جمع بندی پیش قدم شدن در دوستی

کارشناس بحث: استاد سینا

[=microsoft sans serif]طبیعتا وقتی دوستی وارتباط با دیگران شکل می گیرد حقوقی بر این ارتباطات مترتب می شود وانسان ملزم به رعایت این حقوق می شود. یکی از حقوق مهم در دوستی وفاداری ومداومت بر دوستی می باشد.منظور از وفاداری ثبات در محبت وارادت است به این معنا که انسان تمام سعی خود را در جهت تثبیت دوستیها بکاربرد. چنانچه شما با دوست خود اختلافی دارید در مرحله ی اول لازم است به دنبال دلیل قهر وعدم ارتباط بگردید بهتر است به رفتار خود نگاهی دقیق وعمیق داشته باشید تا مطمئن شوید دلیل ناراحتی دوست شما مربوط به رفتار شما هست یا نه.اگر علت قهر، رفتار ویا گفتار وعملکرد شما بوده لازم است رضایت ایشان را حاصل نمایید واز طریق عذرخواهی یا مستقیم ویا حتی تلفنی ویا هدیه دادن،محبت کردن به دوست از طرق گوناگون ،سعی در رفع نیازهای او،
وطرق دیگر ایشان را راضی نمایید تا هم کینه ی ایشان برطرف شودو هم ارتباط ودوستی مجددا شروع شود.اما چنانچه از این بابت مطئنید که اشتباه در قطع ارتباط از جانب شما نبوده شما موظف به برقراری ارتباط مجدد بوده اید واگر دوست شما تمایلی بر ادامه ی ارتباط ندارد واصرار شما عزت نفس شما را زیر سوال می برد دیگر وظیفه ای بر عهده ی شما نیست چرا که از نظر اخلاقی شما وظیفه ی خویش را برای برقراری ارتباط انجام داده اید وسعی خود را به نحو احسن نموده اید.

از آنجا كه دوستى اهل ايمان با انگيزه ی ارزشمند الهى است،بنابراین انسان در این دوستیها تلاش می کند تا رضایت الهی راحاصل نماید بنابراین از نظر اخلاقی سفارش ویژه ای می شود بر تلاش شما نسبت به استمرار دوستی.

همانطور که اشاره شد وفاداری در دوستی مهم است اما این مسئله نیز دارای حد ومرز می باشد چنانچه با توقعات ناشایست وغیر منصفانه از طرف دوستان مواجه شدید ملزم به رعایت وفاداری نخواهید بود.البته در این حالت نیز به هیچ وجه قهرتایید نمی شود بلکه شما می توانید در حد سلام واحوالپرسی معمولی ارتباط داشته باشید تا مشمول روایاتی که قهر کردن را مورد مذمت قرار داده اند نباشید.
یکی از نکاتی که در دوستی بسیار مورد سفارش قرار گرفته است تواضع می باشد این که توصیه ی اخلاقی ما در وهله ی اول به شما ایجاد ارتباط وسعی درفهم دلیل قطع رابطه وحل آن مشکل به طرق گوناگون می باشد به خاطر همین تواضع است چرا که انسان با اخلاق باید متخلق به ویژگی تواضع باشد.

[=microsoft sans serif]در روایت آمده است:پیامبر خدا صلى الله عليه و آله می فرمایند:

لا تَحِلُّ الهِجرَةُ فَوقَ ثَلاثَةِ أيّامٍ ، فإنِ التَقَيا فسَلَّمَ أحَدُهُما فَرَدَّ الآخَرُ اشتَرَكا في الأجرِ ، و إن لَم يَرُدَّ بَرِئَ هذا مِن الإثمِ ، و باءَ بهِ الآخَرُ .
قهر كردن بيش از سه روز روا نيست. پس اگر با هم رو به رو شدند و يكى از آن دو سلام كرد و ديگرى جواب سلامش را داد، هر دو در ثواب شريك هستند، ولى اگر جوابش را نداد، آن كه سلام كرده از گناه مبرّاست و ديگرى گنهكار است. 1.

ویا در روایت دیگری از رسول خدا صل الله وعلیه واله نیز می خوانیم:
لا يَحِلُّ أن يَصطَرِما فَوقَ ثَلاثٍ ، فإنِ اصطَرَما فَوقَ ثلاثٍ لَم يَجتَمِعا في الجَنّةِ أبَدا ، و أيُّهُما بَدأ صاحِبَهُ كُفِّرَت ذُنوبُهُ ، و إن هُو سَلَّمَ فلَم يَرُدَّ علَيهِ و لَم يَقبَلْ سَلامَهُ رَدَّ علَيهِ المَلَكُ ، وَ رَدَّ على ذلكَ الشَّيطانُ
[بر هيچ دو نفر مسلمانى ]روا نيست كه بيش از سه [شب] با هم قطع رابطه كنند؛ زيرا اگر بيش از سه شب قطع رابطه كنند، هرگز با هم در بهشت جمع نمى شوند و هر كدام از آنها زودتر از ديگرى رابطه اش را برقرار كند، گناهانش پاك مى شود و اگر به او سلام كرد و او جوابش را نداد و سلامش را نپذيرفت، جواب او را فرشته بدهد و جواب آن ديگرى را شيطان.2
[=microsoft sans serif]

باتوجه به روایاتی که بیان شد اهمیت برقراری ارتباط وپیشقدم بودن شما در دوستی مشخص می شود مگر این که دوست شما به هیچ وجه تمایلی برای ادامه ی ارتباط نداشته باشد که در این صورت شما وظیفه ای ندارید.

1 الترغيب و الترهيب : 3 / 457 / 7.1
2 الترغيب و الترهيب : 3 / 456 / 6

سوال:
امامان و پیامبران انسان ها را به دوستی با هم دعوت کردن یعنی اگر دو نفر که با هم مجادله دارند و قهر هستند اگر بعد از 3 روز با هم دوست نشوند دیگر مسلمان نیستند ! یا هر کسی که در دوستی پیش قدمی کند در بهشت از دیگری سبقت می گیرد و ....
اما بعضی از وقت ها هست که طرف مقابل تمایلی به دوستی نداره ....! اون وقت تکلیف چیه ؟

پاسخ:
طبیعتا وقتی دوستی وارتباط با دیگران شکل می گیرد حقوقی بر این ارتباطات مترتب می شود وانسان ملزم به رعایت این حقوق می شود. یکی از حقوق مهم در دوستی وفاداری ومداومت بر دوستی می باشد.منظور از وفاداری ثبات در محبت وارادت است به این معنا که انسان تمام سعی خود را در جهت تثبیت دوستیها بکاربرد. چنانچه شما با دوست خود اختلافی دارید در مرحله ی اول لازم است به دنبال دلیل قهر وعدم ارتباط بگردید بهتر است به رفتار خود نگاهی دقیق وعمیق داشته باشید تا مطمئن شوید دلیل ناراحتی دوست شما مربوط به رفتار شما هست یا نه.اگر علت قهر، رفتار ویا گفتار وعملکرد شما بوده لازم است رضایت ایشان را حاصل نمایید واز طریق عذرخواهی یا مستقیم ویا حتی تلفنی ویا هدیه دادن،محبت کردن به دوست از طرق گوناگون ،سعی در رفع نیازهای او، داشته باشید تا هم کینه ی ایشان برطرف شودو هم ارتباط ودوستی مجددا شروع شود.اما چنانچه از این بابت مطئنید که اشتباه در قطع ارتباط از جانب شما نبوده شما موظف به برقراری ارتباط مجدد بوده اید واگر دوست شما تمایلی بر ادامه ی ارتباط ندارد واصرار شما عزت نفس شما را زیر سوال می برد دیگر وظیفه ای بر عهده ی شما نیست چرا که از نظر اخلاقی شما وظیفه ی خویش را برای برقراری ارتباط انجام داده اید وسعی خود را به نحو احسن نموده اید.از آنجا كه دوستى اهل ايمان با انگيزه ی ارزشمند الهى است،بنابراین انسان در این دوستیها تلاش می کند تا رضایت الهی راحاصل نماید بنابراین از نظر اخلاقی سفارش ویژه ای می شود بر تلاش شما نسبت به استمرار دوستی.
همانطور که اشاره شد وفاداری در دوستی مهم است اما این مسئله نیز دارای حد ومرز می باشد چنانچه با توقعات ناشایست وغیر منصفانه از طرف دوستان مواجه شدید ملزم به رعایت وفاداری نخواهید بود.البته در این حالت نیز به هیچ وجه قهرتایید نمی شود بلکه شما می توانید در حد سلام واحوالپرسی معمولی ارتباط داشته باشید تا مشمول روایاتی که قهر کردن را مورد مذمت قرار داده اند نباشید.یکی از نکاتی که در دوستی بسیار مورد سفارش قرار گرفته است تواضع می باشد این که توصیه ی اخلاقی ما در وهله ی اول به شما ایجاد ارتباط وسعی درفهم دلیل قطع رابطه وحل آن مشکل به طرق گوناگون می باشد به خاطر همین تواضع است چرا که انسان با اخلاق باید متخلق به ویژگی تواضع باشد.

در روایت آمده است:پیامبر خدا صلى الله عليه و آله می فرمایند:

لا تَحِلُّ الهِجرَةُ فَوقَ ثَلاثَةِ أيّامٍ ، فإنِ التَقَيا فسَلَّمَ أحَدُهُما فَرَدَّ الآخَرُ اشتَرَكا في الأجرِ ، و إن لَم يَرُدَّ بَرِئَ هذا مِن الإثمِ ، و باءَ بهِ الآخَرُ .
قهر كردن بيش از سه روز روا نيست. پس اگر با هم رو به رو شدند و يكى از آن دو سلام كرد و ديگرى جواب سلامش را داد، هر دو در ثواب شريك هستند، ولى اگر جوابش را نداد، آن كه سلام كرده از گناه مبرّاست و ديگرى گنهكار است. 1.

ویا در روایت دیگری از رسول خدا صل الله وعلیه واله نیز می خوانیم:
لا يَحِلُّ أن يَصطَرِما فَوقَ ثَلاثٍ ، فإنِ اصطَرَما فَوقَ ثلاثٍ لَم يَجتَمِعا في الجَنّةِ أبَدا ، و أيُّهُما بَدأ صاحِبَهُ كُفِّرَت ذُنوبُهُ ، و إن هُو سَلَّمَ فلَم يَرُدَّ علَيهِ و لَم يَقبَلْ سَلامَهُ رَدَّ علَيهِ المَلَكُ ، وَ رَدَّ على ذلكَ الشَّيطانُ
[بر هيچ دو نفر مسلمانى ]روا نيست كه بيش از سه [شب] با هم قطع رابطه كنند؛ زيرا اگر بيش از سه شب قطع رابطه كنند، هرگز با هم در بهشت جمع نمى شوند و هر كدام از آنها زودتر از ديگرى رابطه اش را برقرار كند، گناهانش پاك مى شود و اگر به او سلام كرد و او جوابش را نداد و سلامش را نپذيرفت، جواب او را فرشته بدهد و جواب آن ديگرى را شيطان.2

باتوجه به روایاتی که بیان شد اهمیت برقراری ارتباط وپیشقدم بودن شما در دوستی مشخص می شود مگر این که دوست شما به هیچ وجه تمایلی برای ادامه ی ارتباط نداشته باشد که در این صورت شما وظیفه ای ندارید.

1 الترغيب و الترهيب : 3 / 457 / 7.1
2 الترغيب و الترهيب : 3 / 456 / 6