جمعیت شیعه در جهان امروز

براساس آمارهای سازمان ملل و برخی منابع دیگر، در سال 1999 میلادی،‌ جمعیت جهان از مرز 6 میلیارد نفر گذشته است.
حدود بیست درصد از جمعیت جهان یعنی 2/1 میلیارد نفر را مسلمانان تشكیل می دهند.

توزیع جمعیت مسلمانان در جهان در نیمه 1998 میلادی از این قرار است: آفریقا 315 میلیون،‌ آسیا 812 میلیون، اروپا 401000/31، و ... .(1)مسلمانان در سرتاسر جهان زندگی می كنند.

تعداد كشورهایی كه مسلمانان در آنها زندگی می كنند،‌ 208 كشور است،(2)حدود 85 درصد مسلمانان جهان, در خارج از دنیای عرب به سر می برند،‌ بیش تر مسلمانان،‌ در شرق آسیا،‌ به ویژه در پاكستان، هندوستان، بنگلادش،‌ مالزی و اندونزی زندگی می كنند.

اندونزی،‌ پرجمعیت ترین كشور اسلامی است. در میان مسلمانان حدود ده درصد، یعنی مطابق با آمارهای موجود تقریباً 120 میلیون نفر شیعه هستند.(3)

در دایره المعارف بریتانیا (2002) چنین آمده است: طی قرن ها، جنبش شیعی تمام اسلام سنی را تحت تأثیر قرار داده است و تعداد طرفدارانش در اواخر قرن بیستم حدود 60 الی 80 میلیون یا یك دهم كل مسلمانان جهان است.

تشیع، مذهب اكثریت مسلمانان ایران، عراق و احتمالاً یمن بوده و پیروان زیادی در سوریه، لبنان، شرق آفریقا، هند، پاكستان و افغانستان دارا می باشد.

متأسفانه، آمار دقیقی درباره تعداد مسلمانان به طور عموم و شیعیان به طور خاص وجود ندارد و آنچه ذكر می شود بر اساس بیشتر منابع موجود است كه در مقابل آن دیدگاه های دیگری نیز وجود دارد.

مطابق برخی منابع، شیعیان،‌ یازده درصد جمعیت مسلمانان را تشكیل می دهند بدین سان، جمعیت كنونی شیعیان باید حدود 132 میلیون نفر باشد و طبق برخی منابع شیعیان 23 درصد كل مسلمانان را تشكیل می دهند.(4)

توزیع جمعیت شیعیان در برخی از كشورهای آسیایی كه دارای اكثریت و یا درصد قابل توجهی از شیعیان می باشد طبق آمارهای مربوط به سال 1998 میلادی از این قرار است:

آذربایجان:
مسلمانان شیعه 70 درصد، و اهل سنت 30 درصد را تشكیل می دهند.

بحرین:
مسلمانان شیعه، 3/61 درصد و اهل سنت 5/20 درصد و بقیه پیرو ادیان دیگر می باشند، مطابق آمارهای دیگر شیعیان بحرین 70 درصد می باشند كه این عده جمعیت بومی بحرین را تشكیل می دهند.(5)

عراق:
شیعیان 5/62 درصد و اهل سنت 5/34 درصد و بقیه را پیروان سایر ادیان تشكیل می دهند.

هند:
كل جمعیت حدود یك میلیارد نفر كه از این تعداد مسلمانان اهل سنت 9 درصد و شیعیان 3 درصد و بقیه را پیروان ادیان دیگر تشكیل می دهند.

كویت:
شیعیان 30 درصد و اهل سنت 45 درصد و بقیه را پیروان دیگر ادیان تشكیل می دهند.

لبنان:
شیعیان 34 درصد و اهل سنت 3/21 درصد و مسیحیان 6/37 درصد را تشكیل می دهند.

پاكستان:
شیعیان 20 درصد و 75 درصد غیر شیعه.

سوریه:
مسلمانان اهل سنت 74 درصد و شیعیان 12 درصد می باشند.

یمن:
مسلمانان اهل سنت 60 درصد و شیعیان حدود 40 درصد را تشكیل می دهند.

و كشورهای دیگری مثل تركیه 8/19 درصد، امارات متحده عربی 16 درصد، تاجیكستان 5 درصد، و ... شیعیان را درخود جای دادند.

افزون بر این مناطق سنتی شیعه نشین، در سایر نقاط جهان نیز شیعیان پراكنده هستند. كه در اروپا شامل سه كشور می گردد. ششصد هزار علوی (تركیه) كه در آلمان زندگی می كنند؛
در حدود صدهزار نفر كه بیشترشان را مهاجرین شبه قاره هند (پاكستانی و هندی) تشكیل می دهند، در انگلستان مقیم هستند.
فرانسه هم نزدیك به صد هزار نفر از شیعیان ترك و ایرانی را در خود جای داده است.

به این تعداد، چند هزار نفری كه ساكن سرزمین های ماورای فرانسه هستند نیز اضافه می گردد.

در قسمت شرق آفریقا مثل كنیا، تانزانیا و كشورهای مشترك المنافع، نزدیك به سیصد هزار نفر از اسماعیلیان از هند و پاكستان به این منطقه عزیمت كرده و ساكن گردیده اند.

در آفریقای غربی (سنگال، ساحل عاج) به جوامعی از شیعیان لبنان بر می خوریم كه از دوران قیمومت فرانسه به آنجا آمدند این عده به چند صد هزار نفری بالغ می شوند.

و بالاخره در قاره آمریكا، جوامعی از شیعیان لبنانی و ایرانی و غیره را مشاهده می كنیم كه تعدادشان در نیم كره غربی از یك میلیون نفر تجاوز می كند.

پي نوشت:

1- دایره المعارف بریتانیكا 2002، نسخه دولوكس.
2- همان.
3- یان ریچارد، اسلام شیعی،‌صفحه 2.
4- سید مصطفی قزوینی، تحقیق هایی درباره شیعه، صفحه 4.
5- شیعیان عرب مسلمانان فراموش شده، صفحه 120.