جمع بندی منبع پیدایش استخاره

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
منبع پیدایش استخاره

سلام

منبع پیدایش استخاره چیست؟
آیا استخاره کردن ریشه در آیات و روایات ما دارد؟

با تشکر:Gol:

برچسب: 

با نام الله





کارشناس بحث: استاد میقات

بی نام و نشان;400552 نوشت:
سلام

منبع پیدایش استخاره چیست؟
آیا استخاره کردن ریشه در آیات و روایات ما دارد؟

با تشکر:Gol:

با سلام و درود

در خصوص استخاره و بطور صریح، آیه ای در قرآن نداریم، ولی استخاره را می توان یک نوع قرعه دانست و در قرآن، اصل مشروعیت قرعه، در جریان حضرت یونس علیه السلام بیان شده است:

«فَساهَمَ فَكانَ مِنَ الْمُدْحَضينَ»؛ و با آنها قرعه افكند، (و قرعه به نام او افتاد و) مغلوب شد! (1)

اما روایات؛ اصل استخاره، طلب خیر از خداوند است که در این زمینه روایات زیادی داریم که به اهمیت طلب خیر از خداوند، اشاره دارد.

در خصوص استخاره مصطلح، که یکی از نمونه های طلب خیر است (یعنی طلب خیر در زمان حیرت و شک)، نیز روایات متعددی داریم.

شیخ حر عاملی در کتاب "وسائل الشیعه" در ابواب متعدد و مختلفی در مورد استخاره، نماز استخاره و ...، روایات زیادی را ذکر کرده است. (2)

ایشان در روایاتی می آورد که امام علیه السلام می فرمایند پس از دعا و طلب خیر از خداوند، یک مشت ریگ یا مانند آن را بردار و شمارش کن، اگر زوج بود انجام ده و اگر فرد بود، ترک کن؛ و یا بر عکس. (3)

در این روایت راوی می گوید به امام صادق علیه السلام عرض كردم: وقتی می خواهم قدمی بردارم و استخاره نمایم چگونه عمل كنم؟ حضرت فرمودند: "قرآن را به دست بگیر و باز كن و بر طبق اول آیه ای كه در صفحه می بینی عمل كن، ان شاء الله". (4)

از اینرو می توان گفت در روایات اسلامی، به طور خاص، چند طریق برای استخاره آمده و در هر طریق هم روش های متنوعی ذكر شده:

استخاره به نماز (5)؛ استخاره به قطعات كاغذ (6)؛ استخاره به تسبیح (7)؛ استخاره به قرآن (8)

_______________

  1. صافات، 141.
  2. وسائل الشیعه، چاپ اسلامیه، ج 5، ص 63، ابواب نماز استخاره.
  3. همان، ج 5، ص 82.
  4. وسائل الشیعه، ج 4، باب 38 از ابواب قرائة القرآن، ح 1.
  5. مصباح المتهجد، ص 535.
  6. كافی، ج 3، ص 473، ح 8.
  7. وسائل الشیعه، ج 5، باب 8، از ابواب صلوة الاستخاره.
  8. وسائل الشیعه، ج 4، باب 38 از ابواب قرائة القرآن.

اسلام دین تفکر و تعقل است و ارزش آن را بالاتر از عبادت دانسته، پیروانش را به تفکر و تعقل در همه امور تشویق کرده است تا در همه کارها با اندیشه و فکر تصمیم گیری کنند. در مواردی که با فکر کردن به جایی نرسیدند و نتوانستند تصمیم گیری کنند در اینجا دستور اسلام مشاوره با افراد کاردان و امین است. اما گاهی با مشورت کردن نیز تردید ها بر طرف نمی شود و نمی توان تصمیم گیری کرد در این مرحله است که، روایات ما برای از بین بردن تردید، استخاره را پیشنهاد می کنند .

با توجه به رعایت این مراتب مورد استخاره از نظر اسلام بسیار نادر خواهد شد و منحصر در مواردی می شود که شخص با تعقل و مشورت نتواند تصمیم گیری کند. با این توضیح عدم منافات استخاره با تعقل و تدبر و عمل به قرآن مشخص شد. از آنجایی که امامان معصوم ما از نظر عقل و آگاهی انسان کامل هستند هیچ گاه دچار حیرت و دو دلی نمی شوند تا نیاز به استخاره (متعارف در بین ما) داشته باشند. اما در مواردی که از آنها برای رفع تردید و دو دلی در کارها سؤال شده است آنان استخاره را پیشنهاد کرده اند که دلیل بر مشروعیت استخاره نیز است.

پرسش:
منبع پیدایش استخاره چیست؟ آیا استخاره کردن ریشه در آیات و روایات ما دارد؟

پاسخ:
در خصوص استخاره بطور صریح، آیه ای در قرآن نداریم، ولی استخاره را می توان یک نوع قرعه دانست و در قرآن، اصل مشروعیت قرعه، در جریان حضرت یونس علیه السلام بیان شده است:

«فَساهَمَ فَكانَ مِنَ الْمُدْحَضينَ»؛ و با آنها قرعه افكند، (و قرعه به نام او افتاد و) مغلوب شد!(1)

اما در روایات؛ اصل استخاره، طلب خیر از خداوند است که در این زمینه روایات زیادی داریم که به اهمیت طلب خیر از خداوند، اشاره دارد.

در خصوص استخاره مصطلح، که یکی از نمونه های طلب خیر است (یعنی طلب خیر در زمان حیرت و شک)، نیز روایات متعددی داریم.

شیخ حر عاملی در کتاب "وسائل الشیعه" در ابواب متعدد و مختلفی در مورد استخاره، نماز استخاره و ...، روایات زیادی را ذکر کرده است.(2)

ایشان در روایاتی می آورد که امام (علیه السلام) می فرمایند پس از دعا و طلب خیر از خداوند، یک مشت ریگ یا مانند آن را بردار و شمارش کن، اگر زوج بود انجام ده و اگر فرد بود، ترک کن؛ و یا بر عکس.(3)

در این روایت راوی می گوید به امام صادق (علیه السلام ) عرض كردم: وقتی می خواهم قدمی بردارم و استخاره نمایم چگونه عمل كنم؟ حضرت فرمودند: "قرآن را به دست بگیر و باز كن و بر طبق اول آیه ای كه در صفحه می بینی عمل كن، ان شاء الله".(4)

از این رو می توان گفت در روایات اسلامی، به طور خاص، چند طریق برای استخاره آمده و در هر طریق هم روش های متنوعی ذكر شده:

استخاره به نماز(5)؛ استخاره به قطعات كاغذ(6)؛ استخاره به تسبیح(7)؛ استخاره به قرآن.(8)

پی نوشت ها:
1. صافات، 141.
2. وسائل الشیعه، چاپ اسلامیه، ج 5، ص 63، ابواب نماز استخاره.
3. همان، ج 5، ص 82.
4. وسائل الشیعه، ج 4، باب 38 از ابواب قرائة القرآن، ح 1.
5. مصباح المتهجد، ص 535.
6. كافی، ج 3، ص 473، ح 8.
7. وسائل الشیعه، ج 5، باب 8، از ابواب صلوة الاستخاره.
8. وسائل الشیعه، ج 4، باب 38 از ابواب قرائة القرآن.

موضوع قفل شده است