند به جاى نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند.[12]

آیت الله بهجت: در روز جمعه انسان مى‏تواند بنا بر أظهر به جاى نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند و در عصر غیبت وجوب آن تخییرى است یعنى نماز جمعه کفایت از نماز ظهر مى‏کند.[13]

مقام معظم رهبری: نماز جمعه در عصر غیبت واجب تخییری است.[14]

آیت الله سیستانی: مسأله نماز جمعه واجب تخییرى است.[15]

آیت الله فاضل لنکرانی و آیت الله مکارم شیرازی: نماز جمعه در زمان غیبت کبرى واجب تخییرى مى‏باشد، یعنى میان نماز جمعه و نماز ظهر مخیّر است، ولى در زمانى که حکومت عدل اسلامى مى‏باشد و نماز جمعه اقامه شود، بهتر آن است که نماز جمعه خوانده شود.[16]

آیت الله وحید خراسانی: [نماز جمعه واجب تخییری است. به این معنا که] در زمان غیبت، مکلّف مخیّر است که نماز ظهر بخواند یا با اجتماع شرایط- نماز جمعه بخواند، و احوط نماز ظهر است و افضل نماز جمعه است.[17]

در استدلال به این که وجوب نماز جمعه در عصر غیبت، وجوب تعیینی است یا تخییری، به برخی از روایات اشاره شده است ولی فقها در نهایت به اصول عملیه تمسک کرده اند و گفته اند: اگر شک کردیم که نماز جمعه در عصر غیبت وجوب تعیینی دارد یا وجوب تخییری (البته بعد از این که اصل مشروعیت آن در زمان غیبت ثابت شده باشد)، باید از قاعدۀ دوران امر بین تعیین و تخییر استفاده کنیم. بر طبق این قاعده[18] می گوییم: در چنین دورانی اصل این است که خصوصیت و تعیین نفی شود، که نتیجۀ این نفی خصوصیت، قطعاً وجوب تخییری است.[19]

پی نوشت
-------------------------
[1] توضيح المسائل مراجع، ج1، ص 871 به بعد.
[2] جعفریان،رسول،دوازده رساله فقهى درباره نماز جمعه، ص411،قم،بی جا، بی تا.
[3] دوازده رساله فقهى درباره نماز جمعه، ص 606.
[4] کرکی عاملی،علی بن حسین،رسائل محقق کرکی،ج1،ص 147 و 148،کتابخانه آیت الله مرعشی و دفتر نشر اسلامی،قم، 1409.
[5] مصابیح الظلام،ج1، ص 403.
[6] دوازده رساله فقهى درباره نماز جمعه، ص: 86
[7] استقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار، ج‏7، ص: 262
[8] نجفی،محمد حسن ،جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج‏11، ص 336،دار احیاء التراث العربی،بیروت،بی تا.
[9] یزدی طباطبایی،سید محمد کاظم،سؤال و جواب (للسید الیزدی)، متن، ص 79،مرکز النشر العلوم الاسلامی،تهران،1415.
[10] خویی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروة الوثقى، ج‏6، ص 40و 57،بی جا، بی تا.
[11] خوانساری، سید احمد،جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، ج‏1، ص 523، موسسه اسماعیلیان،قم، 1405.
[12] این مطلب به معنای وجوب تخییری است نک : توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 405.
[13] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 406.
[14] خامنه ای ،سید علی، اجوبة الاستفتاءات، س 606 و 611با استفاده از نرم افزار پرسمان.
[15] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 405.
[16] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 406.
[17]. وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص151، م 739، مدرسه امام باقر علیه السلام، قم، نهم، 1428 ه‍ ق.
[18] در دوران امر بین تعیین و تخییر براءة عقلی و نقلی بر عدم تعین و خصوصیت است.
[19] نک:التنقیح فی شرح العروة الوثقى، ج‏6، ص: 57
با استفاده از: http://islamquest.net/fa/archive/question/fa8495

بسمه تعالی سلام علیکم میشه بفرمایید چگونه با وجود نص آیه شریفه و 200 روایت!!! از معصومین نماز جمعه توسط برخی فقها واجب تخییری شده است؟؟؟؟؟؟!!!!!!! با وجود این تعداد روایت و از آن مهم تر آیه شریفه چگونه آقایان در شک هستند؟؟؟؟!!! لطفا نظر فقهای (مانند شیخ مفید-شیخ صدوق-سید مرتضی علم الهدی و...) قبل از شیخ طوسی را هم بفرمایید چون ما برخی از تغییرات عجیب فتاوا درشیعه را از زمان شیخ طوسی به بعد میبینیم!!!!! در ضمن نظر صاحب عروه را از خود عروه الوثقی نقل کنید نه جای دیگر! با تشکر والسلام علی عباد الله الصالحین

اسلام قرآنی;553311 نوشت:
بسمه تعالی سلام علیکم میشه بفرمایید چگونه با وجود نص آیه شریفه و 200 روایت!!! از معصومین نماز جمعه توسط برخی فقها واجب تخییری شده است؟؟؟؟؟؟!!!!!!! با وجود این تعداد روایت و از آن مهم تر آیه شریفه چگونه آقایان در شک هستند؟؟؟؟!!! لطفا نظر فقهای (مانند شیخ مفید-شیخ صدوق-سید مرتضی علم الهدی و...) قبل از شیخ طوسی را هم بفرمایید چون ما برخی از تغییرات عجیب فتاوا درشیعه را از زمان شیخ طوسی به بعد میبینیم!!!!! در ضمن نظر صاحب عروه را از خود عروه الوثقی نقل کنید نه جای دیگر! با تشکر والسلام علی عباد الله الصالحین

سلام دوست عزیز

در اینکه اصل نماز جمعه واجب شرعی است تردیدی وجود ندارد و آیه کریمه بر آن دلالت دارد اما همان طور که در پست #3 اشاره کردم، نماز جمعه و نماز عید از شؤون حکومت اسلامی امام معصوم است و با توجه به تشکیل حکومت اسلامی توسط آن حضرت، اقامه آن واجب می شود، اما در دوران غیبت که امام معصوم ظاهر نیستند و حکومت را در اختیار ندارند، تصریحی به وجوب عینی اش نداریم و یا دست کم در وجوب عینی اش در دوران غیبت شک می کنیم، فلذا همانطور که در پست #8 عرض کردم، فقها بعد از استدلال به روایاتی، در نهایت به اصول عملیه تمسک کرده اند و گفته اند: اگر شک کردیم که نماز جمعه در عصر غیبت وجوب تعیینی دارد یا وجوب تخییری (البته بعد از این که اصل مشروعیت آن در زمان غیبت ثابت شده باشد)، باید از قاعدۀ دوران امر بین تعیین و تخییر استفاده کنیم. بر طبق این قاعده می گوییم: در چنین دورانی اصل این است که خصوصیت و تعیین نفی شود، که نتیجۀ این نفی خصوصیت، وجوب تخییری است.

به هر حال، این مساله محل نزاع و اختلاف است و نمی خواهیم ادعا کنیم این است و جز این نیست! نظر بیشتر فقهای فعلی همین است. اگر تمایل دارید از ریز استدلال ها و جزئیات مساله مطلع شوید، متن درس های خارج فقه و اصول این موضوع را از دروس اساتید خارج مطالعه فرمایید.

ان شاء الله موفق باشید.

پرسش:
آیا باید به ظاهر احادیث عمل کرد؟ مثلا حدیثی داریم که هرکس سه نماز جمعه حضور پیدا نکند منافق است.

پاسخ:
در روایت صحیح السند چنین آمده است:
«عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ تَرَكَ الْجُمُعَةَ ثَلَاثَ جُمَعٍ مُتَوَالِيَةً طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قَلْبِهِ»
امام باقر (علیه السلام) فرمود: کسی که سه جمعه پی در پی [بدون عذر] نماز جمعه را ترک کند، خداوند بر قلبش مُهر می‌زند.(1) و (2)
چنین روایاتی ناظر به زمان حضور امام و برپایی نماز جمعه توسط ایشان است، و شامل دوره غیبت [یعنی زمان ما] نمی‌شود. نماز جمعه و نماز عید از شؤون حکومت اسلامی امام معصوم است و با توجه به تشکیل حکومت اسلامی توسط آن حضرت، اقامه آن واجب می‌شود.


برای تکمیل پاسخ، مناسب است پاسخ مراجع عظام به پرسش‌هایی مشابه همین پرسش شما، ذکر شود؛ توجه فرمایید:
نظر مقام معظم رهبری:
سؤال 606: نظر جنابعالى درباره شرکت در نماز جمعه با توجه به اين که در عصر غيبت حضرت حجت (عجل الله تعالى فرجه الشريف) به سر مى‏‌بريم، چيست؟ اگر افرادى اعتقاد به عدالت امام جمعه نداشته باشند، آيا تکليف شرکت در نماز جمعه از آنان ساقط مى‌‏شود؟
جواب: هرچند نماز جمعه در عصر حاضر واجب تخييرى است و حضور در آن واجب نيست، ولى با توجه به فوائد و آثار شرکت در آن، سزاوار نيست که مؤمنين خود را از برکات حضور در اين نماز به مجرد تشکيک در عدالت امام جمعه و يا عذرهاى واهى ديگر، محروم سازند.
سؤال 608: نظر جنابعالى در مورد شرکت نکردن در نماز جمعه بر اثر بى‌مبالاتى، چيست؟
جواب: ترک حضور و شرکت نکردن در نماز عبادى سياسى جمعه به خاطر اهميت ندادن به آن، شرعاً مذموم است.
سؤال 609: بعضى از مردم به دليل عذرهاى واهى و گاهى بر اثر اختلاف ديدگاه ها، در نماز جمعه شرکت نمى‏‌کنند، نظر جنابعالى در اين‌باره چيست؟
جواب: نماز جمعه هر چند واجب تخييرى است، ولى خود دارى از شرکت در آن به‌ صورت دائمى وجه شرعى ندارد.(3)

ـــــــــــــــــــ
(1) طوسی، نصیر الدین، تهذيب‏ الأحكام، ج 3، ص 238، ح 14
(2)برای روایات مشابه دیگر، رجوع کنید به: حر عاملی، محمد، وسائل‏ الشيعة، ج 7، ص 301 و 302.
(3)
http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?uid=3&tid=23

موضوع قفل شده است