آیین همسرداری و اخلاق جنسی در قرآن

يکي از مشکلات جوامع امروز بشري و به ويژه جامعه اسلامي ايران در حال حاضر، وجود برخي مشکلات و نابساماني هاي خانوادگي و در نهايت از هم پاشيدگي اين نهاد اصلي اجتماع است. در مواجهه با اين آسيب جدي آيا قرآن کريم به عنوان سند قطعي وحي و نسخه شفا بخش آلام بشري، دستورالعمل خاصي دارد؟

در بررسی مجموعه وظایف زناشوئی مردان و زنان مومن ،آیات متعددی بایدها و نبایدهای این مسئله را مطرح می‌کنند، که به اختصار به اهم آنها اشاره می شود :

1ـ مردان و زنان باایمان، باید چشمان خود را از نگاه به نامحرم فروبندند و پاکدامنی ورزند (وَ أَنكِحُواْ الْأَيَامَى‏ مِنكمُ‏ْ وَ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكمُ‏ْ وَ إِمَائكُمْ إِن يَكُونُواْ فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ*وَ لْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يجَدُونَ نِكاَحًا حَتىَ‏ يُغْنِيهَمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَ الَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكاَتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيرْا وَ ءَاتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِى ءَاتَئكُمْ وَ لَا تُكْرِهُواْ فَتَيَاتِكُمْ عَلىَ الْبِغَاءِ إِنْ أَرَدْنَ تحَصُّنًا لِّتَبْتَغُواْ عَرَضَ الحْيَوةِ الدُّنْيَا وَ مَن يُكْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِكْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِيم[1])

2ـ زنان باید زیورهای خود را برای نامحرمان آشکار نگردانند مگر آنچه طبعاً پیداست، روسری خود را بر گردن خود فرواندازند (وَ لْيَضْرِبْنَ بخِمُرِهِنَّ عَلىَ‏ جُيُوبهِنَّ وَ لَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ...[2])

3ـ مردان و زنان مؤمن نباید با مردان و زنان غیرمؤمن ازدواج کنند حتی اگر شگفتی‌آور باشد (وَ لَا تَنكِحُواْ الْمُشْرِكَاتِ حَتىَ‏ يُؤْمِنَّ وَ لَأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَيرْ مِّن مُّشْرِكَةٍ وَ لَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَ لَا تُنكِحُواْ الْمُشْرِكِينَ حَتىَ‏ يُؤْمِنُواْ...[3])

4ـ به هنگام عادت ماهانه زنان نباید نزدیکی صورت گیرد (فَاعْتَزِلُواْ النِّسَاءَ فىِ الْمَحِيضِ وَ لَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتىَ‏ يَطْهُرْن...؛ بقره، 222). ولی پس از آن منعی ندارد (نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُواْ حَرْثَكُمْ أَنىَ‏ شِئْتُمْ[4])

5ـ زنان و شوهران در حکم لباس و پوشش برای یکدیگرند (أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلىَ‏ نِسَائكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَ أَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ..[5])

6ـ فرزندان در سه وقت برای ورود به اطاق والدین باید اجازه بگیرند؛ پیش از نماز صبح، هنگام استراحت نیمروزی و شبانگاه پس از نماز عشاء، چه اینکه این سه وقت والدین با لباس راحت هستند (لِيَسْتَذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكمُ‏ْ وَ الَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُواْ الحْلُمَ مِنكمُ‏ْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِّن قَبْلِ صَلَوةِ الْفَجْرِ...[6])

7ـ ارضای غریزه جنسی از طریق زنا ممنوع است (وَ لَا تَقْرَبُواْ الزِّنىَ إِنَّهُ كاَنَ فَاحِشَةً وَ سَاءَ سَبِيلا[7])

8ـ تهمت زنا به ممنوع است و اگر تهمت‌زننده چهار شاهد نیاورد، یا قسم نخورد، خودش مجازات خواهد شد (وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثمُ‏َّ لَمْ يَأْتُواْ بِأَرْبَعَةِ شهُدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً...[8])

9ـ زنان و مردان زناکار باید تنبیه شوند و در این مورد برای آنها دلسوزی نشود (الزَّانِيَةُ وَ الزَّانىِ فَاجْلِدُواْ كلُ‏َّ وَاحِدٍ مِّنهْمَا مِاْئَةَ جَلْدَةٍ وَ لَا تَأْخُذْكمُ بهِمَا رَأْفَةٌ فىِ دِينِ اللَّهِ[9])

10ـ همجنس‌گرایی ممنوع است، قوم لوط به این گناه زشت آلوده بودند و دست برنداشتند، و خداوند آن سرزمین را زیر و رو کرد و بارانی از سنگ بر آنها نازل نمود (...قَالَ يَاقَوْمِ هَؤُلَاءِ بَنَاتىِ هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ...[10])

11ـ کسانی که همسرشان از دنیا رفته یا از هم جدا شده باشند، مجازند که دوباره ازدواج کنند، ولی زن اگر باردار باشد باید تا زمان وضع حمل صبر کند، و اگر باردار نیست باید تا مدت مشخصی صبر کند (وَ الْمُطَلَّقَاتُ يَترَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَ لَا يحَلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فىِ أَرْحَامِهِنَّ...[11]) ؛اگر چه خواستگاری کردن از آن زن قبل از اتمام عده یا وضع حمل، اشکال ندارد (وَ لَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاءِ أَوْ أَكْنَنتُمْ فىِ أَنفُسِكُمْ...[12])

13ـ ازدواج مجدد با شرایط خود مجاز است (وَ لَن تَسْتَطِيعُواْ أَن تَعْدِلُواْ بَينْ‏َ النِّسَاءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ...[13])

14ـ ازدواج موقت با شرایط خاصی توصیه شده و قابل پذیرش است (وَ أُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَاءَ ذَالِكُمْ أَن تَبْتَغُواْ بِأَمْوَالِكُم محُّصِنِينَ غَيرْ مُسَافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنهْنَّ فََاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَ لَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِيضَة...[14])

15ـ ازدواج بعضی از زنان و مردان با یکدیگر مجاز نیست، آنان در اصطلاح فقهی، با یکدیگر محرم هستند (حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَتُكُمْ وَ بَنَاتُكُمْ وَ أَخَوَاتُكُمْ وَ عَمَّاتُكُمْ وَ خَالَاتُكُمْ وَ بَنَاتُ الْأَخِ وَ بَنَاتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهَاتُكُمُ الَّتىِ أَرْضَعْنَكُمْ...[15])

16ـ خانم‌ها باید روابط اجتماعی سلام و در راه رفتن رعایت حیا داشته باشند (فجَاءَتْهُ إِحْدَئهُمَا تَمْشىِ عَلىَ اسْتِحْيَاءٍ قَالَتْ إِنَّ أَبىِ يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا...[16])

به طور کلی پنج نوع رفتار جنسی غیرمجاز در اسلام مورد توجه قرار گرفته است که عبارت‌اند از: زنا، لواط، استمناء، مساحقه و استشهاء و تماس بدنی با نامحرم که امکان بررسی تفصیلی آنها در اینجا وجود ندارد.