پاسخ به شبهات فاطمیه (( تهدید عمر به آتش زدن خانه ی حضرت زهرا))
تب‌های اولیه
[h=2]طرح شبهه:[/h]
عبد الرحمن دمشقیه، نویسنده معاصر وهّابی، در مقاله‌اش با عنوان « قصة حرق عمر رضى الله عنه لبیت فاطمة رضى الله عنها» که در سایت «فیصل نور» آمده، در باره روایت محمد بن جریر طبرى و تهدید عمر برای آتش زدن خانه فاطمه سلام الله علیها مى‌نویسد:
2 - «حدثنا ابن حمید قال حدثنا جریر عن مغیرة عن زیاد بن کلیب قال أتى عمر منزل علی وفیه طلحة والزبیر ورجال من المهاجرین فقال والله لأحرقن علیکم أو لتخرجن إلى البیعة فخرج علیه الزبیر مصلتا بالسیف فعثر فسقط السیف من یده فوثبوا علیه فأخذوه» (تاریخ الطبری2/233).
فی الروایة آفات وعلل منها:
جریر بن حازم وهو صدوق یهم وقد اختلط کما صرح به أبو داود والبخاری فی التاریخ الکبیر (2/2234).
المغیرة وهو ابن المقسم. ثقة إلا أنه کان یرسل فی أحادیثه لا سیما عن إبراهیم. ذکره الحافظ ابن حجر فی المرتبة الثالثة من المدلسین وهی المرتبة التی لا یقبل فیها حدیث الراوی إلا إذا صرح بالسماع.
عمر، به طرف منزل علی [علیه السلام] که طلحه و زبیر و گروهى از مهاجریان نیز در آن بودند آمد و گفت: به خدا سوگند! براى بیعت با ابوبکر بیایید و گر نه خانه را به آتش مى‌کشم. زبیر شمشیر به دست بیرون آمد؛ ولى ناگهان بر زمین افتاد و شمشیر از دستش افتاد، به وى حمله‌ور شدند و او را دستگیر کردند.
در این روایت آفت‌هایى است که یکى از آن‌ها وجود جریر بن حازم است؛ اگر چه وى راستگو است؛ ولى گاهى دچار وهم و اشتباه شده و درست و نادرست را آن چنانکه ابوداوود گفته است بهم مى‌آمیخته است.
دومین آفت مغیرة بن مقسم است که ثقه است؛ ولى احادیث او مرسل است. ابن حجر او را در مرتبه سوم از مدلسین که روایاتشان پذیرفتنى نیست، قرار داده است؛ مگر این که تصریح به شنیدن کرده باشد.
اشکالات دیگرى نیز مطرح شده است؛ از جمله گفته‌اند: سند روایت «تاریخ طبری» در ابتدا و انتها، دو اشکال دارد؛ زیرا نخستین راوى آن یعنى ابن حمید، متهم به دروغ پردازى است و آخرین راوى نیز خود شاهد آن ماجرا نبوده و با واسطه روایت مىکند؛ لذا روایت هم ساختگى است و هم منقطع
[h=3]بررسی سند روایت:[/h]
[h=4]محمد بن حمید:[/h]
ذهبى در باره او مى‌نویسد :
محمد بن حمید. ابن حیان العلامة الحافظ الکبیر أبو عبد الله الرازی مولده فی حدود الستین ومئة
قال أبو زرعة من فاته محمد بن حمید یحتاج ان ینزل فی عشرة آلاف حدیث.
وقال عبد الله بن أحمد سمعت أبی یقول لا یزال بالری علم ما دام محمد بن حمید حیا.
وقال أبو قریش الحافظ قلت لمحمد بن یحیى ما تقول فی محمد بن حمید فقال ألا ترانی أحدث عنه.
وقال أبو قریش وکنت فی مجلس محمد بن إسحاق الصاغانی فقال حدثنا ابن حمید فقلت تحدث عنه فقال ومالی لا احدث عنه وقد حدث عنه أحمد ویحیى بن معین.
علاّمه و حافظ بزرگ محمد بن حمید که ولادتش در حدود سال 160هـ بوده است، ابوزرعه در باره او گفته است: کسى که محمد بن حمید را درک نکرده باشد، ده هزار حدیث را از دست داده است.
عبد الله بن احمد بن حنبل مى‌گوید: از پدرم شنیدم که مى‌گفت: تا زمانیکه محمد بن حمید در شهر رى زنده بود، علم ودانش پایدار بود.
ابو قریش محمد بن جمعه بن خلف مى‌گوید: به محمد بن یحیى گفتم: در باره محمد بن حمید چه مى‌گوئى؟ گفت: مگر نمى‌بینى از او حدیث نقل مى‌کنم، سپس گفت: در مجلس محمد بن اسحاق بودم، دیدم از محمد بن حمید روایت نقل مىکند، گفتم: از محمد بن حمید حدیث روایت مى‌کنى؟ گفت: چرا من از وى حدیث نقل نکنم، وحال آنکه احمد حنبل و یحیى بن معین از وى حدیث روایت کرده اند.
الذهبی، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان، (متوفای748هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج 11، ص 503، تحقیق: شعیب الأرناؤوط، محمد نعیم العرقسوسی، ناشر: مؤسسة الرسالة - بیروت، الطبعة: التاسعة، 1413هـ.
مزى در تهذیب الکمال در ترجمه وى مى‌نویسد:
وَقَال أبو بکر بن أَبی خیثمة: سئل یحیى بن مَعِین عن محمد بن حمید الرازی فقال: ثقة. لیس به بأس، رازی کیس.
وَقَال علی بن الحسین بن الجنید الرازی: سمعت یحیى ابن مَعِین یقول: ابن حمید ثقة، وهذه الاحادیث التی یحدث بها لیس هو من قبله، إنما هو من قبل الشیوخ الذین یحدث عنهم.
وَقَال أبو العباس بن سَعِید: سمعت جعفر بن أَبی عثمان الطیالسی یقول: ابن حمید ثقة، کتب عنه یحیى وروى عنه من یقول فیه هو أکبر منهم.
... از یحیى بن معین در باره او سؤال شد؛ در پاسخ گفت: مورد اطمینان است و ایرادى در او نیست، او اهل رى و باهوش است. علی بن الحسین رازى گفته است: از یحیى بن معین شنیدم که مى‌گفت: ابن حمید مورد اعتماد است.
و علی بن حسین بن جنید رازى گفته است: احادیثى که ابن حمید نقل کرده است، از خود او نیست؛ بلکه از استادان نقل کرده است.
ابو العباس بن سعید مى‌گوید: از جعفر بن عثمان طیالسى شنیدم که مى‌گفت: ابن حمید مورد اطمینان است؛ یحیى از او نقل روایت کرده و کسى از او روایت کرده است که خود از شهرت بر خوردار و از همه ایشان ( راویان ) بزرگتر است ( احمد بن حنبل).
المزی، یوسف بن الزکی عبدالرحمن أبو الحجاج (متوفای742هـ)، تهذیب الکمال، ج 25، ص 100، تحقیق د. بشار عواد معروف، ناشر: مؤسسة الرسالة - بیروت، الطبعة: الأولى، 1400هـ – 1980م.
[h=4]البانی، روایت محمد بن حمید را تصحیح مىکند:[/h]
محمد ناصر البانی، نویسنده معاصر وهابى در کتاب صحیح وضعیف سنن الترمزى و سلسله احادیث الصحیحه احادیثى تصحیح کرده است که در اسناد آن محمد بن حمید قرار دارد. به چند مورد اشاره مى‌کنیم:
«رضیت لأمتی ما رضی لها ابنُ أمِّ عبدٍ »...
و قد روى الحدیث بزیادة فیه بلفظ: " و کرهت لأمتی ما کره لها ابن أم عبد ". قال فی " المجمع " ( 9 / 290 ): " رواه البزار و الطبرانی فی " الأوسط " باختصار الکراهة، و رواه فی " الکبیر " منقطع الإسناد،و فی إسناد البزار محمد بن حمید الرازی و هو ثقة و فیه خلاف و بقیة رجاله وثقوا ".
البانی، محمد ناصر (متوفای 1420هـ)، سلسلة احادیث الصحیحة، ج3، ص225، ح 1225، ناشر: مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، طبعة جدیدة منقحة ومزیدة، 1415 هـ _ 1995 م.
( سنن الترمذی )
606 حدثنا محمد بن حمید الرازی حدثنا الحکم بن بشیر بن سلمان حدثنا خلاد الصفار عن الحکم بن عبد الله النصری عن أبی إسحق عن أبی جحیفة عن علی ابن أبی طالب رضی الله عنه أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال ستر ما بین أعین الجن وعورات بنی آدم إذا دخل أحدهم الخلاء أن یقول بسم الله قال أبو عیسى هذا حدیث غریب لا نعرفه إلا من هذا الوجه وإسناده لیس بذاک القوی وقد روی عن أنس عن النبی صلى الله علیه وسلم أشیاء فی هذا.
تحقیق الألبانی:
صحیح، ابن ماجة ( 297 )
البانی، محمد ناصر (متوفای 1420هـ)، صحیح وضعیف سنن الترمذی، ج2، ص106، طبق برنامه المکتبة الشاملة، اصدار الثانی.
( سنن الترمذی )
1762 حدثنا محمد بن حمید الرازی حدثنا أبو تمیلة والفضل بن موسى وزید بن حباب عن عبد المؤمن بن خالد عن عبد الله بن بریدة عن أم سلمة قالت کان أحب الثیاب إلى النبی صلى الله علیه وسلم القمیص قال أبو عیسى هذا حدیث حسن غریب إنما نعرفه من حدیث عبد المؤمن بن خالد تفرد به وهو مروزی وروى بعضهم هذا الحدیث عن أبی تمیلة عن عبد المؤمن بن خالد عن عبد الله بن بریدة عن أمه عن أم سلمة.
اسناد کتب اهل سنت که حمله به خانه فاطمه و سقط کردن فاطمه توسط عمر را ذکر کرده اند.
http://www.askdin.com/member2054-albums1195.html