جمع بندی آیا میان قبول کردن توحید و حل مشکلات زندگی ارتباطی وجود دارد؟
تبهای اولیه
با سلام و احترام
عمده تاکید خداوند درقران بر یکتایی او -پرستش او و موضوعاتی حول توحید است .از آنجا که قرآن کتاب جامع برای زندگی ماست سوالاتی برای شخص خودم مطرح میشودوآن
اینکه اطراف من همه غیر از قبول کردن توحید مسلمان نیز هستند اما در رابطه ها و زندگیها بسیار مشکلات هست که با قبولی توحیدنیز این مشکلات عدیده وجود دارند حال باید پرسید آیا باید برای هر مشکلی که پیش می اید در قرآن دنبال راه حلش گشت و یا اینکه به یقین کامل نرسیدن در خصوص توحید باعث مشکلات عدیده زندگی هاست؟
با سلام و احترامعمده تاکید خداوند درقران بر یکتایی او -پرستش او و موضوعاتی حول توحید است .از آنجا که قرآن کتاب جامع برای زندگی ماست سوالاتی برای شخص خودم مطرح میشودوآن
اینکه اطراف من همه غیر از قبول کردن توحید مسلمان نیز هستند اما در رابطه ها و زندگیها بسیار مشکلات هست که با قبولی توحیدنیز این مشکلات عدیده وجود دارند حال باید پرسید آیا باید برای هر مشکلی که پیش می اید در قرآن دنبال راه حلش گشت و یا اینکه به یقین کامل نرسیدن در خصوص توحید باعث مشکلات عدیده زندگی هاست؟
باسمه تعالی
با عرض سلام و خسته نباشید
مشکلات و گرفتاری های انسانی می تواند چند علت داشته باشد که عبارتند از:
1- مشکلاتی که ذاتی زندگی در دنیاست. و طبق بیان حضرت امیر علیه السلام «الدنیا دار بالبلاء محفوفة»[1] ؛«دنیا خانه ای است که به رنج و بلا پیچیده شده است»
2- گرفتاری هایی که برای بروز استعدادهای انسان ایجاد می شود.
3- گرفتاریهایی که بر اثر ارتکاب معصیت دامنگیر انسان می شود. و البته این مورد بر اثر به یقین نرسیدن به مقام توحیدحقیقی میباشد
در واقع بين ارتكاب خطا و كارهاي خلاف با مصايب و گرفتاري ها، رابطه مستقيم وجود دارد. بسياري از بيماريها، گرفتاري ها و مشكلات زندگي آثار و پيامدهاي وضعي گناه و كارهاي خلاف انسان است.
هر اندازه انسان بيشتر مرتكب گناه شود بيشتر به مشكلات و گرفتاري هاي دنيوي و اخروي گرفتار خواهد شد. اميرالمؤمنين علي ـ عليهالسّلام ـ فرمود: «در صورتي كه مرتكب كار خلاف و كردارهاي زشت ميشوي، از پيامد ناگهاني آن ايمن مباش».[2]
«چو بد كردي مباش ايمن زآفات /كه واجب شد طبيعت را مكافات»[3]
اگر انسان به ياد خدا باشد و خداوند را ناظر بر اعمال و رفتار خويش بداند، هيچگاه مرتكب گناه و كار خلاف نميشود، در صورتي كار خلاف انجام مي دهد كه خدا را فراموش كرده باشد و نتيجه آن همان گرفتاري و مشكلاتي است كه برايش ميآيد.
مشكلات و گرفتاري كه در اثر ارتكاب خطا و كارهاي خلاف براي انسان پيش ميآيد، انواع مختلفي دارد. در روايات حتي به مصاديق آن گرفتاري ها نيز اشاره شده است. با دقت در آيات قرآن و كلمات ارزشمند معصومين ـ عليهم السّلام ـ ميدانيم كه گرفتاري ها و مشكلات يك انسان خلافكار نتيجه همان كارهاي خلاف او است كه در دنيا برايش پيش آمده، گرفتاري ها و عذاب هاي اخروي نيز به دنبال دارد كه در عالم آخرت با آن مواجه خواهد شد. انواع گرفتاريهايي كه در پي ارتكاب خطا و كارهاي خلاف براي انسان پيش ميآيد:
1. قطع روزي يكي از پيامدهاي ارتكاب خطا و كار خلاف، محروم شدن از رزق و روزي است، در اثر گناه و ارتكاب كارهاي خلاف، نعمتي كه بر انسان مقرر شده است، قطع ميگردد.[4]
2. از دست دادن رفاه و امنيت اجتماعي امنيت و رفاه اجتماعي يكي از نيازهاي اساسي انسان است. افراد جامعه اگر هر كدام به وظايف فردي و اجتماعي خويش عمل نمايند و به اصول و ضوابط اجتماعي پايبند باشند، نتيجه آن صلح، صفا، امنيت و رفاه اجتماعي است. اما بر عكس، اگر افراد جامعه به خصوص جوانان، اصول و ضوابط اخلاقي و قانوني را زير پا بگذارند و مرتكب كارهاي خلاف شوند چه اينكه كار خلاف در جهت نافرماني خدا باشد يا در جهت نافرماني از اصول قانوني نظام حاكم، در هر دو صورت نتيحه و پيامد آن مشكلات و گرفتاري است كه بر افراد عارض ميشود و جوانان چنين جامعهاي روي امنيت و رفاه را نخواهد ديد و خداوند حاكمان ستمكار را بر آنها مسلط خواهد نمود. امام صادق ـ عليهالسّلام ـ فرمودند: «كسي كه خدا را بشناسد و باز نافرماني كند و مرتكب خلاف شود، بر او كسي را مسلط ميسازم كه مرا نشناسد.»[5]
3. مبتلا شدن به بيماريها گرفتاري ها و مشكلات، پيش بيني شده نيستند، گاه شناخته شده و گاه نيز ناشناختهاند. امروزه بسياري از بيماريها مطرح است، كه در گذشته شناخته شده نبود، قطعاً يكي از علل اصلي پيدا شدن بيمارهاي جديد مانند ايدز و... در ميان جوانان، بيبند و باري و زير پا گذاشتن اصول اخلاقي از سوي جوانان است. بيشتر مشكلات و بيماريهاي بدون علاج يا به تعبير ديگر فراواني مبتلايان به بيماريهاي نو آمد، در كشورهاي غربي و اروپايي است كه اصول اخلاقي رعايت نميشود.
امام رضا ـ عليهالسّلام ـ ميفرمايند: «بلاهاي نو نتيجه گناهان نو هستند هر گاه بندگان، گناهان تازهاي را كه سابقه نداشته مرتكب شوند، خداوند بر آنها بلاهاي تازهاي را كه سابقه نداشته، ايجاد ميكند.». البته اگر انسان ندانسته گناهي را مرتكب شود، گرچه ممكن است پيامدهاي وضعي گناه بروي مترتب شود، اما از نظر حكم تكليفي مشكل پيش نميآيد به شرط آنكه به محض اطلاع از حرمت آن عمل، ديگر مرتكب نشود. حتي ديگر گناهان را نيز با توبه نمودن ميتوان محو كرد.[6]
قرآن كريم به مسائل پيش گفته اشاره اي ظريف دارد. در آيه 96 سوره اعراف مي فرمايد: [وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُري آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ ]«و چنانچه مردم شهر و ديار همه ايمان آورده و پرهيز كار مي شدند همانا ما درهاي آسمان و زمين را بر روي آنها مي گشوديم و ليكن چون (آيات و پيغمبران ما را) تكذيب كردند ما هم آنان را به كيفر كردار زشت رسانديم. »
«ابر بر ناید پی منع زکات/وز زنا افتد وبا اندر جهات
هر چه بر تو آید از ظلمات و غم/آن ز بیباکی و گستاخیست هم
هر که بیباکی کند در راه دوست/رهزن مردان شد و نامرد اوست»[7]
و حضرت امیر علیه السلام در دعای کمیل در این زمینه می فرمایند:
«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَهْتِکُ الْعِصَمَ: کریما ببخش گناهی که آبرویم را می ریزد
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ: علیما ببخش گناهی که باران غم بر من ببارد
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ: رحیما ببخش گناهی که نعمتم را دگرگون سازد
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ الدُّعَاءَ وتُنْزِلُ الْبَلاَءَ: مهربانا ببخش گناهی که دعایم را حبس می کند و باران بلا بر من می بارد.»
بنابراین ریشه بعضی از مشکلات و گرفتاریها، انجام معاصی است که در اثر به یقین نرسیدن مقام توحید حقیقی صورت می گیرد.
پی نوشت:
[1].غرر الحکم و دررالکلم،ص104
[2]. اصول كافي،، ج 3، ص 403
[3].نظامی
[4].اصول كافي،، ج 3، ص 403
[5].همان،ص406
[6]همان، ص 185 ـ 182.
[7].مولوی
پرسش:
آیا میان قبول کردن توحید و حل مشکلات زندگی ارتباطی وجود دارد؟
پاسخ:
مشکلات و گرفتاریهای انسانی میتواند چند علت داشته باشد که عبارتند از:
1.مشکلاتی که ذاتی زندگی در دنیاست. و طبق بیان حضرت امیر (علیه السلام): «الدنیا دار بالبلاء محفوفة (1) دنیا خانهای است که به رنج و بلا پیچیده شده است»
2.گرفتاری هایی که برای بروز استعدادهای انسان ایجاد میشود.
3.گرفتاریهایی که بر اثر ارتکاب معصیت دامنگیر انسان میشود. و البته این مورد بر اثر به یقین نرسیدن به مقام توحیدحقیقی میباشد
در واقع بين ارتكاب خطا و كارهاي خلاف با مصايب و گرفتاري ها، رابطه مستقيم وجود دارد. بسياري از بيماریها، گرفتاریها و مشكلات زندگی آثار و پيامدهای وضعی گناه و كارهاي خلاف انسان است.
هر اندازه انسان بيشتر مرتكب گناه شود بيشتر به مشكلات و گرفتاریهای دنيوی و اخروی گرفتار خواهد شد.
«چو بد كردي مباش ايمن زآفات /كه واجب شد طبيعت را مكافات» (2)
اگر انسان به ياد خدا باشد و خداوند را ناظر بر اعمال و رفتار خويش بداند، هيچگاه مرتكب گناه و كار خلاف نميشود، در صورتي كار خلاف انجام مي دهد كه خدا را فراموش كرده باشد و نتيجه آن همان گرفتاري و مشكلاتي است كه برايش ميآيد.
مشكلات و گرفتاري كه در اثر ارتكاب خطا و كارهاي خلاف براي انسان پيش ميآيد، انواع مختلفي دارد. در روايات حتي به مصاديق آن گرفتاري ها نيز اشاره شده است. با دقت در آيات قرآن و كلمات ارزشمند معصومين ـ عليهم السّلام ـ ميدانيم كه گرفتاریها و مشكلات يک انسان خلافكار نتيجه همان كارهاي خلاف او است كه در دنيا برايش پيش آمده، گرفتاریها و عذابهای اخروي نيز به دنبال دارد كه در عالم آخرت با آن مواجه خواهد شد.
انواع گرفتاريهايي كه در پی ارتكاب خطا و كارهای خلاف برای انسان پيش ميآيد:
1. قطع روزي يكي از پيامدهاي ارتكاب خطا و كار خلاف، محروم شدن از رزق و روزي است، در اثر گناه و ارتكاب كارهای خلاف، نعمتی كه بر انسان مقرر شده است، قطع ميگردد
2. از دست دادن رفاه و امنيت اجتماعي امنيت و رفاه اجتماعي يكي از نيازهاي اساسي انسان است. افراد جامعه اگر هر كدام به وظايف فردي و اجتماعي خويش عمل نمايند و به اصول و ضوابط اجتماعي پايبند باشند، نتيجه آن صلح، صفا، امنيت و رفاه اجتماعي است. اما بر عكس، اگر افراد جامعه به خصوص جوانان، اصول و ضوابط اخلاقی و قانونی را زير پا بگذارند و مرتكب كارهای خلاف شوند چه اين كه كار خلاف در جهت نافرمانی خدا باشد يا در جهت نافرمانی از اصول قانونی نظام حاكم، در هر دو صورت نتيحه و پيامد آن مشكلات و گرفتاري است كه بر افراد عارض میشود و جوانان چنين جامعهای روي امنيت و رفاه را نخواهد ديد و خداوند حاكمان ستمكار را بر آنها مسلط خواهد نمود.
3. مبتلا شدن به بيماريها گرفتاري ها و مشكلات، پيش بيني شده نيستند، گاه شناخته شده و گاه نيز ناشناختهاند. امروزه بسياري از بيماريها مطرح است، كه در گذشته شناخته شده نبود، قطعاً يكي از علل اصلي پيدا شدن بيمارهای جديد مانند ايدز و ... در ميان جوانان، بيبند و باري و زير پا گذاشتن اصول اخلاقی از سوی جوانان است. بيشتر مشكلات و بيماريهای بدون علاج يا به تعبير ديگر فراوانی مبتلايان به بيماريهای نو آمد، در كشورهای غربی و اروپايی است كه اصول اخلاقي رعايت نميشود.
البته اگر انسان ندانسته گناهی را مرتكب شود، گرچه ممكن است پيامدهای وضعي گناه بر وی مترتب شود؛ اما از نظر حكم تكليفی مشكل پيش نميآيد به شرط آن كه به محض اطلاع از حرمت آن عمل، ديگر مرتكب نشود. حتی ديگر گناهان را نيز با توبه نمودن ميتوان محو كرد.
قرآن كريم به مسائل پيش گفته اشارهای ظريف دارد. «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُري آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (3) و چنان چه مردم شهر و ديار همه ايمان آورده و پرهيز كار میشدند همانا ما درهاي آسمان و زمين را بر روي آنها میگشوديم و ليكن چون (آيات و پيغمبران ما را) تكذيب كردند ما هم آنان را به كيفر كردار زشت رسانديم.»
«ابر بر ناید پی منع زکات/وز زنا افتد وبا اندر جهات
هر چه بر تو آید از ظلمات و غم/آن ز بیباکی و گستاخیست هم
هر که بیباکی کند در راه دوست/رهزن مردان شد و نامرد اوست» (4)
حضرت امیر (علیه السلام) در دعای کمیل در این زمینه میفرمایند:
«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَهْتِکُ الْعِصَمَ،اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ،اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ،اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ الدُّعَاءَ وتُنْزِلُ الْبَلاَءَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ (5) کریما ببخش گناهی که آبرویم را میریزد،علیما ببخش گناهی که باران غم بر من ببارد. رحیما ببخش گناهی که نعمتم را دگرگون سازد
مهربانا ببخش گناهی که دعایم را حبس میکند و باران بلا بر من میبارد.»
بنابراین، ریشه بعضی از مشکلات و گرفتاریها، انجام معاصی است که در اثر به یقین نرسیدن مقام توحید حقیقی صورت میگیرد.
پی نوشت:
1. تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحكم و درر الكلم،ص104، دار الكتاب الإسلامي،قم،1410ق.
2.نظامی.
3.اعراف/96.
4.مولوی.