جمع بندی راویان کربلا

با عرض سلام و ادب

صرف نظر از میزان اعتبار مطالبی که مداحان و روضه خوانها نقل می کنند،اما آنچه مسلم است در میان لشکریان کوفه،برخی وظیفه داشتند حوادث را ثبت و به امیران خود گزارش دهند.یکی از این افراد حمید بن مسلم است.با توجه به تعداد زیاد سپاه کوفه وی در عملیات جنگی شرکت نداشته و کار اصلی وی ثبت حوادث بوده است. "ابو مخنف" وقایع‏‌نگارِ حادثه کربلا با یک واسطه روایاتی را از "حمید بن مسلم" به وسیله افرادی مانند "سلیمان بن ابی راشد" و "عبدالرحمان بن یزید بن جابر"در مورد وقایع کربلا گزارش کرده است.

اینکه این افراد با اینکه گاهی اعمال انسان دوستانه و دلسوزانه انجام می دادند،چرا به کمک امام حسین(ع) نیامده بودند،دلیلش همان است که سبب شد تا امثال عمر بن سعد با توجه به شناختی که از امام حسین(ع) داشتند،آن جنایت بزرگ تاریخ را خلق کنند.یعنی حب دنیا و طمع رسیدن به متاع دنیا.

با عرض سلام و ادب

حمید بن مسلم از خـبرنگـاران كربلاء است كه جزء لشكريان عمر سعد بود ولى چون بدطينت و ناپـاك نبود مـعـلوم نيست كه دست به جنايتى زده باشد بلكه گاهی مانع برخی از جنايات مى شد.که معروفترین آن مانع از کشته شدن امام سجاد(ع) بدست شمر است.زمانی که شمر بن ذی الجوشن بعد از شهادت حسین بن علی (ع) به خیمه امام سجاد علیه السلام یورش می برد تا او را بکشد. حمید آن ملعون را از این کار باز می دارد. خودش می گوید: شمر با عده ای از مامورانش به خیمه علی بن حسین (حضرت سجاد علیه السلام) آمدند. آن حضرت بر بستر خود خوابیده بود و به شدت بیمار! همراهان شمر گفتند: او را به قتل نمی رسانی؟ من گفتم: آیا نوجوانان هم کشته می شوند؟ این کودک است و بیماری اش او را بس است و اصرار نمودم تا اینکه آنها را از کشتن بازداشتم! (البته امام سجاد در آن زمان بیست و دو ساله بودند ولی تعبیر حمید بن مسلم برای جلوگیری از قتل امام (ع) بوده است چه آنکه مقررات جنگهای صدر اسلام این بود که کودکان را نمی کشتند).

در مورد سرنوشت حمید بن مسلم طبق نقل برخی از منابع وی در قیام توابین در کنار سلیمان بر صرد حضور داشته است.در زمان مختار ثقفی، توسط ماموران تحت تعقیب قرار می گیرد. او با پسران اصلخب که عبدالله و عبدالرحمن بودند پا به فرار می گذارند ولی آن دو برادر دستگیر و حمید بن مسلم موفق میشود که از چنگ مختار و مأمورانش نجات یابد. در این زمینه شعری برای خود سرود:
به این مضمون:
دیدی که چگونه از آن وحشت نجات یافتم در حالی که هیچ امیدی به نجات نداشتم.

پرسش:
چرا این افرادی که حوادث روز عاشورا را ثبت میکردند به امام حسین(ع) کمک نکردند؟

پاسخ:
با عرض سلام و ادب
صرف نظر از میزان اعتبار مطالبی که مداحان و روضه خوانها نقل می کنند،اما آنچه مسلم است در میان لشکریان کوفه،برخی وظیفه داشتند حوادث را ثبت و به امیران خود گزارش دهند.یکی از این افراد حمید بن مسلم است.با توجه به تعداد زیاد سپاه کوفه وی در عملیات جنگی شرکت نداشته و کار اصلی وی ثبت حوادث بوده است. "ابو مخنف" وقایع‏‌نگارِ حادثه کربلا با یک واسطه روایاتی را از "حمید بن مسلم" به وسیله افرادی مانند "سلیمان بن ابی راشد" و "عبدالرحمان بن یزید بن جابر"در مورد وقایع کربلا گزارش کرده است.

اینکه این افراد با اینکه گاهی اعمال انسان دوستانه و دلسوزانه انجام می دادند،چرا به کمک امام حسین(ع) نیامده بودند،دلیلش همان است که سبب شد تا امثال عمر بن سعد با توجه به شناختی که از امام حسین(ع) داشتند،آن جنایت بزرگ تاریخ را خلق کنند.یعنی حب دنیا و طمع رسیدن به متاع دنیا.

آیا حمید بن مسلم کارش فقط ثبت گزارشات بود و کار دیگری انجام نمی داد؟
حمید بن مسلم از خـبرنگـاران كربلاء است كه جزء لشكريان عمر سعد بود ولى چون بدطينت و ناپـاك نبود مـعـلوم نيست كه دست به جنايتى زده باشد بلكه گاهی مانع برخی از جنايات مى شد.که معروفترین آن مانع از کشته شدن امام سجاد(ع) بدست شمر است.زمانی که شمر بن ذی الجوشن بعد از شهادت حسین بن علی (ع) به خیمه امام سجاد علیه السلام یورش می برد تا او را بکشد. حمید آن ملعون را از این کار باز می دارد. خودش می گوید: شمر با عده ای از مامورانش به خیمه علی بن حسین (حضرت سجاد علیه السلام) آمدند. آن حضرت بر بستر خود خوابیده بود و به شدت بیمار! همراهان شمر گفتند: او را به قتل نمی رسانی؟ من گفتم: آیا نوجوانان هم کشته می شوند؟ این کودک است و بیماری اش او را بس است و اصرار نمودم تا اینکه آنها را از کشتن بازداشتم!(1) (البته امام سجاد در آن زمان بیست و دو ساله بودند ولی تعبیر حمید بن مسلم برای جلوگیری از قتل امام (ع) بوده است چه آنکه مقررات جنگهای صدر اسلام این بود که کودکان را نمی کشتند).

در مورد سرنوشت حمید بن مسلم طبق نقل برخی از منابع وی در قیام توابین در کنار سلیمان بر صرد حضور داشته است.(2)

در زمان مختار ثقفی، توسط ماموران تحت تعقیب قرار می گیرد. او با پسران اصلخب که عبدالله و عبدالرحمن بودند پا به فرار می گذارند ولی آن دو برادر دستگیر و حمید بن مسلم موفق میشود که از چنگ مختار و مأمورانش نجات یابد. در این زمینه شعری برای خود سرود:
به این مضمون:
دیدی که چگونه از آن وحشت نجات یافتم در حالی که هیچ امیدی به نجات نداشتم.

پی نوشت:
(1). تاریخ طبری، ج 7 ص، 367.
(2)شیخ عباس قمی،نفس المهموم،ص342-394.