جمع بندی علت کم صبری حضرت موسی

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
علت کم صبری حضرت موسی

آيا عدم صبر حضرت موسي بخاطر بي اطلاعي او از حقائق حوادث پيش آمده بود و يا فراموشي او نسبت به قولي كه به حضرت خضر داده بود؟
الكهف : 67 و 73 وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‏ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً ... قالَ لا تُؤاخِذْني‏ بِما نَسيتُ وَ لا تُرْهِقْني‏ مِنْ أَمْري عُسْراً

با نام الله





کارشناس بحث: استاد میقات

[="Tahoma"]

جویا;377882 نوشت:
آيا عدم صبر حضرت موسي بخاطر بي اطلاعي او از حقائق حوادث پيش آمده بود و يا فراموشي او نسبت به قولي كه به حضرت خضر داده بود؟
الكهف : 67 و 73 وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‏ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً ... قالَ لا تُؤاخِذْني‏ بِما نَسيتُ وَ لا تُرْهِقْني‏ مِنْ أَمْري عُسْراً

با سلام و درود

در این زمنیه، دو مطلب خدمتتان عرض می شود:

مطلب اول: عالم به تکوین و عالم به تشریع

خضر علیه السلام آگاه به عالم تکوین بود: «آتَيْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْما»؛ رحمت (و موهبت عظيمى) از سوى خود به او داده، و علم فراوانى از نزد خود به او آموخته بوديم‏. (کهف، 65)

موسی علیه السلام مأمور و پیامبر برای عالم تشریع بود: «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهيمَ وَ مُوسى‏ وَ عيسى‏»؛ آيينى را براى شما تشريع كرد كه به نوح توصيه كرده بود و آنچه را بر تو وحى فرستاديم و به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش كرديم‏. (شوری، 13)

لذا حیطه دانش خضر با حیطه دانش موسی متفاوت بود و خضر از عالم تکوین آگاهی هایی داشت که موسی از آنها آگاهی نداشت: «وَ كَيْفَ تَصْبرِ عَلىَ‏ مَا لَمْ تحطْ بِهِ خُبرا»؛ و چگونه مى‏توانى در برابر چيزى كه از رموزش آگاه نيستى شكيبا باشى؟! (کهف، 68)

مطلب دوم: مراد از نسیان و فراموشی

"نسیان" از "نسی"، هم به معناى فراموش كردن می آید و هم به معناى اهمال و بى‏اعتنائى؛ لذا مشترك است ميان دو معنا، يكى ترك از روى غفلت، و ديگرى ترك از روى قصد و عمد. (المفردات في غريب القرآن، ص 803، واژه نسی؛ قاموس قرآن، ج 7، ص 62؛ التحقیق فی کلمات القرآن، ج 12، ص 115)

شاهد این که یکی از معانی نسیان، فراموشی از روی اختیار و عمد است، آیاتی است که در مورد خداوند متعال به کار رفته است، از جمله:

«الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَهُمْ لَهْواً وَ لَعِباً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ نَنْساهُمْ كَما نَسُوا لِقاءَ يَوْمِهِمْ هذا»؛ همانها كه دين و آيين خود را سرگرمى و بازيچه گرفتند و زندگى دنيا آنان را مغرور ساخت امروز ما آنها را فراموش مى‏كنيم، همان گونه كه لقاى چنين روزى را فراموش كردند (اعراف، 51)

«نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ»؛ خدا را فراموش كردند، و خدا (نيز) آنها را فراموش كرد. (توبه، 67)

«قالَ كَذلِكَ أَتَتْكَ آياتُنا فَنَسيتَها وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى»؛ مى‏فرمايد: «آن گونه كه آيات من براى تو آمد، و تو آنها را فراموش كردى امروز نيز تو فراموش خواهى شد!» (طه، 126)

بنابر این:

می تواند صبر نکردن حضرت موسی علیه السلام به خاطر آگاه نبودن از عالم تکوین باشد ولی چون او مأمور به عالم تشریع است، با این که قول داده اعتراضی نکند، ولی نمی تواند از مأموریت الهی خویش دست بکشد، لذا از روی قصد و عمد، مجددا به عملکرد خضر، اعتراض می کند.

حضرت موسی (ع) در برابر «منکر ظاهری» صبر و سکوت نکرد، زیرا از حکمت انجام آن اعمال منکر آگاه نبود. اعتراضش به حق بود زیرا علمش در آن مورد ناقص بود. من شما هم اگر بودیم، حتما اعتراض می کردیم. کشتن یک پسربچه، سوراخ کردن یک کشتی و ترمیم دیوار یک خرابه کاری نیست که یک انسان عاقل انجام دهد. عقل بشر اگر به همراه علم و حکمت الهی نباشد دراین مورد ناقص است و نمی تواند حق از باطل را تشخیص دهد. عقل به ظاهر حکم می کند و بسیاری از احکام عقل باطل است.

[="Tahoma"]کم صبری حضرت موسی؟!

پرسش:
آيا عدم صبر حضرت موسي بخاطر بي اطلاعي او از حقائق حوادث پيش آمده بود و يا فراموشي او نسبت به قولي كه به حضرت خضر داده بود؟
«وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‏ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً ... قالَ لا تُؤاخِذْني‏ بِما نَسيتُ وَ لا تُرْهِقْني‏ مِنْ أَمْري عُسْراً» (الكهف : 67 و 73)

پاسخ:
با سلام و درود
در این زمنیه، دو مطلب خدمتتان عرض می شود:
مطلب اول: عالم به تکوین و عالم به تشریع
خضر علیه السلام آگاه به عالم تکوین بود: «آتَيْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْما»؛ رحمت (و موهبت عظيمى) از سوى خود به او داده، و علم فراوانى از نزد خود به او آموخته بوديم‏.(1)
موسی علیه السلام مأمور و پیامبر برای عالم تشریع بود: «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهيمَ وَ مُوسى‏ وَ عيسى‏»؛ آيينى را براى شما تشريع كرد كه به نوح توصيه كرده بود و آنچه را بر تو وحى فرستاديم و به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش كرديم‏.(2)
لذا حیطه دانش خضر با حیطه دانش موسی متفاوت بود و خضر از عالم تکوین آگاهی هایی داشت که موسی از آنها آگاهی نداشت: «وَ كَيْفَ تَصْبرِ عَلىَ‏ مَا لَمْ تحطْ بِهِ خُبرا»؛ و چگونه مى‏توانى در برابر چيزى كه از رموزش آگاه نيستى شكيبا باشى؟!(3)
مطلب دوم: مراد از نسیان و فراموشی
"نسیان" از "نسی"، هم به معناى فراموش كردن می آید و هم به معناى اهمال و بى‏اعتنائى؛ لذا مشترك است ميان دو معنا، يكى ترك از روى غفلت، و ديگرى ترك از روى قصد و عمد.(4)
شاهد این که یکی از معانی نسیان، فراموشی از روی اختیار و عمد است، آیاتی است که در مورد خداوند متعال به کار رفته است، از جمله:
«الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَهُمْ لَهْواً وَ لَعِباً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ نَنْساهُمْ كَما نَسُوا لِقاءَ يَوْمِهِمْ هذا»؛ همانها كه دين و آيين خود را سرگرمى و بازيچه گرفتند و زندگى دنيا آنان را مغرور ساخت امروز ما آنها را فراموش مى‏كنيم، همان گونه كه لقاى چنين روزى را فراموش كردند.(5)
«نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ»؛ خدا را فراموش كردند، و خدا (نيز) آنها را فراموش كرد.(6)
«قالَ كَذلِكَ أَتَتْكَ آياتُنا فَنَسيتَها وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى»؛ مى‏فرمايد: «آن گونه كه آيات من براى تو آمد، و تو آنها را فراموش كردى امروز نيز تو فراموش خواهى شد!»(7)
بنابر این:
می تواند صبر نکردن حضرت موسی علیه السلام به خاطر آگاه نبودن از عالم تکوین باشد ولی چون او مأمور به عالم تشریع است، با این که قول داده اعتراضی نکند، ولی نمی تواند از مأموریت الهی خویش دست بکشد، لذا از روی قصد و عمد، مجددا به عملکرد خضر، اعتراض می کند.

________________

  1. کهف، 65.
  2. شوری، 13.
  3. کهف، 68.
  4. المفردات في غريب القرآن، ص 803، واژه نسی؛ قاموس قرآن، ج 7، ص 62؛ التحقیق فی کلمات القرآن، ج 12، ص 115.
  5. اعراف، 51.
  6. توبه، 67.
  7. طه، 126.
موضوع قفل شده است