جمع بندی ابليس از جنس فرشته يا جن

تب‌های اولیه

15 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
ابليس از جنس فرشته يا جن

امير مومنان علي عليه السلام در خطبه قاصعه نهج البلاغه از ابليس به ملك تعبير كرده است و برخي از مفسران مانند شيخ طوسي و ... نيز گفته اند ابليس فرشته بود و براي همين خدا به او فرمود بر آدم سجده كن ؛ با اين نگاه معناي «وكان من الجن» چيست؟

[=arial]

با نام الله


[=arial]


[=arial] کارشناس بحث: استاد میقات

[="Tahoma"]با سلام و درود

ظاهر کلام الهی صراحت دارد که شیطان از ملائکه نیست بلکه از گروه جنیان است:

«وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ»؛ به ياد آريد زمانى را كه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد!» آنها همگى سجده كردند جز ابليس ـ كه از جن بود ـ و از فرمان پروردگارش بيرون شد. (کهف، 50)

کسانی که قائلند ابليس از فرشتگان بوده آيه فوق را به مفهوم لغوى آن تفسير مى ‏كنند، و مى ‏گويند منظور از "كانَ مِنَ الْجِنِّ" اين است كه ابليس از نظر پنهان بود، هم چون ساير فرشتگان.

ولی در جواب بیاید گفت كه اين معنى كاملا خلاف ظاهر است.

در خطبه قاصعه نهج البلاغه نیز نام "ملک"، از باب مجاز برای شیطان به کار برده شده است. (تفسير نمونه، ج ‏12، ص 467)

از طرفی کسانی که قائلند شیطان از ملائکه نبوده بلکه از جنیان است، ادله متعددی اقامه کرده اند:

1. شیطان کافر است در حالی که ملائکه معصوم هستند:

«عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ»؛ آتشى كه فرشتگانى بر آن گمارده شده كه خشن و سختگيرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمى‏كنند و آنچه را فرمان داده شده‏اند (به طور كامل) اجرا مى‏نمايند! (تحریم، 6)

2. ملائکه ذریه و زاد و ولد ندارند در حالی که شیطان ذریه و فرزند دارد:

«أَ فَتَتَّخِذُونَهُ وَ ذُرِّيَّتَهُ أَوْلِياءَ مِنْ دُوني‏ وَ هُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمينَ بَدَلاً»؛ آيا (با اين حال،) او و فرزندانش را به جاى من اولياى خود انتخاب مى‏ كنيد، در حالى كه آنها دشمن شما هستند؟! (فرمانبردارى از شيطان و فرزندانش به جاى اطاعت خدا،) چه جايگزينى بدى است براى ستمكاران! (کهف، 50)

3. روایات به صراحت، شیطان را از جنیان دانسته اند و از جنس ملائکه بودن ابلیس را باطل دانسته اند:

در روایتی از امام رضا علیه السلام در این زمینه آمده:
فرشتگان همگى معصوم و از كفر و زشتيها به لطف پروردگار، محفوظ هستند. راوى حديث مى ‏گويد: به امام عرض كردم مگر ابليس فرشته نبود؟ حضرت فرمودند: نه، او از جن بود، آيا سخن خدا را نشنيده‏ ايد كه مي فرمايد: «وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كانَ مِنَ الْجِنِّ». (عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج ‏1، ص 269)

در حديث ديگرى از امام صادق علیه السلام نقل شده فرمودند:
ابلیس از جن بود، ولى همراه فرشتگان بود، آن چنان كه آن ها فكر مى ‏كردند از جنس آنان است (بخاطر عبادت و قربش نسبت به پروردگار) ولى خدا مى ‏دانست از آن ها نيست، هنگامى كه فرمان سجود صادر شد آن چه مى ‏دانيم تحقق يافت (پرده‏ ها كنار رفت و ماهيت ابليس آشكار گرديد). (الكافي، ج ‏2، ص 308، ح 6؛ تفسير نورالثقلين، ج ‏3، ص 267؛ البرهان في تفسير القرآن، ج ‏3، ص 643)

بنابر این؛ ابلیس در گروه ملائکه بوده است ولی از جنس آن ها نبوده بلکه از گروه جنیان است.

سلام علیکم
دستور سجده به جایگاه فرشتگان از نظر منزلت ایشان بوده و نه به جنس فرشتگان، و ابلیس در آن زمان در جایگاه فرشتگان قرار داشت.
انسان و جن میتوانند از فرشتگان برتر شوند یا از چهارپایان پست تر شوند.

البته به همه اين دلايل پاسخي هم داده شده است:

1- ابليس از فرشتگان است چون خدا فقط به فرشتگان دستور سجده داد
2- وقتي خودتون قبول داريد معناي لغوي "جن" با ظاهر آيه مي سازد ديگر معنا ندارد بگوييم اين خلاف ظاهر است
معناي لغوي "جن" به فرشته هم معنا مي شود و سخن امير مومنان هم خود بهترين دليل بر درستي معناي لغوي "جن" است
3- قرآن تصريح دارد كه ابليس از كافران شد نه اينكه از اول كافر بود و همين هم دليل بر معصوم نبودن ملائكه است و آيات مورد استناد مربوط به قيامت است نه دنيا يعني در آخرت گناه نمي كنند و ديگر اينكه مربوط به فرشتگان خاص است نه همه و سوم اينكه در همين آيات خلقت آمده كه فرشتگان هم اشتباه كردند
4- وقتي ثابت شد ابليس فرشتته بود ديگر زاد و ولد داشتن فرشته ها هم ثابت مي شود و صد البته زاد ولد فرشته ها از جنس زاد و ولد انسان ها و حيوانات دنيايي نيست
5- روايات دو دسته اند رواياتي كه فرشته بودن ابليس را رد مي كنند و رواياتي كه فرشته بودن ابليس را تاييد مي كند و با توجه به ظاهر آيات كه فقط به فرشته ها دستور سجده داده ؛‌روايات تاييد كننده فرشته بودن ابليس با ظاهر آيه موافقت دارد و روايات رد كننده مخالف ظاهر آيات است

دلايل ديگري نيز هست كه بماند

owari;524939 نوشت:
سلام علیکم
دستور سجده به جایگاه فرشتگان از نظر منزلت ایشان بوده و نه به جنس فرشتگان، و ابلیس در آن زمان در جایگاه فرشتگان قرار داشت.
انسان و جن میتوانند از فرشتگان برتر شوند یا از چهارپایان پست تر شوند.

دليل اين گفته ات چيست؟
آيا از ظاهر آيات استفاده كرده اي ؟

آيا روايتي داريم؟

قرآن تصريح دارد كه به فرشته ها دستور داده شد نه جايگاه آنها
امير مومنان هم تصريح دارند ابليس "ملك" بود

علمايي از شيعه همچون شيخ طوسي در كتاب التبيان في تفسير القرآن تصريح دارند كه ابليس فرشته بود

فرج اله عباسي;526017 نوشت:
البته به همه اين دلايل پاسخي هم داده شده است:

1- ابليس از فرشتگان است چون خدا فقط به فرشتگان دستور سجده داد
2- وقتي خودتون قبول داريد معناي لغوي "جن" با ظاهر آيه مي سازد ديگر معنا ندارد بگوييم اين خلاف ظاهر است
معناي لغوي "جن" به فرشته هم معنا مي شود و سخن امير مومنان هم خود بهترين دليل بر درستي معناي لغوي "جن" است
3- قرآن تصريح دارد كه ابليس از كافران شد نه اينكه از اول كافر بود و همين هم دليل بر معصوم نبودن ملائكه است و آيات مورد استناد مربوط به قيامت است نه دنيا يعني در آخرت گناه نمي كنند و ديگر اينكه مربوط به فرشتگان خاص است نه همه و سوم اينكه در همين آيات خلقت آمده كه فرشتگان هم اشتباه كردند
4- وقتي ثابت شد ابليس فرشتته بود ديگر زاد و ولد داشتن فرشته ها هم ثابت مي شود و صد البته زاد ولد فرشته ها از جنس زاد و ولد انسان ها و حيوانات دنيايي نيست
5- روايات دو دسته اند رواياتي كه فرشته بودن ابليس را رد مي كنند و رواياتي كه فرشته بودن ابليس را تاييد مي كند و با توجه به ظاهر آيات كه فقط به فرشته ها دستور سجده داده ؛‌روايات تاييد كننده فرشته بودن ابليس با ظاهر آيه موافقت دارد و روايات رد كننده مخالف ظاهر آيات است

دلايل ديگري نيز هست كه بماند

با سلام و درود

1. خیر، این گونه نیست و برای این که توهم نشود که شیطان از ملائکه بوده است، سریع پس از سخن از خطاب به ملائکه، آن را استثناء کرده و می فرماید: «إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِن‏» (کهف، 50)
لذا با این بیان، به صراحت، شیطان را از اجنه دانسته نه ملائکه.

2. در بیان بنده دقت نفرمودید. بنده عرض کردم برداشت معنای لغوی از واژه «جن» در این آیه، خلاف ظاهر است؛ زیرا ظاهر آیه دارد شیطان را از جنس ملک بودن خارج می کند، پس نباید ما به این ظاهر بی توجه باشیم و معنای لغوی آن را در نظر بگیریم و برخلاف ظاهر آیه، باز هم شیطان را از ملائکه بدانیم.

3. آیات قرآن معصوم بودن ملائکه را ثابت می کند. از طرفی معصومین علیهم السلام نیز از با استناد به همین آیات، عصمت ملائکه را ثابت می کنند بدون این بین انواع آن ها تفاوتی قائل باشند.

4. خلقت و آفرینش ملائکه، هم چنین تکثیر آن ها مانند انسان نیست، آن ها به دستور و امر الهی، ایجاد می شوند:

«إِذا قَضى‏ أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ»؛ هنگامى كه فرمان وجود چيزى را صادر كند، تنها مى ‏گويد: «موجود باش!» و آن، فورى موجود مى ‏شود. (بقره، 117)

حضرت علی علیه السلام در مورد ملائکه می فرمایند:

"فَلَيْسَ فِيهِمْ فَتْرَةٌ، وَ لَا عِنْدَهُمْ غَفْلَةٌ، وَ لَا فِيهِمْ مَعْصِيَةٌ،... وَ لَا يَغْشَاهُمْ نَوْمُ الْعُيُونِ، وَ لَا سَهْوُ الْعُقُولِ، وَ لَا فَتْرَةُ الْأَبْدَانِ، لَمْ يَسْكُنُوا الْأَصْلَابَ وَ لَمْ تَضُمَّهُم‏الْأَرْحَامُ، وَ لَمْ تَخْلُقْهُمْ مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ أَنْشَأْتَهُمْ إِنْشَاء"
در آنها نه سستى است، و نه غفلت، و نه عصيان، ... ، و خواب بر آنها چيره نمى‏ گردد، و عقل آنها گرفتار سهو و نسيان نمى‏ شود، بدن آنها به سستى نمى‏ گرايد، و در صلب پدران و رحم مادران قرار نمى‏ گيرند، خداوند آنها از آب مهین خلق نکرده، به انشاء و امر الهی ایجاد شدند. (بحار الأنوار، ج ‏56، ص 175، حدیث 6)

5. روایات بطور صریح، فرشته بودن شیطان را نفی می کنند. ظاهر آیات هم با صراحت در جن بودن شیطان، او را از گروه ملائکه استثناء می کند.

نکته:

جنیان از آتش آفریده شده اند (الرحمن، 15) و خود شیطان در استدلال برای برتری بر آدم، خلقت خود را از آتش می داند؛ در حالی خلقت ملائکه چنین نیست:

«قالَ ما مَنَعَكَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَني‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طين‏»؛ (خداوند به او) فرمود: در آن هنگام كه به تو فرمان دادم، چه چيز تو را مانع شد كه سجده كنى؟ گفت: من از او بهترم مرا از آتش آفريده‏ اى و او را از گل. (اعراف، 12)

سلام ابلیس جن است.وجنیان ازآتش بی دود ساخته شدن(البته بعضیا میگن حرارت آتش هستند وبعضی هام میگن یچیزی مثل اشعه ایکس و...).ابلیس جن است وبخاطر عبادات زیادی که کرده بود مدتی درکنارفرشتگان زندگی میکرد وبه عبادت خدا مشغول بود.تااونجایی که میگن حتی برای فرشته ها بالای منبرهم میرفته.حضرت علی علیه السلام فرمودن یکی ازنمازای ابلیس چندین سال طول کشیده.(سالشو دقیق یادم نیست ولی هرچی بوداز5رقم به بالا بود).بعددیگه غرور کاردستش میده.البته یه نکته ای هم هست که انحراف پیش نیاد توقرآن وقتی ازغرور شیطان حرف زده میشه خدامیگه کان من الکافرین.اوازکافرین بود.پس ازقبل یه ریگی به کفشش بوده.
باتکیه برسخنرانی آقای رائفی پوروکتاب شیطان درکمین گاه

فرج اله عباسي;526023 نوشت:
علمايي از شيعه همچون شيخ طوسي در كتاب التبيان في تفسير القرآن تصريح دارند كه ابليس فرشته بود
میشه لطفا جمله دقیقشون روبذارید؟چون اگه گفته باشن جزفرشته هابود یه قصیه هست اگه هم صراحتا نوشته باشن ابلیس فرشته بود بازقضیه فرق میکنه

من الان نظرات رو خوندم.جناب میقات بطور کامل توضیح دادن وفرمایشاتشون کامله بنده هم گفتم یه اشاره ای به این قضیه بکنم که کلا ماهیت فرشته وجن باهم فرق میکنه.فرشته ها ازنور هستن وواقعیت گناه رو که ماها تواین دنیاقادربه دیدنش نیستیم میبینن وکلا نمیتونن گناه انجام بدن.یعنی بخوان هم نمیتونن مرتکب گناه بشن.جنیان ازآتش هستن همونطور که توخود قرآن شیطان وقتی دچارغرور میشه میگه من ازآتش هستم چطور به آدمی که ازخاکه سجده کنم.اونام حقیقت گناه رو میدونن وبعضیاشون مومن هستن وبعضیاشونم کافروگناهکار چون میتونن گناه انجام بدن.ما آدمام که اینیم.ما حقیقت گناه وثواب رو ملموسادرک نمیکنیم تااون دنیا.بخاطر همینه که ارزش ایمان انسان ازهمه بیشتره چون بقول خودمون بهشتو ندیده میخره.برای همیناس انسان شداشرف مخلوقات بخاطراین ندونستن ها وعاشق خدابودنها ومبارزه بانفس کردنها.موفق باشید
باتکیه برسخنرانی های استادرائفی پوروکتب مطالعه شده

ما وقتي به لغت و ريشه كلمات نگاه مي كنيم "نار"‌و "نور"‌هر دو از يك ريشه اند و برخي هم مي گويند نور درخشش و جلوه اي از نار است يعني اصل آتش است و هر جا آتش باشد نور است بنابراين ممكنه كسي بگه فرشته و جن از يك ريشه اند

[="Tahoma"]

فرج اله عباسي;529371 نوشت:
ما وقتي به لغت و ريشه كلمات نگاه مي كنيم "نار"‌و "نور"‌هر دو از يك ريشه اند و برخي هم مي گويند نور درخشش و جلوه اي از نار است يعني اصل آتش است و هر جا آتش باشد نور است بنابراين ممكنه كسي بگه فرشته و جن از يك ريشه اند

با سلام و درود

مراد از نور، این نور و روشنایی مادی نیست تا با آتش مقایسه شود و بگوییم اثر یا جلوه نار و آتش است و ... .

«اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‏»؛ خداوند نور آسمانها و زمين است. (نور، 35)

"يَا نُورَ النُّورِ يَا مُنَوِّرَ النُّورِ يَا خَالِقَ النُّورِ يَا مُدَبِّرَ النُّورِ يَا مُقَدِّرَ النُّورِ يَا نُورَ كُلِّ نُورٍ يَا نُوراً قَبْلَ كُلِّ نُورٍ يَا نُوراً بَعْدَ كُلِّ نُورٍ يَا نُوراً فَوْقَ كُلِّ نُورٍ يَا نُوراً لَيْسَ كَمِثْلِهِ نُورٌ"
اى نور نورها، و اى روشنى بخش روشنائی ها، اى آفريننده نور، اى تدبير كننده نور، اى تقدير كننده نور، اى نور همه نورها، اى نور قبل از هر نور، اى نور بعد از هر نور، اى نورى كه برتر از هر نورى، و اى نورى كه همانندش نورى نيست‏. (دعای جوشن کبیر، فراز چهل و هفتم؛ بحارالأنوار ، علامه مجلسی، تحقيق: ميانجی و بهبودی، چاپ سوم، 1403 ق، داراحیاء التراث العربی، ج 91، ص 390)

همه انوار هستى از نور الهی نشأت مى‏ گيرد، و به نور ذات پاک او منتهى مى ‏شود.

به نص صریح قران ابلیس از جنیان است. هنگامی که خداوند می فرمایند که به فرشتگان گفتیم که به آدم سجده کنند و همگی به جز ابلیس سجده کردند این از باب تغلیب است یعنی خداوند هم به فرشتگان و هم به جنیان فرموده اند که بر آدم سجده کنند.

پرسش:
امير مومنان علي (ع) در خطبه قاصعه نهج البلاغه از ابليس به ملك تعبير كرده است و برخي از مفسران مانند شيخ طوسي گفته اند ابليس فرشته بود و براي همين خدا به او فرمود بر آدم سجده كن ؛ با اين نگاه معناي «وكان من الجن» چيست؟

پاسخ:
با سلام و درود
ظاهر کلام الهی صراحت دارد که شیطان از ملائکه نیست بلکه از گروه جنیان است: «وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ»؛ به ياد آريد زمانى را كه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد!» آنها همگى سجده كردند جز ابليس ـ كه از جن بود ـ و از فرمان پروردگارش بيرون شد.(1)
کسانی که قائلند ابليس از فرشتگان بوده آيه فوق را به مفهوم لغوى آن تفسير مى ‏كنند، و مى ‏گويند منظور از "كانَ مِنَ الْجِنِّ" اين است كه ابليس از نظر پنهان بود، هم چون ساير فرشتگان.
ولی در جواب باید گفت كه اين معنى كاملا خلاف ظاهر است.
در خطبه قاصعه نهج البلاغه نیز نام "ملک"، از باب مجاز برای شیطان به کار برده شده است.(2)
از طرفی کسانی که قائلند شیطان از ملائکه نبوده بلکه از جنیان است، ادله متعددی اقامه کرده اند:
1. شیطان کافر است در حالی که ملائکه معصوم هستند: «عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ»؛ آتشى كه فرشتگانى بر آن گمارده شده كه خشن و سختگيرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمى‏ كنند و آنچه را فرمان داده شده ‏اند (به طور كامل) اجرا مى‏ نمايند!(3)
2. ملائکه ذریه و زاد و ولد ندارند در حالی که شیطان ذریه و فرزند دارد: «أَ فَتَتَّخِذُونَهُ وَ ذُرِّيَّتَهُ أَوْلِياءَ مِنْ دُوني‏ وَ هُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمينَ بَدَلاً»؛ آيا (با اين حال،) او و فرزندانش را به جاى من اولياى خود انتخاب مى‏ كنيد، در حالى كه آنها دشمن شما هستند؟! (فرمانبردارى از شيطان و فرزندانش به جاى اطاعت خدا،) چه جايگزينى بدى است براى ستمكاران!(4)

3. روایات به صراحت، شیطان را از جنیان دانسته اند و از جنس ملائکه بودن ابلیس را باطل دانسته اند: در روایتی از امام رضا (علیه السلام) در این زمینه آمده: فرشتگان همگى معصوم و از كفر و زشتيها به لطف پروردگار، محفوظ هستند. راوى حديث مى ‏گويد: به امام عرض كردم مگر ابليس فرشته نبود؟ حضرت فرمودند: نه، او از جن بود، آيا سخن خدا را نشنيده‏ ايد كه مي فرمايد: «وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كانَ مِنَ الْجِنِّ».(5)

در حديث ديگرى از امام صادق (علیه السلام) نقل شده فرمودند: ابلیس از جن بود، ولى همراه فرشتگان بود، آن چنان كه آن ها فكر مى ‏كردند از جنس آنان است (بخاطر عبادت و قربش نسبت به پروردگار) ولى خدا مى ‏دانست از آن ها نيست، هنگامى كه فرمان سجود صادر شد آن چه مى ‏دانيم تحقق يافت (پرده‏ ها كنار رفت و ماهيت ابليس آشكار گرديد).(6)
بنابر این؛ ابلیس در گروه ملائکه بوده است ولی از جنس آن ها نبوده بلکه از گروه جنیان است.

اگر سوال شود که ابليس از فرشتگان است چون خدا فقط به فرشتگان دستور سجده داد. معناي لغوي "جن" هم با ظاهر آيه مي سازد. معناي لغوي "جن" به فرشته هم معنا مي شود و سخن اميرمومنان هم خود بهترين دليل بر درستي معناي لغوي "جن" است.
در پاسخ میگوئیم: خیر، این گونه نیست و برای این که توهم نشود که شیطان از ملائکه بوده است، سریع پس از سخن از خطاب به ملائکه، آن را استثناء کرده و می فرماید: «إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِن‏»(7)؛ لذا با این بیان، به صراحت، شیطان را از اجنه دانسته نه ملائکه.
مطلب دیگر این که برداشت معنای لغوی از واژه «جن» در این آیه، خلاف ظاهر است؛ زیرا ظاهر آیه دارد شیطان را از جنس ملک بودن خارج می کند، پس نباید ما به این ظاهر بی توجه باشیم و معنای لغوی آن را در نظر بگیریم و برخلاف ظاهر آیه، باز هم شیطان را از ملائکه بدانیم.

اگر ادعا شود که: اشتباه فرشتگان در خلقت آدم و این که ابليس از كافران شد نه اينكه از اول كافر بود، دليل بر معصوم نبودن ملائكه است. و آيات عصمت ملائکه مربوط به قيامت است نه دنيا

درپاسخ میگوئیم:
آیات قرآن معصوم بودن ملائکه را ثابت می کند(8)؛ کما این که معصومین (علیهم السلام) نیز با استناد به همین آیات، عصمت ملائکه را ثابت می کنند بدون این که بین انواع آن ها تفاوتی قائل باشند.
مطلب دیگر این که خلقت و آفرینش ملائکه، هم چنین تکثیر آن ها مانند انسان نیست، آن ها به دستور و امر الهی، ایجاد می شوند: «إِذا قَضى‏ أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ»؛ هنگامى كه فرمان وجود چيزى را صادر كند، تنها مى ‏گويد: «موجود باش!» و آن، فورى موجود مى ‏شود.(9)

حضرت علی (علیه السلام) در مورد ملائکه می فرمایند: "فَلَيْسَ فِيهِمْ فَتْرَةٌ، وَ لَا عِنْدَهُمْ غَفْلَةٌ، وَ لَا فِيهِمْ مَعْصِيَةٌ،... وَ لَا يَغْشَاهُمْ نَوْمُ الْعُيُونِ، وَ لَا سَهْوُ الْعُقُولِ، وَ لَا فَتْرَةُ الْأَبْدَانِ، لَمْ يَسْكُنُوا الْأَصْلَابَ وَ لَمْ تَضُمَّهُم‏الْأَرْحَامُ، وَ لَمْ تَخْلُقْهُمْ مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ أَنْشَأْتَهُمْ إِنْشَاء"؛ در آنها نه سستى است، و نه غفلت، و نه عصيان، ... ، و خواب بر آنها چيره نمى ‏گردد، و عقل آنها گرفتار سهو و نسيان نمى ‏شود، بدن آنها به سستى نمى ‏گرايد، و در صلب پدران و رحم مادران قرار نمى ‏گيرند، خداوند آنها از آب مهین خلق نکرده، به انشاء و امر الهی ایجاد شدند.(10)

اگر کسی مدعی شودکه: روايات دو دسته اند ‌روايات تاييد كننده فرشته بودن ابليس با ظاهر آيه موافقت دارد و روايات رد كننده مخالف ظاهر آيات است.

درپاسخ میگوئیم:
روایات بطور صریح، فرشته بودن شیطان را نفی می کنند.(11) ظاهر آیات هم با صراحت در جن بودن شیطان، او را از گروه ملائکه استثناء می کند.
نکته: جنیان از آتش آفریده شده اند (12) و خود شیطان در استدلال برای برتری بر آدم، خلقت خود را از آتش می داند؛ در حالی خلقت ملائکه چنین نیست: «قالَ ما مَنَعَكَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَني‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طين‏»؛ (خداوند به او) فرمود: در آن هنگام كه به تو فرمان دادم، چه چيز تو را مانع شد كه سجده كنى؟ گفت: من از او بهترم مرا از آتش آفريده‏ اى و او را از گل.(13)
بنابر این، شیطان از جنس ملائکه نیست بلکه جنس شیطان از آتش است.

_____________

  1. کهف، 50.
  2. تفسير نمونه، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏12، ص 467.
  3. تحریم، 6.
  4. کهف، 50.
  5. عيون أخبار الرضا عليه السلام، نرم افزار جامع الاحادیث نور، ج ‏1، ص 269.
  6. الكافي، نرم افزار جامع الاحادیث نور، ج ‏2، ص 308، ح 6؛ تفسير نورالثقلين، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏3، ص 267؛ البرهان في تفسير القرآن، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏3، ص 643.
  7. کهف، 50.
  8. تحریم، 6.
  9. بقره، 117.
  10. بحار الأنوار، ج ‏56، ص 175، حدیث 6.
  11. عيون أخبار الرضا عليه السلام، نرم افزار جامع الاحادیث نور، ج ‏1، ص 269؛ الكافي، نرم افزار جامع الاحادیث نور، ج ‏2، ص 308، ح 6؛ تفسير نورالثقلين، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏3، ص 267؛ البرهان في تفسير القرآن، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏3، ص 643.
  12. الرحمن، 15.
  13. اعراف، 12.

موضوع قفل شده است