دعاوی خانوادگی و قوانین آن

تب‌های اولیه

2 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
دعاوی خانوادگی و قوانین آن


جایگاه ارزشمند خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی ازگذشته و قرون قدیم و جدید همواره والا و ممتاز بوده و در مکاتب حقوقی به مفهوم عام و درجوامع امروزی به مفهوم خاص حقوق خانواده قسمت مهمی را به خود اختصاص داده است.اهمیت خانواده در مباحثات مستمر تاریخ ملل به حدی بوده است که هیچ یک از مکاتب سیاسی اجتماعی وفلسفی از پرداختن به آن بی نیاز نبوده اند و به خانواده وتنظیم روابط آن به عنوان نخستین سلول تشکیل دهنده اجتماع توجه ویژه کرده اند.

حقوق خانواده دراسلام وحقوق ایران بخش مهمی از احکام را به خود اختصاص داده است ودردهه های اخیر تغییرات عمده تقنینی در این حقوق اعمال شده است .درقانون مدنی ایران درکلیه مباحث مربوط به حقوق خانواده از قبیل نکاح و طلاق از نظریه مشهور فقهای شیعه پیروی شده است.

درحقوق فعلی ایران حمایتهای قانونی زیادی از نهاد خانواده بعمل می اید مثلا دراصل21 قانون اساسی تشکیل دادگاههای صالح برای حفظ کیان خانواده پیش بینی شده و قوانین مربوط به خانواده و دادگاههای خانواده و قانون مدنی هرکدام جداگانه به تبیین امور مربوط به خانواده و ویژگی های آن پرداخته اند و وظایف زوجین را در قبال هم توضیح داده اند.

خانواده به لحاظ عرفی و حقوقی پس از ازدواج بین زن و مرد شکل می گیرد و طبق قانون مدنی ایران ازدواج اعم از دایم و منقطع می باشد. نهاد نکاح از تاسیسات حقوقی خاصی مانند خواستگاری- مهریه -نفقه –حضانت ولایت پدری وسایر موارد برخوردارمی باشد که ذیلا به ترتیب اهمیت مختصرا آنها را توضیح می دهیم.

مهریه:یکی از منابع مالی پیش بینی شده برای زنان هنگام ازدواج پرداخت مهریه است که موقع خواستگاری مبلغ آن از طرف بزرگان و خانواده پسر و دختر تعیین می گردد و درماده 1080 قانون مدنی توافق مالی فیمابین زن و مرد به هنگام نکاح می باشد.

انواع مهریه:

1- مهرالمسمی- مهری که زن ومرد موقع عقد نکاح روی مبلغ آن توافق می کنند مهرالمسمی گفته می شود.
2- مهرالسنه - مهری است که رسول اکرم محمد(ص) برای حضرت فاطمه (س)تعیین کردند وآن مقدار 262 مثفال ونیم پول نقره مسکوک بوده است.
3- مهرالمثل- درصورتیکه درعقد نکاح مهر تعیین نشود مهرالمثل تعییین خواهد شد که میزان آن با در نظر گرفتن وضع خانوادگی و نزدیکان زن معین می شود.

شرایط مهر:
1- مالیت داشته باشد و قابل داد و ستد باشد مانند زمین وجه نقد اتومبیل گندم و محصولات کشاورزی و باغی
2- قابل تملک ونقل و انتقال باشد بنابراین اموال عمومی و اوقافی را نمی توان مهر قرارداد.
3- معلوم و معین باشد یعنی مجهول و نامعین نباشد.
4- قابلیت تسلیم داشته باشد یعنی امکان تحویل مهر توسط مرد وجود داشته باشد پس جواهر غرق شده در دریا امکان ندارد به عنوان مهریه زن تعیین شود.

نفقه - تامین هزینه زن
ماده1106قانون مدنی مقررداشته است"درعقد دایم نفقه زن به عهده شوهر است"
نفقه در اصطلاح حقوقی پرداخت کلیه هزینه های زن و خانواده میباشد که توسط مرد پرداخت میشود و زن از این نظر هیچ گونه مسئولیتی ندارد حتی اگر زن دارای ثروت زیادی هم باشد باز تامین کلیه هزینه ها ی وی و پرداخت مخارج زندگی به عهده مرد می باشد و طبق ماده1107قانون مدنی "نفقه عبارت است ازمسکن و البسه و غذا اثاث البیت که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم درصورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء"

شرایط پرداخت نفقه-دایم بودن نکاح و ازدواج-تمکین زوجه

طلاق:
ماده1133قانون مدنی مقررداشته است"مرد می تواند هروقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد"طلاق ایقاع است و تفاوت عقد و ایقاع این است که درعقد ایجاب و قبول است اما ایقاع لفظی است که نیاز به قبول ندارد.
طلاق عبارت است از انحلال عقد نکاح دایم ، درکتب لغت برای واژه طلاق معانی متعددی ذکر شده است مانند رهایی ، آزاد کردن ، ترک کردن ، واگذاشتن و.....اما در اصطلاح شرع و قانون طلاق یعنی زایل نمودن نکاح با صیغه مخصوص ذکر قید "صیغه مخصوص" در این تعریف به این جهت است که با فسخ نکاح تفاوت دارد زیرا در مواردی که عقد نکاح به علت تدلیس یا عیب فسخ می شود دیگر نیازی به صیغه مخصوص نیست.


سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

مهریه از حقوق شرعی وقانونی زوجه است که درفقه امامیه و به تبع آن در قانون مدنی نیز موادی را به خود اختصاص داده است

اگر در حین عقد ازدواج، مهریه با توافق طرفین (زن و شوهر) تعیین شود، در اصطلاح فقه به آن مهرالمسمی گویند؛ مهرالمسمی مال معینی است كه با توافق دو طرف عقد (زن و مرد) یا شخصی كه زن و مرد به عنوان داور یا نماینده ودر عرف اجتماعی ما اکثر موارد پدر دخترانتخاب كرده‌اند، به عنوان مهریه تعیین می‌شود.

این مال می‌تواند شامل عین معین مانند وسیله نقلیه، منزل، زمین و باغ بوده همچنین می‌تواند منفعت باشد مانند اینكه زن بتواند اجاره بهای منزلی كه متعلق به شوهرش است را مثلاً مدت یك سال دریافت كند.

مهرالمسمی به همان نسبت نیز می‌تواند عمل معینی باشد؛ البته عمل باید ارزش اقتصادی داشته باشد، مانند تعلیم قرآن یا تعلیم هنر نقاشی یا فن خیاطی، یا ساختن بنایی برای زن در مدتی معین همچنین می‌تواند حق باشد كه شامل حق دِینی و حق عینی است؛ برای مثال مرد متعهد می‌شود مبلغ دویست هزار تومان بابت مهر به زن بدهد همچنین مرد می‌تواند طلبی كه از شخص دیگری دارد را مهر زن قرار دهد؛ حق عینی، حقی است كه مرد در مال دیگری دارد مانند حق ارتفاق (حق عبور از منزل دیگری) و حق انتفاع مانند استفاده از منزلی كه در اجاره مرد است.

شرایط مهرالمسمی شامل مالیت داشتن به این معنا است كه مهر دارای ارزش اقتصادی بوده و قابل خرید و فروش باشد؛ برای نمونه نمی‌توان آب دریا یا هوا را مهر قرار داد همچنین مهر باید قابل تملك و در واقع قابل نقل و انتقال باشد و زن بتواند به محض وقوع عقد آن را به ملكیت خود درآورد یا مرد آن را در اختیار زن و تحت تملك او قرار بدهد؛ برای مثال مشتركات عمومی مانند بوستان‌های عمومی یا فضای سبز یا جاده و خیابان یا موقوفات كه قابل تملك به وسیله افراد و اشخاص نیست را نمی‌توان به عنوان مهر تعیین كرد یا به عنوان مثال مالی كه متعلق به غیر یا دیگری است یا مالی كه به دلیل بدهی به دیگری در توقیف است (از طریق مراجع قانونی) نمی‌توان مهر قرار داد مگر اینكه با اجازه غیر یا با رضایت طلبكار باشد.

بنابراین مالی كه مهر قرار داده می‌شود باید مالك آن شوهر باشد ولی ملك دیگری را هم با اجازه و اذن مالك می‌توان مهر قرار داد؛ چنانچه مالك ملك و صاحب مال اجازه ندهد، شوهر باید مثل یا قیمت آن را بدهد.

همچنین مهر‌المسمی باید معلوم باشد؛ معلوم بودن مهر این است كه مقدار، جنس و وصف آن مشخص باشد و به وسیله وزن كردن یا كیل (پیمانه) یا به عدد یا مشاهده و با توصیف، رفع ابهام شود مانند 10 متر پارچه یا 30 كیلو گندم و در بعضی موارد نیز وصف شیء از طریق حواس حاصل می‌شود، مانند بوی عطر، زعفران و گلاب یا طعم ترشی؛ هر گاه مهر، عین معین باشد باید در هنگام عقد موجود باشد در غیر این صورت، تعیین مهر، باطل خواهد بود.

علاوه بر آن مهر‌المسمی باید معین باشد؛ در واقع مهر باید طوری معین شود كه مردّد نباشد؛ به عنوان مثال یكی از دو خانه یا یكی از دو اتومبیل نباشد، باید كاملاً معین شود كه چه چیزی به عنوان مهر تعیین می‌شود.

مهرالمسمی باید دارای منفعت عُقلایی و مشروع باشد همچنین چیزی كه قانون، فروش یا استعمالش را منع كرده است مانند مشروبات الكلی یا مواد مخدر نمی‌توان مهر قرار داد.

مهریه باید حلال باشد؛ گوشت خوك، مردار، شراب یا چیزهایی كه مالكیت آن برای مسلمانان مشروع نیست را نمی‌توان مهر قرار داد و در صورتی كه مهر قرار داده شود چنین مهری باطل است؛ اما عقد صحیح است و بنابر شرایط موجود، باید مهرالمثل تعیین شود.

از دیگر شرایط مهرالمسمی، قابل تسلیم بودن را می‌توان نام برد؛ در حقیقت شوهر باید قدرت تسلیم مهر را به زن داشته باشد به طور مثال مالی را كه در دریا غرق شده یا در جای نامعینی پنهان است و قابل دسترسی نیست، نمی‌توان به عنوان مهر تعیین كرد، مگر اینكه زن به تنهایی یا با كمك دیگران بتواند آن را به دست آورد.

موضوع قفل شده است