جمع بندی عبد الرحمن البکری و کتابش درباره «عمر بن خطاب»

پرسش: کتاب «من حیاة الخلیفة عمر بن الخطاب» تالیف کیست؟ نویسنده ی کتاب شیعه است یا از اهل تسنن؟

پاسخ: کتاب: «من حیاة الخلیفة عمر بن الخطاب» تألیف: «عبدالرحمن احمد البکری»[1] است که توسط انتشارات: «الارشاد للطباعة والنشر؛ بیروت- لندن؛ 1998» تک جلدی(560صفحه) به چاپ رسیده است.

از آنجا که مطالب این کتاب در انتشار نخستین آن فاقد ارجاعات بوده، این کتاب در چاپ مذکور توسط «سید مرتضی رضوی»[2] تحقیق و مصدر یابی شده است.

مؤلف در ابتدای کتاب، آنرا به ره روان طریق و عشاق طریقت عمر بن خطاب تقدیم نموده است؟! و این در حالی است که مطالب این کتاب هرگز بر مذاق یک شخص سنی خوش نیامده؛ لذا مؤلف خود به انتقادات وارده بر این کتاب اشاره نموده و بیان می دارد که این انتقادات در واقع باید نسبت به صاحبان کتب تاریخ و سیره وارد آید؛ زیرا مطالب این کتاب همگی از این کتب است.[3]

از آنجا که رویکرد این کتاب بیشتر جنبه ی تنقیص و ذکر حقایق ناخوش آیند از زندگی خلیفه دوم است تا ذکر مناقب و فضایل عمر؛ خصوصا آنجا که متعرض ذکر جریانات هتک حرمت بیت حضرت امیر المؤمنین و حضرت زهرا(سلام الله علیهما) شده است، پذیرش اینکه نویسنده ی کتاب شخصی سنی مذهب بوده را مقداری دشوار جلوه می دهد؛ هر چند که نمی توان احتمال آنرا هم نادیده انگاشت؛ زیرا تعداد قابل توجهی از عالمان اهل سنت این حقایق را در کتب خویش نقل نموده اند.

در هر حال نویسنده حقیقتا سنی محب عترت(علیهم السلام) بوده و یا شخصی شیعه،‌ آنچه در این میان قابل توجه است ذکر وقایع و حقایق صدر اسلام به شکل مستند به منابع عامه است که در این کتاب با این رویکرد بدان پرداخته شده است؛ چنانچه نظیر این کار را نیز علامه ی امینی(ره) در الغدیر و سایر کتب خویش انجام داده است.

پی نوشت:

[1] . ظاهرا این نام، نام مستعار است.
[2] . بر اساس نوشتار روی کتاب وی مؤلف کتاب: «مع رجال الفکر فی القاهره» و عضو «رابطة الادب الحدیث بالقاهرة» است.
[3] . مولف در مقدمه طبع اول می نویسد: «وبعد فهذه نتف یسیرة جمعتها و وانتقیتها من کتب السیر و التاریخ حول حیاة عمر بن الخطاب واقتصرت فی هذا الجمع علی کتب اصحابنا من اهل السنة دون الکتب الاخری. راجیا من الله تعالی الاجر والقبول بلم هذه النتف وجمعها والله من وراء القصد».