جمع بندی دلایل و ریشه اتفاق افتادن جنگ تبوک چه بود؟

با عرض سلام و ادب

آنچه از مطالعه تاریخ صدر اسلام و جنگ هایی که درزمان پیامبر(ص) اتفاق افتاده است،بدست می آید این است که:

هیچ یک از جنگهای پیامبر جنبه خشونت طلبی و بی رحمی و تهاجم نداشت بلکه یا به سبب فتنه و نقض عهد طرف مقابل بود،مانند جنگ با بنی قنیقاع در مدینه و جنگ با مشرکان درفتح مکه که به سبب نقض عهد قریش در صلح حدیبیه روی داد.یا برای جلوگیری از تجاوز بود مانند جنگ احد و خندق و یا قصاص و معامله به مثل و یا به سبب محاصره اقتصادی بود، مثل جنگ بدر و یا پشگیری از تجاوز و فتنه بود مانند : تجاوزهای پراکنده عمال روم و امپراطوری روم و هم چنین ایران وعوامل آنان در سر حدات و جنگ تبوک .

بنا بر روایتی مشهور هدف پیامبر اکرم از این غزوه، مقابله با تحرکات و تدارک نظامی رومیان در نواحی شام بوده است.گفته شده است نبطیانی که برای فروش آرد و روغن به مدینه می‌رفتند، اخبار راجع به شام را به مسلمانان می‌رساندند و به همین سبب مردم مدینه هر روز از اخبار آن‌جا آگاهی می‌یافتند.روزی یکی از ایشان خبری بدین مضمون آورد که هِرقل، فرمانروای روم، سپاهی بزرگ فراهم آورده، اعراب قبایل لَخم و جُذام و غَسّان و عامله را با خود همراه کرده است، طلایه سپاه در ناحیه بَلقاء در شمال تبوک به سر می‌برند و فرمانروای روم به حمص آمده است.[1]

محدوده جنگ تبوک در مرزهای شام و درمنطقه حمص بوده است که آن زمان خارج از محدوده اسلامی بوده است چرا که شام بعد از رحلت پیامبر(ص) بدست مسلمانان فتح شده بود.

پی نوشتها:
[1]. محمد بن عمر واقدی، کتاب المغازی للواقدی، ج۳، ص۹۸۹ـ۹۹۰، چاپ مارسدن جونز، لندن ۱۹۶۶. ابن‌سعد، الطبقات الکبرى، ج۲، قسم ۱، ص۱۱۸ـ ۱۱۹. احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۶۸، چاپ محمد حمیداللّه، مصر ۱۹۵۹.