آیا گذاشتن سنگ قبر، سفارش شده یا خیر؟

تب‌های اولیه

8 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا گذاشتن سنگ قبر، سفارش شده یا خیر؟

سلام

آیا در احادیث و روایات، در مورد گذاشتن سنگ قبر مطالبی عنوان شده؟

باتشکر

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد محسن

سـاغر;535191 نوشت:
سلام

آیا در احادیث و روایات، در مورد گذاشتن سنگ قبر مطالبی عنوان شده؟

باتشکر



بسم الله الرحمن الرحیم
باید گفت:
در خصوص سنگ قبر و کيفيت و چگونگي آن ما مطلب چنداني را در متون ديني نيافتيم و نهايت چيزي که درباره اين موضوع آمده اين است که از جمله مستحبات دفن اين است که بر روي قبر علامت و نشانه اي قرار داده شود و اسم ميت بر لوحي يا سنگي نوشته شود و بالاى سر ميت نصب گردد.
درباره نصب علامت و نشانه در روايات شيعه و اهل سنت آمده که پیامبر اکرم صلوات الله علیه در تدفين عثمان بن مظعون سنگ بزرگى را روى قبر نهاد تا نشانه قبر باشد.(1)
در کتاب سنن ابي داوود هم نقل شده که چون عثمان بن مظعون از دنیا رفت جنازه‏ اش را بیرون آوردند و دفن کردند. پیامبر خدا صلوات الله علیه به یک نفر دستور داد که سنگی را بیاورد و او نتوانست آن را حمل کند خود حضرت بلند شد و آن سنگ را حمل کرد و نزد سر عثمان قرار داد و فرمود:
به وسیله آن، قبر برادرم را علامت گذاری می‏ کنم و هر کسی از خانواده من بمیرد در کنار او دفن خواهم کرد.(2)
درباره نوشتن اسم ميت بر روي قبر هم بايد بگوييم که بر خلاف ديدگاه اهل سنت، طبق رواياتي که از ائمه معصومين سلام الله علیهم اجمعین رسيده، نوشتن اسم ميت بر روي قبر مستحب است.
به عنوان نمونه در روايتي که مرحوم شيخ کليني در کتاب شريف کافي نقل کرده مي خوانيم که:
" لَمَّا رَجَعَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى (ع) مِنْ بَغْدَادَ وَ مَضَى إِلَى الْمَدِينَةِ مَاتَتْ لَهُ ابْنَةٌ بِفَيْدَ فَدَفَنَهَا وَ أَمَرَ بَعْضَ مَوَالِيهِ أَنْ يُجَصِّصَ قَبْرَهَا وَ يَكْتُبَ عَلَى لَوْحٍ اسْمَهَا وَ يَجْعَلَهُ فِي الْقَبْر "(3)
«زماني که امام کاظم سلام الله علیه از بغداد به مدینه باز می گشت،دختري از ايشان در منطقه فيد فوت کرد. حضرت به بعضي از غلام های خود دستور داد که قبر وي را گچ کاري نموده اسم وي را بر لوحي بنویسند و بر روی قبر قرار دهند.
به هر حال هر انسانی وقتی به خاک سپرده می شود، بستگانش همت می کنند تا مکان دفن او را نشانه گذاری کرده علامتی مثل سنگ بزرگ یا تابلویی در آن جا قرار دهند که موقعیت شخص از دنیا رفته را نشان دهد تا هر وقتی که خواستند بر سر مزارش اجتماع کنند.گویا این نوع نشانه گذاری های ساده از قدیم مرسوم بوده و به تدریج مطابق با رسم روزگار، آن علامت ها به نمادهای تشریفاتی تبدیل شده است که گاهی چشم و هم چشمی هم در این موضوع دخالت مستقیم دارد. و بستگان مرده سعی می کنند با قرار دادن سنگ های قیمتی و تزیین کردن آن، و نیز ساختن بنایی فاخر بر روی قبر نشان دهند که مرده منسوب، ویژگی خاصی دارد.حال آن که این کارها هیچ سودی به حال میت ندارد.
البته مکان های با شکوهی چون حرم امامان یا امام زادگان و نیز بزرگان دین و اخلاق و دانش، که متولیانش مردم جامعه هستند، از این مسئله مستثنی است.زیرا مطابق با شان و عظمتی که آن بزرگان داشتند، شایسته است محل زیارت آن ها، مکانی باشد که علاوه بر جاذبه معنوی و نیز استحکام بنا، جاذبه ظاهری هم داشته باشد که خدای ناکرده موجب تنفر زایران نشود.

پي نوشت ها:
1. ابن ماجة، سنن ابن ماجه،بی جا، مكتبة أبي المعاطي، بي تا، ج2، ص 505.
2. أبو داوود، سنن أبي داود،بيروت، مكتبة العصرية،بي تا، ج3، ص 212.
3. كليني، محمد بن يعقوب، كافي، تهران، انتشارات دار الكتب الإسلامية‌،سال 1407 ه‍ ق‌، ج‏3، ص
202

سلام علیکم،
دو گونه حدیث هست که شاید در این زمینه کمک کند،
۱. احادیثی که می‌گویند خواندن نوشته‌های قبور سبب فراموشی می‌شود
۲. احادیثی که می‌گویند ریختن آب بر روی قبر که خاک قبر را خیس کند باعث می‌شود تا خاک خیس است عذاب از صاحب قبر برداشته شود

احادیث دسته‌ی اول به ما می‌گویند که که روی قبور نوشته‌هایی وجود داشتند (حالا یا روی آنها و یا بالای سر آنها، مطمئن نیستم لزوماً منظور روی قبور باشند). اینکه خواندن نوشته‌های روی آنها فراموشی می‌آورد هم از طرفی بعید نیست مربوط به ضعیف شدن حافظه باشد ولی احتمال بیشتر آن به نظر حقیر در این است که نوشته‌ها فقط شامل اسم و رسم شخص نبوده‌اند و اشعار و ...‌ای بوده‌اند که خواندن آنها دل انسان را از یاد مرگ دور می‌کرده و از یادآوری اینکه مرگ فقط برای دیگران نیست غافل میکرده است ... در اسلام قبرستان عبرتگاه است اگر این عبرت‌ها با تزیین و ... از نظرها مخفی شوند یعنتی تبدیل کردن فرصت به تهدید

احادیث دسته‌ی دوم می‌گویند به خودتان رحم کنید و قبرهایتان را نه با سنگ و سایر موانع خیس شدن خاک قبر بپوشانید، نه اینکه روی قبرتان سقف بزنید ... باز به نظر حقیر
اگرچه شستن قبرها با گلاب به جای آب هم شاید از این نظر چندان خوب نباشد، شاید بد هم نباشد نمی‌دانم.

یا علی

owari;536387 نوشت:
سلام علیکم،
دو گونه حدیث هست که شاید در این زمینه کمک کند،
۱. احادیثی که می‌گویند خواندن نوشته‌های قبور سبب فراموشی می‌شود
۲. احادیثی که می‌گویند ریختن آب بر روی قبر که خاک قبر را خیس کند باعث می‌شود تا خاک خیس است عذاب از صاحب قبر برداشته شود

احادیث دسته‌ی دوم می‌گویند به خودتان رحم کنید و قبرهایتان را نه با سنگ و سایر موانع خیس شدن خاک قبر بپوشانید، نه اینکه روی قبرتان سقف بزنید ... باز به نظر حقیر

یا علی

احاديث دسته دوم فقط به روز اول دفن است كه متاسفانه عده اي بي توجه به آن،‌هر وقت سر قبر مي روند قبر را مي شويند
پاشيدن و ريختن آب بر قبر در موقع دفن هم بيشتر بخاطر اين است كه قبر محكمتر گردد
البته شستن قبر بخاطر تميز بودن و... مانعي ندارد ولي مستحب نيست

محسن;536365 نوشت:
در خصوص سنگ قبر و کيفيت و چگونگي آن ما مطلب چنداني را در متون ديني نيافتيم

سلام

ممنون از پاسختون

مدتها قبل، کسی روایتی رو برام خوند که به بودن خاک روی قبر سفارش شده بود.(نه سنگ قبر) ولی الان متاسفانه حضور ذهن ندارم و نتونستم روایت رو پیدا کنم!

حالا اینکه اسم میت روی یه قطعه سنگ بالای سر میت باشه، که درسته و شکی توش نیست... ولی موضوع مورد بحث من گذاشتن سنگ قبر به طور کامل هست،مخصوصا که داخلش رو با انواع سنگ و سیمان و ... پر میکنند، آیا این روش درسته؟

با تشکر

فرج اله عباسي;536556 نوشت:
فقط به روز اول دفن است كه متاسفانه عده اي بي توجه به آن،‌هر وقت سر قبر مي روند قبر را مي شويند

سلام

شما جایی دیدید که فقط ریختن آب رو به همون روز اول محدود کرده باشن؟!! ممنون میشم اگه با مدرک بیان کنید!

در روایتی از امام رضا(علیه السلام) آمده است که روی قبر یونس بن یعقوب تا چهل ماه یا چهل روز آب بریزند.(وسائل الشیعه، ج2، ص860)

باتشکر

سـاغر;536558 نوشت:
سلام

ممنون از پاسختون

مدتها قبل، کسی روایتی رو برام خوند که به بودن خاک روی قبر سفارش شده بود.(نه سنگ قبر) ولی الان متاسفانه حضور ذهن ندارم و نتونستم روایت رو پیدا کنم!

حالا اینکه اسم میت روی یه قطعه سنگ بالای سر میت باشه، که درسته و شکی توش نیست... ولی موضوع مورد بحث من گذاشتن سنگ قبر به طور کامل هست،مخصوصا که داخلش رو با انواع سنگ و سیمان و ... پر میکنند، آیا این روش درسته؟

با تشکر


بسم الله الرحمن الرحیم
همان طور که عرض کردم نشانه گذاری قبرها توسط ابزاری چون سنگ و چوب و تابلو، بر اساس مرور زمان جلوه های مدرن تری به خود گرفته است و اگر در زمان قدیم قبر ها جلوه ای خاکی و بسیار ساده ای داشتند، اما اکنون نصب سنگ های قیمتی بر روی مقبره ها، بازاری برای رقابت با دیگران شده و حتی بالای قبر ها بناهای باشکوه ساخته می شود که این کاری بیهوده است و مورد تایید نیست.
با این حال باید گفت که اصل استحکام جایگاه مرده، با مصالح امروزی چون سیمان و آجر اشکالی ندارد و حتی در این باره روایتی وجود دارد که رسول خدا صلوات الله علیه در استحکام قبر سعد معاذ که از اصحاب حضرت بود، کوشیدند و خود به داخل قبر سعد رفتند و پیوسته می فرمودند: سنگ بدهيد! گل بدهيد! . و بدين گونه ميان خشت ها را محكم مى‏كردند. حضرت هنگامى كه كار ساختن لحد را پایان دادند و گور سعد را با خاک پر کردند، فرمودند:
"انّى لأعلم انّه سيبلى، و يصل البلى اليه، و لكنّ اللَّه يحبّ عبدا اذا عمل عملا احكمه: یعنی‏ من مى‏دانم كه اين گور (و لحد آن) فرسوده‏ مى‏ شود و مى‏ پوسد، ليكن خدا بنده ‏اى را دوست دارد كه چون كارى انجام دهد، محكم كارى كند، و آن را درست و استوار به انجام برساند (و سرسرى نگيرد، و از سر وا نكند).(1)
این روایت شریف به ما یاد می دهد که اگر هر کاری می خواهیم انجام دهیم، باید آن را درست و دقیق و محکم انجام دهیم حتی اگر آن کار مربوط به قبر مرده ای باشد که معمولا به استحکام داخل آن توجه نمی شود ،ولی دیدیم این کار از توجه پیامبر صلوات الله علیه دور نماند.تا مبادا قبر مسلمان مومن در اثر عدم استحکام یا در اثر باران و سیل تخریب و بدن میت هتک شود.
البته تکرار این تذکر لازم است که هزینه های گزاف آباد کردن بیرون قبرها که با نهادن سنگ های بزرگ و قیمتی یا ساختن بناهای مجلل برای اشخاص عادی صورت می گیرد، مورد تایید منابع دینی نیست و قبر هر مقدار ساده تر باشد، جذابیت بیشتری خواهد داشت.ولی گذاشتن سنگ قبر اگر به استحکام قبر کمک می کند و نیز با توجه به رسم امروزی و ناپدید نشدن قبر هر مرده ای باشد،اشکالی ندارد،مهم اسراف و تجمل گرایی است که نباید صورت بگیرد.

پی نوشت:
1. احمد آرام و برادران حکیمی، نام ترجمه کتاب الحیات،تهران،انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی،سال 1380 خورشیدی،چاپ مکرر،جلد اول،ص 496
موضوع قفل شده است