جمع بندی شرط مشکل ساز در امر به معروف و نهی از منکر!

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
شرط مشکل ساز در امر به معروف و نهی از منکر!

با سلام. سؤال بنده در مورد احکام امر به معروف و نهی از منکر نیست. شاید در مورد فلسفه احکام باشد! در واقع در مورد اثرات یک شرط است.

یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، امید اثر در طرف مقابل است، ولی این شرط بهانه ای شده است در دست بسیاری از افراد مذهبی که غیرمذهبیها را امر به معروف و نهی از منکر نکنند، چرا که امید اثر در آنها نمی بینند.

آیا این شرط خود باعث نمی شود که در بسیاری از موارد امر به معروف و نهی از منکر، رخ ندهد؟

با نام الله


کارشناس بحث: استاد شعیب

tazkie;468750 نوشت:
یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، امید اثر در طرف مقابل است، ولی این شرط بهانه ای شده است در دست بسیاری از افراد مذهبی که غیرمذهبیها را امر به معروف و نهی از منکر نکنند، چرا که امید اثر در آنها نمی بینند.
آیا این شرط خود باعث نمی شود که در بسیاری از موارد امر به معروف و نهی از منکر، رخ ندهد؟

با سلام
شما به نکته خوب ومهمی اشاره فرمودید که جا دارد از این سوال خوب شما تشکر کنم.
شرط مذکوری که بیان داشته اید به این شکل نیست که ذوقی باشد وهر کس برای توجیه عدم عمل به این فریضه بزرگ الهی خود را مجاب کند که امر به معروف من تاثیر نخواهد گذاشت. اگر شما لطف کنید وبه کتاب امر به معروف ونهی از منکر تحریرالوسیله امام خمینی رضوان الله علیه مراجعه کنید. ایشان در آنجا ضمن بحث از این شرط می فرمایند که این عدم تاثیر گذاری باید در دید عقلاء باشد.( فمع الاحتمال المعتد به عندالعقلاء) احمتا قابل توجهی از دید عقلاء داده شود که این امر به معروف تاثیر نخواهد گذاشت.
پس اولا هر احمتالی کافی نیست مخصوصا زمانی که انسان می خواهد خود را قول بزند واز عمل به فریضه شانه خالی کند که خود اشخاص بهتر می دانند که چه در درونشان می گذرد.
اما نکته دو اینکه حضرت امام در همین بحث اشاره دارند که این شرط زمانی است که یقین داشته باشد که امر به معروف تاثیر نخواهد گذاشت، اما اگر گمان دارد که شاید تاثیر نداشته باشد وضیفه از گردن او ساقط نمی شود.( تحریرالوسیله، تک جلدی، ص365)
در زمانه ما متاسفانه نسبت به این فریضه مهم خیلی کوتاهی می شود ودر واقع برای راحتی وجدان خود وشانه خالی کردن از عمل به وظیفه خود را با این توجیهات چه بسا القاء شیطانی مجاب می کنیم که تاثیر ندارد. وقتی ما هنور این کار ار انجام نداده ایم از کجا می دانیم که تاثیر ندارد چون همانطور که بیان شد در صورتی ساقط است که یقین داشته باشیم موثر نیست حتی امام می فرمایند: اگر احتمال دهیم که در آینده تاثیر گذار باشد با زهم واجب است انجام دهیم.

با سلام خدمت شما دوست گرامی
دومین شرط از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، احتمال تأثیر است، امر به معروف و نهی از منکر کاری بیهوده و بی هدف نیست، برنامه ای است حساب شده با مقررات خاص و شرایط ویژه. اهمیت این وظیفه همگانی به حدی است که خداوند بزرگ اجرای آن را حتی در صورت گمان قوی به تأثیر نداشتن امر به معروف و نهی از منکر، واجب می داند. از این رو مراجع بزرگ تقلید فرموده اند: حتی اگر احتمال زیاد دهیم که امر به معروف و نهی از منکر در جایی اثر ندارد، وجوب آن ساقط نمی شود; پس اگر گمان کنیم که اجرای آن تأثیر گذار است، واجب است به آن عمل کنیم. (تحریر الوسیله، ج 1، ص 467، مسئله 1.)


حتی برخی از کارشناسان علوم اسلامی معتقدند که به بهانه تأثیر نداشتن امر به معروف و نهی از منکر نمی توان دست روی دست گذاشت و این فریضه را رها کرد، بلکه هر فردی باید در پی تأثیر امر به معروف و نهی از منکر باشد و هر جا با شکست مواجه شد، آن را ریشه یابی کند و علل آن را بشناسد و بر طرف نماید.(آیة الله حسین نوری همدانی، امر به معروف و نهی از منکر، ص 155.)



در باره شرط (احتمال تأثیر) توجه به این نکته ضروری است که گاهی ممکن است تکرار یک سخن و ادامه امر و نهی، در کسی اثر داشته باشد یا باعث دست برداشتن خطا کار از عمل زشتش در آینده باشد. همچنین ممکن است امر و نهی باعث شود خطا کار عمل زشت خود را دیرتر انجام دهد، یا احتمال دهیم مقداری از گناهش بکاهد، یا گناه بزرگ را به گناه کوچک تبدیل کند، در همه این موارد انجام امر به معروف و نهی از منکر واجب است.

سوال:یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، امید اثر در طرف مقابل است، ولی این شرط بهانه ای شده است در دست بسیاری از افراد مذهبی که غیرمذهبیها را امر به معروف و نهی از منکر نکنند، چرا که امید اثر در آنها نمی بینند.

آیا این شرط خود باعث نمی شود که در بسیاری از موارد امر به معروف و نهی از منکر، رخ ندهد؟

جواب:
دومین شرط از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، احتمال تأثیر است، امر به معروف و نهی از منکر کاری بیهوده و بی هدف نیست، برنامه ای است حساب شده با مقررات خاص و شرایط ویژه. اهمیت این وظیفه همگانی به حدی است که خداوند بزرگ اجرای آن را حتی در صورت گمان قوی به تأثیر نداشتن امر به معروف و نهی از منکر، واجب می داند. از این رو مراجع بزرگ تقلید فرموده اند: حتی اگر احتمال زیاد دهیم که امر به معروف و نهی از منکر در جایی اثر ندارد، وجوب آن ساقط نمی شود; پس اگر گمان کنیم که اجرای آن تأثیر گذار است، واجب است به آن عمل کنیم. (تحریر الوسیله، ج 1، ص 467، مسئله 1.)

حتی برخی از کارشناسان علوم اسلامی معتقدند که به بهانه تأثیر نداشتن امر به معروف و نهی از منکر نمی توان دست روی دست گذاشت و این فریضه را رها کرد، بلکه هر فردی باید در پی تأثیر امر به معروف و نهی از منکر باشد و هر جا با شکست مواجه شد، آن را ریشه یابی کند و علل آن را بشناسد و بر طرف نماید.(1)

در باره شرط (احتمال تأثیر) توجه به این نکته ضروری است که گاهی ممکن است تکرار یک سخن و ادامه امر و نهی، در کسی اثر داشته باشد یا باعث دست برداشتن خطا کار از عمل زشتش در آینده باشد. همچنین ممکن است امر و نهی باعث شود خطا کار عمل زشت خود را دیرتر انجام دهد، یا احتمال دهیم مقداری از گناهش بکاهد، یا گناه بزرگ را به گناه کوچک تبدیل کند، در همه این موارد انجام امر به معروف و نهی از منکر واجب است. (2)

پاورقی:
1- آیة الله حسین نوری همدانی، امر به معروف و نهی از منکر، ص 155.
1- تحریر الوسیله، ج1، ص434، مسأله 6

موضوع قفل شده است