آیه 78 سوره انعام

تب‌های اولیه

12 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیه 78 سوره انعام

با سلام خدمت همه دوستان و کارشناسان محترم.

تو آیه 78 سوره انعام که در مورد حضرت ابراهیم هست، چرا بعد از کلمه "شمس" که تو زبان عربی مونثه، از ضمیر مذکر "هذا" استفاده شده؟

با تشکر.

در پناه حق.

با نام و یاد دوست



کارشناس بحث: استاد هدی

با سلام

0123456;417110 نوشت:
تو آیه 78 سوره انعام که در مورد حضرت ابراهیم هست، چرا بعد از کلمه "شمس" که تو زبان عربی مونثه، از ضمیر مذکر "هذا" استفاده شده؟

در آيه 78 سوره مباركه انعام آمده است :
"فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ..."
در اين ايه شريفه حضرت ابراهيم عليه السلام براي اشاره به شمس ، كه مونث مجازي است ، از ضمير اشاره "هذا" كه براي مذكر بكار مي رود ، استفاده كرده اند . البته دلايل چندي از سوي مفسران مطرح شده است اما بنظر مي رسد يكي از بهترين موارد ، توضيح علامه جوادي آملي باشد .ايشان مي فرمايند كه شمس مونث حقيقي نيست ، بلكه مجازي است و در مونث مجازي هم هر جا لفظ ، مسبوق باشد و قبلا ذكر شده باشد يا اشاره به اين لفظ باشد ، ضمايرش هم بايد مونث باشد اما در اينجا اشاره به جرم شمس است ، شمس لفظش مجازا مونث است خودش كه حقيقتا مونث نيست ، جرم خورشيد كه مونث نيست ، در اين آيه هم به جرم خورشيد اشاره شده است "هذا اكبر " چون در مقام مقايسه با ماه بود و به جرم نظر دارد ، جرم هم كه مونث نيست ، اين مطلب هم مسبوق به كلمه شمس نيست لذا ضمير بكار رفته ، مذكر است . (1)

(1)- ر.ك : بنياد بين المللي علوم وحياني اسراء ، تفسير سوره انعام ، جلسه 75

متن توضيح ايشان در مورد بكار گيري ضمير "هذا" در آيه 78 سوره مباركه انعام :
"شمس كه مؤنث نيست اين جرم كه مؤنث نيست اين لفظ مؤنث است تأنيث لفظي ، معنايش اين است كه هر جا از اين لفظ سخني به ميان آمد ضمير يا اشاره‌اي كه به اين لفظ برمي‌گردد بايد مؤنث باشد اين معني تأنيث لفظي [ است]يك تأنيث سماعي دارند، يك تأنيث لفظي دارند، يك تأنيث حقيقي [دارند]اين تأنيث لفظي آن است كه هر جا لفظ در كار است اگر انسان بخواهد ضميري به اين لفظ برگرداند بايد مؤنث باشد؛ اما معنا كه مؤنث نيست، خب معناي اين شين و ميم و سين[ يعني شمس] اين جرم خاص است اين جرم كه مؤنث نيست، آنهايي كه گفتند: «مَا هذَا» ﴿هذَا رَبِّي﴾ گفتند اشاره به جرم است جرم هم كه مؤنث نيست شمس هم كه مسبوق نيست "(2)

(2)- بنياد بين المللي علوم وحياني اسراء ، همان

هدی;418643 نوشت:
در آيه 78 سوره مباركه انعام آمده است :
"فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ..."
در اين ايه شريفه حضرت ابراهيم عليه السلام براي اشاره به شمس ، كه مونث مجازي است ، از ضمير اشاره "هذا" كه براي مذكر بكار مي رود ، استفاده كرده اند . البته دلايل چندي از سوي مفسران مطرح شده است اما بنظر مي رسد يكي از بهترين موارد ، توضيح علامه جوادي آملي باشد .ايشان مي فرمايند كه شمس مونث حقيقي نيست ، بلكه مجازي است و در مونث مجازي هم هر جا لفظ ، مسبوق باشد و قبلا ذكر شده باشد يا اشاره به اين لفظ باشد ، ضمايرش هم بايد مونث باشد اما در اينجا اشاره به جرم شمس است ، شمس لفظش مجازا مونث است خودش كه حقيقتا مونث نيست ، جرم خورشيد كه مونث نيست ، در اين آيه هم به جرم خورشيد اشاره شده است "هذا اكبر " چون در مقام مقايسه با ماه بود و به جرم نظر دارد ، جرم هم كه مونث نيست ، اين مطلب هم مسبوق به كلمه شمس نيست لذا ضمير بكار رفته ، مذكر است . (1)

سلام

بزرگوار چندین سوال برام ایجاد شد

هدی;418643 نوشت:
شمس مونث حقيقي نيست ، بلكه مجازي است و در مونث مجازي هم هر جا لفظ ، مسبوق باشد و قبلا ذكر شده باشد يا اشاره به اين لفظ باشد ، ضمايرش هم بايد مونث باشد اما در اينجا اشاره به جرم شمس است ، شمس لفظش مجازا مونث است خودش كه حقيقتا مونث نيست ، جرم خورشيد كه مونث نيست ، در اين آيه هم به جرم خورشيد اشاره شده است "هذا اكبر " چون در مقام مقايسه با ماه بود و به جرم نظر دارد ، جرم هم كه مونث نيست ، اين مطلب هم مسبوق به كلمه شمس نيست لذا ضمير بكار رفته ، مذكر است

ایا جرم شمس مذکر است ؟

می شود که چیزی خودش مذکر باشد ولی اسمش مونث باشد ؟ چندین مثال در عربی ذکر کنید ؟

با تشکر

سلام بر شما

بی نظیر;418654 نوشت:
ایا جرم شمس مذکر است ؟

بله ظاهرا مذكر مجازي است .

بی نظیر;418654 نوشت:
می شود که چیزی خودش مذکر باشد ولی اسمش مونث باشد ؟ چندین مثال در عربی ذکر کنید ؟

بله مي شود :
معاوية= لفظش مونث ولي خود معاويه مذكر هست .
عقبة= لفظش مونث ولي خودش مذكر
امية= لفظش مونث ولي خودش مذكر
وخيلي مثالهاي ديگر .

هدی;418895 نوشت:
بله مي شود :
معاوية= لفظش مونث ولي خود معاويه مذكر هست .
عقبة= لفظش مونث ولي خودش مذكر
امية= لفظش مونث ولي خودش مذكر
وخيلي مثالهاي ديگر .

سلام

اگر امکان داره چند مثال برای اشیائ بزنید ؟

هدی;418895 نوشت:
بله ظاهرا مذكر مجازي است .

یعنی جرم خورشید مذکر مجازیست

ایا خورشید از جرمش جداست ؟

یا کل خورشید مذکر و اسمش مونث می باشد ؟

سلام و عرض ادب

بی نظیر;419754 نوشت:
یعنی جرم خورشید مذکر مجازیست

ایا خورشید از جرمش جداست ؟

یا کل خورشید مذکر و اسمش مونث می باشد ؟

ببخشید در بحثتون دخالت میکنم.

به نظرم اینجا همان مبحث وجود و ماهیت شیء مطرح باشد.

استوار;419824 نوشت:
ببخشید در بحثتون دخالت میکنم.

سلام

بحث نیست جناب استوار
من سوال کردم برای جواب ممنون که جواب دادید

استوار;419824 نوشت:
به نظرم اینجا همان مبحث وجود و ماهیت شیء مطرح باشد.

منظورتون اینه که ماهیت یک شی ممکنه مذکر باشه و وجودش مونث یا برعکس ؟

البته به نظر خودم باید ارتباط به قواعد زبان عرب داشته باشه

بی نظیر;419827 نوشت:
منظورتون اینه که ماهیت یک شی ممکنه مذکر باشه و وجودش مونث یا برعکس ؟

بی نظیر;419827 نوشت:
البته به نظر خودم باید ارتباط به قواعد زبان عرب داشته باشه

بله. همانطور که سرکار هدی فرمودند، ماهیت خورشید (جرم خورشید) مجازاً مذکر است. و وجود آن (لفظ خورشید) مجازاً مؤنث است.

با سلام

بی نظیر;419754 نوشت:
یعنی جرم خورشید مذکر مجازیست

ایا خورشید از جرمش جداست ؟

یا کل خورشید مذکر و اسمش مونث می باشد ؟


بله جرم خورشيد ، خود خورشيد مذكر مجازي است ، لفظ "شمس" مونث مجازي است . اين تذكير و تانيث اشياء در زبان عربي، سماعي است ، كاربردي است يعني عرب اينگونه استعمال كرده است و همانطور كه خدمتتان مثال زدم گاه ممكن است لفظ مجازا مونث باشد اما خود فرد مذكر باشد .

ضمير مذكر "هذا" براي شمس
پرسش : در آیه 78 سوره انعام که در مورد حضرت ابراهیم هست، چرا بعد از کلمه "شمس" که تو زبان عربی مونثه، از ضمیر مذکر "هذا" استفاده شده است؟


پاسخ: در آيه 78 سوره مباركه انعام آمده است :
"فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ..."
در اين ايه شريفه حضرت ابراهيم عليه السلام براي اشاره به شمس ، كه مونث مجازي است ، از ضمير اشاره "هذا" كه براي مذكر بكار مي رود ، استفاده كرده اند . البته دلايل چندي از سوي مفسران مطرح شده است اما بنظر مي رسد يكي از بهترين موارد ، توضيح علامه جوادي آملي باشد .ايشان مي فرمايند كه شمس مونث حقيقي نيست ، بلكه مجازي است و در مونث مجازي هم هر جا لفظ ، مسبوق باشد و قبلا ذكر شده باشد يا اشاره به اين لفظ باشد ، ضمايرش هم بايد مونث باشد اما در اينجا اشاره به جرم شمس است ، شمس لفظش مجازا مونث است خودش كه حقيقتا مونث نيست ، جرم خورشيد كه مونث نيست ، در اين آيه هم به جرم خورشيد اشاره شده است "هذا اكبر " چون در مقام مقايسه با ماه بود و به جرم نظر دارد ، جرم هم كه مونث نيست ، اين مطلب هم مسبوق به كلمه شمس نيست لذا ضمير بكار رفته ، مذكر است . (1)

متن توضيح ايشان در مورد بكار گيري ضمير "هذا" در آيه 78 سوره مباركه انعام :
"شمس كه مؤنث نيست اين جرم كه مؤنث نيست اين لفظ مؤنث است تأنيث لفظي ، معنايش اين است كه هر جا از اين لفظ سخني به ميان آمد ضمير يا اشاره‌اي كه به اين لفظ برمي‌گردد بايد مؤنث باشد اين معني تأنيث لفظي [ است]يك تأنيث سماعي دارند، يك تأنيث لفظي دارند، يك تأنيث حقيقي [دارند]اين تأنيث لفظي آن است كه هر جا لفظ در كار است اگر انسان بخواهد ضميري به اين لفظ برگرداند بايد مؤنث باشد؛ اما معنا كه مؤنث نيست، خب معناي اين شين و ميم و سين[ يعني شمس] اين جرم خاص است اين جرم كه مؤنث نيست، آنهايي كه گفتند: «مَا هذَا» ﴿هذَا رَبِّي﴾ گفتند اشاره به جرم است جرم هم كه مؤنث نيست شمس هم كه مسبوق نيست "(2)
پرسش: ایا جرم شمس مذکر است ؟
پاسخ: بله ظاهرا مذكر مجازي است .

پرسش: می شود که چیزی خودش مذکر باشد ولی اسمش مونث باشد ؟ چندین مثال در عربی ذکر کنید ؟

پاسخ: بله مي شود :
معاوية= لفظش مونث ولي خود معاويه مذكر هست .
عقبة= لفظش مونث ولي خودش مذكر
امية= لفظش مونث ولي خودش مذكر
وخيلي مثالهاي ديگر .

پرسش: یعنی جرم خورشید مذکر مجازیست ?ایا خورشید از جرمش جداست ؟یا کل خورشید مذکر و اسمش مونث می باشد ؟

پاسخ: بله جرم خورشيد ، خود خورشيد مذكر مجازي است ، لفظ "شمس" مونث مجازي است . اين تذكير و تانيث اشياء در زبان عربي، سماعي است ، كاربردي است يعني عرب اينگونه استعمال كرده است و همانطور كه خدمتتان مثال زدم گاه ممكن است لفظ مجازا مونث باشد اما خود فرد مذكر باشد .

(1)- ر.ك : بنياد بين المللي علوم وحياني اسراء ، تفسير سوره انعام ، جلسه 75
(2)- بنياد بين المللي علوم وحياني اسراء ، همان

كليدواژه ها : آيه 78 انعام ، ضمير هذا براي شمس، جرم شمس ، مذكر مجازي

موضوع قفل شده است