جمع بندی حدیث کساء؛ مستندات و تأثیرات آن

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
حدیث کساء؛ مستندات و تأثیرات آن

سلام. حدیث کساء حدیثی است که گفته می شود اثر زیادی در برآورده شدن حاجات دارد. از سوی دیگر برخی بزرگان نیز در مورد سندیت این حدیث می گویند، این حدیث علیرغم تواتر، با متن امروزی آن، نخستين بار در كتاب «منتخب طريحى» (متوفاى 1085) از علماى قرن يازدهم آمده است و برخلاف میل شیخ عباس قمی در کتب مفاتیح امروزی موجود است و...

توضیحات مرکز خودتان در این مورد: http://www.pasokhgoo.ir/node/25038

می خواستم بدانم:

1.آیا با توجه به ضعفهای سندی این روایت و اینکه کهنترین نقل این محتوا از حدیث، بیش از 1000 سال با حادثه فاصله دارد، باید به آن اعتماد کنیم؟

2.اگر ممکن است کسانی که مواردی از تأثیرات حدیث کساء را به عینه دیده اند، نقل کنند، تا در بحث دیده شود.

با نام و یاد دوست



کارشناس بحث: استاد محسن

سوال:
آیا با توجه به ضعف های سندی این روایت و اینکه کهنترین نقل این محتوا از حدیث، بیش از 1000 سال با حادثه فاصله دارد، باید به آن اعتماد کنیم؟
2.اگر ممکن است کسانی که مواردی از تأثیرات حدیث کساء را به عینه دیده اند، نقل کنند، تا در بحث دیده شود.

پاسخ:
به نام خدای متعال:
تردیدی نیست در این که آیه تطهیر در باره واقعه کساء نازل شده است.
بعضی از مفسرین نوشته اند:
روايات بسيار فراوانى در مورد حديث كساء به طور اجمال وارد شده كه از همه آن ها استفاده مى‏ شود پيامبر (صلوات الله علیه)، على، فاطمه، حسن و حسين را فرا خواند و عبايى بر آن ها افكند و گفت:
خداوندا! اينان خاندانم هستند، رجس و آلودگى را از آن ها دور كن، در اين هنگام آيه شریفه" إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً" نازل گرديد.(1) اى اهل بيت، خدا مى ‏خواهد پليدى را از شما دور كند و شما را پاك دارد.
پس، دراین که آیه شریفه مذکور به اصل حدیث کساء اشاره دارد،تردیدی وجود ندارد.(2)

علاوه، روایت مشهور نزد شیعه و سنی که از ام سلمه وارد شده،این موضوع را تأیید می کند.اما مطلب مفصلی که به عنوان حدیث کساء خوانده مى شود، در برخى از کتاب های متأخران از محدثان که اولین آن ها کتاب "عوالم" بحرانى است آمده وسند آن به جابر بن عبدالله مى رسد با ضوابط علم رجال، جزء احادیث ضعیف به شمار می رود.

یکی از پژوهشگران صاحب نظر حوزه حدیث، در باره اعتبار این روایت و آنچه در پایان کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی به عنوان حدیث کساء اضافه شده نوشته است:
" حدیث کساء" ... قطعى و غیر قابل تردید و بیان کننده یکى از مهم ترین خصایص اهل بیت رسول خدا،یعنى ویژگى طهارت و عصمت آن ها است. لکن در زمان های اخیر، حدیثى به عنوان حدیث کساء شایع گردیده که پایه و اساسى ندارد.

شگفت انگیز این که ایشان اجازه نمى داد کسى بر مفاتیح الجنان نکته اى بیفزاید و به انجام دهنده این کار نفرین مى فرستد، ولى با این حال مى بینیم مطلب مذکور را بدان افزودند.
دلایل بى پایه بودن این حدیث بسیار است که اینک به یکی از آن ها اشاره می کنیم.
این حدیث در هیچ یک از کتاب های معتبر فریقین وجود ندارد، حتّى کتاب هایى که هدف آن ها جمع آورى احادیث منسوب به اهل بیت بوده، هم چون بحارالانوار نیز از این مسئله خالی است.

محدّث قمّى در کتاب منتهى الآمال پس از این که اصل حدیث کساء را از احادیث متواتره می داند و درباره روایت شایع شده نوشته است:
مطلب معروف به حدیث کساء که در زمان ما شایع است، به این شکل در کتاب های معتبر معروف ... دیده نشده و مى توان گفت از خصایص کتاب "منتخب طریحی" است"
همان طور که محدّث قمى بدان اشاره کرده،کتاب منتخب طریحی اولین کتابی است که این مطلب را به عنوان حدیث کساء بیان کرده است. جهت اطلاع گفته می شود این کتاب در قرن های اخیر نوشته شده است واین خود بهترین دلیل است برعدم اعتبار مطالبی که در ادامه حدیث کساء نقل شده است چون اگر این مطلب در کتاب های معتبر روایی وجود داشت، می بایست نسبت به نقل آن کوتاهی نمی کردند.علاوه کتاب "منتخب" مطلب خود را به آن کتاب ها منتسب می کرد.

برای دست یابی بیشتر به تفصیل مطالب می توانید به کتاب ایشان که عنوانش در پی نوشت می آید، مراجعه کنید.(3) و نیز خواندن کتاب "حدیث های خیالی" مرحوم نعمت الله صالحی نجف آبادی توصیه می شود.
و اما این سوال به ذهن می رسد هنگام مواجهه با جملاتی که به عنوان حدیث کساء مطرح می شود،چه باید کرد؟
در جواب می توان گفت:
حديث کساء دعا نيست که بخواهيم روي يکايک الفاظ آن اعتنا و تکيه کنيم، بلکه منظور از خواندن حديث کساء در جمع دوستان و شيعيان اهل بيت، بازگو کردن آن و تبیین نزول آيه تطهير در شان آن بزرگواران و تحقيق در تعيين اشخاص اهل بيت و ذکر فضيلت آنان است. از اين رو لزومی ندارد که حتما همين متن خوانده و بازگو شود. بلکه به يقين مي توان هم به طور فردی و هم در میان جمع رواياتي را که از کتب شيعه و اهل سنت درباره حديث کساء در اين تحقيق نقل شده خواند و نتيجه مطلوب را گرفت.

البته بعضی از بزرگان چون آیت الله بهجت عنايت و توجه زيادي به اين حديث داشتند. از اين رو خواندن آن را برای گرفتن حاجت هاي دنيوي و اخروي و دفع بلا و مريضي توصيه مي كردند و می گفتند: هر وقت يكي از افراد خانوداه مريض شد، شب هنگام افراد خانواده را جمع كنيد و با هم حديث كسا بخوانيد.

پی نوشت ها:
1. سوره احزاب،آیه 33
2.آیت الله مکارم شیرازی ناصر، تفسير نمونه،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1374 خورشیدی،چاپ اول، ج‏17، ص 300
3.ر،ک، محمد محمدی ری شهری، اهل البیت فی الکتاب و السنه، ص 35 – 42 با اقتباس مطالب

موضوع قفل شده است