جمع بندی چرا خداوند فرموده «قرآن» در شب قدر نازل شده؟
تبهای اولیه
باسلام خدمت شما......طاعاتتون قبول درگاه حق:Rose:
من دیشب برای اولین بار سوالی در ذهنم افتاد که چرا خداوند درسوره قدر فرموده«انّا انزلناه فی لیلة القدر:ما آن(قرآن) را درشب قدر نازل کردیم» همه میدانیم که کتاب قرآن یکباره بر پیامبر:sallallah:نازل نشده بلکه کم کم بوده،چرا که مابرای هر آیه یا گروهی از آیات شأن نزول داریم،حالا منظور خداوند از اینکه که فرموده قرآن در این شب نازل شده چیست؟
سؤال:
چرا خداوند در سوره قدر، فرموده است که قرآن کریم در شب قدر، نازل شده است؟
پاسخ:
«إِنَّا أَنْزَلْناهُ في لَيْلَةِ الْقَدْر»؛ ما آن [قرآن] را در شب قدر نازل كرديم. (1)
بنابر نظر مشهور عالمان و دانشمندان تفسیر و علوم قرآن، اعم از شیعه و سنی، قرآن دارای دو نزول است:
یکی نزول دفعی
و دیگری نزول تدریجی
جلال الدين سيوطى میگويد: در نحوه انزال قرآن از لوح محفوظ سه قول وجود دارد که از همه صحيحتر و مشهورتر این است: قرآن به صورت يكپارچه در شب قدر به آسمان دنيا نازل شده و سپس به تدريج در مدت 20 يا 23 يا 25 سال (به حسب اختلافى كه در مدت اقامت پيامبر در مكه بعد از بعثت وجود دارد) نازل گشته است. (2)
در رواياتى نیز كه از طرق اماميه (شیعه اثنی عشری) نقل شده، از نزول قرآن به «بيت المعمور» نام برده شده و در بعضى از آنها گفته شده است كه بيت المعمور در آسمان چهارم قرار دارد.
البته اين كه آسمان چهارم كجاست و واقعيت بيت المعمور چيست، براى ما روشن نيست؛ ولی آن چه از اين روايات به دست مىآيد این است كه جايى به نام آسمان چهارم و بيت المعمور وجود دارد كه قرآن در شب قدر، آن جا نازل شده است.
امام صادق (علیه السلام) میفرماید: «نَزَلَ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً فِي شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَى الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ»؛ قرآن به صورت یکپارچه، در ماه رمضان به بیت المعمور، نازل شده است. (3)
اما نزول تدريجى قرآن كريم:
صرف نظر از اين كه از نظر تاريخى، بديهى و قطعى است كه آيات قرآن در زمينهها و مناسبتهاى مختلف نازل گشتهاند، آياتى از قرآن كريم نيز تدريجى بودن نزول را بيان مىكنند:
«وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى مُكْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزيلاً»؛ و قرآنى كه آياتش را از هم جدا كرديم، تا آن را با درنگ بر مردم بخوانى و آن را به تدريج نازل كرديم. (4)
«وَ قالَ الَّذينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتيلاً»؛ و كافران گفتند: «چرا قرآن يک جا بر او نازل نمىشود؟!» اين به خاطر آن است كه قلب تو را به وسيله آن محكم داريم، و (از اين رو) آن را به تدريج بر تو خوانديم. (5)
منابع:
1. قدر: 97/ 1.
2. سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، نرم افزار علوم قرآنی نور (مشکات)، ج 1، ص 156.
3. قمی، علی بن ابراهیم، تفسير القمی، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 1، ص 66؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الكافی، نرم افزار جامع الاحادیث نور، ج 2، ص 629.
4. اسراء: 17/ 106.
5. فرقان: 25/ 32.