جمع بندی اعتماد به احادیث مفاتیح الجنان

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
اعتماد به احادیث مفاتیح الجنان

[="DarkOrchid"]

دین محکم;441309 نوشت:
باید خیالتان نسبت به معتبر بودن دعا آسوده باشد چرا که در این زمینه امور جعلی بسیار است.

خیلی ممنون از پاسختان
نمیدونم اینجا جاشه یا باید موضوع جدید درست کنم؟اگر تکراریه تایپیک معرفی کنید.
آیا دعا های مفاتیح الجنان معتبره؟همینطور آیا خواصی که برای آیه های قران و یا سوره های آن ذکر شده است حتی اگر سندش را پیدا نکنیم میشود اعتماد کرد و انجام داد.به قصد رجا میشود یا اگر انجام دهیم احتمال خطر وجود دارد؟[/]

با نام الله



کارشناس بحث: استاد محسن

دین محکم;442190 نوشت:

خیلی ممنون از پاسختان
نمیدونم اینجا جاشه یا باید موضوع جدید درست کنم؟اگر تکراریه تایپیک معرفی کنید.
آیا دعا های مفاتیح الجنان معتبره؟همینطور آیا خواصی که برای آیه های قران و یا سوره های آن ذکر شده است حتی اگر سندش را پیدا نکنیم میشود اعتماد کرد و انجام داد.به قصد رجا میشود یا اگر انجام دهیم احتمال خطر وجود دارد؟

به نام خدا:
پاسخ:
مفاتیح کتابی است نورانی و پر برکت که در کنار قرآن،نهج البلاغه،صحیفه سجادیه به طور غالب در منازل شیعیان جای خود را باز کرده و انیس هر سالک و صاحب دلی شده است .
نویسنده این کتاب پر ارزش، عالمی آگاه و محدثی خبیر بوده، و سعی کرده کتابش را با دقت بسیار بنویسد و مطالب معتبر را نقل کند. چنان که در مقدمه کتاب به این مطلب اشاره کرده است. اما بدان معنا نیست که هرچه در مفاتیح آمده، قابل قبول و دفاع باشد، زیرا غیر از قرآن مجید هیچ کتابی نیست که بتوان به همه مطالب آن با دید قطعی و اطمینان نگریست؛ از این رو اگر بخواهیم صرفا نگاهی سندی به کتاب داشته باشیم نه که بر آن نقض وارد کنیم می توانیم هر دعایی چه در مفاتیح باشد یا در کتاب های دیگر از نظر سند و محتوا بررسی کرده و میزان اعتبار آن را به دست آوریم به این شرط که به عقیده عامه مردم که گاهی به قصد رجاء عملی را انجام می دهند، لطمه نزنیم و با وارد کردن شبهات، عموم افراد اجتماع را از اصل اشتیاق به دعا باز نداریم که مسئول خواهیم شد.
علاوه احادیثی که در مفاتیح محدث قمی ذکر شده، نهایتا به نظر ایشان معتبر و قابل اعتبارند،ولی ممکن است ‏برخی آن را قبول نکنند.البته این سخن در غیر از احادیثی است که از کتاب های علما نقل می کند ‏و در باره آن هیچ اظهار نظری نمی کند. مثلا وقتی شیخ عباس قمی می نویسد: سید در اقبال چنین روایت می کند، در ‏واقع در مورد این روایت، تنها ناقل است و چیزی را بر عهده نمی گیرد .‏
به هر حال علما در باره احادیثی که مفاد آن ها عمل واجب و یا حرام نیست، قائل به بررسی ‏دقیق سندی آن نیستند. بلکه بر اساس قاعده مسامحه در ادله سنن، روایاتی که در مستحبات و مکروهات است ‏و از نظر سندی اعتبارشان ثابت نشده است را نقل می کنند .‏
از آن جا که تقریبا آن چه در مفاتیح آمده ،مستحب یا مکروه است، ممکن است دقتی که در بررسی اسناد ‏روایات واجب و حرام صورت می گیرد، در آن ها اعمال نشده باشد .‏
در پایان بیان این نکته لازم است
جدای از این مطالب، می توان گفت که می شود به قصد رجاء بر انجام عملی نیک که شاید از طرف معصوم مورد توصیه قرار گرفته باشد، تکیه و حتی مدواومت کرد و حتی به ثوابش رسید.در تایید این ادعا می توانیم به دو روایت از معصومین سلام الله علیهم اجمعین اشاره کنیم.
1.رسول گرامی اسلام صلوات الله علیه فرمود:
مَنْ بَلَغَهُ عَنِ اللَّهِ فَضِيلَةٌ فَأَخَذَهَا وَ عَمِلَ بِمَا فِيهَا إِيمَاناً بِاللَّهِ وَ رَجَاءَ ثَوَابِهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَعَالَى ذَلِكَ وَ إِنْ لَمْ يَكُنْ كَذَلِكَ.(1)
يعنى:اگر به فردى بگويند فلان عمل نيك نزد خداوند متعال فلان اندازه فضيلت و ثواب دارد و او هم آن را به قصد رسيدن به اين فضيلت انجام بدهد، ذات اقدس الهى آن ثواب را به او خواهد داد، اگر چه واقع امر اين چنين نباشد.
2. امام باقر سلام الله علیه فرمود:
مَنْ بَلَغَهُ ثَوَابٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى عَمَلٍ فَعَمِلَ ذَلِكَ الْعَمَلَ الْتِمَاسَ ذَلِكَ الثَّوَابِ أُوتِيَهُ وَ إِنْ لَمْ يَكُنِ الْحَدِيثُ كَمَا بَلَغَهُ‏"(2)
هر كس ثوابى از ناحيه خداوند- عزّ و جلّ- براى عملى به او برسد، و او به خاطر نيل به آن ثواب آن عمل را انجام دهد، ثواب به او داده مى‏شود. اگر چه حديث به همان صورت كه به او رسيده، نبوده باشد.
پی نوشت ها:
1. ابن فهد حلی فرزند علامه حلی،عدة الداعي و نجاح الساعي،قم،انتشارات دار الکتاب الاسلامی،سال 1407 هجری قمری،چاپ اول، ص 15
2.شیخ کلینی، الكافي،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1362 خورشیدی،چاپ دوم، ج‏2، ص87

پرسش:
آیا ادعیه کتاب مفاتیح الجنان، اعتبار دارد؟

پاسخ:
مفاتیح کتابی است نورانی و در بر دارنده دعاهای وارده از طرف معصومین (سلام الله علیهم اجمعین) که همراه با قرآن،نهج البلاغه و صحیفه سجادیه،در بیشتر خانه های شیعیان جای گرفته مونس هر صاحب دلی است .
نویسنده این کتاب پر ارزش، عالمی آگاه و محدثی خبیر بوده و سعی کرده در این کتاب آن چه جمع آوری می کند، از دقت بالایی بر خوردار باشد. چنان که در مقدمه کتاب به آن اشاره شده است.
البته هر چند سعی و کوشش شیخ عباس قمی با همتی مخلصانه همراه بوده است، اما بدان معنا نیست که هرچه در این کتاب بیان شده قابل دفاع باشد.زیرا جز قرآن نوشته غیر قابل خدشه ای وجود ندارد چون جمع آوری مطالب غیر قرآنی هر چند از ناحیه معصوم صادر شده باشد،اما جمع آوری آن به دست غیر معصوم انجام گرفته از این جهت ممکن است قابل ایراد باشد.

پس اگر بخواهیم هر روایتی را صرفا از روی تحقیق شخصی و بدون قصد وارد کردن خدشه بررسی کنیم اشکالی ندارد.(اگر چه ورود به این مقوله خود تخصص ویژه ای را می طلبد که از عهده اشخاص عادی دور است) به این شرط که به عقیده عامه مردم که معمولا با قصد اخلاص و رجاء عبادتی را انجام می دهند، لطمه نزنیم و با دامن زدن به شبهات، عموم افراد اجتماع را از اصل اشتیاق به دعا باز نداریم که مسئول خواهیم شد.

در هر صورت، احادیثی که در مفاتیح الجنان محدث قمی ذکر شده، از نگاه نویسنده اش معتبر است،اگر چه برخی آن را قبول نکنند.البته در مواردی دیده شده است شیخ عباس قمی بدون هیچ اظهار نظری تنها ناقل دعایی است. مثلا نوشته: سید در کتاب اقبال چنین یا چنان روایت کرده است .
با این حال این سوال جا دارد که تکلیف چیست؟

پاسخ این است: علما در باره احادیثی که مفاد آن ها عمل واجب یا حرام نیست، قائل به بررسی ‏دقیق سندی آن نیستند. بلکه بر اساس قاعده مسامحه(چشم پوشی) در ادله سنن،روایاتی که مربوط به مستحبات یا مکروهات بوده ‏و از نظر سندی اعتبارشان ثابت نشده است را نقل می کنند .‏
از آن جا که تقریبا آن چه در مفاتیح آمده،مستحب یا مکروه می باشد،ممکن است مسایل آن با دقتی که در باب موضوعات مرتبط با واجب یا حرام از فهم روایات به کار گرفته می شود، بررسی نشود.

در پایان بیان این نکته لازم است:
جدای از این مطالب،می شود به قصد رجاء بر انجام عملی نیک که شاید از طرف معصوم (سلام الله علیه) بدان توصیه شده باشد،تکیه و حتی مداومت کرد و به ثوابش هم نایل شد.
در تایید این ادعا می توانیم به دو روایت از معصومین (سلام الله علیهم اجمعین) اشاره کنیم.
1.رسول گرامی اسلام (صلوات الله علیه) فرمود:
"مَنْ بَلَغَهُ عَنِ اللَّهِ فَضِيلَةٌ فَأَخَذَهَا وَ عَمِلَ بِمَا فِيهَا إِيمَاناً بِاللَّهِ وَ رَجَاءَ ثَوَابِهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَعَالَى ذَلِكَ وَ إِنْ لَمْ يَكُنْ كَذَلِكَ."(1)

يعنى:اگر به فردى بگويند فلان عمل نيك نزد خداوند متعال چقدر ثواب دارد و او هم آن را به قصد رسيدن به ثوابش انجام دهد، خدای متعال اجرش را به او خواهد داد، اگر چه در واقع چنين نباشد.
2. امام باقر (سلام الله علیه) فرمود:
"مَنْ بَلَغَهُ ثَوَابٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى عَمَلٍ فَعَمِلَ ذَلِكَ الْعَمَلَ الْتِمَاسَ ذَلِكَ الثَّوَابِ أُوتِيَهُ وَ إِنْ لَمْ يَكُنِ الْحَدِيثُ كَمَا بَلَغَهُ‏"(2)
هر کسی به او برسد(بفهمد یا بشنود)که اگر عملی انجام دهد از طرف خدا اجرش را خواهد گرفت، و او برای رسیدن به پاداش، آن کار را انجام دهد، به ثوابش خواهد رسید. هر چند حدیث، غیر از چیزی بوده که به او رسیده است.(یعنی مراد حدیث چیز دیگری بوده، اما از سر اخلاص و رجا عمل نیکی را انجام داده و گمان کرده مطابق با توصیه روایت بوده است.)

پی نوشت ها:
1. ابن فهد حلی فرزند علامه حلی،عدة الداعي و نجاح الساعي،قم،انتشارات دار الکتاب الاسلامی،سال 1407 هجری قمری،چاپ اول، ص 15
2.شیخ کلینی،الكافي،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1362 خورشیدی،چاپ دوم، ج‏2، ص87

موضوع قفل شده است