جمع بندی چرا همه نام های خداوند در قرآن مذکر است؟ آیا خداوند هم مدافع مردهاست؟
تبهای اولیه
[="]دلیل این که چرا مثلا در سوره توحید و در آیه «[/][="]قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ[/][="]» ضمیر مذکر که همان «هو» است به کار رفته است نه ضمیر مونث یعنی «هی» _ که برای مونث حقیقی و مونث مجازی هر دو به کار به می شود_ این است که :[/]
[="]ضمیر هو در زبان و ادبات عرب در دو مورد به کار می رود:[/]
1- [="]در مقابل «هی» و برای موجود مذکر چه حقیقی و چه مجازی ؛[/]
2- [="]به معنای جامع میان مذکر و مونث و یا درموجودی که جنسیت خاص مذکر و یا مونث در آن لحاظ نشده و مد نظر است ( مانند اله ) و یا اینکه هر دو جنس مذکر و مونث در آن لحاظ شده است. پس هنگام اطلاق « هو» بر خداوند، به هیچ وجه پرسش از مونث یا مذکر بودن مرجع ضمیر معنایی نخواهد داشت؛ زیرا او جسم ندارد ، نه مذکر است و نه مونث و نه چیز دیگری شبیه به این موارد «[/][="]ِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ[/][="][="][1][/][/][="]» با این حال قرآن مجید به زبان مردم نازل شده است و می بایت قواعد زبان ادبیات عرب در آن رعایت گردد[="][2][/].[/]
[/HR] [="][1][/][="] .شوری :11[/]
[="][2][/][="] .محمد تقی مصباح یزدی ، پرسش ها و پاسخ ها، ج5، ص30، قم : موسسه آموزشی و پژوهی امام خمینی ، 1382.[/]
سوال:
چرا همه نام های خداوند در قرآن مذکر است؟ آیا خداوند هم مدافع مردهاست؟
پاسخ:
به این چند نکته توجه بفرمایید:
1- جنسیت فرع جسمیت است و هر دو اینها، بیانگر نوعی نقص _مانند محدودیت و فناپذیری و ..._ است، لذا چنین اموری در ذات باری تعالی که کمال مطلق است و هیچ نقصی در او متصور نیست راه ندارد و طرح آنها درباره او، معنا و مفهومی ندارد:
هيچ چيز همانند او نيست و او شنوا و بيناست
2- از سوی دیگر، جنسیت دلیل بر فضیلت و برتری نیست تا بگوییم چرا مذکر آورده و چرا مؤنث نیاورده! نه مذکر بر مؤنث برتری دارد، و نه مؤنث بر مذکر رجحانی دارد:
اى مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيرهها و قبيلهها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد [اينها ملاك امتياز نيست]. گرامىترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست خداوند دانا و آگاه است
3- از سوی سوم، قرآن به زبان عربی نازل شده:
وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا... (طه/113)
و اين گونه آن را قرآنى عربى [فصيح و گويا] نازل كرديم...
پس به طور طبیعی، قواعد دستوری زبان عربی هم در آن مراعات شده است. یکی از قواعد عربی اینست که برای مؤنث حقیقی و مجازی، از الفاظ مؤنث و برای مذکر حقیقی و نیز امور مشترک بین مذکر و مؤنث، و نیز اموری که اصلا جنسیت در آنها مطرح نیست و مؤنث حقیقی یا مجازی بودن آنها از طریق قاعده یا سماع تعیین نشده، از الفاظ مذکر استفاده شود. همان گونه که در نکته اول عرض کردم، خدای متعال جسم و جنس ندارد، لذا مصداق قاعده اخیر است لذا درباره او ضمیر مذکر بکار می رود.
نیز گفته شده که: در زبان عرب، اسامى خداوند مانند الله و رحمان از نظر لفظي مذكر مجازی محسوب مي شوند، و مطابق قواعد عربی،، بايد صفت با موصوف و ضمير با مرجع ضمير، از جهت جنس و تعداد مطابقت نمايد. از اين رو ضمايري كه به اسامي و اوصاف خداوند ارجاع داده شده، مذكر آمده است.
برای اطلاعات بیشتر می توانید لینک های زیر را هم مطالعه فرمایید: