جمع بندی مجازات مظلوم قبل از ظالم

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
مجازات مظلوم قبل از ظالم

با سلام و قبولی عزاداریتان
چندین سال قبل مطلبی را با این مضمون شنیده یا خوانده بودم که " خداوند در قیامت دوگروه را مجازات می کند. ظالم و مظلوم را. ظالم را به خاظر ظلمی که کرده است و مظلوم را به خاطر ظلمی که در حق وی شده است"
تصور می کنم آیه ای از قرآن بوده باشد. اما هرچه جستجو کردم آیه مورد نظر را نیافتم. می خواستم بپرسم که آیا آیه یا حدیث و روایتی با این مضمون وجود دارد یا خیر. اگر وجود دارد منبعش چیست؟
با تشکر

با نام و یاد دوست



کارشناس بحث: استاد محسن

به نام خدا:
پاسخ و جمع بندی

بیان این نکته لازم است



این که خدای متعال بخواهد هم ظالم و هم مظلوم را عذاب کند خلاف عدالت و حکمت و نیز خلاف نص آیات و وعده های فراوان الهی است که هر ظالمی به سزای اعمال خود خواهد رسید.
این وعده خدا در قرآن است که فرمود:
"رَفيعُ الدَّرَجاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ لِيُنْذِرَ يَوْمَ التَّلاقِ" (1)
او درجات (بندگان صالح) را بالا مى‏برد، او صاحب عرش است، روح (مقدّس) را به فرمانش بر هر كس از بندگانش كه بخواهد القاء مى‏كند تا (مردم را) از روز ملاقات (روز رستاخيز) بيم دهد!
در بسیاری از تفاسیر یکی از وجوه معنایی "یوم التلاق" این است که در آن روز ظالم با مظلوم روبرو شده، مظلوم حق خود را از ظالم می ستاند.
علامه طباطبایی در تفسیر "یوم التلاق" نوشته است:
منظور از" يوم التلاق" روز قيامت است. و بدين جهت آن را به اين نام ناميده كه در آن روز خلايق يكديگر را ملاقات مى‏كنند، و يا خالق و مخلوق به هم بر مى‏خورند، و يا اهل آسمان و زمين با هم تلاقى مى‏كنند، و يا ظالم و مظلوم به يكديگر مى‏رسند، و يا در آن روز هر كسى به عمل خود مى‏رسد.(2)
با این حال (شاید مقصود پرسشگر هم باشد) درکتاب خدا به آیاتی بر می خوریم که خدای متعال هم تکلیف ظالمین را به قیامت واگذار کرده هم مظلوم نما ها را یعنی کسانی که زیر بار ظلم رفته اند در حالی که می توانستند خود را نجات دهند عذر این افراد در نزد خدا پذیرفته نیست این افراد منظلم اند یعنی ظلم را پذیرفته با آن مقابله و یا راه فرار از ظلم را انتخاب نکردند.
این افراد در قیامت به اندازه مسئولیت شان مشمول وعده عذاب الهی خواهند شد.
خدای متعال فرمود:
"إِنَّ الَّذينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمي‏ أَنْفُسِهِمْ قالُوا فيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فيها فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصيرا"(3)
كسانى هستند كه فرشتگان جان شان را مى‏ستانند در حالى كه بر خويشتن ستم كرده بودند. از آن ها مى‏پرسند: در چه كارى بوديد؟ گويند: ما در روى زمين مردمى بوديم زبون گشته(مورد ظلم قرار گرفته ). فرشتگان گويند: آيا زمين خدا پهناور نبود كه در آن مهاجرت كنيد؟ مكان اينان جهنم است و سرانجامشان بد.
جدای از شان نزول آیه شریفه،می توان یک استنباط ومفهوم کلی از آیه داشت که انسان تا بتواند نباید زیر بارظلم برود که اگر مورد سوال قرار گرفت بگوید ما که مظلوم بودیم و ...که چنین عذرهایی نزد خدای متعال پذیرفته نیست.
علاوه :مولای متقیان سلام الله علیه در بیان نورانی خود این چنین از حقوق متقابل والی و رعیت سخن می گوید :
أمّا بعد؛ فقد جعل اللَّه سبحانه، لي عليكم حقّا بولاية أمركم، و لكم عليّ من الحقّ مثل الّذي لي عليكم ...
و إذا غلبت الرّعيّة واليها، أو أجحف الوالي برعيّته، اختلفت هنا لك الكلمة، و ظهرت معالم الجور، و كثر الإدغال في الدّين، و تركت محاجّ السّنن؛ فعمل بالهوى، و عطّلت الأحكام، و كثرت علل النّفوس، فلا يستوحش لعظيم حقّ عطّل، و لا لعظيم باطل فعل! فهنا لك تذلّ الأبرار، و تعزّ الأشرار، و تعظم تبعات اللَّه عند العباد.
امّا بعد (از حمد و ثناى الهى)، خداوند سبحان، حقّى براى من بر عهده شما نهاده است، كه همان حقّ زمامدارى من است بر شما. براى شما نيز حقّى بر عهده من نهاده است (كه بايد ادا كنم، و همان حقّ جامعه و مردم است).
... اگر مردم بر والى چيره شوند، يا والى بر مردم ستم كند، اختلاف شعارها پديدار گردد، و نشانه‏هاى جور بروز كند، و تبهكارى و حقّه بازى در دين (و به نام دين) بسيار شود؛ و مردم راههاى روشن سنّت را رها كنند و پيرو هواى نفس گردند، ... در چنين اوضاعى نيكان امّت خوارگردند، و اشرار امّت، عزّت و قدرت يابند و مسئوليّت هاى مردمان (ظلم‏كننده يا ظلم پذير)، در نزد پروردگار سنگين گردد (تا در روز رستاخيز حسابرسى شود ...(4)
روی سخن جمله "و تعظم تبعات الله عند العباد " است که تفسیرآن بیان شد. در آن صورت هم ظالم و هم منظلم (ظلم پذیر) عذاب خواهند شد.
در نتیجه خدای متعال در قیامت هم ظالم و هم کسی که زیر بار ظلم می رود را به دلیل قبولی آن، مجازات خواهد کرد. انسان نباید در حال اختیار ظلم پذیر باشد تا ظالم بر او جسور شود و گرنه مستحق مجازات می شود .
پی نوشت ها:
1. سور ه غافر آیه 15
2.علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ترجمه موسوی همدانی سید محمد باقر،قم،انتشارات اسلامی،سال 1374 خورشیدی،چاپ پنجم، ج‏17، ص 484
3. سور ه نساء،آیه 97
4. اخوان حکیمی، الحياة، ترجمه احمد آرام،تهران،انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی،سال 1380 خورشیدی،چاپ مکرر، ج‏6، ص 540

موضوع قفل شده است