جمع بندی بودن روح معصومین در زمین

کارشناس بحث: استاد هادی

با سلام و عرض ادب و با تشکر از پرسش زیبای شما

عالم برزخ عالمی مافوق زمان و مکان است لذا ارواح در عالم برزخ محدود به قید مکان و زمان نیستند (معاد شناسى،حسینی تهرانی، ج‏6 ،199)بنابراین نه تنها ارواح حضرات معصومین علیهم السلام بلکه ارواح مومنه نیز از این قدرت برخوردار هستند که با توسل به آنها بتوان مشکلات(بالاخص مشکلات معنوی) خود را حل نمود .
اما ارواح مقدس معصومین علیهم السلام حساب دیگری دارد، عالم هستی در ید قدرت این بزرگواران است؛ هیچ عملی انسان انجام نمی دهد مگر اینکه ائمه معصومین علیهم السلام بدان آگاه اند، لذا علمای بزرگوار اخلاق معتقدند با هر گناهی که انسان مرتکب می شود تیری است که به قلب معصوم علیه السلام اصابت می کند، لذا به طربق اولی حاجت خواستن از ارواح پاک معصومین علیهم السلام موجببرطرف شدن مشکلات خواهد شد (البته به صلاحدید خود حضرات).
ائمه (ع) ، همان‌طور که در زمان حیات ، وجودشان برای مردم نافع و پر خیر برکت بودند، بعد از مرگ نیز همان آثار و برکات را دارند چون آنها با شهادت‌ از دنیا رفته اند و روح و قبر شریف شهدا همانند زمان حیات دنیایی آنها برای مؤمنان اثربخش است . و همان طور که پیراهن یوسف وقتی بر دیدگان یعقوب رسید او در همان دم بینایی خود را باز یافت،روح وقبر ائمه به طریق اولی آثار وبرکاتی فراوان داشته وتوسل به آنها مفید واثر گذار است .

اگر منظورتان این است که ارواح ائمه همدیگر را می بینند بله ارواح ائمه همدیگر را می بینند؛ بالاتر از آن ارواح ائمه نور واحد هستند، لذا چیزی بالاتر از دیدن است؛ در زیارت جامعه کبیره آمده است:

«إنّ أرواحکم و نورکم و طینتکم واحده طابت و طهرت بعضها من بعض، خلقکم الله انواراً؛( من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 613، انتشارات دفتر نشر اسلامی، قم، بی‌تا) روح و روان پرتو وجود و فطرت شما از یک حقیقت است و آن حقیقت پاک و پاکیزه است و هر کدام از دیگر پدید آمده، خدا شما را نور آفرید».

برای مطالعه بیشتر لینک زیر را هم مشاهده بفرمایید:
http://pasokhgoo.ir/node/63490
و همچنین کتاب «سید کاظم روحانی، شفاعت و توسل»

پرسش:
ایا ارواح پاک پیامبران (بخصوص حضرت محمد (ص) ) و امامان می توانند از برزخ به زمین بیایند؟ یا قادر هستند گرهی از مشگلات آدم ها رو حل کنند؟ این ارواح نزد امام زمان هم میروند و همدیگر را می بینند؟

پاسخ:
عالم برزخ عالمی مافوق زمان و مکان است؛ لذا ارواح در این عالم، محدود به قید مکان و زمان نیستند و به عالم مادّه احاطه دارند(1) نه تنها ارواح حضرات معصومین (علیهم السلام) بلکه ارواح اولیاء خدا و شهداء نیز طبق روایات متعدد، دستشان در عالم برزخ باز است و در صورت توسل به ارواح طیّبه‌ی آن‌ها یقینا عنایت می‌کنند؛

و می‌توان مشکلات خود را(بالاخص مشکلات معنوی) حلّ نمود، چنان‌که رویّه‌ی علمای بزرگ همین بوده و برای حلّ مشکلات خود به ارواح طیّبه‌ی ائمه معصومین(علیهم السلام) و یا به ارواح پاک اولیاء الهی و شهدای والا مقام توسل می‌کنند و حاجتشان را دریافت می‌کنند.
ائمه(علیهم السلام) همان‌طور که در زمان حیات، وجودشان برای مردم نافع و پر خیر برکت بودند، بعد از مرگ نیز همان آثار و برکات را دارند چون آن‌ها با شهادت‌ از دنیا رفته‌اند و روح و قبر شریف شهدا همانند زمان حیات دنیایی آن‌ها برای مؤمنان اثربخش است. و همان‌طور که پیراهن یوسف وقتی بر دیدگان یعقوب رسید او در همان دم بینایی خود را باز یافت(یوسف/12 آیه: 92)

روح وقبر ائمه(علیهم السلام) به طریق اولی آثار وبرکاتی فراوان داشته وتوسّل به آن‌ها مفید واثر گذار است.(آل عمران/آیه :169)
در روایتی از اصبغ بن نباته از على(عليه السلام) می‌خوانيم كه روزى آن‌حضرت از كوفه خارج شد، و به نزديك سرزمين (غرى) يعنى نجف اشرف آمد و از آن گذشت. اصبغ می‌گويد:
ما به او رسيديم، در حالى كه ديديم روى زمين دراز كشيده است. قنبر گفت:
اى امير مؤمنان! اجازه نمی‌دهى عبايم را زير پاى شما پهن كنم؟ فرمود: نه!
اينجا سرزمينى است كه خاك‏هاى مؤمنان در آن قرار دارد. و اين كار تو مزاحمتى است براى آن‌ها. اصبغ می‌گويد: عرض كردم: خاك مؤمن را فهميدم چيست، اما مزاحمت آن‌ها چه معنى دارد!؟ فرمود:
«اى فرزند نباته! اگر پرده از مقابل چشم شما برداشته شود ارواح مؤمنان را می‌بينيد كه در اين‌جا حلقه حلقه نشسته‏‌اند، و يكديگر را ملاقات می ‌كنند و سخن می‌گويند. اين‌جا جايگاه مؤمنان است». (2)

از این روایت و نقل‌هایی شبیه به این روایت معلوم می‌شود ارواح مومنین در عالم برزخ، دیدار دارند و همدیگر را ملاقات می‌کنند؛ لذا به طریق اولی ارواح طیبه‌ی ائمه معصومین(علیهم السلام) و شهدای والا مقام با همدیگر ملاقات دارند و از دیدار یکدیگر مسرور می‌شوند.

البته ارواح مقدسه معصومین (علیهم السلام) چیزی بالاتر از دیدار است که درک چنین مقامی برای بسیاری از انسان‌ها مقدور نیست؛ در زیارت جامعه کبیره آمده است «إنّ أرواحکم و نورکم و طینتکم واحده طابت و طهرت بعضها من بعض، خلقکم الله انواراً»(3) روح و روان پرتو وجود و فطرت شما از یک حقیقت است و آن حقیقت پاک و پاکیزه است و هر کدام از دیگر پدید آمده، خدا شما را نور آفرید».

از این فراز شریف جامعه‌ی کبیره و روایات دیگر معلوم می‌شود ائمه(علیهم السلام) نور واحد‌اند، و همیشه در مقام حضور هستند و لحظه ای از خدا و از همدیگر جدا نیستند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی‌نوشت
1. معاد شناسى،حسینی تهرانی، ج‏6 ،199.
2. «يا بن نباته! لو كشف لكم لرئيتم ارواح المؤمنين في هذا الظهر حلقا يتزاورون و يتحدثون. ان في هذا الظهر روح كل مؤمن، و بوادى برهوت نسمة كل كافر».تفسير آسان، ج‏13، ص: 383.
3. من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 613، انتشارات دفتر نشر اسلامی، قم، بی‌تا.