جمع بندی سوالاتی در مورد سوره الرحمن ...

تب‌های اولیه

33 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
سوالاتی در مورد سوره الرحمن ...

سلام

در سوره ی الرحمن میخوانیم:

رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ ........... پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ ...............دو دريا را [به گونه‏اى] روان كرد [كه] با هم برخورد كنند

وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ..............و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است

فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ .....................در آن دو [باغ] دو چشمه روان است

فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ .................در آن دو [باغ] از هر ميوه ‏اى دو گونه است

وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ....................و غير از آن دو [باغ] دو باغ [ديگر نيز] هست

سوال:

1. آیا این زوجیت (دو دریا،باغ،میوه ،چشمه) دلیل خاصی داره؟

2. چرا گفته شده دو باغ هست و در اون دو باغ دو باغ دیگر! چرا تفکیک؟ این باغها چه تفاوتی با هم دارن که بودنشون در داخل هم نمود پیدا میکنه؟

3.مگه نمیگیم در بهشت از هر میوه ای هست؟ پس چرا اینجا به دوتا اشاره شده؟

4. در جایی خوندم که جنتان رو بهشت ترجمه کرده بودند... یعنی دو بهشت است و در آن دو بهشت،دو بهشت دیگر!
ولی در جای دیگه،جنتان رو باغ ترجمه کرده...
باغ یا بهشت؟

با تشکر:Gol:

با نام و یاد دوست



کارشناس بحث: استاد هدی

با سلام خدمت شما

تندیس;434798 نوشت:
1. آیا این زوجیت (دو دریا،باغ،میوه ،چشمه) دلیل خاصی داره؟

من در چند تفسير اجمالا نگاه كردم در خصوص اين پرسش كه چرا در موارد فوق - و حتي ساير موارد موجود در آيه - از صفات و ضماير تثنيه استفاده شده و در اين سوره بيشتر اين مساله بچشم مي خورد ، مطلبي وجود نداشت و بيشتر مفسرين ، حول اين موضوع ايه كه مثلا اگر فرموده جنتان ، اين دو جنت كدام جنات هستند ، نه اينكه چرا فرموده دو جنت.

تندیس;434798 نوشت:
2. چرا گفته شده دو باغ هست و در اون دو باغ دو باغ دیگر! چرا تفکیک؟ این باغها چه تفاوتی با هم دارن که بودنشون در داخل هم نمود پیدا میکنه؟

وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ (الرحمن/46)
و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است
اين دو باغ در داخل يكديگر نيستند ، ايه چنين مطلبي را بيان نمي كند فقط مي فرمايد براي كسي كه از مقام پروردگارش خائف باشد دو باغ هست .
و اما در خصوص اينكه اين دو باغ چه هستند تفاسير مختلفي بيان شده است و مرحوم علامه هم برخي از آنها را در الميزان نقل فرمودند و در نظر نهايي بيان مي كدارند كه :
"يك بهشت را به خاطر استحقاقي كه دارد به او مي‏دهند ، و يك بهشت ديگر را فقط به عنوان تفضل ارزانيش مي‏دارد .
در بين همه أقوالي كه ملاحظه كرديد ممكن است بگوييم اين قول بهتر است ، چون آيه شريفه لهم ما يشاؤن فيها و لدينا مزيد هم اشعاري بدان دارد"(1)
پس دو بهشت است ، صحبتي از تداخل و تودرتو بودن آن دو نيست . والله اعلم

(1)- ر.ك: الميزان ، ج 19 ، ص 184

تندیس;434798 نوشت:
3.مگه نمیگیم در بهشت از هر میوه ای هست؟ پس چرا اینجا به دوتا اشاره شده؟

بله . دقيقا در متن آيه شريفه هم تصريح فرموده كه از هر ميوه اي منتها تفاوتش با دنيا اين است كه از هر ميوه اي دو زوج وجود دارد ، لطفا دقت بفرماييد :
فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ ( ارحمن/52)
در آن دو [باغ] از هر ميوه‏ اى دو گونه است
مرحوم علامه در اين خصوص مي فرمايند :"يعني در آن دو بهشت از هر ميوه‏ اي دو زوج هست ، و منظور از دو زوج دو صنف است . و بعضي از مفسرين در باره اين دو صنف ميوه گفته‏ اند : يك صنف از آن ميوه هايي است كه آن را مي‏شناسند ، چون آنها را در دنيا ديده بودند ، و صنف ديگري هست كه آن را نمي‏شناسند ، چون در دنيا نبوده و نديده بودند . بعضي ديگر وجوهي ديگر گفته ‏اند ولي در خود آيه شريفه هيچ دليلي بر هيچ يك از آن وجوه نيست "(1)

(1)- الميزان ، همان

تندیس;434798 نوشت:
4. در جایی خوندم که جنتان رو بهشت ترجمه کرده بودند... یعنی دو بهشت است و در آن دو بهشت،دو بهشت دیگر!
ولی در جای دیگه،جنتان رو باغ ترجمه کرده...
باغ یا بهشت؟

"جنة" به دو معناست ، هم معناي باغ دارد و هم بهشت :
الجَنَّةُ - جَنَّةُ :
الجَنَّةُ : الحديقةُ ذاتُ النَّخْلِ والشَّجرِ .
و الجَنَّةُ البُسْتانُ .
و الجَنَّةُ دارُ النعيم في الآخرة . والجمع : جِنانٌ(1)

(1)- المعجم الوسيط

هدی;435125 نوشت:
وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ (الرحمن/46)
و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است
اين دو باغ در داخل يكديگر نيستند ، ايه چنين مطلبي را بيان نمي كند فقط مي فرمايد براي كسي كه از مقام پروردگارش خائف باشد دو باغ هست .
و اما در خصوص اينكه اين دو باغ چه هستند تفاسير مختلفي بيان شده است و مرحوم علامه هم برخي از آنها را در الميزان نقل فرمودند و در نظر نهايي بيان مي كدارند كه :
"يك بهشت را به خاطر استحقاقي كه دارد به او مي‏دهند ، و يك بهشت ديگر را فقط به عنوان تفضل ارزانيش مي‏دارد .
در بين همه أقوالي كه ملاحظه كرديد ممكن است بگوييم اين قول بهتر است ، چون آيه شريفه لهم ما يشاؤن فيها و لدينا مزيد هم اشعاري بدان دارد"(1)
پس دو بهشت است ، صحبتي از تداخل و تودرتو بودن آن دو نيست . والله اعلم

(1)- ر.ك: الميزان ، ج 19 ، ص 184

سلام خدمت استاد هدی بزرگوار

تشکر میکنم از پاسخهاتون ...

وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ

بعضی جاها دیدم که ترجمه کردند،داخل آن دو بهشت،دو بهشت دیگر است... یا بعضی جاها نوشتن پایین تر از آنها،دو بهشت دیگر است

یا بعضی جاها هم لفظ باغ رو به کار بردن، دو باغ است وپایین (داخل)آنها،دو باغ دیگر...
خب اینجوری که میشه 4 تا بهشت؟ نه 2 تا!

اصلا چرا باید دوتا بهشت باشه؟ البته اینو ذکر کردید که:يك بهشت را به خاطر استحقاقي كه دارد به او مي‏دهند ، و يك بهشت ديگر را فقط به عنوان تفضل ارزانيش مي‏دارد" ولی میخوام بدونم اصلا چه لزومی هست که دوتا بهشت باشه؟ چطور میشه یه نفر در آن واحد، دو تا بهشت داشته باشه؟ یعنی در دو تا بهشت زندگی میکنه؟

آیا در بقیه جاهای قرآن هم صحبتی از بهشت ها شده؟

از نظر علامه،جهنم چند تا هست؟ یکی ؟ دوتا؟ آیا میشه گفت جهنم دیگری هم به عنوان عذاب به کسی بدن؟!!!

با تشکر

هدی;435133 نوشت:
"جنة" به دو معناست ، هم معناي باغ دارد و هم بهشت :
الجَنَّةُ - جَنَّةُ :
الجَنَّةُ : الحديقةُ ذاتُ النَّخْلِ والشَّجرِ .
و الجَنَّةُ البُسْتانُ .
و الجَنَّةُ دارُ النعيم في الآخرة . والجمع : جِنانٌ(1)

(1)- المعجم الوسيط

بله،درسته که دو معنا داره ولی کدوم معنا بهتره در آیات سوره الرحمن،به کار برده بشه؟
مثلا بگیم 4 تا باغ، بازهم قابل فهم تر هست، تا اینکه بگیم 4 تا بهشت

نظر شما چیه؟

ممنون

ظاهرا در مورد رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ هم تفاسیر با هم متفاوت است و مشرقین و مغربین رو متفاوت تفسیر میکنن،در صورت امکان، قوی ترین تفسیر رو قرار بدید

با تشکر فراوان :Gol:

سلام عليكم
بنده هم از توجه و دقت نظر شما متشكرم

تندیس;435336 نوشت:
سلام خدمت استاد هدی بزرگوار

تشکر میکنم از پاسخهاتون ...

وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ

بعضی جاها دیدم که ترجمه کردند،داخل آن دو بهشت،دو بهشت دیگر است... یا بعضی جاها نوشتن پایین تر از آنها،دو بهشت دیگر است


ظاهرا قيد "من دونهما " "دون" به معناي " پايين" يا به معناي " نزديك" است . در آيات قبل از دو بهشت ياد نمود : و لمن خاف مقام ربه جنتان
در اين آيه مي فرمايد : من دونهما جنتان
علامه طباطبايي رحمة الله عليه در خصوص اين دو بهشت اخير مي فرمايند :" معناي جمله من دونهما اين است كه : دو بهشت ديگر نيز هست كه هر چند محتوي و نعمتهايي كه در آنها است شبيه دو بهشت اول است ، ولي از نظر درجه فضل و شرف پايين‏تر از آن دو است ، در سابق هم گفتيم كه : آن دو بهشت مخصوص اهل اخلاص است ، كه ترسشان از عذاب خدا و از فوت ثوابهاي او نيست ، بلكه از مقام او است ، پس اين دو بهشت مخصوص مؤمنيني است كه درجه ايمانشان پايين‏تر از درجه ايمان اهل اخلاص است ، مؤمنيني كه خداي سبحان را به اين جهت عبادت مي‏كنند كه از آتش او مي‏ترسند ، و يا به ثواب و بهشت او طمع دارند ، و اين دسته از مؤمنين همان اصحاب يمين در سوره واقعه‏اند .
بعضي از مفسرين جمله من دونهما را به نزديكي دو بهشت اول معنا كرده‏ اند ، و اگر چنين باشد از سياق استفاده مي‏شود كه اين دو بهشت هم از آن صاحبان دو بهشت اول است . "(1)
پس اگر "دون" به معناي "پايين" باشد معناي آيه -والله اعلم - اين است كه غير از آن دو بهشت ، دو بهشت ديگر كه از نظر مرتبه و فضل ،پايين تر هستند وجود دارد و اگر "دون" به معناي "نزديك" باشد احتمالا معنايش اين است كه اين دو بهشت ، نزديك آن دو بهشت - كه در ايات قبلي ياد كرد - است و متعلق به همان عباد مخلص است . پس بستگي دارد "دون" را چگونه معنا كنيم و ظاهرا آيه حامل هر دو معنا مي تواند باشد . - و الله اعلم -

(1)- الميزان ، ج 19، ص186

تندیس;435336 نوشت:
بعضی جاها هم لفظ باغ رو به کار بردن، دو باغ است وپایین (داخل)آنها،دو باغ دیگر...
خب اینجوری که میشه 4 تا بهشت؟ نه 2 تا!

بله از آنجا كه عرض كرديم ، جنت به معناي باغ هم هست در ترجمه ها گاه جنت را بهشت و گاه باغ ،ترجمه مي كنند .
و اما در خصوص تعدادش بله ، از آيه :ولمن خاف مقام ربه جنتان ، استفاده مي شود كه دو بهشت براي بندگان مخلص خدا وجود دارد - كه البته بر مبناي تفسير علامه كه بنظر برخي تفاسير ديگر هم همين برداشت علامه را دارند اين توضيح را عرض مي كنيم - و از آيه :من دونهما جنتان هم استفاده مي شود كه دو بهشت ديگر هم هست ، كه مي شود چهار تا ، حال بر اساس معناي كلمه "دون" - در پست قبل توضيح آن گذشت - يا اين دو بهشت ، مرتبه و فضلش پايين تر است و متعلق به عبادي است كه خدا را از ترس جهنم يا طمع بهشت عبادت كرده اند و يا اينكه اين دو بهشت ، نزديك آن دو بهشت مذكور قبل است و متعلق به همان عباد مخلص خداست . بله بهر حال 4 بهشت است .

ادامه ...

تندیس;435336 نوشت:
اصلا چرا باید دوتا بهشت باشه؟ البته اینو ذکر کردید که:يك بهشت را به خاطر استحقاقي كه دارد به او مي‏دهند ، و يك بهشت ديگر را فقط به عنوان تفضل ارزانيش مي‏دارد" ولی میخوام بدونم اصلا چه لزومی هست که دوتا بهشت باشه؟ چطور میشه یه نفر در آن واحد، دو تا بهشت داشته باشه؟ یعنی در دو تا بهشت زندگی میکنه؟

در تفسير الميزان ، نظرات برخي مفسرين در اين زمينه آمده كه به قول شريف علامه از مقايسه وضع آخرت با دنيا ناشي شده است :
"اينكه فرموده : اين خائفان دو بهشت دارند ، مفسرين در معنايش حرفها زده ‏اند : بعضي گفته‏ اند : يك بهشت منزل شخصي او است ، كه دوستانش در آنجا زيارتش مي‏كنند ، و يكي هم منزل خدمتكاران و همسران او است ( به عبارت ساده ‏تر منظور از دو بهشت بيروني و اندروني است) .
بعضي ديگر گفته ‏اند : منظور از دو بهشت باغي است كه بيرون قصر دارد ، و باغي كه داخل قصرش دارد ( باز نظير توانگران دنيا كه يك باغچه در منزل دارند ، و در آن گلكاري مي‏كنند ، و باغي در بيرون شهر و در ييلاق دارند ، كه در آنجا انواع ميوه‏ ها و چمن‏زارها درست مي‏كنند ) .

بعضي ديگر گفته ‏اند : معنايش اين است كه : در آخرت دو بهشت جداي از هم دارد ، تا هرگاه از اين بهشت خسته شد به آن بهشت ديگر رود ، تا لذتش به حد كمال برسد .

بعضي ديگر گفته‏ اند : يك بهشت در برابر عقايد حقه‏ اش به او مي‏دهند ، و بهشتي ديگر در برابر اعمال صالحي كه كرده .

بعضي ديگر گفته ‏اند : يك بهشت در برابر اعمال صالحه و اطاعتهايي كه كرده ، و يك بهشت ديگر در برابر ترك گناهاني كه مي‏توانسته است مرتكب شود .

بعضي ديگر گفته‏ اند : يك بهشت جسماني است و يكي روحاني ، و اين أقوال به طوري كه ملاحظه مي ‏فرماييد اقوالي است كه هيچ دليلي در آيه مورد بحث و يا در سراسر قرآن كريم بر آنها وجود ندارد ، ( و در حقيقت از مقايسه آخرت با وضع دنيا ناشي شده است) . "(1)
بنابراين در خصوص چرايي و يا كاربرد اين دو بهشت بنده نقلي نديدم .

تندیس;435336 نوشت:
آیا در بقیه جاهای قرآن هم صحبتی از بهشت ها شده؟

بله در قران كريم از مقامات و مراتب بهشت با نامها و عناوين مختلفي ياد شده است ، دارالسلام، دارالجلال، جنت المأوی، جنت خلد، بهشت عدن،جنت فردوس و جنت نعیم(2) نام بهشت های هفت گانه ای است که در منابع روایی و تفسیر ی ما آمده است.

(1)- الميزان ، ج 19 ، ص183
(2)- اعانة الطالبین، ج 4، ص 385،برگرفته از سايت اسلام كوئست

تندیس;435336 نوشت:
از نظر علامه،جهنم چند تا هست؟ یکی ؟ دوتا؟

آنچه را که از آیات قرآن و روایات در مورد سطوح و طبقات جهنم به دست می آید؛ این است که جهنم نیز مانند بهشت دارای طبقات مختلف است که گنهکاران بر حسب مراتب جُرم و گناه خود، در یکی از این طبقات مستقر و عذاب می شوند.
در روایتی امام باقر (ع) در باره آیه: « لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِکُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُوم »؛(1) جهنم دارای هفت در است و برای هر دری گروه معیّنی از آنان تقسیم شده ‏اند، فرمود: به من ‏خبر رسید که خداوند جهنم را هفت طبقه قرار داده است. (2)
اين طبقات عبارتند از :
طبقه اول :جهيم
طبقه دوم : لظي
طبقه سوم :سقر
طبقه چهارم:حطمه
طبقه پنجم:هاويه
طبقه ششم :سعير
طبقه هفتم :جهنم(3)

(1)- حجر/44
(2)- مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار ، ج ۸ ، ص ۲۸۹ – ۲۹۰
(3)- بر گرفته از مقاله اي در اسلام كوئيست

تندیس;435336 نوشت:
آیا میشه گفت جهنم دیگری هم به عنوان عذاب به کسی بدن؟!!!

خير .
خداوند در قرآن كريم مي فرمايد كه در برابر هر نيكي ، آنرا ده برابر مي كنيم و در برابر بدي فقط مثل همان را پاداش مي دهيم :
مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَن جَاء بِالسَّيِّئَةِ فَلاَ يُجْزَى إِلاَّ مِثْلَهَا وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ ( انعام /160)
هر كس كار نيكى بياورد ده برابر آن [پاداش] خواهد داشت و هر كس كار بدى بياورد جز مانند آن جزا نيابد و بر آنان ستم نرود
لذا جهنم يا مراتب آن به اندازه ي عمل بد فرد است نه بيشتر .

تندیس;435341 نوشت:
بله،درسته که دو معنا داره ولی کدوم معنا بهتره در آیات سوره الرحمن،به کار برده بشه؟
مثلا بگیم 4 تا باغ، بازهم قابل فهم تر هست، تا اینکه بگیم 4 تا بهشت

نظر شما چیه؟


مفسر گرانقدر الميزان ، آنرا بهشت ترجمه كرده است :
"و اما اينكه فرموده : اين خائفان دو بهشت دارند ..."(1)

(1)- الميزان ، ج 19 ، ص 183

تندیس;435369 نوشت:
ظاهرا در مورد رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ هم تفاسیر با هم متفاوت است و مشرقین و مغربین رو متفاوت تفسیر میکنن،در صورت امکان، قوی ترین تفسیر رو قرار بدید

مرحوم علامه اين دو مشرق و مغرب را مشرق و مغرب تابستان و زمستان مي دانند :"منظور از" دو مشرق"، مشرق تابستان و مشرق زمستان است، كه به خاطر دو جا بودن آن دو چهار فصل پديد مى ‏آيد، و ارزاق روزى‏ خواران انتظام مى ‏پذيرد."(1)
مفسر تفسير نور نيز بر همين اعتقاد است ضمن اينكه روايتي از حضرت اميرالمومنين علي عليه السلام نيز در اين باب بيان نموده است :
"حضرت على ‏عليه السلام در خطبه ‏اى بعد از تلاوت آيه «ربّ المشرقَين...» فرمود: مشرق زمستان در محدوده خود و مشرق تابستان در محدوده خود است"(2)
مفسران تفسير نمونه هم بر همين اعتقادند .

(1)- الميزان ، ج19، ص 166
(2)- تفسير نور ، ذيل آيه 17 سوره مباركه الرحمن

هدی;435560 نوشت:
اما در خصوص تعدادش بله ، از آيه :ولمن خاف مقام ربه جنتان ، استفاده مي شود كه دو بهشت براي بندگان مخلص خدا وجود دارد - كه البته بر مبناي تفسير علامه كه بنظر برخي تفاسير ديگر هم همين برداشت علامه را دارند اين توضيح را عرض مي كنيم - و از آيه :من دونهما جنتان هم استفاده مي شود كه دو بهشت ديگر هم هست ، كه مي شود چهار تا ، حال بر اساس معناي كلمه "دون" - در پست قبل توضيح آن گذشت - يا اين دو بهشت ، مرتبه و فضلش پايين تر است و متعلق به عبادي است كه خدا را از ترس جهنم يا طمع بهشت عبادت كرده اند و يا اينكه اين دو بهشت ، نزديك آن دو بهشت مذكور قبل است و متعلق به همان عباد مخلص خداست . بله بهر حال 4 بهشت است .

هدی;435651 نوشت:
بله در قران كريم از مقامات و مراتب بهشت با نامها و عناوين مختلفي ياد شده است ، دارالسلام، دارالجلال، جنت المأوی، جنت خلد، بهشت عدن،جنت فردوس و جنت نعیم(2) نام بهشت های هفت گانه ای است که در منابع روایی و تفسیر ی ما آمده است.

سلام :Gol:

واقعا یعنی 4 تا بهشت هست؟!! هر 4 تا بهشت هم طبقات مختلف دارن؟ خب اصلا وقتی بهشت طبقات مختلف داره،چه نیازی به تعدد بهشت ها بوده؟ یعنی بگیم 4 تا بهشت هست،که هر بهشت هم 8 مرتبه داره؟! :Gig:

هدی;435651 نوشت:
مفسرين در معنايش حرفها زده ‏اند : بعضي گفته‏ اند : يك بهشت منزل شخصي او است ، كه دوستانش در آنجا زيارتش مي‏كنند ، و يكي هم منزل خدمتكاران و همسران او است

ظاهرا این بهشت برای آقایون هست که گفته یکی منزل شخصی او هست و یکی منزل خدمتکاران و همسرانش! پس خانمها چی؟!!!!

راستی یه سوال دیگه:
آیا نعمتهای بهشت فقط به خوردن و آشامیدن و زنان زیباروی بهشتی ختم میشه؟!!
آیا این چیزها یکنواختی بوجود نمیاره؟! یعنی اینهمه سال، یه کار یکنواخت؟!!!
مثلا توی سوره الرحمن،چندین بار به زنان زیباروی و با حیا تاکید شده، و همچنین به میوه ها و چشمه ها و سرسبزی اونجا و درختانش!
ولی آیا همه ی بهشت به همین چند مورد ختم میشه؟(خوردن و آشامیدن و استراحت و داشتن زنان زیبا و با حیا)

در مورد دو بهشت نوشتید،و نظریاتی رو بیان کردید، ولی دو بهشت دیگه چی؟! اگه 4 تا بهشت هست،فعلا تکلیف دوتا بهشتش معلوم شده،پس اون دوتا بهشت دیگه متعلق به چی هستن؟

با تشکر

سلام. میشه بفرمایید این سوره مبارکه دقیقا چند آیه "فبای آلا ربکما تکذبان" دارد؟

dfffd;436031 نوشت:
سلام. میشه بفرمایید این سوره مبارکه دقیقا چند آیه "فبای آلا ربکما تکذبان" دارد؟

سلام
31 آیه

با سلام خدمت شما

تندیس;436024 نوشت:
واقعا یعنی 4 تا بهشت هست؟!! هر 4 تا بهشت هم طبقات مختلف دارن؟ خب اصلا وقتی بهشت طبقات مختلف داره،چه نیازی به تعدد بهشت ها بوده؟ یعنی بگیم 4 تا بهشت هست،که هر بهشت هم 8 مرتبه داره؟!

ما با توجه به آنچه از آيات 46 و 62 سوره مباركه الرحمن عرض كرديم آنچه بر اساس تفاسير در اين خصوص در مي يابيم اين است كه دو بهشت براي كساني كه از مقام رب خائف هستند وجود دارد ، حالا اختلاف است كه اين "دونهما" دو بهشت ديگر همين گروه است يا اينكه خير دو بهشت مربوط به گروه پايين تر است پس اولا هنوز كاملا مشخص نيست كه اين چهار بهشت متعلق به يك گروه است يا دو گروه و ثانيا مشخص نيست كه آن دو بهشت "دونهما"ايا در بردارنده تمامي آن مراتب بهشت است يا برخي از آنها را واجد است .
تندیس;436024 نوشت:
ظاهرا این بهشت برای آقایون هست که گفته یکی منزل شخصی او هست و یکی منزل خدمتکاران و همسرانش! پس خانمها چی؟!!!!

بله از قول علامه نقل كرديم كه درباره چنين توجيهاتي فرمودند :
"اين أقوال به طوري كه ملاحظه مي ‏فرماييد اقوالي است كه هيچ دليلي در آيه مورد بحث و يا در سراسر قرآن كريم بر آنها وجود ندارد ، ( و در حقيقت از مقايسه آخرت با وضع دنيا ناشي شده است) . "(1)

(1)- الميزان ، ج19، ص 183

جزاء وفاقا

تندیس;436024 نوشت:
راستی یه سوال دیگه:
آیا نعمتهای بهشت فقط به خوردن و آشامیدن و زنان زیباروی بهشتی ختم میشه؟!!
آیا این چیزها یکنواختی بوجود نمیاره؟! یعنی اینهمه سال، یه کار یکنواخت؟!!!
مثلا توی سوره الرحمن،چندین بار به زنان زیباروی و با حیا تاکید شده، و همچنین به میوه ها و چشمه ها و سرسبزی اونجا و درختانش!
ولی آیا همه ی بهشت به همین چند مورد ختم میشه؟(خوردن و آشامیدن و استراحت و داشتن زنان زیبا و با حیا)

اولا همين نعمتهايي كه بر شمرديد را نبايد دست كم گرفت - منظورم اين نيست كه شما دست كم گرفتيد بطور كلي براي همه ي مان عرض مي كنم- فردا كه حجابها برداشته شود معلوم نيست ما سايه كوچكترين درختان بهشت را آرزو نكنيم . اين از كمال گرايي انسان است كه بهترين و بالاترين نعمات بهشتي را مي جوييد اما بستگي به عمل و مراتب عمل و ايمان ما دارد كه كدام يك را به ما بدهند .
ثانيا همين نعمتها هم دلزدگي و يكنواختي در بهشت نمي آورند ، اساسا آن عالم همه چيزش با اينجا فرق مي كند لذت و المش با اينجا متفاوت است ، از نوع اينجا نيست ، ما در اينجا دو سه بار غذاي مطلوبمان را پشت سر هم بخوريم ، دلزده مي شويم اما آنجا اينطور نيست .
ثالثا درنوع نعمتهاي بهشتي تفاوت وجود دارد ، مثلا شما به سوره هل اتي مراجعه بفرماييد اساسا با برخي از سور بهشتي - و توصيفاتي كه از نعم بهشتي در آن سوره ها وجود دارد - متفاوت است .
رابعا بخشي از پاسخ شما مرتبط است با تجسم اعمال در آخرت و اينكه مثلا باطن فلان عمل خير ، چه تجسمي دارد ، - كه خود بحث تخصصي مفصلي از جانب يك استاد عرفان را مي طلبد -

تندیس;436024 نوشت:
در مورد دو بهشت نوشتید،و نظریاتی رو بیان کردید، ولی دو بهشت دیگه چی؟! اگه 4 تا بهشت هست،فعلا تکلیف دوتا بهشتش معلوم شده،پس اون دوتا بهشت دیگه متعلق به چی هستن؟

عرض كرديم كه در خصوص "دونهما "اختلاف هست كه ايا اين دو بهشت مربوط به گروه اول و خائفان از مقام رب است يا خير منظور دو بهشت با مرتبه ي پايين تر است ضمن اينكه بنده در خصوص مراتب اين چهار بهشت - حالا چه متعلق به گروه اول و چه دو بهشتش در مرتبه پايين تر باشد - در تفاسير مطلبي نيافتم .

تندیس;434798 نوشت:
سلام

در سوره ی الرحمن میخوانیم:

رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ ........... پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ ...............دو دريا را [به گونه‏اى] روان كرد [كه] با هم برخورد كنند

وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ..............و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است

فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ .....................در آن دو [باغ] دو چشمه روان است

فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ .................در آن دو [باغ] از هر ميوه ‏اى دو گونه است

وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ....................و غير از آن دو [باغ] دو باغ [ديگر نيز] هست

سوال:

1. آیا این زوجیت (دو دریا،باغ،میوه ،چشمه) دلیل خاصی داره؟

2. چرا گفته شده دو باغ هست و در اون دو باغ دو باغ دیگر! چرا تفکیک؟ این باغها چه تفاوتی با هم دارن که بودنشون در داخل هم نمود پیدا میکنه؟

3.مگه نمیگیم در بهشت از هر میوه ای هست؟ پس چرا اینجا به دوتا اشاره شده؟

4. در جایی خوندم که جنتان رو بهشت ترجمه کرده بودند... یعنی دو بهشت است و در آن دو بهشت،دو بهشت دیگر!
ولی در جای دیگه،جنتان رو باغ ترجمه کرده...
باغ یا بهشت؟

با تشکر


باسلام به دوست عزیز جناب تندیس. باید بگم که این سوالاتی که شما کردید بسیار جای خوشحالی داره که رفتید با این دقت سوره الرحمن رو خوندید. باید بگم که منظور از دو بهشت یکی خود خدای تبارک وتعالی است که از آن تعبیر به بهشت شده است در بعضی از روایات یکی هم همان بهشت موعود. راجع به دو دریا هم یک دریا اشاره دارد به مولا امیرالمومنین علی علیه السلام و یک دریا اشاره دارد به مولاتنا حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها

سلام خدمت شما استاد بزرگوار

هدی;436306 نوشت:
پس اولا هنوز كاملا مشخص نيست كه اين چهار بهشت متعلق به يك گروه است يا دو گروه و ثانيا مشخص نيست كه آن دو بهشت "دونهما"ايا در بردارنده تمامي آن مراتب بهشت است يا برخي از آنها را واجد است .

جسارتا میشه بهشت رو تعریف کنید؟!
آیا بهشت در یک مکان تعریف شده یا چندین مکان؟

هدی;436332 نوشت:
اولا همين نعمتهايي كه بر شمرديد را نبايد دست كم گرفت - منظورم اين نيست كه شما دست كم گرفتيد بطور كلي براي همه ي مان عرض مي كنم- فردا كه حجابها برداشته شود معلوم نيست ما سايه كوچكترين درختان بهشت را آرزو نكنيم
اين از كمال گرايي انسان است كه بهترين و بالاترين نعمات بهشتي را مي جوييد اما بستگي به عمل و مراتب عمل و ايمان ما دارد كه كدام يك را به ما بدهند .

یعنی کسی که خودش توی بهشت هست،آرزوی سایه کوچکترین درخت رو میکنه؟!! وقتی گفته شده که توی بهشت هرکی هرچی بخواد سریع براش مهیا میشه،پس حسرتی هم نخواهد بود ...
بله،کسانی که به بهشت راه پیدا نکردند در آرزوی ذره ای از نعمتهای بهشتی هستند،ولی سوال من در مورد بهشتیان بود که آیا تنهــــا همون نعمتهایی که عرض کردم،نعمتهای بهشتی هستند؟

هدی;436332 نوشت:
ثانيا همين نعمتها هم دلزدگي و يكنواختي در بهشت نمي آورند

خود شما هم در پستهای قبل،جایی فرمودید که دو بهشت رو به یه فرد میدن،که هروقت از یکیشون خسته شد،وارد دیگری بشه...
پس یا یکنواختی وجود داره یا نداره، اگه وجود داره،پس دلزدگی از نعمتها هم باید باشه
اگه هم یکنواختی وجود نداره،پس نباید گفت یک بهشت رو میدن که هر موقع از قبلی خسته شد بیاد وارد این یکی بشه!

هدی;436332 نوشت:
رابعا بخشي از پاسخ شما مرتبط است با تجسم اعمال در آخرت و اينكه مثلا باطن فلان عمل خير ، چه تجسمي دارد ، - كه خود بحث تخصصي مفصلي از جانب يك استاد عرفان را مي طلبد

آیا امکانش هست که در همین تاپیک از یک استاد عرفان هم دعوت بشه و در این بحث همکاری داشته باشن؟

با تشکر

عين الحيات;436427 نوشت:
راجع به دو دریا هم یک دریا اشاره دارد به مولا امیرالمومنین علی علیه السلام و یک دریا اشاره دارد به مولاتنا حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها

سلام

ممنون از شرکتتون در بحث...

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ
بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَّا يَبْغِيَانِ

این دو دریایی که گفته شده،نمونه اش رو داریم که یک دریای شور با یه دریای شیرین بهم برخورد دارن ولی به هم راه پیدا نمیکنند،و خاصیتهای خودشون رو دارند... بینشون حدفاصلی هست که از راه یابی اونها به همدیگه جلوگیری میکنه

تندیس;436543 نوشت:
جسارتا میشه بهشت رو تعریف کنید؟!
آیا بهشت در یک مکان تعریف شده یا چندین مکان؟

تعريف شما از مراتب بهشت چيست ؟
به اين تعريف بهشت از زيان حضرت امير عليه السلام دقت كنيد :
امام علیه السلام در توصیف جایگاه بهشت می فرماید: «وَ یُخَلِّدْهُ فِیَما اشْتَهَتْ نَفْسُهُ، وَ یُنْزِلْهُ مَنْزِلَ الْكَرَامَةِ عِنْدَهُ، فِی دَار اصْطَنَعَهَا لِنَفْسِهِ، ظِلُّهَا عَرْشُهُ، وَ نُورُهَا بَهْجَتَهُ، وَ زُوَّارُهَا مَلاَئِكَتُهُ، وَ رُفَقَاؤُهَا رُسُلُهُ؛ خداوند آن انسان پارسا و با تقوا را در آنجا كه خود مى ‏خواهد، زندگى جاوید مى‏ دهد و در نزد خود در جایگاه گرامى و با ارزش منزل مى ‏دهد؛ در سرایى كه خداوند آنان را براى دوستان خود برپا ساخته است، سایبان آن عرش او و روشنایى آن، خوشنودى او و دیدار كنندگان آن، فرشتگان و دوستان آن، پیامبران مى ‏باشند.» (1)
علاوه بر اينكه بهشت مراتب مختلفي دارد ، بحث تجسم اعمال همانگونه كه قبلا هم اشاره شد در اينجا مطرح است . حتما روايت مشهوري كه از نبي اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم ) است را شنيده ايد كه فرمودند :"در آن‌ هنگامی‌ که‌ مرا در آسمان‌ معراج‌ دادند من‌ داخل‌ بهشت‌ شدم‌، دیدم‌ در آنجا زمین‌های‌ بسیاری‌ را که‌ سفید و روشن‌ افتاده‌ و هیچ‌ در آنها نیست‌. در ﺑﻬﺸﺖ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﯽ را دﻳﺪم ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺸﺖ ﻫﺎﻳﯽ از ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه ﻗﺼﺮی ﻣﯽ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ . آﻧﻬﺎ ﮔﺎﻫﯽ دﺳﺖ از ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﯽ دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ . از آﻧﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪم :ﭼﺮا ﻧﺎﮔﻬﺎن دﺳﺖ از ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺸﻴﺪ؟
ﮔﻔﺘﻨﺪ :وﻗﺘﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد، دﻳﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﮐﺎر ﮐﻨﻴﻢ .
ﭘﺲ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻳﻢ ﺗﺎ دوﺑﺎره ﺑﺮای ﻣﺎ ﻣﺼﺎﻟﺤﯽ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ.
ﭘﺮﺳﻴﺪم :ﻣﺼﺎﻟﺢ ﮐﺎر ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ :ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺆﻣﻨﯽ در دﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ : سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر، اﻳﻦ ﮐﻠﻤﺎت او در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺸﺖ ﻫﺎی ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه می شود و ﻣﺎ ﺑﺮای او ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﺸﺖ ﻫﺎ ﻗﺼﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزﻳﻢ و ﻫﺮﮔﺎه ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﮐﻠﻤﺎت را ﻗﻄﻊ ﮐﻨﺪ، مصالح ما نیز تمام می شود."(2)
غرض از اين روايات اين است كه مكاني كه از بهشت مد نظر شماست شايد بدون در نظر گرفتن چنين فضايي از بهشت است .
ادامه ...

(1)- نهج البلاغه، خطبه 183
(2)- وسایل شیعه، ج ۷، ص 188

تندیس;436543 نوشت:
یعنی کسی که خودش توی بهشت هست،آرزوی سایه کوچکترین درخت رو میکنه؟!! وقتی گفته شده که توی بهشت هرکی هرچی بخواد سریع براش مهیا میشه،پس حسرتی هم نخواهد بود ...

خير منظور بنده هم از زاويه ديد بنده و شما و كلا كساني بود كه الان در بهشت نيستند.شما پرسيديد :"اين امور در بهشت يكنواخت نميشه ؟توی سوره الرحمن،چندین بار به زنان زیباروی و با حیا تاکید شده، و همچنین به میوه ها و چشمه ها و سرسبزی اونجا و درختانش آیا همه ی بهشت به همین چند مورد ختم میشه ؟بنده عرض كردم از ديدگاه ما كه اينجا هستيم اينطور هست هم اينكه بنظر يكنواخت مياد و هم اينكه طالب لذاتي بالاتر از اينها هستيم - حتي معنوي منظورم صرفا مادي نيست - عرضم اين بود كه از ديد ما كه در بهشت نيستيم اينها يكنواخت ميان بعد ها كه حجاب برداشته بشه مي بينيم همان سايه كوچكترين درختانش هم بسيار جذاب و غير يكنواخت و لحظه به لحظه اش لذت بخش است .
تندیس;436543 نوشت:
آیا تنهــــا همون نعمتهایی که عرض کردم،نعمتهای بهشتی هستند؟

خير . ظاهرا چيزهايي وجود دارند كه ما از دركش يا تصورش عاجزيم :"فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ"(سجده/17) هيچ كس نمى ‏داند چه چيز از آنچه روشنى ‏بخش ديدگان است به [پاداش] آنچه انجام مى ‏دادند براى آنان پنهان كرده ‏ام.
و بالاتر از تمامي نعمتهاي بهشتي ، رضوان الهي است :"وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ"(توبه/72) خداوند به مردان و زنان با ايمان باغ هايى وعده داده است كه از زير [درختان] آن نهرها جارى است در آن جاودانه خواهند بود و [نيز] سراهايى پاكيزه در بهشت هاى جاودان [به آنان وعده داده است] و خشنودى خدا بزرگتر است اين است همان كاميابى بزرگ

نقل قول:
تندیس;436543]خود شما هم در پستهای قبل،جایی فرمودید که دو بهشت رو به یه فرد میدن،که هروقت از یکیشون خسته شد،وارد دیگری بشه...

مطلبي كه در پستهاي قبلي در اين خصوص عرض شد ، سخن بنده نبود ، بلكه نقل شريف الميزان را از نظرات گوناگوني كه علامه آنها را نمي پذيرند بيان كردم زيرا شما در خصوص چرايي دو بهشت پرسيده بوديد و من عرض كرده بودم الميزان برخي نظرات را در اين خصوص آورده و بعد علامه فرموده است :
نقل قول:
اين أقوال به طوري كه ملاحظه مي ‏فرماييد اقوالي است كه هيچ دليلي در آيه مورد بحث و يا در سراسر قرآن كريم بر آنها وجود ندارد ، ( و در حقيقت از مقايسه آخرت با وضع دنيا ناشي شده است[=&quot])

تندیس;436543 نوشت:
پس یا یکنواختی وجود داره یا نداره، اگه وجود داره،پس دلزدگی از نعمتها هم باید باشه
اگه هم یکنواختی وجود نداره،پس نباید گفت یک بهشت رو میدن که هر موقع از قبلی خسته شد بیاد وارد این یکی بشه!
خير يكنواختي، دلزدگي و ملالت در بهشت وجود ندارد و بخش قرمز رنگ هم عرض بنده نبود بلكه نقل قول يكي از همان نظراتي بود كه عرض شد دليلي براي آن وجود ندارد .
تندیس;436543 نوشت:
آیا امکانش هست که در همین تاپیک از یک استاد عرفان هم دعوت بشه و در این بحث همکاری داشته باشن؟

خير متاسفانه .
لطفا تاپيكي با عنوان مد نظرتان در خصوص تجسم اعمال در آخرت ، ايجاد بفرماييد تا به كارشناس مربوطه ارجاع شود . البته بنده دقيقا نمي دانم شايد هم كارشناس كلام به اين سوال پاسخ دهند .

با سلام و تشكر از مشاركت شما

عين الحيات;436427 نوشت:
باید بگم که منظور از دو بهشت یکی خود خدای تبارک وتعالی است که از آن تعبیر به بهشت شده است در بعضی از روایات یکی هم همان بهشت موعود.

لطفا روايت مربوطه را در اينجا ذكر بفرماييد .
عين الحيات;436427 نوشت:
راجع به دو دریا هم یک دریا اشاره دارد به مولا امیرالمومنین علی علیه السلام و یک دریا اشاره دارد به مولاتنا حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها

اين كه فرموديد ، تاويل آيه است .

سلام

تشکر میکنم به خاطر پاسخگویی...

هدی;436577 نوشت:
غرض از اين روايات اين است كه مكاني كه از بهشت مد نظر شماست شايد بدون در نظر گرفتن چنين فضايي از بهشت است .

من چیزی که از بهشت مد نظرم هست،اینه که تنها یک مکان بی انتها(سرشار از باغها و نعمات) رو میگن بهشت... به همراه توصیفاتی که در آیات مختلف و در جای جای قرآن به چشم میخوره... البته به اضافه اینکه این مکان ،هشت طبقه و مرتبه داره

ولی اینکه 4 تا فضای متفاوت یا شاید هم شبیه به هم، به اسم بهشت معرفی بشه،برای درکش نیاز به توصیفات و توضیحاتی از این بهشتها هست تا حداقل به اندازه ی درک خودمون یه تصوری داشته باشیم...

هدی;436604 نوشت:
مطلبي كه در پستهاي قبلي در اين خصوص عرض شد ، سخن بنده نبود ، بلكه نقل شريف الميزان را از نظرات گوناگوني كه علامه آنها را نمي پذيرند بيان كردم زيرا شما در خصوص چرايي دو بهشت پرسيده بوديد و من عرض كرده بودم الميزان برخي نظرات را در اين خصوص آورده

البته شما نفرمودید که علامه نپذیرفتند و فقط فرمودید:از مقايسه آخرت با وضع دنيا ناشي شده است و اینکه هیچ دلیلی از نظر آیات ندارند...
حتی نفرمودید اینها نظریات چه کسانی بوده،فقط نوشتید بعضی ها گفته اند :........ و بعضیها گفته اند :.......... و الی آخر و در نهایت هم اینکه هیچ دلیلی روی این حرفها نیست.
و فرمودید هیچ تفسیری پیدا نکردید در مورد توضیحات بیشتر از دو بهشت و یا چهار بهشت.
و در مورد خصوصیات این بهشتها،دلیل وجودشون،تعداد طبقاتشون و ... هم ظاهرا چیزی پیدا نکردید...

با تشکر

با سلام

تندیس;436797 نوشت:
نقل قول نوشته اصلی توسط هدی نمایش پست ها
غرض از اين روايات اين است كه مكاني كه از بهشت مد نظر شماست شايد بدون در نظر گرفتن چنين فضايي از بهشت است .
من چیزی که از بهشت مد نظرم هست،اینه که تنها یک مکان بی انتها(سرشار از باغها و نعمات) رو میگن بهشت... به همراه توصیفاتی که در آیات مختلف و در جای جای قرآن به چشم میخوره... البته به اضافه اینکه این مکان ،هشت طبقه و مرتبه داره

ولی اینکه 4 تا فضای متفاوت یا شاید هم شبیه به هم، به اسم بهشت معرفی بشه،برای درکش نیاز به توصیفات و توضیحاتی از این بهشتها هست تا حداقل به اندازه ی درک خودمون یه تصوری داشته باشیم...

نقل قول نوشته اصلی توسط هدی نمایش پست ها
مطلبي كه در پستهاي قبلي در اين خصوص عرض شد ، سخن بنده نبود ، بلكه نقل شريف الميزان را از نظرات گوناگوني كه علامه آنها را نمي پذيرند بيان كردم زيرا شما در خصوص چرايي دو بهشت پرسيده بوديد و من عرض كرده بودم الميزان برخي نظرات را در اين خصوص آورده
البته شما نفرمودید که علامه نپذیرفتند و فقط فرمودید:از مقايسه آخرت با وضع دنيا ناشي شده است و اینکه هیچ دلیلی از نظر آیات ندارند...
حتی نفرمودید اینها نظریات چه کسانی بوده،فقط نوشتید بعضی ها گفته اند :........ و بعضیها گفته اند :.......... و الی آخر و در نهایت هم اینکه هیچ دلیلی روی این حرفها نیست.
و فرمودید هیچ تفسیری پیدا نکردید در مورد توضیحات بیشتر از دو بهشت و یا چهار بهشت.
و در مورد خصوصیات این بهشتها،دلیل وجودشون،تعداد طبقاتشون و ... هم ظاهرا چیزی پیدا نکردید...

با تشکر


بله بنده اطلاعات ديگري فعلا در مورد اين 4 بهشت ندارم - البته ان شاء الله اگر كسب كردم سعي مي كنم در اينجا قرار دهم - اما اگر شما با نوع نوشتار مفسر بزرگ مرحوم علامه آشنا باشيد ، مي دانيد كه ايشان در هنگامه تفسير آيات ، نظرات ساير مفسرين را اغلب با عبارت "بعضي گفته اند" نقل و نقد مي كنند و يكي از شيوه هاي رد ايشان بر اين نظرات اين است كه مي گويند دليلي بر اين مطلب نداريم ، تمامي بياناتي كه از الميزان نقل كردم ، تقريبا سخن خود علامه بود كه نظرات ديگر مفسران را بدون ذكر نام ، در خصوص آيه مورد بحث ، بيان كرده و آنرا رد نمودند زيرا حقيقتا هم آنان دليلي بر اتخاذ آن نظريات نداشتند.

پرسش:
در مورد برخي از ايات سوره مباركه الرحمن ، سوالاتي دارم :
رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ ........... پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر
مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ ...............دو دريا را [به گونه‏اى] روان كرد [كه] با هم برخورد كنند
وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ..............و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است
فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ .....................در آن دو [باغ] دو چشمه روان است
فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ .................در آن دو [باغ] از هر ميوه ‏اى دو گونه است
وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ....................و غير از آن دو [باغ] دو باغ [ديگر نيز] هست
چرا گفته شده دو باغ هست و در آن دو باغ دو باغ دیگر! چرا تفکیک؟ این باغها چه تفاوتی با هم دارند که بودنشان در داخل هم نمود پیدا میکند؟

پاسخ:
وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ (الرحمن/46)
و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است
اين دو باغ در داخل يكديگر نيستند ، ايه چنين مطلبي را بيان نمي كند فقط مي فرمايد براي كسي كه از مقام پروردگارش خائف باشد دو باغ هست .
و اما در خصوص اينكه اين دو باغ چه هستند تفاسير مختلفي بيان شده است و مرحوم علامه هم برخي از آنها را در الميزان نقل فرمودند و در نظر نهايي بيان مي كدارند كه :
"يك بهشت را به خاطر استحقاقي كه دارد به او مي‏دهند ، و يك بهشت ديگر را فقط به عنوان تفضل ارزانيش مي‏دارد .
در بين همه أقوالي كه ملاحظه كرديد ممكن است بگوييم اين قول بهتر است ، چون آيه شريفه لهم ما يشاؤن فيها و لدينا مزيد هم اشعاري بدان دارد"(1)
پس دو بهشت است ، صحبتي از تداخل و تودرتو بودن آن دو نيست . والله اعلم

در متن آيه شريفه هم تصريح فرموده كه از هر ميوه اي ، منتها تفاوتش با دنيا اين است كه از هر ميوه اي دو زوج وجود دارد ، لطفا دقت بفرماييد :
فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ ( ارحمن/52)
در آن دو [باغ] از هر ميوه‏ اى دو گونه است
مرحوم علامه در اين خصوص مي فرمايند :"يعني در آن دو بهشت از هر ميوه‏ اي دو زوج هست ، و منظور از دو زوج دو صنف است . و بعضي از مفسرين در باره اين دو صنف ميوه گفته‏ اند : يك صنف از آن ميوه هايي است كه آن را مي‏شناسند ، چون آنها را در دنيا ديده بودند ، و صنف ديگري هست كه آن را نمي‏شناسند ، چون در دنيا نبوده و نديده بودند . بعضي ديگر وجوهي ديگر گفته ‏اند ولي در خود آيه شريفه هيچ دليلي بر هيچ يك از آن وجوه نيست "(2)

بعضی جاها دیدم که ترجمه کردند،داخل آن دو بهشت،دو بهشت دیگر است... یا بعضی جاها نوشتن پایین تر از آنها،دو بهشت دیگر است
پاسخ: ظاهرا قيد "من دونهما " "دون" به معناي " پايين" يا به معناي " نزديك" است . در آيات قبل از دو بهشت ياد نمود : و لمن خاف مقام ربه جنتان
در اين آيه مي فرمايد : من دونهما جنتان
علامه طباطبايي در خصوص اين دو بهشت اخير مي فرمايند :" معناي جمله من دونهما اين است كه : دو بهشت ديگر نيز هست كه هر چند محتوي و نعمتهايي كه در آنها است شبيه دو بهشت اول است ، ولي از نظر درجه فضل و شرف پايين‏تر از آن دو است ، در سابق هم گفتيم كه : آن دو بهشت مخصوص اهل اخلاص است ، كه ترسشان از عذاب خدا و از فوت ثوابهاي او نيست ، بلكه از مقام او است ، پس اين دو بهشت مخصوص مؤمنيني است كه درجه ايمانشان پايين‏تر از درجه ايمان اهل اخلاص است ، مؤمنيني كه خداي سبحان را به اين جهت عبادت مي‏كنند كه از آتش او مي‏ترسند ، و يا به ثواب و بهشت او طمع دارند ، و اين دسته از مؤمنين همان اصحاب يمين در سوره واقعه ‏اند .

بعضي از مفسرين جمله من دونهما را به نزديكي دو بهشت اول معنا كرده‏ اند ، و اگر چنين باشد از سياق استفاده مي‏شود كه اين دو بهشت هم از آن صاحبان دو بهشت اول است . "(3)
پس اگر "دون" به معناي "پايين" باشد معناي آيه -والله اعلم - اين است كه غير از آن دو بهشت ، دو بهشت ديگر كه از نظر مرتبه و فضل ،پايين تر هستند وجود دارد و اگر "دون" به معناي "نزديك" باشد احتمالا معنايش اين است كه اين دو بهشت ، نزديك آن دو بهشت - كه در ايات قبلي ياد كرد - است و متعلق به همان عباد مخلص است . پس بستگي دارد "دون" را چگونه معنا كنيم و ظاهرا آيه حامل هر دو معنا مي تواند باشد . - و الله اعلم -

پرسش:
چرا باید دوتا بهشت باشد؟ البته ذکر کردید که:يك بهشت را به خاطر استحقاقي كه دارد به او مي‏دهند ، و يك بهشت ديگر را فقط به عنوان تفضل ارزانيش مي‏دارد" ولی چه لزومی هست که دوتا بهشت باشد؟ چطور می شود یك نفر در آن واحد، دو تا بهشت داشته باشد؟ یعنی در دو تا بهشت زندگی می کند؟

پاسخ: در تفسير الميزان ، نظرات برخي مفسرين در اين زمينه آمده كه به قول شريف علامه از مقايسه وضع آخرت با دنيا ناشي شده است :
"اينكه فرموده : اين خائفان دو بهشت دارند ، مفسرين در معنايش حرفها زده ‏اند : بعضي گفته‏ اند : يك بهشت منزل شخصي او است ، كه دوستانش در آنجا زيارتش مي‏كنند ، و يكي هم منزل خدمتكاران و همسران او است ( به عبارت ساده ‏تر منظور از دو بهشت بيروني و اندروني است) .
بعضي ديگر گفته ‏اند : منظور از دو بهشت باغي است كه بيرون قصر دارد ، و باغي كه داخل قصرش دارد ( باز نظير توانگران دنيا كه يك باغچه در منزل دارند ، و در آن گلكاري مي‏كنند ، و باغي در بيرون شهر و در ييلاق دارند ، كه در آنجا انواع ميوه‏ ها و چمن‏زارها درست مي‏كنند ) .

بعضي ديگر گفته ‏اند : معنايش اين است كه : در آخرت دو بهشت جداي از هم دارد ، تا هرگاه از اين بهشت خسته شد به آن بهشت ديگر رود ، تا لذتش به حد كمال برسد .

بعضي ديگر گفته‏ اند : يك بهشت در برابر عقايد حقه‏ اش به او مي‏دهند ، و بهشتي ديگر در برابر اعمال صالحي كه كرده .

بعضي ديگر گفته ‏اند : يك بهشت در برابر اعمال صالحه و اطاعتهايي كه كرده ، و يك بهشت ديگر در برابر ترك گناهاني كه مي‏توانسته است مرتكب شود .

بعضي ديگر گفته‏ اند : يك بهشت جسماني است و يكي روحاني ، و اين أقوال به طوري كه ملاحظه مي ‏فرماييد اقوالي است كه هيچ دليلي در آيه مورد بحث و يا در سراسر قرآن كريم بر آنها وجود ندارد ، ( و در حقيقت از مقايسه آخرت با وضع دنيا ناشي شده است) . "(4)
بنابراين در خصوص چرايي و يا كاربرد اين دو بهشت نقلي يافت نشد .

مرحوم علامه اين دو مشرق و مغرب را مشرق و مغرب تابستان و زمستان مي دانند :"منظور از" دو مشرق"، مشرق تابستان و مشرق زمستان است، كه به خاطر دو جا بودن آن دو چهار فصل پديد مى ‏آيد، و ارزاق روزى‏ خواران انتظام مى ‏پذيرد."(5)
مفسر تفسير نور نيز بر همين اعتقاد است ضمن اينكه روايتي از حضرت اميرالمومنين علي عليه السلام نيز در اين باب بيان نموده است :
"حضرت على ‏عليه السلام در خطبه ‏اى بعد از تلاوت آيه «ربّ المشرقَين...» فرمود: مشرق زمستان در محدوده خود و مشرق تابستان در محدوده خود است"(6)
مفسران تفسير نمونه هم بر همين اعتقادند

منابع:
(1)- ر.ك: الميزان ، ج 19 ، ص 184
(2)- الميزان ، همان
(3)- الميزان، همان ، ص186
(4)- همان ، ص 183
(5)- همان ، ص 166
(6)- تفسير نور ، ذيل آيه 17 سوره مباركه الرحمن

موضوع قفل شده است