نگاهی اجمالی به فصول و موضوعات کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات
تبهای اولیه
class: tbl_Content [TD="colspan: 3 align: center"][/TD] [TD="colspan: 3"] نگاهی اجمالی به فصول و موضوعات کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات قسمت اول:تعامل انسان با خود [/TD] [TD="colspan: 3"][/TD] [TD="colspan: 3"] محتوای کتاب ارزشمند مفاتيح الحيات از آثار حضرت آيت الله جوادی آملی برگرفته از آيات قرآن و روايات معصومين(عليهم السلام) می باشد که در آن بيش از شش هزار روايت نقل شده است. حضرت آيت الله جوادي آملي«دام ظله» با توجه به اشراف همه جانبه به منابع وحياني و با بهرهوري کامل از کتاب و سنت و همچنين عقل برهاني از یک سو و از سوی دیگر اثر ماندگار و سودمند بزرگ محدث روزگار ما، جناب حاج شيخ عباس قمي (رحمه الله)؛ يعني مفاتيح الجنان،که راه سلوک بندگان و ارتباط انسان با خدا می باشد، کتابي ديگر را لازم دیدند تا جلد دوم و مکمل آن محسوب شود و شئون دنيايي به ويژه امور اجتماعي بندگان را نيز با همان رويکرد، با آموزههاي وحياني مرتبط سازد که آدمي در زندگي خود از اين برنامههاي الهي بهرهمند گردد و از آثار آن، هم در دنيا و هم در عقبا سود ببرد. با توجه به استقبال فراگیر و بی نظیر در داخل و خارج از کشور از این کتاب گرانقدر لازم دانستیم که جهت آشنایی هرچه بیشتر علاقمندان و کاربران محترم به معرفی اجمالی فصول و موضوعات این کتاب اقدام کنیم. کتاب مفاتیح الحیات دارای پنج بخش با فصل های گوناگون وعناوین مرتبط می باشد. بخش اول این کتاب به «تعامل انسان با خود» پرداخته و دارای دوازده فصل می باشد که عناوین آن عبارتند از: تفکر وتدبّر، یادگیری و دانش اندوزی، کاروتلاش، حفظ تن و حرمت اضرار به نفس، نظافت و بهداشت، خوردن وآشامیدن، لباس وپوشش، زینت و آراستگی، مسکن، مسافرت، خواب و بیداری، تفریحات سالم و ورزش.[/TD]
[="Tahoma"][="Blue"] رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ميفرمايد: اي ابن مسعود! هرگاه خواستي كاري كني از روي دانش و خرد باشد و از كار بدون تدبر و دانش بپرهيز، چرا كه خداي جليل ميفرمايد: [در سوگندهاي خود] مانند آن زن نباشيد که بافتهاش را پس از آن که محکم ميکرد از هم ميگسست و رشته رشته ميکرد. [/TD]class: tbl_Content [TD="colspan: 3"] لازم به ذکر است که هر فصل از این اثر نفیس، موضوعاتی مرتبط را به خود اختصاص داده و با استناد به آیات و روایات، راهکارها و نکات حایز اهمیتی را در خود جای داده است که در این مجال جهت آشنایی هر چه بیشتر شما گرامیان توجه تان را به قسمت هایی از این بخش کتاب جلب می کنیم: در قسمتی از این بخش مفاتیح الحیات درباره اهمیت تفکر و تدبر می خوانیم: قرآن كريم و احاديث، انسانها را به تفكر فرا خواندهاند. در قرآن، انديشيدن از اوصاف خردمندان به شمار آمده است.
[/]
[="Tahoma"][="Blue"]class: tbl_Content [TD="colspan: 3"] نیز به فرموده امام صادق سلام الله علیه: فردي نزد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمد و عرض كرد: اي رسول خدا! توصيه و سفارشي به من كن. آن حضرت سه بار از او پرسيد: اگر سفارشي كنم انجام ميدهي؟ آن شخص در هر سه بار پاسخ داد: آري، اي رسول خدا! حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: به تو سفارش ميكنم كه هرگاه خواستي كاري انجام دهي درباره سرانجام آن تدبر كن؛ اگر مايه رشد و هدايت بود انجام بده و اگر مايه گمراهي بود از آن بپرهيز. [/TD]
[/]
[="Tahoma"][="Blue"]class: tbl_Content [TD="colspan: 3"] از دیگر ویژگی های ارزنده کتاب مفاتیح الحیات که به آن ویژگی ممتازی بخشیده است این است که این کتاب،کتاب همگان است و به قشر یا طبقه خاصی اختصاص ندارد. همچنین تنوع موضوع و فراگیری آن از شاخص های دیگر این کتاب است. به عنوان مثال در جایی دیگر از بخش اول مفاتیح الحیات در مورد پرهیز از تکلف آمده است: امام صادق(ع)ميفرمايد: هرگاه مهماني [سرزده] نزد تو آمد آنچه داري برايش بياور؛ ولي هرگاه دعوتش كردي خود را [مقدار قابل تحمل] به زحمت بينداز. و یا در جایی دیگر از همین بخش درمورد فضیلت تعلیم وتعلم می خوانیم : حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: حضور در مجلس عالم از حضور در هزار تشييع جنازه و هزار عيادت بيمار بهتر است؛ نيز ميفرمايد: کسي که به مسجد رفت و آمد کند تا دانشي مفيد بياموزد يا به ديگران ياد دهد پاداش عمره و حجي کامل را خواهد داشت. [/TD]
[/]
[="Tahoma"][="Blue"]class: tbl_Content [TD="colspan: 3"] همان گونه که ذکر شد ارتقاء سطوح مختلف زندگی دنیوی به سوی حق تعالی و در مسیر صحیح از اهداف این کتاب است و از این روست که کوچکترین مسائل نیز از دید محقق و تیزبین حضرت آیت الله جوادی آملی دور نمانده است و لذا در قسمت مربوط به پوشش های پسندیده در بخش اول این کتاب آمده: راوي گويد: هرگاه امام حسن(ع)براي اقامه نماز برميخاست بهترين لباس را ميپوشيد. پرسيدند: چرا بهترين لباس خود را ميپوشيد؟ فرمود: خدا زيباست و زيبايي را دوست دارد، پس خود را براي پروردگارم زيبا ميكنم و او ميفرمايد: «در هر مسجدي خود را بياراييد»، از اين رو، دوست دارم بهترين لباسم را بپوشم. و نیز در باب تفریحات سالم و ورزش آیت الله جوادی آملی به ذکر این حدیث نورانی پرداخته اند که: رسول خدا(صلی الله علیه و آله) از مردي كه شنا و تيراندازي ميكرد خوشش ميآمد؛ همچنين ميفرمايد: تيراندازي و شنا را به پسرانتان بياموزيد. در نوشته های آتی سعی خواهیم کرد که بخش های دیگری از این کتاب را معرفی و به ذکر قسمت های منتخبی از آن بپردازیم. [/TD]
[/]
[="Tahoma"][="Blue"] نقطه مشترک اين اثر با کتاب مفاتيح الجنان را ميتوان در اين دانست که انسان با داشتن حسن فاعلي و حسن فعلي اعم از انجام اعمال عبادي، اخلاقي، اجتماعي و سياسي از ثواب و پاداش الهي بهرهمند ميگردد و در هر دو اثر به اين ثوابها، عقابها، آثار و پيامد رفتارها توجه شده است؛ اما امتياز اين کتاب در این است که مباحث آن، ناظر به رفتار، گفتار و حتي نيّت.هايي است که توجه و اهتمام به آنها مناسبات فردي و اجتماعي و زيست محيطي او را تنظيم، تصحيح و اصلاح ميکنند. [/TD]class: tbl_Content [TD="colspan: 3"] (قسمت دوم: تعامل انسان با همنوعان) [/TD] [TD="colspan: 3"] [/TD] [TD="colspan: 3"] انسان با آموختن و به کار بردن چنين دانش و برنامهای، حيات طيّبی را که پروردگار عالم براي او، شايسته دانسته تجربه ميكند، از اين رو اين آموزهها اختصاصي به رابطه انسان با خداي متعالی (نداشته، بلکه )تمامی مناسبات، ارتباطات و تعاملاتي را که انسان با خود، جامعه، محيط زيست و حتی نظامات اجتماعي، سياسي، فرهنگي و... دارد تعيين و بيان ميکند. بخش دوم این اثر نفیس با عنوان"تعامل انسان با همنوعان"می پردازیم: این بخش،شش فصل را به خود اختصاص داده که عناوین آن عبارتنداز:خویشاوندان،همکیشان(مسلمانان)،بیگانگان،مستضفان،مهاجمان و دشمنان،شهروندان. [TD="colspan: 3"] [/TD] [TD="colspan: 3"] [/TD]
لازم به ذکر است که هر فصل از این بخش، موضوعاتی مرتبط را به خود اختصاص داده که توجه تان را به قسمت هایی از این بخش کتاب جلب می کنیم:
بعنوان مثال فصل نخست این بخش ابتدا به اهميت، آثار، عوامل، مصاديق، مرز و مراتب صله رحم و قطع رحم به صورت كلي و اختصار اشاره و سپس موارد صله رحم به تفصيل بيان گردیده است که درباره اهمیت وآثار صله رحم آمده است:
صلهٴ رحم نزد خداي سبحان چنان مهم است كه آن را از جهت پاداش، سريعترين عبادت قرار داده و افزون بر پاداش اخروي، پاداش دنيوي و زودهنگام براي آن مقرر داشته است؛ به گونهاي كه خاندان گناهكار هم با رعايت صلهٴ رحم ميان خود، دارايي آنها فزوني مييابد و با نيكي به يكديگر بر عمرشان افزوده ميشود.
[="Tahoma"][="Blue"]
در روایتی ازرسول خدا(صلی الله علیه و آله)آمده است که فرمود: همهٴ امّتم را از حاضر و غايب و به آنان كه تا روز قيامت در صلب مردان و رحم زنان هستند سفارش ميكنم به صلهٴ رحم، اگرچه يك سال راه [ميان آنان فاصله] باشد و اين از دين اسلام است. [/]
[="Tahoma"][="Blue"]
ونیز به فرموده پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله)در باره آثار صله رحم در این اثر نفیس می خوانیم:
هركس از تأخير اجل و گسترش روزي خود خوشحال ميشود پس از خدا پروا كند و صله رحم كند؛ همچنين فرمود: كسي كه از عمرش جز سه سال نمانده باشد با صلهٴ رحم، خدا عمرش را به سي و سه سال امتداد ميبخشد.در روايتي ديگر فرمود: هركس براي من يك عمل را ضمانت كند من برايش چهار چيز را ضمانت ميكنم: هر كس صلهٴ رحم كند خدا او را دوست بدارد و روزي وي را گسترش دهد و عمرش را فزوني بخشد و او را به بهشتي درآورد كه وعده داده است. همچنین در روایتی از امام باقر(سلام الله علیه)درباره استمرار نیکی به والدین آمده است: اگر كسي به والدين خود در زمان حيات آن دو نيكوكار بود ولي پس از مرگ آنان بدهكاريشان را نميپردازد و براي آنان استغفار نميكند خدا وي را عاقّ والدين به شمار ميآورد.
در قسمتی از فصل سوم این بخش نیز،مصادیقی از رفتار بشر دوستانه با اهل کتاب به رشته تحریر درآمده است که در ذیل به نمونه هایی اشاره می کنیم:
نيكي به همنشين يهودي: امام صادق(سلام الله علیه)فرمود: اگر فردي يهودي با تو همنشين شد با وي به نيكي همنشيني كن.
عيادت از بيمار يهودي: اميرموٴمنان(سلام الله علیه)ميفرمايد: پيامبر(صلی الله علیه و آله) از يك بيمار يهودي عيادت كرد.
پرهيز از تجاوز به حريم اهل كتاب: پيامبر(صلی الله علیه و آله)فرمود: خداي متعالي ورود بياجازه به خانههاي اهل كتاب را بر شما حلال نكرده است.
به حول و قوه الهی در نوشته های آتی سعی خواهیم کرد که بخش دیگر این کتاب را معرفی و به ذکر قسمت های منتخبی از آن بپردازیم. [/]
بخش سوم این اثر نفیس با عنوان"تعامل مردم و نظام اسلامی "می پردازیم: این بخش،چهار فصل را به خود اختصاص داده که عناوین آن عبارتنداز: اميرموٴمنان (سلام الله علیه) نظام و حكومت براي جامعه را همانند رشته تسبيح براي دانههاي آن ميداند كه بهرهگيري از دانهها بدون آن، ممكن نيست، از همينرو در آموزههاي ديني مطالبي فراوان درباره نظام اسلامي آمده است. همچنین آن حضرت در مورد اهميت نياز به حاكم عادل می فرمایند:class: tbl_Content [TD="colspan: 3 align: center"][/TD] [TD="colspan: 3"] قسمت سوم:تعامل مردم و نظام اسلامی [/TD] [TD="colspan: 3"][/TD] [TD="colspan: 3"] نظام سیاسی،نظام اجتماعی،شهرسازی و خدمات عمومی ونظام اقتصادی. لازم به ذکر است که هر فصل از این بخش، موضوعاتی مرتبط را به خود اختصاص داده که توجه تان را به قسمت هایی از این بخش کتاب جلب می کنیم: امام رضا (سلام الله علیه) درباره اهميت تشكيل نظام اسلامي ميفرمايد: ... هيچ فرقه و ملتي را نمييابيم كه پايدار مانده و زندگي كرده باشند، مگر با داشتن فرمانروايي قوامبخش و [اين از آنروست كه] مردم ناچارند براي امر دين و دنياي خود حاكمي داشته باشند تا آنها را سرپرستي كند... و زندگي مردم بدون آن حاكم، قوام و سامان نمييابد... . اگر براي مردم، امام و رهبري توانا، امانتدار، نگهبان و پاكدست (عادل) قرار داده نميشد، آيين نابود ميشد، دين از بين ميرفت، سنّت.ها و احكام الهي تغيير مييافت، بدعت.گذاران بر آن ميافزودند و ملحدان از آن ميكاستند و مسلمانان به شبهه دچار ميشدند... .[/TD]
[="Tahoma"][="Blue"] پيامبر (صلوات الله علیه) ميفرمايد: بهترين مال و بهترين اندوخته هر كس صدقه اوست؛ همچنين ميفرمايد: زمين قيامت سراسر آتش است، جز زير سايبان صدقه. به حول و قوه الهی در نوشته های آتی تلاش خواهیم کرد تا بخش دیگر این کتاب را معرفی و قسمت های منتخبی از آن را تقدیم شما خوبان گردانیم.class: tbl_Content [TD="colspan: 3"] در قسمت دیگری از این بخش در مورد وظایف مردم در برابر حاکم اسلامی آمده است: چنانكه حاكمان و كارگزاران اسلامي در برابر مردم وظايفي دارند، مردم نيز در مقابل حكومت و حاكمان اسلامي وظايف و تكاليفي دارند كه در سخنان معصومان (علیهم السلام) به آنها اشاره و بر آنها تأكيد شده است. در اينجا به چند نمونه از مهمترين آنها اشاره ميشود: 1. وفاداري به نظام اسلامي: ياري و وفاداري از جمله حقوق حاكم عادل بر توده مردم است. اميرموٴمنان (سلام الله علیه) در خطبهاي با برشمردن اين حقوق و وظايف ميفرمايد: اي مردم! اما حقي كه من بر عهده شما دارم وفاداري به بيعتي است كه با من داشتهايد. 2. ياري كردن حاكمان: از عناصر محوري و مهم حفظ نظام اسلامي، اطاعت از حاكم معصوم (سلام الله علیه) در عصر حضور و نصرت وليّ فقيه در دوران غيبت است. اميرموٴمنان c ميفرمايند: ... از ديگر وظايف شما در برابر من اين است كه چون شما را براي كاري فراخوانم اجابت كرده، از دستورهاي من پيروي كنيد.[SPOILER] در فصل بعدی این بخش،آثار وحدت و محبّت در نظام اجتماعی به رشته تحریرآمده که می خوانیم: امام صادق (سلام الله علیه) فرمود: هرگاه دو مسلمان از يكديگر جدا شوند [قهر باشند] شيطان پيوسته شادمان است و چون آن دو آشتي كردند، زانوان شيطان به لرزش ميافتند و بندهايش از هم جدا ميشوند و فرياد برميآورد: واي بر من از هلاكتي كه بدان گرفتار شدم. همچنین رسول خدا(صلوات الله علیه)فرمود: اصلاح ميان دو نفر از نمازها و روزههاي [مستحب] برتر است. در فصل دیگری از این بخش در رابطه با ارزش صدقه آمده است: اميرمؤمنان (سلام الله علیه) ميفرمايد: روزي ديناري صدقه دادم. رسول خدا(صلوات الله علیه) به من فرمود: آيا ميداني صدقه از دست مؤمن بيرون نميرود مگر اينکه او با آن، از دهان (دام) هفتاد شيطان رها ميشود؟ صدقه تا در دست پروردگار متعالي قرار نگيرد، به دست سائل نميرسد. مگر اين آيه نميگويد: آيا نميدانند که خدا توبه بندگانش را ميپذيرد و صدقات آنان را دريافت ميكند؟ [/TD]
[/SPOILER][/]
[="Tahoma"][="Blue"]class: tbl_Content [TD="colspan: 3"]نگاهی اجمالی به فصول و موضوعات کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات (قسمت چهارم:تعامل انسان باحیوان) [/TD] [TD="colspan: 3"] [/TD] [TD="colspan: 3"] مفاتیح الحیات4 [h=2] نگاهی اجمالی به فصول و موضوعات کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات[/h] (قسمت چهارم:تعامل انسان باحیوان) از آنجا که اسلام، دين زندگي است، احکام و تعاليم حيات.بخشي را براي انسان فراهم كرده تا بتواند در هر سطحي مناسبات خود را به درستي ايجاد و تحکيم كند؛ چه محلي، چه منطقهاي و چه بين المللي و هيچ يک از ابعاد فردي و اجتماعي حيات بشري، از آموزههاي وحياني تهي نيست، بلکه جريان عبوديت و بندگي در جاي جاي زندگي نفوذ داشته و تنها با پذيرش و عمل به آن تعاليم، بندگي معنا يافته و محقق ميشود. بديهي است براي دستيابي به چنين برنامه حياتي هم به تلاش و اجتهاد علمي نياز است و هم به کوشش و جهاد عملي و هم به لطافت.ها و آرايههاي هنري که استاد معظم حضرت آيت الله جوادي آملي«دام ظله» در مقدمه ژرف و بنيادين خود در کتاب گرانقدرمفاتیح الحیات از اين سه شأن اساسي انسان به جهانداني، جهانداري و جهانآرايي ياد كردهاند که بدون اين سه، بهرهوري بلکه اصل استفاده از حيات عالم آفرينش بسيار ناچيز و غير قابل توجه خواهد بود. همان گونه که در خبرهای گذشته به عرض رسید،کتاب مفاتیح الحیات دارای پنج بخش با فصل های گوناگون وعناوین مرتبط می باشدکه بخش های اول تاسوم این کتاب جهت آشنایی هرچه بیشتر علاقمندان و کاربران محترم معرفی گردید.در این مجال به معرفی بخش چهارم این اثر نفیس با عنوان" تعامل انسان باحیوان "می پردازیم: عناوین سه فصل مورد بحث این بخش عبارتنداز: نگهداری حیوان،بهره گیری از حیوان وحقوق حیوان. هر فصل از این بخش، موضوعاتی مرتبط را به خود اختصاص داده که توجه تان را به قسمت هایی از این بخش کتاب جلب می کنیم: در قرآن كريم سورههايي از باب عَلَم بالغلبه به نام برخي حيوانات مانند بقره، انعام، فيل، نحل، نمل و عنكبوت وجود دارند كه پيوند نزديك زندگي انسان با حيوانات را نشان ميدهد. در فقه اسلامي نيز،حقوق و وظايفي براي انسان در تعامل با عموم جانوران اهلي و غير اهلي وجود دارد كه حدّ و مرز رفتارهاي مشروع و نامشروع را مشخص ميكند و بهرهگيريهاي حلال و حرام از آنها را نشان ميدهد. احكام رسيدگي به آب و غذا و دارو و درمان و نيازهاي حياتي آنها، ستم نكردن به حيوانات، پرداختن زكات چارپايان سهگانه (گاو، گوسفند و شتر)، رو به قبله كردن آنها هنگام ذبح و نحر، گفتن نام خدا و ياد او هنگام ذبح و نحر و صيد حيوانات، در بخشهاي مختلف فقه اسلامي بيان شدهاند. در احكام شرعي احكام فراواني دربارهٴ رفتار انسان با حيوانات وجود دارد.لذا در اين بخش از كتاب مفاتيح الحياة، برخي وظايف فقهي و اخلاقي در اين زمينه بر اساس آيات قرآن كريم و روايات معصومان(علیهم السلام) بيان ميشود. درفصل اول این بخش در نکوهش از نگهداری سگ در خانه آمده است: پيامبر(صلوات الله علیه) فرمودند: خانهاي كه مجسمه يا سگ يا جُنب در آن باشد، ملائكه الهي به آن درنميآيند. اميرموٴمنان (سلام الله علیه) نیزفرمودند: در سگ خيري نيست، مگر در سگ شكاري و سگ همراه گله گوسفندان. در قسمت دیگری از فصل دوم این بخش در رابطه با آداب ذبح حیوان می خوانیم: روح حاکم بر آموزههاي اسلامي، پرهيز از کشتن چارپايان و جانوران بيآزار است، مگر در مواردي كه بهرهبرداري از حيوان منحصر به ذبح آن باشد. ذبح حيوان هم نبايد زجرآور يا در معرض ديد حيواني ديگر باشد، از همينرو آدابي دارد كه به بخشي از آنها اشاره ميشود: نيکي به حيوان هنگام ذبح: رسول خدا (صلوات الله علیه) فرموده است: خدا اهل احسان است و احسان را دوست ميدارد، پس... هنگام ذبح حيوان با نيکرفتاري ذبح کنيد. آمادگي قصاب براي ذبح: شداد بن اوس ميگويد: پيامبر (صلوات الله علیه) فرمود: خدا بر شما نوشته است كه در هر چيز اهل احسان باشيد، پس هرگاه خواستيد... حيواني را ذبح کنيد، نيکو ذبح كنيد؛ کارد را تيز کنيد و ذبيحه را زود راحت کنيد؛ همچنين فرمود: هرگاه خواستيد حيواني را ذبح كنيد خيلي سريع كار را تمام كنيد. همچنین در مورد پاداش آب به حیوان تشنه از قول حضرت رسول اکرم(صلوات الله علیه)نقل شده است که فرمودند: در سفر معراج چون به بهشت مينگريستم، زن گنهكاري را ديدم و از حالش پرسيدم. گفته شد: وي از كنار سگي تشنه بر لب چاه آبي ميگذشت. وي [براي سيراب كردن آن حيوان] چادر خود را به درون چاه آويخت و چون آب چاه به آن نفوذ كرد، با فشردن آن در دهان سگ آن را سيراب كرد و خدا هم او را با اين عمل آمرزيد؛ نيز از رسول خدا (صلوات الله علیه) پرسيدند: آيا نيكي کردن به حيوانات پاداش دارد؟ فرمود: آري، براي خنک کردن هر جگر تشنه پاداشي است. امام باقر (سلام الله علیه) هم ميفرمايد: خداي متعالي سيراب كردن تشنگان را دوست دارد و کسي که حيواني تشنهكام يا جز آن را سيراب كند خدا او را در روزي كه سايهاي جز سايه او نيست در سايه عرش خود جاي ميدهد. به حول و قوه الهی در نوشته های آتی تلاش خواهیم کرد تا بخش پایانی این کتاب را معرفی و قسمت های منتخبی از آن را تقدیم شما خوبان گردانیم.[/TD]
[="Tahoma"][="Blue"] براي نمونه امام صادق سلام الله علیه ميفرمايد: در آب راكد و ايستاده ادرار مكن كه هركس چنين كند و به بلايي گرفتار شود جز خويشتن را سرزنش نکند. آلوده کردن آب.هاي مورد نياز مردم مانند آب.هاي پشت سد و آب نهرها، چشمهها، چاهها و مخزنها كيفر دارد.class: tbl_Content [TD="colspan: 3"] (قسمت پنجم:تعامل انسان باخلقت زیست محیطی) [/TD] [TD="colspan: 3"] [/TD] [TD="colspan: 3"] همان گونه که در خبرهای گذشته به عرض رسید،کتاب مفاتیح الحیات دارای پنج بخش با فصل های گوناگون وعناوین مرتبط می باشدکه بخش های اول تاچهارم این کتاب جهت آشنایی هرچه بیشتر علاقمندان و کاربران محترم معرفی گردید.در این مجال به معرفی بخش پنجم این اثر نفیس با عنوان" تعامل انسان باخلقت زیست محیطی "می پردازیم: این بخش،نه فصل را به خود اختصاص داده که عناوین آن عبارتنداز:محیط زیست،آب و هوا وخاک حاصلخیز،درختان و جنگل ها،فضای سبز و مراتع،باد و باران،دریاها و نهرها،راه ها،مواد سوختی و گردشگری. لازم به ذکر است که هر فصل از این بخش، موضوعاتی مرتبط را به خود اختصاص داده که توجه تان را به قسمت هایی از این بخش کتاب جلب می کنیم: خداي سبحان، نظام كيهاني و زمين و محيط زيست را آفريد و آنها را در اختيار انسان نهاد تا او را بر اساس دستورهاي خود بيازمايد و ببيند كه وي پس از مطالعه و شناخت لازم، چگونه از اين امانت.هاي الهي در مسير طاعت خالق بهره ميگيرد و با مزايا و نعمت.هاي زيست محيطي پروردگار چگونه رفتار ميكند. در قرآن كريم ميفرمايد: زمين را آراستيم تا شما را بيازماييم و ببينيم كداميك به نيكي رفتار ميكنيد: ﴿اِنّا جَعَلنا ما عَلَى الاَرضِ زينَةً لَها لِنَبلُوَهُم اَيُّهُم اَحسَنُ عَمَلا﴾. زماني نعمت.ها و امكانات در راستاي هدف آفرينش قرار ميگيرند كه از آنها به درستي بهرهبرداري و از افراط و تفريط پرهيز شود. روز قيامت نيز از همه نعمت.ها بازخواست ميشود: ﴿لَتُسـئَلُنَّ يَومَئِذٍ عَنِ النَّعيم﴾و انسان بايد بداند كه محيط زيست متعلق به همگان است و وظيفه دارد در حفظ و آباداني آن بكوشد تا خود نيز بتواند از مواهبش برخوردار شود، زيرا طبق فرموده امام صادق سلام الله علیه زندگي بدون محيط زيست پاك (هواي پاکيزه، آب فراوان و زمين بارور) گوارا و شيرين نميشود. • رسول خدا (صلوات الله علیه) ميفرمايد: هركس درختي بكارد خدا به اندازه محصول آن برايش پاداش مينويسد. در مقابل، اگر از طبيعت و امكانات مادي به گونهاي مناسب و شايسته بهرهگيري نشود آثار زيانبار و گاه جبرانناپذيري در پي دارد؛ در فصل دوم این بخش،در مورد آثار نگاه کردن به آب می خوانیم: • پيامبر گرامي(صلوات الله علیه) و امام كاظم سلام الله علیه در ضمن حديثي چنين فرمودند: نگاه به آب جاري چشم را روشني ميبخشد. • امام صادق سلام الله علیه نیز ميفرمايد: نگاه كردن به آب چهره را نوراني و شاداب ميسازد. در فصل دیگری از این بخش درباره اهمیت درختکاری آمده است: • اهميت درختكاري چنان است که رسول خدا(صلوات الله علیه) درباره آن فرمود: اگر نهالي در دست يكي از شماست و در آستانه برپايي قيامت به اندازه كاشتن آن فرصت دارد، آن را بكارد. همچنین درباره آثارنظافت اماکن و راه ها از رسول گرامی اسلام(صلوات الله علیه) نقل شده است: پاداش برداشتن مايه آزار از سر راه مسلمانان، قرائت چهارصد آيه است كه هر حرفش ده حسنه دارد. [/TD] [TD="colspan: 3"] [/TD] [TD="colspan: 3"] [/TD]