گذری بر زندگانی مریم اهل بیت

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
گذری بر زندگانی مریم اهل بیت

[=&quot]زندگینامه حضرت معصومه سلام الله علیها[/]

[=&quot]نام شریف آن بزرگوار فاطمه و[/] [=&quot]مشهورترین لقب آن حضرت، «معصومه» است. پدر بزرگوارش امام هفتم شیعیان حضرت[/] [=&quot]موسى بن جعفر علیه السلام و مادر مكرمه‌اش حضرت نجمه خاتون سلام الله[/] [=&quot]علیها است . آن بانو مادر امام هشتم نیز هست . لذا حضرت معصومه سلام الله[/] [=&quot]علیها با حضرت رضا علیه السلام از یك مادر هستند[/].
[=&quot]ولادت آن حضرت در روز اول[/] [=&quot]ذیقعده سال 173 هجرى قمرى در مدینه منوره واقع شده است. دیرى نپایید كه در[/] [=&quot]همان سنین كودكى مواجه با مصیبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر[/] [=&quot]بغداد شد. لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر بزرگوارش حضرت على بن[/] [=&quot]موسى الرضا علیه السلام قرار گرفت[/].
[=&quot]در سال 200 هجرى قمرى در پى[/] [=&quot]اصرار و تهدید مأمون عباسى سفر تبعیدگونه حضرت رضا علیه السلام به مرو[/] [=&quot]انجام شد و آن حضرت بدون این كه كسى از بستگان و اهل بیت خود را همراه[/] [=&quot]ببرند راهى خراسان شدند[/].
[=&quot]ولادت[/] [=&quot]آن حضرت در روز اول ذیقعده سال 173 هجرى قمرى در مدینه منوره واقع شده[/] [=&quot]است. دیرى نپایید كه در همان سنین كودكى مواجه با مصیبت شهادت پدر گرامى[/] [=&quot]خود در حبس هارون در شهر بغداد شد. لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر[/] [=&quot]بزرگوارش حضرت على بن موسى الرضا علیه السلام قرار گرفت[/].
[=&quot]یك سال بعد از هجرت برادر، حضرت[/] [=&quot]معصومه سلام الله علیها به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام[/] [=&quot]ولایت به همراه عده‌اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حركت كرد و[/] [=&quot]در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى‌شد. این جا بود كه آن حضرت[/] [=&quot]نیز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زینب سلام الله علیها پیام مظلومیت و غربت[/] [=&quot]برادر گرامیشان را به مردم مؤمن و مسلمان مى‌رساندند و مخالفت خود و[/] [=&quot]اهل‌بیت علیهم السلام را با حكومت حیله‌گر بنى‌عباس اظهار مى‌كرد. بدین[/] [=&quot]جهت تا كاروان حضرت به شهر ساوه رسید عده‌اى از مخالفان اهل‌بیت كه از[/] [=&quot]پشتیبانى مأموران حكومت برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان[/] [=&quot]حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریباً همه مردان كاروان به شهادت رسیدند،[/] [=&quot]حتى بنابر نقلى حضرت معصومه سلام الله علیها را نیز مسموم كردند[/].
[=&quot]به هر حال، یا بر اثر اندوه[/] [=&quot]و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه[/] [=&quot]سلام الله علیها بیمار شدند و چون دیگر امكان ادامه راه به طرف خراسان[/] [=&quot]نبود قصد شهر قم را نمود. پرسید: از این شهر«ساوه» تا «قم» چند فرسنگ است؟[/] [=&quot]آن چه بود جواب دادند، فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم كه[/] [=&quot]مى‌فرمود: شهر قم مركز شیعیان ما است. بزرگان شهر قم وقتى از این خبر مسرت[/] [=&quot]بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند؛ و در حالى كه «موسى بن خزرج[/]» [=&quot]بزرگ خاندان «اشعرى» زمام ناقه آن حضرت را به دوش مى‌كشید و عده فراوانى[/] [=&quot]از مردم پیاده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت بودند، حدوداً در روز[/] 23 [=&quot]ربیع الاول سال 201 هجرى قمرى حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلى[/] [=&quot]كه امروز «میدان میر» نامیده مى‌شود شتر آن حضرت در مقابل در منزل «موسى[/] [=&quot]بن خزرج» زانو زد و افتخار میزبانى حضرت نصیب او شد[/].
[=&quot]آن بزرگوار به مدت 17 روز در[/] [=&quot]این شهر زندگى كرد و در این مدت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار[/] [=&quot]متعال بود. محل عبادت آن حضرت در مدرسه سِتّیه به نام «بیت النور» هم[/] [=&quot]اكنون محل زیارت ارادتمندان آن حضرت است[/].
[=&quot]سرانجام در روز دهم ربیع[/] [=&quot]الثانى و «بنا بر قولى دوازدهم ربع الثانى» سال 201 هجرى پیش از آن كه[/] [=&quot]دیدگان مباركش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان[/] [=&quot]دیده از جهان فرو بست و شیعیان را در ماتم خود به سوگ نشاند. مردم قم با[/] [=&quot]تجلیل فراوان پیكر پاكش را به سوى محل فعلى كه در آن روز بیرون شهر و به[/] [=&quot]نام «باغ بابلان» معروف بود تشییع نمودند. همین كه قبر مهیا شد در این كه[/] [=&quot]چه كسى بدن مطهر آن حضرت را داخل قبر قرار دهد دچار مشكل شدند، كه ناگاه[/] [=&quot]دو تن سواره كه نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پیدا شدند و به سرعت[/] [=&quot]نزدیك آمدند و پس از خواندن نماز یكى از آن دو وارد قبر شد و دیگرى جسد[/] [=&quot]پاك و مطهر آن حضرت را برداشت و به دست او داد تا در دل خاك نهان سازد[/].
[=&quot]آن دو نفر پس از پایان مراسم بدون آن كه با كسى سخن بگویند بر اسب‌هاى خود سوار و از محل دور شدند[/].
[=&quot]آن[/] [=&quot]بزرگوار به مدت 17 روز در این شهر زندگى كرد و در این مدت مشغول عبادت و[/] [=&quot]راز و نیاز با پروردگار متعال بود. محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستیه به[/] [=&quot]نام «بیت النور» هم اكنون محل زیارت ارادتمندان آن حضرت است[/].
[=&quot]بنا به گفته بعضی از علما به نظر[/] [=&quot]مى‌رسد كه آن دو بزرگوار، دو حجت پروردگار: حضرت رضا و امام جواد[/] [=&quot]علیهماالسلام باشند چرا كه معمولاً مراسم دفن بزرگان دین با حضور اولیاء[/] [=&quot]الهی انجام شده است[/].
[=&quot]پس از دفن حضرت معصومه سلام[/] [=&quot]الله علیها موسى بن خزرج سایبانى از بوریا بر فراز قبر شریفش قرار داد تا[/] [=&quot]این كه حضرت زینب فرزند امام جواد علیه السلام به سال 256 هجرى قمرى اولین[/] [=&quot]گنبد را بر فراز قبر شریف عمه بزرگوارش بنا كرد و بدین سان تربت پاك آن[/] [=&quot]بانوى بزرگوار اسلام قبله‌گاه قلوب ارادتمندان به اهل‌بیت علیهم السلام و[/] [=&quot]دارالشفای دلسوختگان عاشق ولایت و امامت شد[/].

[=Times New Roman]

[=Times New Roman]بي‌بي فاطمه معصومه (س) در سال 173 هجري در شهر مدينه ديده به جهان گشود.[1] پس از آنكه مأمون عباسي در سال 200 هجري امام رضا (عليه‌السّلام) را به خراسان دعوت كرد، حضرت معصومه (س) به همراه عده‌از برادران و بستگان، پس از يك سال به انگيزه ديدار برادر وارد ايران شده در كتاب «حضرت معصومه فاطمه ثاني» آمده است: «پس از ولايت‌عهدي امام رضا (عليه‌السّلام) آن بني هاشم علي (عليه‌السّلام) كه مدت‌ها همواره تحت شكنجه و فشار حكام جور بودند با شنيدن اين خبر به عنوان ديدار حضرت رضا (عليه‌السّلام) از مدينه به خراسان رهسپار شدند. اين گروه در حدود 400 نفر بودند در رأس آن‌ها حضرت معصومه (س) بود.»[2]
[=Times New Roman]حسن بن محمد بن حسن قمي مي‌نويسد: «وقتي حضرت معصومه (س) و همراهان به شهر ساوه رسيدند، مأموران حكومت عباسي با آن‌ها درگير شدند و عده‌اي از آن‌ها را به شهادت رساندند. حضرت معصومه در همانجا بيمار شدند. از همراهيان سوال كرد از اينجا تا قم چقدر فاصله است؟ به ايشان عرض شد: ده فرسخ. حضرت فرمود: مرا از اينجا به قم منتقل كنيد! اشتهاردي مي‌نويسد:

[=Times New Roman]«پس از اينكه مأمورين حكومت عباسي در ساوه جلوي كاروان حضرت معصومه را گرفتند حدود 23 نفر از آن‌ها كشته شدند گروهي اسير و گروهي نيز متواري گرديدند. نقل شده كه حضرت معصومه را عمال بني‌ عباس در ساوه مسموم كردند. آن حضرت در حال بيماري قم را اختيار كرد چون قم مركز شيعيان بود از اين رو رهسپار قم شد».[3]

[=Times New Roman]به اين نكته بايد توجه داشت كه «از همان قرن اول هجري تشيع در قم رواج يافته بود. و اين شهر از سوي امامان شيعه به عنوان پناهگاه شعيه محسوب مي‌شد و خيل عظيمي از پيروان اهل بيت (عليهم‌السّلام) را در خود جاي داده بود از جملۀ اين پيروانِ اهل بيت، خاندان اشعري بودند».[4]
[=Times New Roman]شيعيان قم پس از اطلاع از ورود حضرت معصومه (س) به ساوه ايشان رسيدند و از آن حضرت درخواست كردند به شهر قم تشريف فرما شوند. علي اصغر مي‌نويسد:

[=Times New Roman]«قول درست اين است كه خبر ورود فاطمه معصومه به ساوه و (حركت او به سوي قم) به مردم قم رسيد. آل سعد اشعري اتفاق كردند كه به خدمت او برسند و از ايشان درخواست نمايند به قم بيايد. از ميان ايشان موسي بن خزرج[5] بيرون آمد و به شرف ملازمت فاطمه رسيد. زمام ناقه او را گرفت و به جانب شهر كشيد و به سراي خود فرود آورد».[6]

[=Times New Roman]ورود حضرت معصومه به قم تقريباً در 23 ربيع الاول سال 201 هجري بوده است.[7] يوسف علي يوسفي مي‌نويسد:

[=Times New Roman]«حضرت معصومه روز يكشنبه 23 ربيع الاول سال 201 هجري قمري برابر با اول آبانماه 195 هجري شمسي شهر قم را با قدوم مباركش منور ساخت».[8]

[=Times New Roman]خانه موسي بن خزرج كه محل فرود آمدن حضرت معصومه است در آن روز در منتهي اليه سمت جنوب غربي شهر قم بوده ... امروزه در محله «ميدان مير» محلي است به نام ستيه[9] كه مسجد و مدرسه‌اي در اطراف آن بنا كرده‌اند و از قديم الايام سينه به سينه رسيده است كه اين مكان جاي فرود آمدن حضرت فاطمه معصومه است.[10]
مقاله آقای یدالله حاجی زاده ،برگرفته از سایت پژوهشکده باقرالعلوم (ع)

[=Times New Roman][1][=Times New Roman]- مسعودي، علي بن حسين؛ مروج الذهب، قم، منشورات دارالهجره، ج3، ص 336.
[=Times New Roman][2][=Times New Roman]- محمدي، اشتهاردي، محمد؛ حضرت معصومه فاطمه دوم، قم، علامه، 1375، ص 118.
[=Times New Roman][3][=Times New Roman]- محمدي اشتهاردي، محمد؛ پيشين، ص 118.
[=Times New Roman][4][=Times New Roman]- قمي، حسن بن محمد بن حسن، پيشين، ص 213.
[=Times New Roman][5][=Times New Roman]- از اصحاب امام رضا (عليه‌السّلام): محمدي اشتهاردي، محمد؛ پيشين، ص 119.
[=Times New Roman][6][=Times New Roman]- فقيهي، علي‌اصغر؛ تاريخ مذهبي قم، قم، حكمت، 1350، ص 86-85.
[=Times New Roman][7][=Times New Roman]- محمدي اشتهاردي، محمد؛ پيشين، ص 119.
[=Times New Roman][8][=Times New Roman]- يوسفي، يوسف علي؛ شهيده غربت، قم، كوثر، 1386، چاپ اول، ص 74 به نقل از نرم افزار نجوم اسلامي.
[=Times New Roman][9][=Times New Roman]- ستيه مخفف سيدتي است (فقيهي، علي اصغر، پيشين، ص 87).
[=Times New Roman][10][=Times New Roman]- همان، ص 87-86.

[=&quot] [=&quot]
[=&quot] دهم ماه ربيع الثاني سالروز رحلت حضرت فاطمه معصومه (س) مي‌باشد. حضرت معصومه يكسال پس از ورود برادرش حضرت امام رضا(ع) به ايران به همراه عده‌اي از برادران و خواهران و عده دیگری از خویشان به منظور ديدار امام رضا (ع) وارد ايران شدند.[1] جعفر مرتضي عاملي مي‌نويسد:
[=&quot] «حضرت معصومه در رأس يك قافله 22 نفري متشكل از علويان و برادران امام رضا (ع) براي ديدار با آن امام همام رهسپار ايران گرديد»[2]
[=&quot]
[=&quot] البته برخي از پژوهشگران تعداد افراد اين كاروان را حدود 400 نفر نوشته‌اند و قائلند 23 نفر از آنان در ساوه كشته شدند.[3] پس از آنكه حضرت معصومه و همراهيان ايشان به ساوه رسيدند، مأموران حكومتي با آن‌ها درگير شدند و بسياري از افراد اين قافله را به شهادت رساندند. در همين زمان حضرت معصومه بيمار شد. از خادمش پرسيد: از اينجا تا قم چقدر فاصله است؟ خادم عرض كرد: 10 فرسخ. حضرت فرمود: مرا از اينجا به قم منتقل كن[4]. در همين زمان موسي بن خررج که از بزرگان آل سعد و از شيعيان قم بود به خدمت حضرت معصومه مشرف شد و زمام ناقه او را گرفت و به سراي خويش فرود آورد.[5]
[=&quot]
[=&quot]علّت بيماري:[=&quot]
[=&quot] برخي از محققان معتقدند که حضرت معصومه (س) در ساوه مسموم شد و سپس با حالت بيماري وارد قم شد. و پس از مدت كوتاهي به شهادت رسيد.[6] محمدي اشتهاردي مي‌نويسد:
[=&quot]
[=&quot]«مطابق نقل بعضي مسموم نمودن حضرت توسط زني در ساوه انجام شد».[7]
[=&quot]
[=&quot] عده‌اي نيز قائلند:
[=&quot] «وقتي حضرت معصومه بدن‌هاي پاره پاره برادران و برادر زادگان خويش را كه 23 نفر بودند را ديد، به شدت غمگين گشت و در اثر آن بيمار شد».
[=&quot]
[=&quot] پس از ورود حضرت معصومه (س) به قم در روز 23 ماه ربيع الاول،[8] آن حضرت 17[9] يا 19[10] روز ساكن منزل موسي بن خررج بود. و در اين مدت با حالت بيماري مشغول عبادت و راز و نياز با خداوند بود.
[=&quot]
[=&quot]زمان رحلت:[=&quot]
[=&quot] قول مشهور اين است كه حضرت معصومه پس از آنكه در 23 ماه ­ربيع­الاول وارد قم شدند، 17 روز بيشتر زنده نبودند. بنابراين رحلت آن حضرت بايد دهم ماه ربيع الثاني صورت گرفته باشد. علی اکبر مهدی­پور مي‌نويسند:
[=&quot]
[=&quot]«روز رحلت حضرت معصومه دهم ماه ربيع الثاني سال 201 هجري بوده است».[11]
[=&quot]
[=&quot] برخي از محققان نيز دوازدهم ربيع الثاني[12] را به عنوان روز رحلت ذكر كرده‌اند. محمدي اشتهاردي مي‌نويسد:
[=&quot]
[=&quot] «همانگونه كه برخي از بزرگان گفته‌اند، انصاف اين است كه براي جمع كردن بين قول اول و دوم، براي بزرگداشت مقام آن بانوي بزرگوار سه روز 10، 11، و 12 ماه ربيع الثاني را به عنوان سوگواري معصوميه، مراسم برگزار شود».[13]
[=&quot]
[=&quot] پس از رحلت حضرت معصومه (س) زنان آل سعد بي‌بي فاطمه معصومه را غسل دادند و كفن كردند.[14] سپس جسم مطهر آن حضرت به باغ موسي بن خررج (محل فعلي حرم مطهر ایشان) برده شد. در آن هنگام ميان اشعريان (آل سعد) بر سر اينكه چه كسي شايستگي دفن آن بدن مقدس را دارد اختلاف روي دارد... ناگهان دو سوار نقابدار از طرف رودخانه قم به پيش آمدند و وقتي نزديك بدن مطهر رسيدند از اسب پياده شدند. نخست بر ان نماز گزاردند و سپس وارد سردابي كه براي تدفين وي مهيا شده بود، شدند و به كمك يكديگر او را به خاك سپردند. و بدون اينكه با كسي سخن بگويند آن محل را ترك كردند. كسي نفهميد آنان چه كساني بودند.[15]
[=&quot] برخي از محققان احتمال داده‌اند كه اين دو سوار امام رضا (ع) و امام جواد(ع) بوده‌اند.[16]
[=&quot] با توجه به اينكه ولادت حضرت معصومه اول ذي القعده سال 173[17] هجري مي‌باشد. و با توجه به زمان رحلت آن حضرت يعني سال 201 هجري، بنابراين سن مبارك آن حضرت هنگام وفات 28 سال بوده است.[=&quot]
[=&quot]کاری ازیدالله حاجی زاده
[=&quot]
[=&quot]

[=&quot]


[=&quot][1][=&quot]- قمي، حسن بن محمد بن حسن؛ تاريخ قم، ترجمه حسن بن علي بن حسن عبدالملك قمي، تهران، طوس، 1361، ص 213.[=&quot]

[=&quot][2][=&quot]- عاملي، جعفرمرتضي؛ الحياة السياسه للامام الرضا، بي‌جا، دارالتبليغ الاسلامي، 1398، ص 428.

[=&quot][3][=&quot]- محمدي اشتهاردي، محمد، حضرت معصومه فاطمه دوم، قم، علامه 1375، چاپ اول، ص 118.

[=&quot][4][=&quot]- قمي، حسن بن محمد؛ پيشين، ص 213.

[=&quot][5][=&quot]- همان.

[=&quot][6][=&quot]- عاملي، جعفرمرتضي؛ پيشين، ص 428.

[=&quot][7][=&quot]- محمدي اشتهاردي، پيشين، ص 123 به نقل از وسيله المعصومين، ص 68.

[=&quot][8][=&quot]- همان، ص 119.

[=&quot][9][=&quot]- قمي، حسن بن محمد بن حسين؛ پيشين، ص 213.

[=&quot][10][=&quot]- مجلسي، محدباقر؛ بحارالانوار، تهران، مكتب الاسلاميه، بي‌تا، ج60، ص 219.

[=&quot][11][=&quot]- مهدي پور، علي اكبر؛ كريمه اهل بيت، قم، حاذق، بي‌تا، ص 109.

[=&quot][12][=&quot]- منصوري، مهدي؛ حيات الست، قم، صحفي، 1339، ص 8.

[=&quot][13][=&quot]- محمدي اشتهاردي، محمد؛ پيشين، ص 115-114.

[=&quot][14][=&quot]- فيض، عباس؛ گنجينه آثار قم، مهر، 1349، ج1، ص 390.

[=&quot][15][=&quot]- قمي، حسن بن محمد، پيشين، ص 214-213 با اندكي تفاوت.

[=&quot][16][=&quot]- جمعي از نويسندگان، مجموعه مقالات، قم، زائر، 1384، ص 118 به نقل از گنجينه دانشمندان، ج1، ص 15-14.

[=&quot][17][=&quot]- نمازي، شيخ علي؛ مستدرك سفينة البحار، مشهد، چاپخانه خراسان، ج8، ص 257.

نام شريف آن بزرگوار فاطمه و مشهورترين لقب آن حضرت، «معصومه» است. پدر بزرگوارش امام هفتم شيعيان حضرت موسى بن جعفر (ع) و مادر مكرمه اش حضرت نجمه خاتون (س) است .

آن بانو مادر امام هشتم نيز هست . لذا حضرت معصومه (س) با حضرت رضا (ع) از يك مادر هستند.

ولادت آن حضرت در روز اول ذيقعده سال ١٧٣ هجرى قمرى در مدينه منوره واقع شده است.

ديرى نپاييد كه در همان سنين كودكى مواجه با مصيبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد شد.

لذا از آن پس تحت مراقبت و تربيت برادر بزرگوارش حضرت على بن موسى الرضا (ع) قرارگرفت.


در سال ٢٠٠ هجرى قمرى در پى اصرار و تهديد مأمون عباسى سفر تبعيد گونه حضرت رضا (ع) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون اين كه كسى از بستگان و اهل بيت خود را همراه ببرند راهى خراسان شدند.

يك سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه (س) به شوق ديدار برادر و اداي رسالت زينبي و پيام ولايت به همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حركت كرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى شد.

اين جا بود كه آن حضرت نيز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زينب(س) پيام مظلوميت و غربت برادر گراميشان را به مردم مؤمن و مسلمان مى رساندند و مخالفت خود و اهلبيت (ع) را با حكومت حيله گر بنى عباس اظهار مى كرد.

بدين جهت تا كاروان حضرت به شهر ساوه رسيد عده اى از مخالفان اهلبيت كه از پشتيبانى مأموران حكومت برخوردار بودند،سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتيجه تقريباً همه مردان كاروان به شهادت رسيدند، حتى بنابر نقلى حضرت(س) معصومه را نيز مسموم كردند.

به هر حال ، يا بر اثر اندوه و غم زياد از اين ماتم و يا بر اثر مسموميت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س)بيمار شدند و چون ديگر امكان ادامه راه به طرف خراسان نبود قصد شهر قم را نمود.

پرسيد: از اين شهر«ساوه» تا «قم» چند فرسنگ است؟ آن چه بود جواب دادند، فرمود: مرا به شهر قم ببريد، زيرا از پدرم شنيدم كه مى فرمود: شهر قم مركز شيعيان ما است.

بزرگان شهر قم وقتى از اين خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند; و در حالى كه «موسى بن خزرج» بزرگ خاندان «اشعرى» زمام ناقه آن حضرت را به دوش مى كشيد

و عده فراوانى از مردم پياده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت بودند، حدوداً در روز ٢٣ ربيع الاول سال ٢٠١ هجرى قمرى حضرت وارد شهر مقدس قم شدند.

سپس در محلى كه امروز «ميدان مير» ناميده مى شود شتر آن حضرت در جلو در منزل «موسى بن خزرج» زانو زد و افتخار ميزبانى حضرت نصيب او شد.

آن بزرگوار به مدت ١٧ روز در اين شهر زندگى كرد و در اين مدت مشغول عبادت و راز و نياز با پروردگار متعال بود.

محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستيه به نام «بيت النور» هم اكنون محل زيارت ارادتمندان آن حضرت است.

سرانجام در روز دهم ربيع الثانى و «بنا بر قولى دوازدهم ربع الثانى» سال ٢٠١ هجرى پيش از آن كه ديدگان مباركش به ديدار برادر روشن شود، در ديار غربت و با اندوه فراوان ديده از جهان فروبست و شيعيان را در ماتم خود به سوگ نشاند .

مردم قم با تجليل فراوان پيكر پاكش را به سوى محل فعلى كه در آن روز بيرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود تشييع نمودند.

همين كه قبر مهيا شد دراين كه چه كسى بدن مطهر آن حضرت را داخل قبر قرار دهد دچار مشكل شدند، كه ناگاه دو تن سواره كه نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پيدا شدند و به سرعت نزديك آمدند و پس از خواندن نماز يكى از آن دو وارد قبر شد و ديگرى جسد پاك و مطهر آن حضرت را برداشت و به دست او داد تا در دل خاك نهان سازد.

آن دو نفر پس از پايان مراسم بدون آن كه با كسى سخن بگويند بر اسب هاى خود سوار و از محل دور شدند.

بنا به گفته بعضي از علما به نظر مى رسد كه آن دو بزرگوار، دو حجت پروردگار: حضرت رضا (ع) و امام جواد (ع) باشند چرا كه معمولاً مراسم دفن بزرگان دين با حضور اوليا الهي انجام شده است.

پس از دفن حضرت معصومه(س) موسى بن خزرج سايبانى از بوريا بر فراز قبر شريفش قرار داد تا اين كه حضرت زينب فرزند امام جواد(ع) به سال ٢٥٦ هجرى قمرى اولين گنبد را بر فراز قبر شريف عمه بزرگوارش بنا كرد

و بدين سان تربت پاك آن بانوى بزرگوار اسلام قبله گاه قلوب ارادتمندان به اهلبيت (ع) و دارالشفاي دلسوختگان عاشق ولايت وامامت شد.

حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها در يک نگاه گذرا

نام مقدس: ‌فاطمه كبری

لقب شریف: ‌معصومه علیهاالسلام

پدر بزرگوارش: ‌حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام

مادر گرامی اش: حضرت نجمه خاتون

ولادت باسعادت: ‌اول ذیقعده الحرام 173 ه ـ.ق

محل ولادت: ‌مدینه منوّره

ورود به قم: 23 ربیع‌المولود 201 ه ـ.ق

هدف از مسافرت: ‌دیدار برادر خود ‌علی بن موسی الرضا علیه‌السلام كه در خراسان بود.

رحلت یا شهادت جانگداز: دهم ربیع‌الثانی 201 ه ـ.ق (بنا به قول معتبر)
سنّ مبارك: 28 سال

محل عبادتش در قم: بیت‌النّور (واقع در میدان میر «قم»)

پاداش زیارت بامعرفت آن حضرت: بهشت برین

بسمه تعالی
با توجه به اینکه دوستان بخشی از زندگانی حضرت را بیان فرمودند مفید دانستم به جنبه دیگری از زندگی آن حضرت بپردازم لذا در مورد علل مهاجرت حضرت به قم مطالبی را بیان می نمایم .
دلائل متعددي برای آمدن حضرت به قم وجود داشت که به برخي از آنها در ذيل اشاره مي­شود:
الف - محيط ساوه در آن مقطع از تاريخ، به خاندان رسالت بي­ارادت بود. گنجينه آثار قم/ج1/ص 382
ب - طبق روايات متعددي، قم از ديرباز مرکز شيعيان و دوستداران اهل بيت عليهم­السلام بود. در حدود سال 83 هـ. ق عبدالرحمن بن محمد بن اشعث به همراه هفده نفر از علماي تابعين و شيعيان برجسته و پارسا، مانند کميل و سعيد بن جبير به قم آمدند و همگي در قريه جمکران سکونت نمودند.
پس از آن آل­اشعر که از مسلمانان معروف يمني در کوفه بودند، در دو دهه آخر قرن اول به قم آمدند و از آن تاريخ به بعد، قم پايگاه مهمي براي شيعيان و دوستداران اهل بيت عليهم السلام گرديد. کامل ابن اثير / ج4/ ص82
ج - از حضرت معصومه عليهاالسلام نقل شده که فرمود:
«پدرم امام کاظم (ع) فرمود: قم مرکز شيعيان ما است.» کامل بن اثير/ج4/ص37
د - از اين مهم­تر! قم از زمان پيامبر گرامي اسلام (ص)، يکي از شهرهاي برگزيده ديني و مذهبي معرفي شده بود! چنانکه انس بن مالک مي­گويد: روزي در محضر رسول خدا (ص) نشسته بودم، ناگاه اميرالمومنين علي عليه السلام به حضور آن حضرت آمد، پيامبر (ص) از او استقبال گرمي نمود و پس از معانقه، بين دو چشم آن حضرت را بوسيد، سپس فرمود: «اي علي! خداوند ولايت تو را بر آسمان­ها عرضه کرد، آسمان هفتم براي پذيرش ولايت تو از آسمان­هاي ديگر پيشي گرفت، خداوند آن را به عرش آراست. سپس آسمان چهارم پيشي گرفت، خداوند آن را به «بيت المعمور» آراست. سپس آسمان دنيا پيشي گرفت، خداوند آن را به ستارگان آراست. سپس مکه به پذيرش آن سبقت گرفت، خداوند آن را به «کعبه» آراست. سپس مدينه سبقت گرفت، خداوند آن را به وجود امن آراست. سپس کوفه سبقت گرفت، خداوند آن را به وجود تو آراست. سپس قم سبقت گرفت، خداوند آن را به وجود عرب (شيعه اشعري و...) آراست و از قم دري را به سوي بهشت گشود». دقت در اين روايت اين مطلب را به خوبي نمايان مي­سازد که محور تمام ارزش­ها «ولايت اميرالمومنين علي بن ابيطالب (ع)» است و ارزش قم نيز به برکت وجود سلاله پاک اميرالمومنين (ع) و شيعيان و شيفتگان آن حضرت است.
هـ - در روايت ديگري آمده است که اميرالمومنين علي عليه السلام به اهالي قم درود و سلام مي­فرستد و براي آنها دعا مي­کند.
و - امام صادق عليه السلام، نيز قم را حرم اهل بيت دانسته، خاک آن را پاک و پاکيزه معرفي مي­نمايد.
ز - امام کاظم (ع) نيز قم را عش آل محمد، (آشيانه آل محمد (ص) معرفي مي­کند و يکي از درهاي بهشت را از آن اهل قم مي­داند.
ح - از همه مهمتر اين که! امام صادق (ع) قبل از ولادت امام کاظم (ع) (پدر بزرگوار حضرت معصومه عليهما السلام) خبر مي­دهد که: «بانويي از فرزندان من به نام «فاطمه» دختر موسي بن جعفر عليهاالسلام در آن جا (قم) رحلت مي­کند که به شفاعت او همه شيعيان ما وارد بهشت مي­شوند». بحارالانوار/ج60/ص 216
بنابراين اصرار حضرت معصومه (ص) مبني بر حرکت به سوي قم به عنوان يکي از خبرهاي غيبي در خاندان عصمت و طهارت مطرح بود و براي آن بزرگوار نيز معلوم بود که بايد تا قم بيايد! همچنانکه در خاندان رسالت و امامت، زمان و مکان شهادت اباعبدا... الحسين عليه السلام از قبل معلوم بود. بدين جهت، همان گونه که امام حسين (ع) براي پايداري دين، از مدينه به مکه و کربلا هجرت نمود، حضرت معصومه عليهاالسلام نيز با علم به فرجام کار به قم هجرت کرد. آن بزرگوار نيز وقتي به ساوه رسيد و با آن حوادث تلخ و شکننده مواجه شد، بيمار يا مسموم گرديد و متعاقب آن، از ساوه به قم آمد و پس از مدت کوتاهي در قم به لقاءا... پيوست.