شاگردانی که در محضر امام صادق ع به پیشوایی رسیدند

شاگردانى كه خود پيشوا شدند
نويسنده توانا آقاى عبدالحليم جندى، مشاور رئيس جمهورى مصر، كه از عالمان ديانت و سياست است. تحت عنوان «شاگردانى كه خود پيشوا شدند» آورده است كه: ابو حنيفه و مالك، هردو در خدمت امام صادق(عليه السلام)تلمذ كرده و چه در فقه و چه در سير و سلوك، آن دو تحت تأثير آن حضرت بودهاند. مالك بن انس استاد شافعى بوده و احمد بن حنبل، مدت ده سال در محضر او كسب علم و دانش كرده است. اينان پيشوايان چهارگانه اهل سنتاند كه مستقيم يا غير مستقيم از شاگردان امام صادق(عليه السلام) بوده اند.
جندى، در جاى ديگر از كتابش مىافزايد: «اگر براى مالك افتخار است كه بزرگترين شافعى بوده و يا براى شافعى افتخار است كه از بزرگترين اساتيد حنبل بوده است، و يا اينكه براى هر دو استاد افتخار است كه در نزد اين دو استاد تلمذ نمايند، اما شاگردى نزد امام صادق(عليه السلام)(عليه السلام) فزونى و كاستى نداشت، امام(عليه السلام)علم و دانش جدش (صلّي الله عليه وآله)
علاوه، محدثان بزرگ ديگرى مانند سفيان ثورى كه در ورع و سنن و فقه پيشواى زمان در همه عراق بود و در برخورد با خليفه وقت موضعى استوار داشت، و همچنين بزرگانى مانند عمرو بن عبيد كه فرقه معتزله را به وجود آورد و محمد بن عبد الرحمان و ابن ابى ليلى همتاى ابو حنيفه و سفيان بن عيينه و رجال بزرگ ديگر فقه و حديث اهل سنت، نيز در محضر آن حضرت تلمذ كردند. چنانكه ابن ابىالحديد معتزلى مىنويسد: فقه مذاهب اربعه اهل سنت به فقه الصادق(عليه السلام)برمىگردد. افتخارى است كه مذاهب چهار گانه اهل سنت، همه در آن شريكاند. بزرگوارى امام صادق را به همه مردم منتقل مىساخت، امامت مقام و مرتبه او بود و شاگردى پيشوايان اهل سنت در نزد او، آراستگى آنان به سبب نزديكى با چنين شخصيتى والا بوده است.