جمع بندی قسیم الجنة و النار...

کارشناس بحث: استاد صدیقین

سؤال:
پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید هنگامی که قیامت فرا برسد علی (ع) بر تخت شاهی و کلاهی طلایی به سر نشسته است و خدا به او می‌فرماید دوستان خود را به بهشت و دشمنان خود را به جهنم ببر.

پاسخ:
روایت مورد اشاره شما چنین است:
«حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْحَسَنِ الْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ الْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ الثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو رَجَاءٍ قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ السَّرَّاجِ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (علیه السلام) إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ يُؤْتَى بِكَ يَا عَلِيُّ عَلَى نَجِيبٍ مِنْ نُورٍ وَ عَلَى رَأْسِكَ تَاجٌ قَدْ أَضَاءَ نُورُهُ وَ كَادَ يَخْطِفُ أَبْصَارَ أَهْلِ الْمَوْقِفِ فَيَأْتِي النِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ أَيْنَ خَلِيفَةُ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ فَتَقُولُ هَا أَنَا ذَا قَالَ فَيُنَادِي الْمُنَادِي يَا عَلِيُّ أَدْخِلْ مَنْ أَحَبَّكَ الْجَنَّةَ وَ مَنْ عَادَاكَ النَّارَ فَأَنْتَ قَسِيمُ الْجَنَّةِ وَ أَنْتَ قَسِيمُ النَّار» (1)

عبدالله بن عمر می‌گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به على بن ابى طالب (علیه السلام) فرمود: ای علی! هنگامی که روز قيامت بپا شود، تو را سوار بر اسبى نجيب از نور بياورند و بر سرت تاجى باشد كه نورش درخشان بتابد [آن قدر نورانی است] كه نزديک است ديده اهل محشر را خيره كند! آن گاه [این] ندا از جانب خداى جل جلاله می آید: «جانشین محمد فرستاده خدا، کجاست»؟ پس تو می‌گویی: من اكنون حاضرم. سپس ندادهنده ندا کند: اى على! هر كه دوستت دارد به بهشت ببر و هر كه دشمنت دارد را به دوزخ! تو تقسیم کننده بهشت و دوزخی.

یکی از القاب معروف حضرت امیر (علیه السلام)، قسیم الجنة و النار است و در بسیاری از روایات صحیح اهل سنت هم به این معنا اشاره شده و هیچ جای انکار ندارد. در برخی از زیارت های ایشان، با نام «قسیم الجنة و النار» به ایشان سلام می‌دهیم:
«تَقُولُ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا وَلِيَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا خَلِيفَةَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَمُودَ الدِّينِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ النَّبِيِّينَ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا قَسِيمَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ ...» (2)

منابع:
1. صدوق، محمد، أمالی، ص 361، ح 14.
2. کلینی، محمد، الكافی، ج 4، ص 570.