جمع بندی عاقبت ملکه سبا به کجا رسید؟

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
عاقبت ملکه سبا به کجا رسید؟

[="Navy"]سلام
عاقبت ملکه سبا به کجا رسید.آیا به حکومت خود ادامه داد یا با سلیمان ازدواج کرد و یا ...؟؟
[/]

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد عماد

با توجه به آیات قرانی می توان گفت که بلقیس به جمع پیروان حضرت سلیمان پیوست
اما اينكه بعد از ايمان به كشور خود بازگشت و به حكومت خود از طرف سليمان ادامه داد؟ يا نزد سليمان ماند و با او ازدواج كرد؟ يا به توصيه سليمان با يكى از ملوك يمن كه به عنوان تبع مشهور بودند پيمان زناشويى بست؟

در قرآن اشاره ‏اى به اينها نشده است چون در هدف اصلى قرآن كه مسائل تربيتى است دخالتى نداشته، ولى مفسران و مورخان، هر كدام راهى برگزيده ‏اند كه تحقيق در آن ضرورتى ندارد، هر چند طبق گفته بعضى از مفسران، مشهور و معروف همان ازدواج او با سليمان است «1»
در بحار حدیثی آمده که از ازدواج سلیمان با بلقیس خبر می دهد
بعضی گفته اند که علاوه بر ازواج فرزندی نیز از آنان متولد شد(3) و در حدیثی آمده که پیامبر (صلی الله علیه) فرمودند:
: «هي أحسن ساقين من نساء العالمين و هي من أزواج سليمان في الجنّة».
او (بلقیس) یکی از بهترین زنان عالم است و او همسر سلیمان در بهشت است (4)
نویسنده اطیب البیان هر سه احتمال را مطرح کرده و می گوید :اختلاف شد كه بلقيس پس از اسلامش چه شد؟ بعضى گفتند حضرت سليمان با او ازدواج فرمود و دستور داد تأسيس نوره كنند براى ذهاب شعرهاى(مو) او كه بسيار بود و دارد

اول كسى كه اختراع نوره كرد سليمان بود و ملكه تمام دنيا شد كه زوجه سليمان كه تمام دنيا در تحت سلطنت سليمان در آمده بود شد بعضى گفتند تزويج كرد او را به سلطانى كه نام او سبع بود بعضى گفتند او را روانه كرد بطرف سبا و او را بر سلطنت اوليه خود مستقر نمود و امير جن كه نامش ذوبعه بود امر كرد براى او مصانعى در يمن تأسيس كند لكن ما هيچ مدركى براى اين اقوال دست نياورديم از اخبار و غير از آنكه بشرف دين حق مشرف شد و البته مورد عنايات حضرت سليمان واقع شد ولى احتمال اول در نظر اقرب مي آيد(5)

منابع:
____________________________________________________________
1.تفسير نمونه ج 15 ص
2.بحار، ج 14، ص 112.
3بحرالعلوم، ج‏2، ص: 585.
4. همان
5.أطيب البيان في تفسير القرآن، ج‏10، ص: 149.


‏سليمان و بلقيس

كشور سبأ

قبل از آن‏كه به سرگذشت سليمان با ملكه ‏سبأ
سبأ منطقه‏ اى است در يمن كه شهر مأرب در آن قرار دارد و مسافت بين آن تا صنعاء سه‏روز راه است. اين سرزمين به اين دليل به اين اسم ناميده شده كه محل سكونت فرزندان سبأ بن يشجُب بن يعرب ابن قحطان بود، و به اين جهت سبأ گفته شد، چون او نخستين پادشاه عرب بود كه مردم را به اسارت گرفت(1) و أُسرا را وارد يمن نمود.
برخى از مورخين گفته‏ اند كه او شهر سبأ و
در تورات از سرزمين سبأ به
حبشيان براين عقيده‏ اند كه خاندان مالكين، از سلاله سليمانند و همسر وى ملكه
قرآن سرگذشت ديدار ملكه سبأ را با سليمان(ع) عنوان كرده، بى‏ آن‏كه نام ملكه را بيان‏ كرده باشد، ولى مفسران گفته ‏اند: نام وى بلقيس و از دختران خاندان تُبَّع بوده است.

گفتگوى سليمان و هدهد

قبلاً ياد آور شديم كه خداوند قدرتى به سليمان عنايت كرد كه زبان پرندگان را مى‏دانست، هدهد از جمله پرندگانى بود كه سليمان آنها را تربيت كرده و با آنها به زبان خاص خودشان سخن مى‏گفت.
روزى سليمان از وضعيت هدهد جويا شد، ولى او را نيافت و گفت: چرا هدهد را ميان پرندگان نمى‏بينم؟ آيا هم اكنون كه از او جويا شدم، ناپيداست يا قبلاً كه من در جريان نبودم غايب گشته است؟ از اين گذشته، چگونه بدون اطلاع من رفته است؟ آثار خشم و نگرانى در چهره سليمان هويدا شد و تصميم گرفت هدهد را با كندن پرها و يا زندانى كردن در قفس و يا كشتن كيفر دهد و كيفر، به تناسب گناه او بستگى داشت و اگر دليلى واضح و روشن بياورد كه بيانگر عذر او در آن غيبت باشد، از او بگذرد.
غيبت هدهد چندان طول نكشيد، بلكه پس از مدتى كوتاه نزد سليمان بازگشت و بدو گفت: من از ماجرايى اطلاع يافتم كه تو از آن بى خبرى؛ از كشور سبأ نزد شما برمى‏گردم و خبرى دقيق برايت دارم. در آن كشور بانويى را ديدم كه بر آن حكمفرمايى مى‏كرد و از تمام وسايل و ابزارقدرت و انواع نعمت‏ها برخوردار بود، و تختى بزرگ و زرين داشت كه به انواع جواهرات آراسته بود، ولى با وجود نعمت‏هايى كه خدا به مردم آن كشور ارزانى داشته بود، نعمت‏هاى خدا را سپاس نمى‏گفتند و بدو ايمان نياورده و وى را پرستش نمى‏كردند، بلكه خورشيد را مى‏ پرستيدند و به جاى خدا بر آن سجده مى‏كردند. شيطان آنها را فريب داده بود و دل‏هاى آنها را از راه مستقيم منحرف ساخته بود، آنان به پرستش خداى يگانه رهنمون نشده بودند؛ زيرا شيطان آنها را فريفته بود و از سجده بر خدايى كه تنها وى سزاوار پرستش است باز داشته است، چه اين‏كه همان خداى يگانه است كه گياهان نهان شده در زمين را مى‏روياند و هم اوست كه از آسمان باران مى‏فرستد و به نيت‏هايى كه در سينه‏هاست و اعمالى كه از انسان سر مى‏زند واقف و آگاه است. او خدايى است كه جز او معبودى نيست و او پروردگارعرش با عظم
ت و ملك بى‏نهايت است، و آن‏گاه كه هدهد سخن خود را به پايان رساند، سليمان بدو پاسخ داد: به زودى در مورد مطلبى كه گفتى تحقيق و بررسى خواهيم كرد تا مشخص شود آيا صادقانه سخن مى‏گويى يا به دروغ. و بر مبناى حقايقى كه روشن شود، درباره تو حكم و داورى خواهيم كرد:
وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقالَ مالِىَ لا أَرى‏ الهُدْهُدَ أَمْ كانَ مِنَ الغائِبِينَ * لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذاباً شَدِيداً أَوْ لَأَذبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّى بِسُلْطانٍ مُبِينٍ * فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقالَ أَحَطْتُ بِما لَمْ تُحِطْ بِهِ وَجِئْتُكَ مِنْ سَبَاً بِنَبَاً يَقِينٍ * إِنِّى وَجَدْتُ امْرَأَةً تَمْلِكُهُمْ وَأُوتِيَتْ مِنْ كُلِّ شَى‏ءٍ وَلَها عَرْشٌ عَظِيمٌ * وَجَدْتُها وَقَوْمَها يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ * أَلّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِى يُخْرِجُ الخَب‏ءَ فِى السَّمواتِ وَالأَرْضِ وَيَعْلَمُ ما تُخْفُونَ وَما تُعْلِنُونَ * اللَّهُ لا إِلهَ إِلّا هُوَ رَبُّ العَرْشِ العَظِيمِ * قالَ سَنَنْظُرُ أَصَدَقْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الكاذِبِينَ؛(7)
و سليمان جوياى وضعيت مرغان شد، گفت: هدهد كجا رفت كه آن را نمى‏بينم يا اين‏كه بى‏اجازه من غيبت كرده است؟ او را به عذابى سخت كيفر دهم و يا سرش از تن جدا سازم، و يا اين‏كه براى غيبت خود دليلى روشن بياورد. ديرى نپاييد و هدهد حاضرشد و گفت: من از ماجرايى كه تو از آن آگاه نيستى، اطلاع يافتم و از شهر سبأ خبرى مطمئن برايت آورده‏ام. در آنجا زنى را ديدم كه بر مردم حكمرانى مى‏كرد و هرگونه مكنت و نعمت بدو عطا شده بود وتختى بزرگ داشت و ديدم آنها به جاى خدا خورشيد را مى‏پرستيدند و شيطان اعمال آنها را در نظرشان زيبا جلوه داده و از راه خدا باز داشته بود كه هرگز روى هدايت نبينند، و خدايى را كه هر نهان را در آسمان‏ها و زمين به عرصه ظهور آورده نپرستند و خداوند بر آشكار و نهان شما آگاه است. خدايى كه جز او معبودى نيست، پروردگار عرش با عظمت است، سليمان گفت: تا ببينم راست مى‏گويى يا دروغ.

نامه سليمان به بلقيس

براى اين‏كه حقيقتِ گفته هدهد روشن شود، سليمان به آن نامه‏ اى سپرد و فرمان داد آن رانزد بلقيس بي فكند و سفارش نمود كه مراقب او و قومش بوده و به سخنانى كه در موردنامه رد و بدل مى‏كنند گوش فرا دهد. هدهد به پرواز در آمد و نامه سليمان را به‏كشور سبأ برد و مقابل بلقيس افكند. بلقيس نامه را برگرفت و آن را گشود و مطالب‏آن‏راخواند و سپس سران وبزرگان مملكت خويش را گرد آورده وبدان‏ها گفت: اى‏ قوم، اين نامه از سليمان پادشاه به من رسيده و متن آن چنين است: بسم الله الرحمن‏الرحيم؛ بر من تكبر نورزيده و با گردن نهادن به دستور من، با حالت خضوع وخشوع براى خداوند نزد من آييد. پس از آن‏كه بلقيس نامه را خواند، سخن خود را متوجه درباريان‏اطراف خود كرد و نسبت به موضوع اين نامه با آنها به مشورت پرداخت و بدانان گفت: در اين امرمهم نظر دهيد چه كنم؛ زيرا در اين ارتباط، من قضاوتى نمى‏كنم و جز با مشورت شما دستورى صادر نمى‏كنم. حاضران به وى پاسخ دادند: ما از توان و قدرت فوق ‏العاده و نيروى فراوانى برخورداريم و براى نبرد آمادگى كامل داريم و تصميم را به شما وامى‏گذاريم، هر گونه كه دستور دادى فرمان خواهيم برد. اين آيات قرآن
اشاره به همين موضوع دارد:
إِذهَبْ بِكِتابِى هذا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ ماذا يَرْجِعُونَ * قالَتْ يا أَيُّها المَلَأُ إِنِّى أُلْقِىَ إِلَىَّ كِتابٌ كَرِيمٌ * إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ * أَلّا تَعْلُوا عَلَىَّ وَأْتُونِى مُسْلِمِينَ * قالَتْ يا أَيُّها المَلَأُ أَفْتُونِى فِى أَمْرِى ما كُنْتُ قاطِعَةً أَمْراً حَتّى‏ تَشْهَدُونِ* قالُوا نَحْنُ أُولُوا قُوَّةٍ وَأُولُوا بَأْسٍ شَدِيدٍ وَالأَمْرُ إِلَيْكِ فَانْظُرِى ماذا تَأْمُرِينَ؛(8)
اين نامه مرا ببر و نزدشان بيفكن و بازگرد و ببين چه پاسخ مى‏دهند. بلقيس به درباريان گفت: نامه بزرگى به من رسيده است. اين نامه از ناحيه سليمان و عنوان آن به نام خداوند بخشنده مهربان است. او نوشته، بر من برترى نجوييد و تسليم امر من شويد. به سران قوم خود گفت: به كار من رأى دهيد، من بدون مشورت و حضور شما به كارى تصميم نگرفته ‏ام. گفتند: ما صاحب قدرت و نيرومنديم، اختيار با شماست، هر گونه مى‏خواهى تصميم بگير و دستور بده.

پاسخ بلقيس

بلقيس احساس كرد كه قوم او به جنگ تمايل دارند، او بانويى عاقل و انديشمند ودورانديش بود، لذا خواست زيان و خسارت‏هاى جنگ را به ويژه بر طرفى كه شكست بخورد، براى آنان روشن سازد، از اين رو به آنان گفت: هر گاه پادشاهان براى جنگ و نبرد وارد كشورى شوند آن را ويران ساخته و هر آنچه در آنجا هست از بين مى‏برند و به مردم آن سامان اهانت روا مى‏دارند، بنابراين اگر آنان بر ما پيروز شوند، اين گونه با ما رفتار خواهند كرد و سپس نظريه خود را ابراز داشته و گفت: من تصميم دارم فرستادگانى همراه با هدايايى ارزشمند نزد سليمان و قوم او بفرستم و منتظر تأثير هدايا در دل آنان باشم؛ زيرا رسم پادشاهان براين است كه هدايا در دل آنها تأثير نكويى دارد و به خاطر آن، با كسانى كه هدايا را فرستاده‏اند با نرمى و ملايمت رفتار كرده و دست ازجنگ برمى دارند، اگر سليمان اين هدايا را بپذيرد مشخص مى‏شود كه او پادشاه است و به آنچه پادشاهان خرسند مى‏شوند، شادمان مى‏گردد و اگر پيامبر باشد آنها را پذيرا نشده، مگر در صورتى كه ما به آيين او در آييم. از سويى فرستادگان ما با اخبار دقيقى كه از قدرت و توان او كسب مى‏كنند نزد من باز خواهند گشت.

هيئت اعزامى بلقيس رهسپار فلسطين شده و هدايا را با خود نزد سليمان بردند. اين گروه وقتى به آن سامان رسيدند، مملكتى بزرگ و پهناور و كاخ‏هاى باشكوه و لشكرى انبوه ملاحظه كردند كه كشور سبأ در برابر آن ناچيز بود، هنگامى كه فرستادگان بلقيس به دربار سليمان بار يافتند، هديه بلقيس را به او تقديم داشتند، ولى سليمان آن را نپذيرفت؛ زيرا وى به طمع مال و دارايى و هديه، نامه نفرستاده بود، بلكه از بلقيس خواسته بود نزد او بيايد تا به خدا ايمان آورده و از دين و آيين او پيروى كند و دست از پرستش خورشيد بردارد، از اين رو سليمان فرستادگان را مخاطب ساخت و فرمود: آيا براى من مال به هديه آورده ‏ايد، حال آن‏كه خداوند بهتر از اموالى كه به شما داده به من عنايت كرده است؟ چنان كه به من ملك وسلطنت بخشيد و جن و انس و باد و پرندگان را مسخّر من گرداند و به من نبوّت و پيامبرى عطا كرد، لذا من طمعى در مال ندارم، بلكه خواهان هدايت شما هستم، از آنجا كه شما علاقه‏ مند به دنيا بوده و از آن لذّت مى‏بريد، از هدايايى كه به شما داده مى‏شود، خرسند مى‏ گرديد و سپس رئيس فرستادگان را مورد خطاب قرار داد و گفت: نزد قوم خود بازگرد وهديه آنا
ن را بدان‏ها برگردان و آنچه درباره مملكت و قدرت و توان ما و پرستشى كه براى خدا انجام مى‏دهيم مشاهده كردى، به اطلاع آنان برسان، اگر فرمان برده و ايمان آوردند كه نجات يافته‏اند و اگر بر كفر خود باقى بمانند، به خدا سوگند با سپاهى گران به نبرد آنان خواهم آمد كه توان مقاومت در برابر آن را نداشته باشند و آنها را از شهر سبأ به صورت اسيران و بردگان، خوار و ذليلانه بيرون خواهم راند. خداى متعال فرمود:
قالَتْ إِنَّ المُلُوكَ إِذا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوها وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً وَكَذلِكَ يَفْعَلُونَ * وَإِنِّى مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِمْ بِهَدِيَّةٍ فَناظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ المَرْسَلُونَ * فَلَمّا جاءَ سُلَيْمانَ قالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمالٍ فَما آتانِىَ اللَّهُ خَيْرٌ مِمّا آتاكُمْ بَلْ أَنْتُمْ بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ * إِرْجِعْ إِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُودٍ لا قِبَلَ لَهُمْ بِها وَلَنُخْرِجَنَّهُمْ مِنْها أَذِلَّةً وَهُمْ صاغِرُونَ؛(9)
بلقيس گفت: هرگاه پادشاهان وارد شهرى شوند و آن را به تباهى كشانده و مردم عزتمند آن سامان را به ذلت و خوارى مى‏كشند، و رسم آنها اين است. و اينك من هديه‏اى برايشان مى‏فرستم تا ببينم فرستادگان چه پيامى خواهند آورد. وقتى فرستادگان نزد سليمان آمدند، سليمان بدان‏ها گفت: آيا مى‏خواهيد با مال مرا يارى كنيد، آنچه خدا به من عنايت كرده برتر از چيزهايى است كه به شما داده، بلكه شما هستيد كه بدين هدايا شاد مى‏گرديد، به سوى آنان باز گرديد و بگوييد با سپاهى گران به جنگ آنان خواهم آمد كه توان برابرى با آن را ندارند و آنها را با ذلت و خوارى از آن شهر بيرون خواهم راند.

تخت بلقيس

فرستادگان بلقيس بازگشتند و ملكه خود را در جريان مشاهداتى كه از قدرت و شوكت سليمان و نپذيرفتن هدايا داشتند، قرار دادند و تأكيد كردند كه سليمان سوگند ياد نموده و تهديد كرده است در صورتى كه از حضور در كشور وى خوددارى كنيد به نبردتان خواهد آمد، اينجا بود كه بلقيس دانست سليمان، پيامبر و فرستاده خداست و در تهديد خود صادقانه عمل خواهد كرد و توان مخالفت دستور او را ندارد. از اين رو همراه با اشراف و بزرگان قوم خود به تدارك ساز و برگ حركت به سوى وى پرداخت.
سليمان متوجه شد كه بلقيس به سوى او مى‏آيد، لذا خواست برخى از نعمت‏هايى را كه خداوند به عنوان معجزه به او عنايت كرده بود به بلقيس ارائه دهد تا دليلى بر نبوّت و پيامبرى او باشد. از اين رو، به جنّيانى كه پيرامون او بودند گفت: كدام يك از شما مى‏تواند تخت بلقيس را قبل از آن‏كه با قومش نزد من آمده و ايمان آورند، پيش من حاضر كند تا آنان قدرت خدايى را كه آنها را به پرستش او فراخواندم در برابر خود مشاهده كنند. ديوى ازجنّيان گفت: قبل از اين‏كه از جايگاه قضاوت و داورى خويش برخيزى - سليمان هر روز صبح تا ظهر براى داورى ميان مردم بر كرسى قضاوت تكيه مى‏زد - آن را نزد تو خواهم آورد.
ديو اضافه كرد كه توان حمل آن تخته را داشته، و نسبت به جواهراتى كه در آن وجود دارد، امين خواهد بود، ولى يكى از فرشتگانى(10) كه خداوند آنان را حاميان سليمان قرار داده بود و از علوم كتب آسمانى بهره‏اى داشت، اعلام نمود كه، من سريع‏تر ازيك چشم به هم زدن آن را نزد تو خواهم آورد و تخت را در برابر سليمان گذاشت، وقتى سليمان تخت را در جايگاه خود ديد گفت: اين نصر و پيروزى در حاضر كردن تخت، از الطاف خداوند بزرگ من است تا مرا بيازمايد كه او را بر نعمت‏هايش سپاس مى‏گويم يا كفران نعمت‏هاى وى مى‏كنم، ولى من خدا را بر نعمت‏هايش سپاسگزارم و فايده شكر به شكرگزار برمى‏گردد؛ زيراشكر نعمت، نعمت را فزونى و دوام مى‏بخشد و اگر كسى خدا را سپاس نگفت، پروردگارمن از بندگانش بى‏نياز بوده و كريم و بخشنده است و بر تمام آفريده‏هاى خود لطف و احسان دارد:
قالَ يا أَيُّها المَلَأُ أَيُّكُمْ يَأْتِينِى بِعَرْشِها قَبْلَ أَنْ يَأْتُونِى مُسْلِمِينَ * قالَ عِفْرِيتٌ مِنَ الجِنِّ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ مِنْ مَقامِكَ وَإِنِّى عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٌ * قالَ الَّذِى عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الكِتابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمّا رَآهُ مُسْتَقِرّاً عِنْدَهُ قالَ هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّى لِيَبْلُوَنِى أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَمَنْ شَكَرَ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّى غَنِىٌّ كَرِيمٌ؛(11)
و گفت: اى حضّار، كدام يك از شما تخت او را قبل از اين‏كه با تسليم نزد من آيند، برايم مى‏آورد. ديوى از جنّيان گفت: قبل از آن‏كه از جاى خود به پا خيزى آن را برايت خواهم آورد، و من توان اين كار را داشته و امانت‏دار هستم. شخصى كه بهره‏اى از علم كتاب داشت گفت: قبل از اين‏كه چشم خود برهم زنى تخت را پيش رويت قرار خواهم داد. وقتى سليمان تخت را در برابر خود ديد، گفت: اين از لطف الهى است تا مرا بيازمايد كه سپاس او مى‏گويم يا كفران نعمتش مى‏كنم. هر كس خدا را سپاس گويد به سود خويش سپاس گفته و آن كس كه كفران نعمت ورزد، پروردگارم از همه بى‏نياز بوده و كريم و بخشنده است.

بلقيس و شناخت تخت

سليمان به مأمورانش دستور داد تا ظاهر تخت را مقدارى تغييردهند و بدين وسيله ببينند آيا بلقيس وقتى تخت را بدو ارائه دادند و با دقت در آن نگريست، تشخيص مى‏دهد كه تخت سلطنتى اوست يا نه؟ زمانى كه بلقيس وارد شد تختش را بدو ارائه دادند و او با حالتى از حيرت و شكّ و ترديد در برابرتخت درنگ كرد؛ زيرا نشانه‏هاى تخت حاكى از آن بود كه تخت از آنِ اوست، بدو گفته شد: آيا تختى كه ملاحظه مى‏كنى، شبيه همان تختى است كه آن‏را در كشورت رها كرده‏اى؟ پاسخ داد: گويى همان است، و پس از دقت فراوان مطمئن شد كه تخت خودِ اوست و آوردن آن تخت قبل از حضور وى يكى از معجزات سليمان بوده، به ويژه كه درهاى كاخ او بسته بوده است. در اين هنگام به سليمان گفت: ما قبل از اين معجزه به واسطه امورى كه از هدهد مشاهده كرديم و نشانه ‏هاى دال بر پيامبرى شما را، كه از زبان فرستادگان خود شنيديم، به قدرت خداوند و صحت پيامبرى شما آگاهى پيدا كرده و از همان زمان ايمان آورده بوديم، ولى از آنجايى كه ميان مردمى كافر پيشه زندگى مى‏كرديم، نتوانستيم ايمان خود را ابراز و اعلان كنيم و همين سبب شد كه آن را كتمان نموده تا زمانى كه به پيشگاه تو در آييم:

قالَ نَكِّرُوا لَها عَرْشَها نَنْظُرْ أَتَهْتَدِى أَمْ تَكُونُ مِنَ الَّذِينَ لا يَهْتَدُونَ * فَلَمّا جاءَتْ قِيلَ أَهكَذا عَرْشُكِ قالَتْ كَأَنَّهُ هُوَ وَأُوتِينا العِلْمَ مِنْ قَبْلِها وَكُنّا مُسْلِمِينَ * وَصَدَّها ما كانَتْ تَعْبُدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنَّها كانَتْ مِنْ قَوْمٍ كافِرِينَ؛(12)
گفت: تخت بلقيس را برايش تغيير شكل دهيد تا ببينيم، آيا آن را مى‏شناسد يا فردى است كه قدرت شناخت ندارد، سپس هنگامى كه بلقيس وارد شد بدو گفته شد: آيا تخت شما اين چنين بود. وى اظهار داشت گويا همين گونه بود و ما قبل از اين، به امور آگاه بوده و تسليم امر خدا بوديم و سليمان او را از پرستش خورشيد بازداشته هرچند قبل از آن در زمره كافران بود.

بلقيس در كاخ سليمان

سليمان براى اين‏كه شكوه و عظمت شيوه‏ هاى مهندسى را كه در ساختن كاخ‏ها به كار رفته بود به بلقيس نشان دهد. به صنعتگران ماهر و چيره ‏دست دستور داد تا در منطقه ‏اى خوش آب و هوا، كاخى از شيشه و بلور شفاف و صاف براى او بنا كردند و نهر آبى را از زير آن عبور دادند، به نحوى كه گويى بركه ‏اى از آب به وجود آمده بود، و سپس سليمان در صدر آن بر تخت پادشاهى تكيه زد و نزد بلقيس فرستاد تا به دربار او راه يابد. به بلقيس گفته شد: براى ديدار با سليمان وارد كاخ شو. بلقيس با مشاهده اين كاخ، وجودش را اضطراب فراگرفت و تصور كرد كاخ را آب فراگرفته است، لذا پوشش پاى خود را بالا زد تا لباسش در اثر تماس با آب مرطوب نشود و وارد كاخ شد، سليمان در اين هنگام كه مى‏خواست به او اطمينان خاطر داده و ازاضطراب وى بكاهد، بدو گفت: اين كاخ از شيشه و بلور شفاف ساخته شده است و بلقيس چنان منظره‏اى را تا آن زمان نديده بود، بلقيس كه آن همه مورد احترام سليمان قرار گرفت و به واقعيتى كه بر او پوشيده بود پى برد، لذا به پيشگاه خداوند عرضه داشت: پروردگارا، من با پرستش خورشيد بر خود ظلم و ستم روا داشتم، اى خداى جهانيان، اينك همراه با سليمان
در برابر عظمت تو كُرنش مى‏كنم؛ زيرا تنها تو شايسته پرستشى:
قِيلَ لَها ادْخُلِى الصَّرْحَ فَلَمّا رَأَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَكَشَفَتْ عَنْ ساقَيْها قالَ إِنَّهُ صَرْحٌ مُمَرَّدٌ مِنْ قَوارِيرَ قالَتْ رَبِّ إِنِّى ظَلَمْتُ نَفْسِى وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمانَ لِلَّهِ رَبِّ العالَمِينَ؛(13)
به بلقيس گفته شد وارد كاخ شو، وقتى او كاخ را نگريست تصور كرد آبگيرى است، لذا جامه از ساق پاهاى خود برگرفت، سليمان بدو گفت: اين كاخى است كه از آبگينه شفاف ساخته شده، بلقيس عرضه داشت: پروردگارا، من به خويشتن ستم روا داشتم و اينك با پيامبر تو سليمان تسليم پروردگار عالميان گرديدم.

مرگ سليمان

قرآن ماجراى مرگ سليمان(ع) را اين گونه بيان مى‏كند:
فَلَمّا قَضَيْنا عَلَيْهِ الْمَوْتَ ما دَلَّهُمْ عَلى‏ مَوْتِهِ إِلّا دابَّةُ الأَرْضِ تَأْكُلُ مِنْسَأَتَهُ فَلَمّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الجِنُّ أَنْ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ ما لَبِثُوا فِى العَذابِ المُهِينِ؛(14)
و آن‏گاه كه مرگ را براى سليمان مقدر كرديم، موريانه‏اى كه عصاى او را خورده بود آنها را بر مردن سليمان راهنمايى كرد و زمانى كه بدن سليمان فرو افتاد، پريان دريافتند كه اگر اسرار غيب را مى‏دانستند در عذاب ذلّت و خوارى باقى نمى‏ماندند.
مفسران در تفسير اين آيه شريفه قرآن، نظريات گوناگون دارند كه برخى از آنها دور از عقل و انديشه است، ولى آنچه منطقى به نظر مى‏رسد مطلبى است كه عبدالوهاب نجار آن را نقل كرده است. وى مى‏گويد: سليمان(ع) ازدنيا رفت و مرگ او براى جنّيان به صورت معمّايى در آمد، ولى انسان‏ها در جريان امر بودند، پيكر او مدفون گشت و دورانش به سر آمد و پسرش به جاى او به پادشاهى رسيد، ولى جنّيان در منطقه‏اى دوردست به نام
و گفته شده كه سليمان در محراب عبادتِ خويش در حالى كه نشسته و بر عصاى خود تكيه زده بود، مرگش فرا رسيد. موريانه مشغول خوردن عصا شد و بخشى از آن را خورد، لذا قسمتى را كه موريانه خورده بود فرو ريخت و توازن آن به هم‏خورد و بدن سليمان برزمين افتاد و مشخص شد كه آن حضرت از دنيا رفته است. خانواده‏اش آمده و وى را به خاك سپردند و پس از بررسى دريافتند كه مرگ سليمان به تازگى اتفاق افتاده است. پريان كه به كارهاى دشوارى گمارده شده بودند، با مشاهده مرگ سليمان(ع) دريافتند كه اگر غيب مى‏دانستند در فاصله مرگ سليمان در صورت آگاهى از آن، در رنج و عذاب كار باقى نمى‏ماندند. آنچه به نظر مى‏رسد اين است كه هرگاه سليمان(ع) وارد محراب عبادت خويش مى‏شده و براى راز و نياز و عبادت خداى خود خلوت مى‏كرده است، كسى بدون اجازه، حقّ ورود بر او را نداشته است، و ظاهراً مدت غيبت آن حضرت به طول انجاميده تا اين‏كه ماجراى مرگ وى روشن شده است.


[/HR]1- ياقوت، معجم البلدان، ج‏3، ص‏181.
2- دكتر جواد على، تاريخ عرب قبل از اسلام.
3- ياقوت، معجم البلدان، ج 3، ص 181.
4- حزقيال، فصل 27، آيه 22.
5- سفر سوم ملوك، فصل 10، آيه 2 و فصل 38، آيه 13 و معجم البلدان، ج‏3، ص‏181.
6- دكتر جواد على، تاريخ عرب قبل از اسلام، ج‏2، ص‏104.
7- نمل (27) آيات 20 - 27.
8- نمل (27) آيات 28 - 33.
9- نمل (27) آيات 34 - 37.
10- از ابن عباس منقول است كه وى آصف بن برخيا، وزير و پسر خواهر سليمان بوده كه فردى راستگو و درستكار به‏ شمار مى ‏آمده ‏است. مجمع ‏البيان، ج‏7، ص‏223. 11- نمل (27) آيات 38 - 40.
12- همان، آيات 41 - 43.
13- نمل (27) آيه 44.
14- سبأ (34) آيه 14.
15- حمل عصا يكى از نشانه ‏هاى رياست است و پادشاهى چون سليمان، تا زمانى كه صحيح و سالم بود، عصاى خود را ترك نمى‏كرد.

موضوع قفل شده است