جمع بندی درجه مهربانی!!!!

[=microsoft sans serif]سوالی که مطرح فرمودید بسیار کلی است چرا که اخلاق دارای ابعاد گوناگون است ودستورات اخلاقی در بعد فردی ،اجتماعی، سیاسی ،اقتصادی ،خانوادگی و... ارائه شده است.اما به طور کلی انسان ملزم به رعایت دستورات اخلاقی فردی وبه تبع ان دستورات اخلاقی اجتماعی است چرا که انسان مدنی بالطبع است واین ویژگی باعث می شود که به ناچار در کنار دیگران زندگی کند پس برای زندگی آسوده لازم است با دیگران تفاهم داشته باشد بنابراین به طور کلی اگرخواستیم متخلق به اخلاق الهی باشیم باید حرمت جان، مال، آبرو و ناموس دیگران را بدانیم ، خير و خوبى برای انها بخواهیم، در برخورد با آنها ادب و نزاكت را رعايت كنیم، به پيمان‏ها و وعده‏هایمان وفادار باشیم، اسرارمردم را فاش نكنیم، از بدى‏هاى آنهاچشم بپوشیم، از خطايشان درگذریم، در سختى، تنگ‏دستى، و بيمارى به يارى و عيادتشان بشتابیم، نسبت به آنها خوش‏بين باشیم .ارزش های اخلاقی همچون خيرخواهى، نوع‏دوستى، حسن ظن، وفادارى، گذشت، ايثار، درست‏كارى، راست‏گويى را سر لوحه ی کار خود قرار دهیم.
نخستين گروهى كه اسلام، حُسن روابط با آن‏ها را توصيه كرده، اعضاى خانواده،- پدر و مادر و ساير بستگان است ودر مرحله ی بعدی سایر مردم نیز مورد توجه قرار گرفته اند.لازم است توجه کنیم برای داشتن اخلاق اسلامی باید هم درمقام اندیشه وهم درمقام زبان وهم در مقام عمل سعی کنیم خود را متخلق به اخلاق الهی نماییم.
[=microsoft sans serif]
امير مؤمنان عليه السلام مى‏فرمايد:
«انَّ اللَّهَ سُبْحانَهُ يُحِبُّ انْ تَكُونَ نِيَّةُ الْانْسانِ لِلنَّاسِ جَميلَةً» «1»
خداى سبحان دوست دارد كه نيّت انسان درباره همنوعانش نيكو و زيبا باشد.[=microsoft sans serif]
[=microsoft sans serif]
ایشان در وصيّت خود به امام حسن عليه السلام به بخشى از اين خطوط كلى اشاره كرده، مى‏فرمايد:
«اجْعَلْ نَفْسَكَ مِيْزاناً فيما بَيْنَكَ وَ بَيْنَ غَيْرِكَ فَأَحْبِبْ لِغَيْرِكَ ما تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَاكْرَهْ لَهُ ما تَكْرَهُ لَها، وَ لا تَظْلِمْ كَما لا تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ وَ أَحْسِنْ كَما تُحِبُّ أَنْ يُحْسَنَ إِلَيْكَ» «2»
خويشتن را ميان خود و ديگران ميزان قرار ده؛ آنچه را براى خود مى‏ خواهى، براى ديگران بخواه و آنچه را براى خود خوش نمى‏ دارى، براى ديگران نيز خوش ندار. [به كسى‏] ستم نكن، چنان كه دوست ندارى به تو ستم شود و نيكى كن همان گونه كه دوست دارى به تو نيكى شود.[=microsoft sans serif]
‏
حُسن خلق یا خوش اخلاقی که با سه واژه ی خوشرویی وخوشخویی وخوشگویی معنا پیدا می کند می تواند مهمترین عامل برقراری ارتباط درست با دیگران باشد.
امام صادق عليه السلام در بيان حسن خلق فرمودند:
«تُلَيِّنُ جانِبَكَ وَ تُطَيِّبُ كَلامَكَ وَ تَلْقى‏ اخاكَ بِبِشْرٍ حَسَنٍ» «3»
حُسن خلق و گشاده ‏رويى از بارزترين صفاتى است كه در معاشرت‏هاى اجتماعى باعث نفوذ محبّت شده و در تأثير سخن اثرى شگفت‏ انگيز دارد.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
«انَّ الْعَبْدَ لَيَبْلُغُ بِحُسْنِ خُلْقِهِ عَظيمَ دَرجاتِ الْأخِرَةِ وَ أَشْرَفَ الْمَنازِلَ وَ إِنَّهُ ضَعيفُ الْعِبادَةِ» «4»
بنده، در سايه خوش‏خلقى خود به درجات بزرگ و مقامات والايى در آخرت مى‏رسد، با آن كه عبادتش ضعيف است.

همانطور که در ابتدای صحبت اشاره کردم احترام به جان ومال وناموس وآبروی مردم نیز از جمله امور مهمی است که اسلام توجه ویژه ای به آنها داشته است.

[=microsoft sans serif]قرآن كريم درباره [=microsoft sans serif]احترام به جان[=microsoft sans serif] مردم مى‏فرمايد:
«... مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِى الْأَرْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَميعاً وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَميعاً» «5»
هر كس انسانى را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روى زمين بكشد، چنان است كه گويى همه انسان‏ها را كشته؛ و هر كس انسانى را از مرگ رهايى بخشد، چنان است كه گويى همه مردم را زنده كرده است.[=microsoft sans serif]

ورسول گرامى اسلام در اجتماع بزرگ عيد قربان در رابطه با[=microsoft sans serif] احترام به اموال [=microsoft sans serif]فرموده است:
«... إِنَّ حُرْمَةَ أَمْوالِكُمْ عَلَيْكُمْ وَ حُرْمَةَ دِمائِكُمْ، كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هذا فى‏ شَهْرِكُمْ هذا وَ فى‏ بَلَدِكُمْ هذا إِلى‏ أَنْ تَلْقَوْا رَبَّكُمْ، فَيَسْأَلُكُمْ عَنْ أَعْمالِكُمْ ... «6»»
همانا حرمت اموال و خون‏هاى شما بر يكديگر همانند حرمت اين روز، در اين ماه و اين سرزمين است تا پروردگارتان را ملاقات كنيد و شما را از كردارتان پرس‏وجو كند.

رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله در رابطه با [=microsoft sans serif]حفظ ناموس[=microsoft sans serif] مى‏فرمايد:
«لَيْسَ مِنَّا مَنْ خانَ مُسْلِماً فِى أَهْلِه‏ وَ مالِهْ «7»»
از ما نيست كسى كه به اهل و مال مسلمانى خيانت كند.

حيثيّت و آبرو محورى است كه بيش‏تر روابط انسان با مردم و توجّه آن‏ها به او، بر گرد آن مى‏چرخد، بدين جهت ديگران نسبت به آبروى مؤمن دو وظيفه مهم دارند: يكى حفظ آبروى او و ديگرى دفاع ازآن
امام صادق عليه السلام در اين باره مى‏فرمايد:
«مَنْ رَوى‏ عَلى‏ مُؤْمِنٍ رِوايهً يُريدُ بِها شَيْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوَّتِه‏ لِيَسْقُطَهُ مِنْ أَعْيُنِ النَّاسِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنْ وِلايَتِه‏ إِلى‏ وِلايَةِ الشَّيْطانِ فَلا يَقْبَلُهُ الشَّيْطانُ» «8»
آن كه به زيان مؤمنى به قصد آبروريزى و از بين‏بردن آقايى او سخنى گويد تا او را از چشم مردم بيندازد، خداوند او را از ولايت خود خارج و به سوى ولايت شيطان رها مى‏كند، ولى شيطان هم او را نمى‏پذيرد
مردى در حضور رسول اكرم صلى الله عليه و آله از كسى بدگويى كرد، در همان جا فرد ديگرى در مقام دفاع از او برآمد.حضرت فرمود:«مَنْ رَدَّ عَنْ عِرْضِ أَخيهِ كانَ لَهُ حِجاباً مِنَ النَّارِ» «9»
كسى كه جلوى آبروريزى برادر مؤمنش را بگيرد، از آتش دوزخ در امان است.

انچه که بیان شد اصول کلی مهم اخلاقی بود که می توان در ارتباط با دیگران ازانها مدد گرفت .سعی در ملکه شدن آنها نمود.

[=microsoft sans serif]
1شرح غررالحکم،ج2 ص667
2نهج البلاغه نامه 31
3بحارالانوار،ج 71 ص389
4محجه البیضاء ملامحسن فیض کاشانی ج 5 ص 93
5سوره مائده آیه 32
6مستدرک الوسائل ج 17ص87
7اختصاص شیخ مفید ص 248
8وسائل الشیعه ج 8 ص 608
9وسائل الشیعه ج 8 ص 607

[=microsoft sans serif]توجه کنید که مطمئن شدن نسبت به این امر که دیگران نسبت به ما قصد ونیت خوبی ندارند کار ساده ای نیست چرا که بعضی از مواقع انسان دچار سوء ظن می شود بنابراین در مرحله ی اول باید از این بابت اطمینان داشته باشید .چنانچه یقین حاصل نمودید که دیگران قصد ضربه زدن به شما را دارند می توانید رابطه ی خود را محدود نمایید اما نه به معنی قهر کردن ونه به معنی ترک صله ی رحم بلکه تنها محدود وبا احتیاط.

البته گاهی بحث فقط بر سر محبت کردن به دوستان است واین که ما توقع داریم آنها نیز در هنگام مشکلات ما را یاری نمایند در این حالت لازم است توجه کنیم که در انجام کار خیر نیت خود را برای خداوند خالص نموده وبه طمع جبران آنها به دنبال انجام کار خیر نباشیم وحتی اگر می دانیم آنها ما را موقع مشکلات تنها می گذارند از نظر اخلاقی موظفیم ما مقابله ی به مثل ننماییم وآنها را در سختی ها تنها نگذاریم.

[="Indigo"]

سلام استاد ...

وقتی میدونیم طرف چشم نداره مارو ببینه هم نباید باهاش قطع رابطه کنیم ...؟؟

وقتی میدونیم طرف هزار حرف و تهمت و بهتون میزنه بهمونم نباید باهاش قطع رابطه کنیم ...؟؟

وقتی میدونیم اونم خوشش نمیاد باما رابطه داشته باشه لازمه که بازم باهاش رابطه داشته باشیم ...؟

استاد دوروریی خیلی بده ... وقتی جلو روت تورو میزارن رو چشمشون و پشت سرت میشنوی که به به ! چه چیزا گفتن چی ؟

اصا جواب سلام اینارو دادن درسته...

فامیلی که یادشون میفتی تنت از عصبانیت میلرزه لازمه باهاشون رابطه داشته باشی ...

والا من خانواده ی پدریمو بوسیدم گذاشتم کنار ...

قید این فامیلو زدم ... میدونم اونا هم اینجوری راحت ترن .... حالا این قطعه رابطه مشکل داره یعنی ؟[/]

ما که نیومدیم تو این دنیا بمونیم، پس لازمه به سختی هاش صبر کنیم، یکی از این جاهایی که باید صبور باشیم در رابطه با آدماییه که ناگزیریم باهاشون باشیم فقط به خاطر خدا...

در ضمن ما برا همه چی دعا و حرز داریم: مثلا

دعای هفت هیکل اگه همراهمون باشه و بخونیمش کسی نمیتونه پشت سرمون حرف بزنه، اگرم بخواد خود خدا به هر شکلی نمیزاره، مثلا یکی توی جمع ازمون دفاع میکنه یا حرف تو حرف میاد و...

دعای سیفی صغیر یا قاموس توی مفاتیح بعد از جوشن صغیر اومده و دعای خیلی عجیبیه!

یک صفحه اس و از حضرت امیرمومنانه ،

یکی از اثراتش اینه که به آدم ابهت خاصی میده و

اینکه تمام کسانی که فرد رو دوست ندارن کم کم ازش دور میکنه و کسانی که دوستش دارند را دورش جمع می کنه...

سفارش شده بعد از نماز خونده بشه که برخی از بزرگان حتی در قنوت نماز وتر اون رو میخونن/

[="#000080"][="#006400"]هوالعالم[/]

در قران میفرماید[/]

[="#006400"]اسراف و زیاده روی نکنید . حتی در کار خیر !
حتی در کار خیر !
[/]

[="#008000"][="#000080"]حضرت حکیمانه میفرمایند :[/]

با دوست‌ مورد علاقه‌ات‌ به‌ مدارا و با حفظ‌ جهات‌ مصلحت‌ اظهاردوستی‌ کن‌. شاید روزی‌ دشمنت‌ شود و به‌ مخالفت‌ برخیزد و نیز دراظهار بی‌مهری‌ نسبت‌ به‌ کسی‌ که‌ مورد خشمت‌ قرار گرفته‌ مدارا کن‌ چه‌ممکن‌ است‌ روزی‌ تیرگی‌ از میان‌ برود و مورد علاقه‌ و محبت‌ واقع‌ شود».

«کسی‌ که‌ رفیق‌ احمق‌ دارد همواره‌ در رنج‌ و ناراحتی‌ است‌».

«با چاپلوس‌ رفاقت‌ مکن‌ که‌ او با چرب‌زبانی‌ تو را اغفال‌ می‌کند، کارناروای‌خود را در نظرت‌ زیبا می‌نماید و دوست‌ دارد که‌ تو نیز مانند وی‌ باشی‌».

«کسی‌ که‌ روزی‌ برای‌ فضیلتی‌ که‌ در تو نیست‌ به‌ دروغ‌ مدحت‌ گویدسزاوار است‌ روز دیگر برای‌ صفت‌ بدی‌ که‌ از آن‌ منزّهی‌ مذمتت‌ گوید».

«مانعی‌ ندارد که‌ با فرد عاقل‌ و خردمندی‌ که‌ دارای‌ طبع‌ بلند و کرامت‌اخلاق‌ نیست‌ رفاقت‌ نمایی‌ ولی‌ مراقب‌ باش‌ که‌ در برخوردهای‌دوستانه‌ تنها از فکر روشنش‌ استفاده‌ کنی‌ و به‌ دنائت‌ و پستی‌ اخلاقش‌متخلّق‌ نگردی‌».
[/]

[="#000080"]

به نظر حقیر اونکه از ادم خواهش میکنه یا رو میندازه حقی به گردن آدم داره که باید ادا بشه
اما این حق همیشه اونچیزی که خوده شخص میخواد نیست و نباید باشه !!!
باید سنجیده بشه !

مثلا فلانی پول قرضی میخواد
اگر در امانتداری یا وفا یا حسن نیتش شک داری
اجازه داری یا شاید موظفی که بدونی این پول رو برای چه کاری میخواد ؟
ظلم به خود و دیگران یا خدمت به خود و دیگران و توسعه و گسترش .... ؟؟؟
و در نهایت حق طرف رو حتی اگر مادی نشد با یک توصیه یا دلیل بی میلی به کمک و مشورت برای آینده ادا کنی ...[/]

[=microsoft sans serif]نکته ای که لازم است توجه کنیم این است که ما در ارتباط با دیگران مخصوصا فامیل واقوام بسیار سفارش شده ایم حتی در روایات تاکید شده است که کمک های مالی را در درجه اول نسبت به خانوده وفامیل خود مبذول نماییم ودر درجات بعدی به افرادی که از جهت خویشاوندی دورتر ودورتر هستند کمک نماییم. نکته ی دوم این است که اساس عمل ما وهدف ونیت باید برای رضای خداوند باشد ودر صدصد جلب رضایت الهی باشیم نه خوش آمدن اطرافیان ویا حتی جبران کردن آنها ویا تعریف وتمجید از ما. اینکه که دیگران ما را افرادی ساده تصور کنند دلیل بر ترک کمک مالی به دیگران(در صورت امکان) نمی شود. اگر اطرافیان شما نیاز مالی دارند وشما توانایی برطرف کردن نیاز انها را دارید هرگز کوتاهی ننمایید چرا که شما با خداوند معامله کرده اید. البته گاهی نوع برخورد دیگران به گونه ای نمود پیدا می کند که ما احساس می کنیم مورد سوء استفاده قرار گرفته ایم که در این شرایط نیز می توانیم با برخورد متناسب والبته کمی اغماض انها را متوجه رفتار نادرستشان کنیم.

سوال:
اگر اطرافیانم دورو هستند چه نوع رفتاری با درست است؟و چه مواقعی به دیگران کمک مالی کنم؟

پاسخ:
سوالی که مطرح فرمودید بسیار کلی است چرا که اخلاق دارای ابعاد گوناگون است ودستورات اخلاقی در بعد فردی ،اجتماعی، سیاسی ،اقتصادی ،خانوادگی و... ارائه شده است.اما به طور کلی انسان ملزم به رعایت دستورات اخلاقی فردی وبه تبع ان دستورات اخلاقی اجتماعی است چرا که انسان مدنی بالطبع است واین ویژگی باعث می شود که به ناچار در کنار دیگران زندگی کند پس برای زندگی آسوده لازم است با دیگران تفاهم داشته باشد بنابراین به طور کلی اگرخواستیم متخلق به اخلاق الهی باشیم باید حرمت جان، مال، آبرو و ناموس دیگران را بدانیم ، خير و خوبى برای انها بخواهیم،

در برخورد با آنها ادب و نزاكت را رعايت كنیم، به پيمان‏ها و وعده ‏هایمان وفادار باشیم، اسرارمردم را فاش نكنیم، از بدى‏ هاى آنها چشم بپوشیم، از خطايشان درگذریم، در سختى، تنگ‏دستى، و بيمارى به يارى و عيادتشان بشتابیم، نسبت به آنها خوش‏بين باشیم .ارزش های اخلاقی همچون خيرخواهى، نوع‏دوستى، حسن ظن، وفادارى، گذشت، ايثار، درست‏كارى، راست‏گويى را سر لوحه ی کار خود قرار دهیم.نخستين گروهى كه اسلام، حُسن روابط با آن‏ها را توصيه كرده، اعضاى خانواده،- پدر و مادر و ساير بستگان است و در مرحله ی بعدی سایر مردم نیز مورد توجه قرار گرفته اند.لازم است توجه کنیم برای داشتن اخلاق اسلامی باید هم درمقام اندیشه وهم درمقام زبان وهم در مقام عمل سعی کنیم خود را متخلق به اخلاق الهی نماییم.

امير مؤمنان عليه السلام مى‏فرمايد:
«انَّ اللَّهَ سُبْحانَهُ يُحِبُّ انْ تَكُونَ نِيَّةُ الْانْسانِ لِلنَّاسِ جَميلَةً» «1»
خداى سبحان دوست دارد كه نيّت انسان درباره همنوعانش نيكو و زيبا باشد.

ایشان در وصيّت خود به امام حسن (عليه السلام) به بخشى از اين خطوط كلى اشاره كرده، مى‏فرمايد:
«اجْعَلْ نَفْسَكَ مِيْزاناً فيما بَيْنَكَ وَ بَيْنَ غَيْرِكَ فَأَحْبِبْ لِغَيْرِكَ ما تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَاكْرَهْ لَهُ ما تَكْرَهُ لَها، وَ لا تَظْلِمْ كَما لا تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ وَ أَحْسِنْ كَما تُحِبُّ أَنْ يُحْسَنَ إِلَيْكَ» «2»
خويشتن را ميان خود و ديگران ميزان قرار ده؛ آنچه را براى خود مى‏ خواهى، براى ديگران بخواه و آنچه را براى خود خوش نمى‏ دارى، براى ديگران نيز خوش ندار. [به كسى‏] ستم نكن، چنان كه دوست ندارى به تو ستم شود و نيكى كن همان گونه كه دوست دارى به تو نيكى شود.

حُسن خلق یا خوش اخلاقی که با سه واژه ی خوشرویی وخوشخویی وخوشگویی معنا پیدا می کند می تواند مهمترین عامل برقراری ارتباط درست با دیگران باشد.
امام صادق عليه السلام در بيان حسن خلق فرمودند:
«تُلَيِّنُ جانِبَكَ وَ تُطَيِّبُ كَلامَكَ وَ تَلْقى‏ اخاكَ بِبِشْرٍ حَسَنٍ» «3»
حُسن خلق و گشاده ‏رويى از بارزترين صفاتى است كه در معاشرت‏هاى اجتماعى باعث نفوذ محبّت شده و در تأثير سخن اثرى شگفت‏ انگيز دارد.

پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود:
«انَّ الْعَبْدَ لَيَبْلُغُ بِحُسْنِ خُلْقِهِ عَظيمَ دَرجاتِ الْأخِرَةِ وَ أَشْرَفَ الْمَنازِلَ وَ إِنَّهُ ضَعيفُ الْعِبادَةِ» «4»
بنده، در سايه خوش‏خلقى خود به درجات بزرگ و مقامات والايى در آخرت مى‏رسد، با آن كه عبادتش ضعيف است.
همانطور که در ابتدای صحبت اشاره کردم احترام به جان ومال وناموس وآبروی مردم نیز از جمله امور مهمی است که اسلام توجه ویژه ای به آنها داشته است.

قرآن كريم درباره احترام به جان مردم مى‏فرمايد:
«... مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِى الْأَرْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَميعاً وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَميعاً» «5»هر كس انسانى را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روى زمين بكشد، چنان است كه گويى همه انسان‏ها را كشته؛ و هر كس انسانى را از مرگ رهايى بخشد، چنان است كه گويى همه مردم را زنده كرده است.

ورسول گرامى اسلام در اجتماع بزرگ عيد قربان در رابطه با احترام به اموال فرموده است:
«... إِنَّ حُرْمَةَ أَمْوالِكُمْ عَلَيْكُمْ وَ حُرْمَةَ دِمائِكُمْ، كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هذا فى‏ شَهْرِكُمْ هذا وَ فى‏ بَلَدِكُمْ هذا إِلى‏ أَنْ تَلْقَوْا رَبَّكُمْ، فَيَسْأَلُكُمْ عَنْ أَعْمالِكُمْ ... «6»»
همانا حرمت اموال و خون‏هاى شما بر يكديگر همانند حرمت اين روز، در اين ماه و اين سرزمين است تا پروردگارتان را ملاقات كنيد و شما را از كردارتان پرس‏وجو كند.

رسول گرامى اسلام (صلى الله عليه و آله) در رابطه با حفظ ناموس مى‏فرمايد:
«لَيْسَ مِنَّا مَنْ خانَ مُسْلِماً فِى أَهْلِه‏ وَ مالِهْ «7»»
از ما نيست كسى كه به اهل و مال مسلمانى خيانت كند.
حيثيّت و آبرو محورى است كه بيش‏تر روابط انسان با مردم و توجّه آن‏ها به او، بر گرد آن مى‏چرخد، بدين جهت ديگران نسبت به آبروى مؤمن دو وظيفه مهم دارند: يكى حفظ آبروى او و ديگرى دفاع ازآن
امام صادق (عليه السلام) در اين باره مى‏فرمايد:
«مَنْ رَوى‏ عَلى‏ مُؤْمِنٍ رِوايهً يُريدُ بِها شَيْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوَّتِه‏ لِيَسْقُطَهُ مِنْ أَعْيُنِ النَّاسِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنْ وِلايَتِه‏ إِلى‏ وِلايَةِ الشَّيْطانِ فَلا يَقْبَلُهُ الشَّيْطانُ» «8»

آن كه به زيان مؤمنى به قصد آبروريزى و از بين‏ بردن آقايى او سخنى گويد تا او را از چشم مردم بيندازد، خداوند او را از ولايت خود خارج و به سوى ولايت شيطان رها مى‏كند، ولى شيطان هم او را نمى ‏پذيرد
مردى در حضور رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) از كسى بدگويى كرد، در همان جا فرد ديگرى در مقام دفاع از او برآمد.حضرت فرمود:«مَنْ رَدَّ عَنْ عِرْضِ أَخيهِ كانَ لَهُ حِجاباً مِنَ النَّارِ» «9»
كسى كه جلوى آبرو ريزى برادر مؤمنش را بگيرد، از آتش دوزخ در امان است.
آنچه که بیان شد اصول کلی مهم اخلاقی بود که می توان در ارتباط با دیگران از آنها مدد گرفت .سعی در ملکه شدن آنها نمود.

اگر سوال شود که:
اگر کسی مایل نیست با ما رابطه داشته باشد، دفعات زیادی به ما تهمت زده است لازم است که باز با ایشون رابطه داشته باشیم؟
در پاسخ میگوئیم:
یکی از اموری که در اسلام بسیار مورد سفارش قرار گرفته است صله ی رحم می باشد ودر عین حال مهمترین هدف در برقراری رابطه با اقوام و خویشان ونزدیکان،توجه به نیازهای روحی و عاطفی افراد می باشد چرا که در این نوع ارتباطات شخص احساس آرامش می کند و رسیدن به این نوع آرامش، انسان را در طی طریق بندگی مدد می رساند در واقع لازم است نتیجه ی این ارتباط و معاشرت ها مطلوب باشد اما چنانچه انسان در اثر برقراری ارتباط با دیگران دچار اضطراب می شود و برخورد آنها ونوع رفتارشان حقیقتا(توجه کنید نه از روی توهم ما) نامطلوب است

ودر هر بار ارتباط به جای کسب آرامش انسان دچار مشکلات روحی می شود در این شرایط می توان رابطه را محدود کرد البته محدود کردن رابطه نیز به نوع شرایط بستگی دارد اگر مشکل با کم شدن رابطه کم رنگ می شود و کم کردن رابطه قابل تحمل است در مرحله اول به محدود شدن بسنده کنید اما چنانچه حتی در همان دفعات کم نیز ، مشکل به قوت خود باقیست می توانید رابطه را قطع نمایید اما لازم است توجه کنید که دستور به صله ی رحم فقط به دید و بازدید منحصر نمی شود بلکه شما از طریق تلفن زدن یا حتی پیامک زدن یا سعی در رفع مشکلات اطرافیان اعم از مالی و... حتی به طور غیر مستقیم می توانید به وظیفه ی خود عمل نمایید و عدم معاشرت و دید و بازدید ها را از این طریق جبران نمایید.در ضمن توجه کنید که چنانچه شما قادر به امر به معروف و نهی از منکر هستید و شرایط برای این امر فراهم است در این امر نیز کوتاهی نکنید تا حق خویشاوندی را به خوبی ادا کرده باشید.

اگر سوال شود که:کمک کردن به دیگران از لحاظ مالی چگونه باشد؟؟گاهی می بینیم دیگران لازم دارند کمک میکنیم سوء استفاده میکنن فکر میکنن ما بچه ایم نمیفهمیم در این موارد چگونه برخورد کنیم؟
درپاسخ میگوئیم:
نکته ای که لازم است توجه کنیم این است که ما در ارتباط با دیگران مخصوصا فامیل و اقوام بسیار سفارش شده ایم حتی در روایات تاکید شده است که کمک های مالی را در درجه اول نسبت به خانوده و فامیل خود مبذول نماییم و در درجات بعدی به افرادی که از جهت خویشاوندی دورتر هستند کمک نماییم. نکته دوم این است که اساس عمل ما و هدف و نیت باید برای رضای خداوند باشد و در صدد جلب رضایت الهی باشیم نه خوش آمدن اطرافیان یا حتی جبران کردن آنها یا تعریف و تمجید از ما. اینکه که دیگران ما را افرادی ساده تصور کنند دلیل بر ترک کمک مالی به دیگران(در صورت امکان) نمی شود.
اگر اطرافیان شما نیاز مالی دارند و شما توانایی برطرف کردن نیاز انها را دارید هرگز کوتاهی ننمایید چرا که شما با خداوند معامله کرده اید. البته گاهی نوع برخورد دیگران به گونه ای نمود پیدا می کند که ما احساس می کنیم مورد سوء استفاده قرار گرفته ایم که در این شرایط نیز می توانیم با برخورد متناسب و البته کمی آغماض انها را متوجه رفتار نادرستشان کنیم.

منابع:
1.شرح غررالحکم،ج2 ص667
2.نهج البلاغه نامه 31
3.بحارالانوار،ج 71 ص389
4.محجه البیضاء ملامحسن فیض کاشانی ج 5 ص 93
5.سوره مائده آیه 32
6.مستدرک الوسائل ج 17ص87
7.اختصاص شیخ مفید ص 248
8.وسائل الشیعه ج 8 ص 608
9.وسائل الشیعه ج 8 ص 607