جمع بندی تدبر امام سجاد (ع) در عظمت نظام کیهانی

تب‌های اولیه

8 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تدبر امام سجاد (ع) در عظمت نظام کیهانی

سلام علیکم
در حدیثی خواندم که امام سجاد علیه السلام برای نماز شب برمیخیزد و رفته برای وضو گرفتن دست خود را در آب کرده و مجذوب آسمان میشود و همانطور میماند تا نماز صبح میشود
حالا مگه بر پیامبران و امامان نماز شب واجب نبوده و امامان از هرگونه خطا و گناه و اشتباه معصوم بوده اند
پس چگونه نماز شب نخوانده امام؟

با نام الله



کارشناس بحث: استاد صدیقین

سؤال:
در حدیثی خواندم که امام سجاد (علیه السلام) برای نماز شب برمی‌خیزد و رفته برای وضو گرفتن دست خود را در آب کرده و مجذوب آسمان شده و همان طور می‌ماند تا نماز صبح می‌شود. اگر بر امامان نماز شب واجب بوده و آنان معصوم هستند، پس چگونه امام سجاد (علیه السلام) نماز شب نخوانده است؟

پاسخ:
تلاش کردم اما روایتی که حاوی این متن باشد را نیافتم. (اگر متن عربی روایت را دارید بیان بفرمایید تا بهتر بررسی شود).
و اما چند نکته خدمت شما عرض کنم:
نکته اول این که: نماز شب تنها بر شخص پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) واجب بوده و برای دیگران مستحب است؛ دلیلش هم این آیه است:
«وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى‏ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً» (1)؛ و پاسى از شب را (از خواب برخيز، و) قرآن (و نماز) بخوان! اين يک وظيفه اضافى براى توست اميد است پروردگارت تو را به مقامى در خور ستايش بر انگيزد.
استاد مکارم شیرازی (زید عزه) در توضیح این آیه کریمه می‌نویسد: «مفسران معروف اسلامى اين تعبير را اشاره به نافله شب ـ كه در فضيلت آن روايات بى‏‌شمارى وارد شده است ـ دانسته‏‌اند؛ هر چند آيه صراحت در اين مسأله ندارد؛ ولى با قرائن مختلفى كه در دست است اين تفسير روشن به نظر مى‏‌رسد.
آیه کریمه می‌فرماید: «اعلاوه بر نمازهاى فريضه، اين يک برنامه اضافى براى توست» (نافلة لك)؛ بسيارى اين جمله را دليل بر آن دانسته‏ اند كه نماز شب بر پيامبر (صلی الله علیه و آله) واجب بوده است، زيرا «نافله» به معنى «زياده» است؛ اشاره به اين كه اين فريضه اضافى، مربوط به توست». (2)
نکته دیگر این که در روایات متعددی ـ هم از امامیه و هم از اهل سنت_ وارد شده که تفکر، برترین عبادت است. (یک نمونه از روایات امامیه و یک نمونه از روایات اهل سنت را نقل می‌کنم):
و قال النبي (صلى اللَّه عليه و آله) «لا عبادة كالتفكر»؛ مطابق نقل زمخشری در کشاف، رسول رحمت و مهربانی فرمود: «عبادتی همچون تفکر نیست»! (3)
یکی ازسفارشات شیرین امیر المؤمنین به امام مجتبی (علیهماالسلام) این است که: «وَ لَا عِبَادَةَ كَالتَّفَكُّرِ فِي صَنْعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» (4) ؛ هیچ عبادتی مانند اندیشه در آفرینش خدای عز و جل نیست!
درباره قدرت و توانایی تفکر در ایجاد باور قلبی و یقین دلی، تردیدی وجود ندارد. اینکه در روایات یک ساعت تفکر برتر از سال‌ها عبادت دانسته شده، یک دلیلش این است که یک ساعت تفکر می‌تواند مسیر یک عمر زندگی انسان را به سمت خوبی‌ها چرخش و تغییر دهد. همین یک ساعت تفکرها بود که امسال حر بن یزید ریاحی را عاقبت به خیر کرد و نجات داد، اما امثال عمر بن سعد را نگون بخت نمود و به دارالبوار فرستاد!
آیات کریمه قرآن پر است از دعوت به تفکر و تدبر در نظام دقیق آفرینش و خلقت شگفت انگیز آسمان‌ها و زمین. خدای متعال کسانی که در این نظام عظیم و بی‌منتهای کیهانی و قدرت خارق العاده حق تعالی می‌اندیشند، را خردمندان و اولو الالباب دانسته و آن‌ها را ستایش می‌کند: «
إِنَّ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ ، الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ» (5)؛ مسلماً در آفرينش آسمان‌ها و زمين، و آمد و رفت شب و روز، نشانه‏‌هاى (روشنى) براى خردمندان است. همان‌ها كه خدا را در حال ايستاده و نشسته، و آن گاه كه بر پهلو خوابيده‏‌اند، ياد مى‏‌كنند و در اسرار آفرينش آسمان‌ها و زمين مى‏‌انديشند (و مى‏‌گويند:) بار الها! اينها را بيهوده نيافريده‏‌اى! منزهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار ...
با توجه به مطالبی که عرض کردم ـ و به فرض این که، مطلبی که درباره سید الساجدین نقل نمودید، درست باشد ـ هیچ اشکالی از نظر عصمت و گناه و سهو و خطا لازم نمی‌آید. در این فرض هیچ گونه خطا و سهوی رخ نداده، و آن امام همام مبهوت آفرینش معبودش گشته و در عالم اندیشه و تفکر و تدبر خویش، عظمت حق تعالی را به تماشا نشسته است؛ و مگر ابراهیم با همین سیر ملکوتی و اندیشه آسمانی به مقام یقین نرسید: «وَ كَذلِكَ نُري إِبْراهيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنينَ» (6) و اين چنين، ملكوت آسمان‌ها و زمين (و حكومت مطلقه خداوند بر آن‌ها) را به ابراهيم نشان داديم (تا به آن استدلال كند،) و اهل يقين گردد.
سخن در این باب بسیار است، اما به همین اشارت اکتفا می‌کنم...

منابع:
1. اسراء: 17/ 79.
2. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران،
تفسير نمونه، ج ‏12، ص 224.
3. زمخشری، محمود،
الكشاف، ج ‏1، ص 454.
4.
مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 1، ص 88، ح 131.
5.
آل عمران: 3/ 190 ـ 191.
6.
انعام: 6/ 75.

بسم الله
ان شاءالله چند روز دیگر در کتابی خوندم میارم:Gol:

مختار.;435347 نوشت:
سلام علیکم
در حدیثی خواندم که امام سجاد علیه السلام برای نماز شب برمیخیزد و رفته برای وضو گرفتن دست خود را در آب کرده و مجذوب آسمان میشود و همانطور میماند تا نماز صبح میشود
حالا مگه بر پیامبران و امامان نماز شب واجب نبوده و امامان از هرگونه خطا و گناه و اشتباه معصوم بوده اند
پس چگونه نماز شب نخوانده امام؟

سلام بر شما
آنطور که از آیه سوره مبارکه مزمل ( قم اللیل الا قلیلا ...) و سیره بزرگان بر میاید نماز شب آن بزرگان در طی چند نوبت انجام می شده است
و مطلب هم دلالت ندارد بر اینکه حضرت تمام نماز شبشان را نخوانده اند چه بسا تنها یک نوبت از نماز شب ایشان بواسطه تفکر در هستی و سیر در افاق و انفس فوت شده باشد
و از آنجایی که فعل معصوم معیار است چه بسا بتوان چنین برداشت کرد که سیر آفاق و انفس افضل از نماز شب است
یا علی

بسم الله سلام علیکم این روایت در کتاب اصول عقاید در چهل درس آمده صفحه33امده

مختار.;445914 نوشت:
بسم الله سلام علیکم این روایت در کتاب اصول عقاید در چهل درس آمده صفحه33امده
سلام

همان طور که اشاره کرده اید، آقای قائمی این مطلب را در درس پنجم کتاب «اصول اعتقادات» آورده اند اما برایش سند یا منبعی ذکر نکرده اند.

پرسش:
در حدیثی خواندم که امام سجاد (علیه السلام) برای نماز شب برمی‌خیزد و رفته برای وضو گرفتن دست خود را در آب کرده و مجذوب آسمان شده و همان طور می‌ماند تا نماز صبح می‌شود. اگر بر امامان نماز شب واجب بوده و آنان معصوم هستند، پس چگونه امام سجاد (علیه السلام) نماز شب نخوانده است؟

پاسخ:
سلام به شما پرسشگر گرامی

تلاش کردم اما روایتی که حاوی این متن باشد را نیافتم. (اگر متن عربی روایت را دارید بیان بفرمایید تا بهتر بررسی شود).
و اما چند نکته خدمت شما عرض کنم:
نکته اول این که: نماز شب تنها بر شخص پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) واجب بوده و برای دیگران مستحب است؛ دلیلش هم این آیه است: «وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى‏ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً» (1)؛ و پاسى از شب را (از خواب برخيز، و) قرآن (و نماز) بخوان! اين يک وظيفه اضافى براى توست اميد است پروردگارت تو را به مقامى در خور ستايش بر انگيزد.
استاد مکارم شیرازی (زید عزه) در توضیح این آیه کریمه می‌نویسد: «مفسران معروف اسلامى اين تعبير را اشاره به نافله شب ـ كه در فضيلت آن روايات بى‏‌شمارى وارد شده است ـ دانسته‏‌اند؛ هر چند آيه صراحت در اين مسأله ندارد؛ ولى با قرائن مختلفى كه در دست است اين تفسير روشن به نظر مى‏‌رسد.
آیه کریمه می‌فرماید: «اعلاوه بر نمازهاى فريضه، اين يک برنامه اضافى براى توست» (نافلة لك)؛ بسيارى اين جمله را دليل بر آن دانسته‏ اند كه نماز شب بر پيامبر (صلی الله علیه و آله) واجب بوده است، زيرا «نافله» به معنى «زياده» است؛ اشاره به اين كه اين فريضه اضافى، مربوط به توست». (2)
نکته دیگر این که در روایات متعددی ـ هم از امامیه و هم از اهل سنت_ وارد شده که تفکر، برترین عبادت است. (یک نمونه از روایات امامیه و یک نمونه از روایات اهل سنت را نقل می‌کنم):
و قال النبي (صلى اللَّه عليه و آله) «لا عبادة كالتفكر»؛ مطابق نقل زمخشری در کشاف، رسول رحمت و مهربانی فرمود: «عبادتی همچون تفکر نیست»! (3)
یکی ازسفارشات شیرین امیر المؤمنین به امام مجتبی (علیهماالسلام) این است که: «وَ لَا عِبَادَةَ كَالتَّفَكُّرِ فِي صَنْعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» (4) ؛ هیچ عبادتی مانند اندیشه در آفرینش خدای عز و جل نیست!
درباره قدرت و توانایی تفکر در ایجاد باور قلبی و یقین دلی، تردیدی وجود ندارد. اینکه در روایات یک ساعت تفکر برتر از سال‌ها عبادت دانسته شده، یک دلیلش این است که یک ساعت تفکر می‌تواند مسیر یک عمر زندگی انسان را به سمت خوبی‌ها چرخش و تغییر دهد. همین یک ساعت تفکرها بود که امسال حر بن یزید ریاحی را عاقبت به خیر کرد و نجات داد، اما امثال عمر بن سعد را نگون بخت نمود و به دارالبوار فرستاد!
آیات کریمه قرآن پر است از دعوت به تفکر و تدبر در نظام دقیق آفرینش و خلقت شگفت انگیز آسمان‌ها و زمین. خدای متعال کسانی که در این نظام عظیم و بی‌منتهای کیهانی و قدرت خارق العاده حق تعالی می‌اندیشند، را خردمندان و اولو الالباب دانسته و آن‌ها را ستایش می‌کند: «
إِنَّ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ ، الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ» (5)؛ مسلماً در آفرينش آسمان‌ها و زمين، و آمد و رفت شب و روز، نشانه‏‌هاى (روشنى) براى خردمندان است. همان‌ها كه خدا را در حال ايستاده و نشسته، و آن گاه كه بر پهلو خوابيده‏‌اند، ياد مى‏‌كنند و در اسرار آفرينش آسمان‌ها و زمين مى‏‌انديشند (و مى‏‌گويند:) بار الها! اينها را بيهوده نيافريده‏‌اى! منزهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار ...
با توجه به مطالبی که عرض کردم ـ و به فرض این که، مطلبی که درباره سید الساجدین نقل نمودید، درست باشد ـ هیچ اشکالی از نظر عصمت و گناه و سهو و خطا لازم نمی‌آید. در این فرض هیچ گونه خطا و سهوی رخ نداده، و آن امام همام مبهوت آفرینش معبودش گشته و در عالم اندیشه و تفکر و تدبر خویش، عظمت حق تعالی را به تماشا نشسته است؛ و مگر ابراهیم با همین سیر ملکوتی و اندیشه آسمانی به مقام یقین نرسید: «وَ كَذلِكَ نُري إِبْراهيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنينَ» (6) و اين چنين، ملكوت آسمان‌ها و زمين (و حكومت مطلقه خداوند بر آن‌ها) را به ابراهيم نشان داديم (تا به آن استدلال كند،) و اهل يقين گردد.
سخن در این باب بسیار است، اما به همین اشارت اکتفا می‌کنم...

منابع:
1. اسراء: 17/ 79.
2. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران،
تفسير نمونه، ج ‏12، ص 224.
3. زمخشری، محمود،
الكشاف، ج ‏1، ص 454.
4.
مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 1، ص 88، ح 131.
5.
آل عمران: 3/ 190 ـ 191.
6.
انعام: 6/ 75.

موضوع قفل شده است