آیا برای قران آموزی و تبلیغ دین باید شهریه دریافت شود؟

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا برای قران آموزی و تبلیغ دین باید شهریه دریافت شود؟

آیا برای قران آموزی و تبلیغ دین باید شهریه دریافت شود؟



« اتَّبِعُوا مَنْ لا يَسْئَلُكُمْ أَجْراً وَ هُمْ مُهْتَدُونَ » یس 21

« پيرو كسانى باشيد كه از شما مزدى طلب نمى‏كنند و خودشان هدايت شده‏اند. »



امروز به میمنت و مبارکی و فرخندگی برقراری جامعه ی اسلامی(از کودکستان تا دانشگاه و انشائ الله تا خانه ها) شاهد رشد روزافزون کانونهای وکلاسهای اموزشی قران از روخوانی تا تجوید و صوت و لحن هستیم بانیان و صاحبان این کلاسها و کانونها به اندازه و بمانند اموزش هر علم دیگری مثلا اموزش زبان انگلیسی از مردم پول میگیرند و در زمره ی شروط اولیه ثبت نام متقاضی شرط شهریه دانش اموز و قران اموزی است . برخی از این کلاسها تحت مدیریت روحانیت معزز میباشد. برخی از این بزرگواران خود برای اگاهی دادن بمردم وارشاد و هدایت اخلاقی انسانی و اسلامی مردم و دربرپایی نمازهای جماعت در مساجدعمومی شهرها و روستاها ونیز مساجد ادارات و مدارس دولتی [مزد میگرندبعتبیر بهتر؟ هدیه ] و نیز برپایی مراسم مذهبی تولد و وفات ائمه هدی اعم از دهه ی فاطمیه یا دهه ی محرم یا صفر یا ماه مبارک رمضان یا ماه ذیالحجه و... ، در منابرو مساجد به ارشاد و هدایت مردم میپردازند و درواقع ارشاد و هدایت مردم راهی برای گذران زندگی برخی از این بزرگواران نیز محسوب میشود و البته بنده بعنوان شخصی مذهبی که سالهای زیادی از کودکی و نوجوانیم را درمساجد بسر بردم دیده ام اکثر قریب به اتفاق این بزرگواران در هدایت وارشاد و راهنمایی مردم در تریبونهای ازاد مساجد و حسینه ها "مزد" دریافت میکنند. البته عموم این بزرگواران گویند که این مزد را بعنوان هدیه میگریند و شرط نمیکنند اما کم نیستند کسانی که در همان وهله نخست با خادم مسجد یا حسینه ویامراکز وابسته ی دولتی این موضوع را درمیان میگذارند وحتی برخی شماره حساب میدهند موضوع اخیر خصوصا در میان مداحان عزیز و پرافتخار؟ اهل بیت شایع است . گروهی دیگر نیز وقتی دربرابر ایات قران که نافی عمل انهاست گویند پیامبران علمشان الهی بود و ماعلممان اکتسابی است ! ما برای رسیدن به این علم زحمت کشیده ایم! این گفته ی این گروه اندک البته نتیجه میدهد که پیامبراسلام و پیامبران برای بشر در همه ی موارد زندگی انان حتی در رسم و سنت هدایتگری "اسوه ی حسنه " و الگو نیستند! البته اینکه این گروه اندک در توجیه کار خود میگویند ما زحمت کشیده ایم ؟ اگر منظورشان از واژه "زحمت " اینست که برای رسیدن به ان علم هزینه ای مالی کرده اند صحیح نیست چراکه بعکس اکثریت جامعه دانشجو و دانشپژوه کشور این بزرگواران از رحمت و بخشندگی سهم مبارک امام نتنها در مخارج معمول تحصیلی بلکه بعنوان حقوق ماهیانه نیز برخوردارند اما اگر منظور صرف طول زمان و جان است که باید گفت این خصلت را همه ی پیامبران دز زهد و تقوا و پرهیزگاری داشته اند. بهرروی موضوع اصلی ما دراینجا مزدگرفتن براموزش قران است که گویا پیش از این دربین فقهایی چون علامه مجلسی حرام بوده است. موضوعی که امروز با صرف هزینه های میلیاردی برای تاسیس مدارس قرانی به امری دولتی تبدیل شده است.


سیره ی پیامبران در هدایت و ارشاد و راهنمایی مردم - که بهرحال الگو اسوه ی حسنه برای همه ی مردمان بوده و هستند- در ایات قران کریم ترسیم شده است باهم بخوانیم :



*«بگو: من در برابر اين رسالت پاداشى از شما نمى‏خواهم. اين رسالت چيزى جز هشدارى براى جهانيان نيست.»انعام90*

*«به قوم خود گفت: اى قوم من! اگر اقامت من در ميان شما و يادآوريهاى من به آيات خدا بر شما گران آمده است، من بر خدا توكل كردم، شما نيز فكر خود و همت معبودهايتان را جمع كنيد و بدون پرده پوشى درباره‏ام قضاوت كنيد و مهلتى به من ندهيد. (71)اگر روى بگردانيد، من از شما طالب مزدى نيستم، اجر من تنها بر خداست و مأمور شده‏ام كه از تسليم شدگان باشم.» (72)يونس*

*« برادرشان هود را فرستاديم. گفت: اى قوم من! خدا را بپرستيد كه جز او معبودى نيست- شما فقط افترا پيشه هستيد. (50)اى قوم من! در برابر رسالتم از شما مزدى نمى‏خواهم، پاداش من فقط به عهده كسى است كه مرا آفريده است. چرا نمى‏انديشيد؟» (51)هود.*
*« گر حق از هوسهايشان پيروى كند آسمانها و زمين و ساكنان آن تباه شوند ولى ما براى آنها اندرز فرستاديم و آنها از پندشان رو گردانند، (71)يا مگر از آنها مطالبه مزدى كرده‏اى؟ در صورتى كه مزد پروردگارت بهتر و او بهترين روزى‏دهندگان است. (72)مومنون*

*« از خدا بترسيد و مرا اطاعت كنيد. (144)و من براى رسالتم از شما مزدى مطالبه نمى‏كنم، مزد من تنها با پروردگار جهانيان است. » (145)شعرا + ایات 109 ، 164، 180سوره شعرا*
*«بگو: من شما را فقط به يك چيز اندرز مى‏دهم و آن اين كه براى خدا دوگان دوگان يا يگان يگان بپاخيزيد، آن گاه بينديشيد تا بدانيد كه دوست شما ديوانه نيست. او بيم رسانى است كه شما را پيشاپيش از عذابى شديد هشدار مى‏دهد.» (46)بگو: «هر مزدى كه من از شما خواسته‏ام، براى خودتان، پاداش من فقط بر عهده خداست، اوست كه بر هر كارى ناظر است.» (47)سبا*



در سطور گذشته از*علامه مجلسی* فقیه و عالم بزرک شیعه یاد شد ایشان در*کتاب بحارالانوار* جلد 10 صفحه 60 بابی را بعنوان مزذ و تعلیم کتاب میگشاید که*روایاتی صریح بر عدم جواز مزد گرفتن برقران [وحتی شاید هدایتگری مردم] نقل میکنند.*



ایشان در اغاز به یک ایه قران اشاره میکنند :



«وَ لا تَشْتَرُوا بِآياتِي ثَمَناً قَلِيلًا »بقره 41 "ایات مرا به بهای اندک نفروشید"



سپس روایاتی در این زمینه نقل میکنند که مهمترین و صریحترین آن شاید روایت پنجم باشند با هم بخوانیم :

*5 وَ رُوِيَ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ مَسْعُودٍ جَاءَ إِلَى النَّبِيِّ ص فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَعْطَانِي فُلَانٌ الْأَعْرَابِيُّ نَاقَةً بِوَلَدِهَا فَقَالَ النَّبِيُّ ص لِمَ يَا ابْنَ مَسْعُودٍ فَقَالَ إِنِّي كُنْتُ عَلَّمْتُ لَهُ أَرْبَعَ سُوَرٍ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ فَقَالَ رُدَّ عَلَيْهِ يَا ابْنَ مَسْعُودٍ فَإِنَّ الْأُجْرَةَ عَلَى الْقُرْآنِ حَرَامٌ [بنقل از کتاب "فقه الرضا ص34]*


ترجمه : روزی عبدالله بن مسعود نزد پیغمبر امدو گفت ای رسول الله فلان اعرابی شتری بمن داد بفرمود : بابت چه چیزی؟ گفت در قبال اینکه من چهار سوره قران بفرزندش یاد داده ام . فرمود ای ابن مسعود شترش را بوی برگردان که مزد گرفتن بر قران حرام است!



روایات دیگر در بحارالانوار جلد 10 صفحه 60 را بصورت انلاین در ادرس روبروببنید : ++


این موضوع بقدر حائز اهمیت است و بقدری مورد سواستفاده های برخی؟ از روحانی نماها شده است که مورد طعن و طنز و لعن دوگروه واقع میشود یکی وهابیت که با شیعه بطور ریشه ای و عقیدتی مخالف است ، و دیگری روشنفکران دینی و غیردینی که بطور سیاسی وارمانی بااندیشه حاکم مخالفت میکنند ، برای مثال دکتر عبدالکریم سروش چنین گوید : «ملاک و مقوم روحانی اینک ارتزاق از راه دین است انهم نه بمعنای ان دین فروشی مذموم بلکه بمعنی تامین حاجات مشروع از طریق شغل هدایت گری» ونیز مرحوم دکتر شریعتی در زبان دعا و غیر مستقیم خطاب به این جماعت گوید :
«خدایا رحمتی کن که ایمان برایم نان و نام نیاورد، قوتم بخش تا نانم را و حتی نامم را در خطر ایمانم افکنم ، تا ازانهایی باشم که پول دنیا را میگیرند و برای دین کار میکنند ، نه ازانهایی که پول دین میگرند و برای دنیا کار میکنند»
پول دین مثل نمازجماعت پولی ، پول منابر ، پول خمس ، پول سخنرانی و روضه خوانی کفن و دفن مرده و.......

برگرفته از:http://gabrielmmj.blogfa.com/cat-49.aspx

با نام و یاد دوست



کارشناس بحث: استاد هادی

با سلام و عرض ادب

در ابتدا بهتر است قبل از اینکه پاسخ این متن داده شود به پاسخ استفتایی از مقام معظم رهبری (دامت برکاته) اشاره شود:

« گرفتن مُزد در برابر انجام واجبات از جمله واجب کفایی ؛ مانند غسل دادن میّت و یا یاد دادن آن مانند یاد دادن واجبات نماز، جایز نیست. ولى گرفتن اجرت براى مقدماتى که اصل آموزش احکام متوقف بر آنها نیست و شرعاً هم بر انسان واجب نیستند؛ مانند حضور در مکان خاص، اشکال ندارد. (اجوبة الاستفتاءات، ص 245، س 1111)

بنابر نظریه مشهور فقها، پول و مزد گرفتن در برابر یاد دادن مستحبات نماز و نیز یاد دادن علوم مستحبّی اشکال ندارد «فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، ج 1، ص 145»

در اصل هیچ روحانی و مبلغی به خاطر پول تبلیغ دین نمی کند ،هیچ روحانی نمی گوید به من فلان مقدار پول بدهید تا در این مسجد سخنرانی کنم ؛ هیچ مجتهد یا فقیهی نمی‌گوید به من فلان مبلغ بپردازید تا احکام الهی را از منابع آن استخراج و بیان کنم ؛ هیچ عالمی نمی‌گوید پول دهید تا جواب سؤالتان را بدهم، هیچ امام جماعتی نمی‌گوید پول بدهید تا نماز بخوانم ... .
کسی برای انجام امر واجب از کسی پول درخواست نمی کند . بله ممکن است برخی سودجویان پیدا شده و با لباس روحانیت که در واقع روحانی نمایی بیش نیستند بر سر پول بگو مگو داشته باشند اما حرکت این عده اندک، موجب نمی شود شما این را یک اصل قرار داده و بگویید عالم برای پول سخنرانی می کند و عالم برای پول امام جماعت می شود و ... .
سخنرانی، تدریس، مداحی، تألیف و ... هیچ کدام امور واجب نیستند، امام جماعت نیز پولی برای اقامه نماز دریافت نمی‌کند و اگر مزدی به او داده می‌شود، جهت وقت و هزینه‌ای است که برای رفت و آمد صرف می‌نماید. علاوه بر این دریافت هدیه اشکالی ندارد.

پول گرفتن برای آموزش قرآن (به فتوای اغلب مراجع) مکروه و برای آموزش حمد و سوره‌ای که در نمازهای واجب یومیه قرائت می‌شود حرام است، اما اشکالی ندارد که آموزش و پرورش، مؤسسه یا مرکزی، به عده‌ای کارمزد دهد تا به دیگران تجوید و صرف و نحو یاد دهند تا آنها بتوانند قرآن را درست و صحیح قرائت و تلاوت نمایند.

چیزی که مسلم است و آیات شریفه قرآن نیز بدان تصریح دارند مذمت درخواست مزد تبلیغ است ، آیاتی که در متن نیز آورده شده تصریح دارند که مبلغ دین درخواست دست مزد نمی کند چون برای تبلیغ دین اخلاص لازم است و درخواست مزد منافی با اخلاص می باشد ، اما اگر مبلّغ ، مزدى درخواست نكند و مردم براى تأمين زندگى وى ، به او چيزى اهدا كنند ، پذيرفتن آن ، منعى ندارد . در اين باره ، از امام صادق عليه السلام روايت شده است:

المُعَلِّمُ لا يُعَلِّمُ بِالأَجرِ ، وَ يَقبَلُ الهَدِيَّةَ إذا اُهدِىَ إلَيهِ (الكافي ، ج ۷ ، ص ۱۲۵ ، ح ۳ ، وكذا في كثير من روايات الكافي ) معلّم ، براى مزد ، تعليم نمى دهد ؛ امّا اگر هديه اى به او داده شود ، آن را قبول مى كند .

همچنين حمزة بن حُمران ، از امام صادق عليه السلام روايت مى كند كه فرمود:
مَنِ استَأكَلَ بِعِلمِهِ افتَقَرَ . (تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۳۶۵ ح ۱۰۴۷ .) هر كس از راه علمش نان بخورد ، مستمند خواهد.

حمزه مى گويد : به ايشان گفتم : فدايت شوم ! ميان شيعيان و دوستداران شما گروهى هستند كه دانش هاى شما را فرا مى گيرند و آن را ميان شيعيانتان منتشر مى سازند و در مقابل آن ، از اِنعام و هديه آنان ، بى بهره نمى مانند . فرمود : «اينان ، كسانى نيستند كه با علم خود ، نان مى خورند»
نكته در خور توجّه ، اين است كه گرفتن پاداش تبليغ ، بدون درخواست آن ، هرچند منعى ندارد و با برخى از مراتب اخلاص نيز سازگار است ؛ امّا ترك آن ، اولى محسوب مى شود ، چنان كه انبياى الهى و رهروان كامل آنها ، از پذيرفتن پاداش هاى كارى كه عمل اُخروى محسوب مى شود و براى خدا انجام مى دادند ، حتّى در سخت ترين شرايط اقتصادى ، حاضر نبودند پاداشى دريافت كنند(به نقل از دانشنامه قرآن و حدیث جلد 15 ص 333الی 335)
اما همچنانکه که عرض شد قبول هبه منع شرعی ندارد و مبلغ می تواند هدیه را قبول کند ، همچنانکه پولی که برای امام جماعت داده می شود به خاطر اقامه نماز نیست بلکه به خاطر صرف وقت برای رفت و آمد و هزینه هایی است که احیانا در این راه صرف می کند و ...

پرسش:
آیا برای قران آموزی و تبلیغ دین باید شهریه دریافت شود؟

پاسخ:

با سلام و عرض ادب

در ابتدا بهتر است قبل از اینکه پاسخ این متن داده شود به پاسخ استفتایی از مقام معظم رهبری (دامت برکاته) اشاره شود:

« گرفتن مُزد در برابر انجام واجبات از جمله واجب کفایی ؛ مانند غسل دادن میّت و یا یاد دادن آن مانند یاد دادن واجبات نماز، جایز نیست. ولى گرفتن اجرت براى مقدماتى که اصل آموزش احکام متوقف بر آنها نیست و شرعاً هم بر انسان واجب نیستند؛ مانند حضور در مکان خاص، اشکال ندارد.(1)

بنابر نظریه مشهور فقها، پول و مزد گرفتن در برابر یاد دادن مستحبات نماز و نیز یاد دادن علوم مستحبّی اشکال ندارد (2)

در اصل هیچ روحانی و مبلغی به خاطر پول تبلیغ دین نمی کند ،هیچ روحانی نمی گوید به من فلان مقدار پول بدهید تا در این مسجد سخنرانی کنم ؛ هیچ مجتهد یا فقیهی نمی‌گوید به من فلان مبلغ بپردازید تا احکام الهی را از منابع آن استخراج و بیان کنم ؛ هیچ عالمی نمی‌گوید پول دهید تا جواب سؤالتان را بدهم، هیچ امام جماعتی نمی‌گوید پول بدهید تا نماز بخوانم ... .
کسی برای انجام امر واجب از کسی پول درخواست نمی کند . بله ممکن است برخی سودجویان پیدا شده و با لباس روحانیت که در واقع روحانی نمایی بیش نیستند بر سر پول بگو مگو داشته باشند اما حرکت این عده اندک، موجب نمی شود شما این را یک اصل قرار داده و بگویید عالم برای پول سخنرانی می کند و عالم برای پول امام جماعت می شود و ... .

سخنرانی، تدریس، مداحی، تألیف و ... هیچ کدام امور واجب نیستند، امام جماعت نیز پولی برای اقامه نماز دریافت نمی‌کند و اگر مزدی به او داده می‌شود، جهت وقت و هزینه‌ای است که برای رفت و آمد صرف می‌نماید. علاوه بر این دریافت هدیه اشکالی ندارد.

پول گرفتن برای آموزش قرآن (به فتوای اغلب مراجع) مکروه و برای آموزش حمد و سوره‌ای که در نمازهای واجب یومیه قرائت می‌شود حرام است، اما اشکالی ندارد که آموزش و پرورش، مؤسسه یا مرکزی، به عده‌ای کارمزد دهد تا به دیگران تجوید و صرف و نحو یاد دهند تا آنها بتوانند قرآن را درست و صحیح قرائت و تلاوت نمایند.

چیزی که مسلم است و آیات شریفه قرآن نیز بدان تصریح دارند مذمت درخواست مزد تبلیغ است ، آیاتی که در متن نیز آورده شده تصریح دارند که مبلغ دین درخواست دست مزد نمی کند چون برای تبلیغ دین اخلاص لازم است و درخواست مزد منافی با اخلاص می باشد ، اما اگر مبلّغ ، مزدى درخواست نكند و مردم براى تأمين زندگى وى ، به او چيزى اهدا كنند ، پذيرفتن آن ، منعى ندارد . در اين باره ، از امام صادق عليه السلام روايت شده است:

المُعَلِّمُ لا يُعَلِّمُ بِالأَجرِ ، وَ يَقبَلُ الهَدِيَّةَ إذا اُهدِىَ إلَيهِ (3) معلّم ، براى مزد ، تعليم نمى دهد ؛ امّا اگر هديه اى به او داده شود ، آن را قبول مى كند .

همچنين حمزة بن حُمران ، از امام صادق عليه السلام روايت مى كند كه فرمود:
مَنِ استَأكَلَ بِعِلمِهِ افتَقَرَ . (4)هر كس از راه علمش نان بخورد ، مستمند خواهد.

حمزه مى گويد : به ايشان گفتم : فدايت شوم ! ميان شيعيان و دوستداران شما گروهى هستند كه دانش هاى شما را فرا مى گيرند و آن را ميان شيعيانتان منتشر مى سازند و در مقابل آن ، از اِنعام و هديه آنان ، بى بهره نمى مانند . فرمود : «اينان ، كسانى نيستند كه با علم خود ، نان مى خورند»
نكته در خور توجّه ، اين است كه گرفتن پاداش تبليغ ، بدون درخواست آن ، هرچند منعى ندارد و با برخى از مراتب اخلاص نيز سازگار است ؛ امّا ترك آن ، اولى محسوب مى شود ، چنان كه انبياى الهى و رهروان كامل آنها ، از پذيرفتن پاداش هاى كارى كه عمل اُخروى محسوب مى شود و براى خدا انجام مى دادند ، حتّى در سخت ترين شرايط اقتصادى ، حاضر نبودند پاداشى دريافت كنند(5)
اما همچنانکه که عرض شد قبول هبه منع شرعی ندارد و مبلغ می تواند هدیه را قبول کند ، همچنانکه پولی که برای امام جماعت داده می شود به خاطر اقامه نماز نیست بلکه به خاطر صرف وقت برای رفت و آمد و هزینه هایی است که احیانا در این راه صرف می کند و ...

منابع:
1. (اجوبة الاستفتاءات، ص 245، س 1111)
2.«فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، ج 1، ص 145»
3.(الكافي ، ج ۷ ، ص ۱۲۵ ، ح ۳ ، وكذا في كثير من روايات الكافي )
4.(تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۳۶۵ ح ۱۰۴۷ .)
5.(به نقل از دانشنامه قرآن و حدیث جلد 15 ص 333الی 335)

موضوع قفل شده است