قبر حضرت محسن بن علی (علیه السلام ) کجاست؟
تبهای اولیه
پرسش:
قبر محسن بن علی(ع) کجاست؟
پاسخ:
با عرض سلام و ادب
هیچیک از منابع معتبر و دست اول تاریخی و مقاتل به محل دفن حضرت محسن ـ علیهالسلام ـ اشاره نکردهاند.اما در برخی منابع مطالبی آمده است:
روایتی از جامع النورین
اما اینکه حضرت محسن در پای درب نیمسوخته خانه امیرالمؤمنین ـ علیهالسلام ـ دفن شده، در کتاب جامع النورین چنین نقل شده است: بعد از آنکه عمر با لگد بر پهلوی آن بانوی بزرگوار زد، حضرت فاطمه ـ سلاماللهعلیها ـ روی زمین افتاد، هرطور بود از جا برخاست، حرکت کرد و به خانه آمد و روی زمین افتاد و صدا زد: عمر مرا کشت. امیرالمؤمنین، آن امام مظلوم جلو آمد تا حال او را در آن وضع دید، صدا زد: فضه، فاطمه ـ سلاماللهعلیها ـ را دریاب که درد او را فراگرفته است؛ فضه به یاری فاطمه ـ سلاماللهعلیها ـ رفت؛ چند لحظه گذشت، بهسوی امیرالمؤمنین ـ علیهالسلام ـ آمد، چیزی روی دست گرفته بود، حضرت پرسید: فضه این چیست؟
پاسخ داد: مولای من، بدن بیجان محسن است. حضرت فرمود؛ من که نمیتوانم از خانه بیرون روم و کسی را هم که ندارم او را به بقیع ببرد و به خاک سپارد، خودت او را در آستانه خانه دفن کن.(1)
همچنین آمده است که:
امیر المومنین (صلوات الله علیه) بعد از شهادت محسن(صلوات الله علیه) به فضه فرمود:
او را در انتهای خانه دفن کن، او به جدش (صلی الله علیه و آله) پیوست.(2)
احتمالات درباره دفن محسن در پای درب نیمسوخته
گرچه منابع تاریخی به اين نکته اشاره نکردهاند، ولی شايد با دو احتمال بتوان گفت که حضرت محسن در آستانه و پای درب نيمسوخته دفن شده باشد.
احتمال اول:
با توجه به محیط خفقان و جَو سیاسی حاکم بر آن عصر که حضرت علی ـ علیهالسلام ـ را در تنگنا قرار داده بودند تا برای تثبیت خلافت ابوبکر حتی با زور و آتش زدن خانه فاطمه زهرا ـ سلاماللهعليها ـ از آن حضرت بیعت بگيرند؛ میتوان گفت که شرايط آن عصر اين اجازه را به حضرت علی ـ علیهالسلام ـ نداد که حضرت محسن را در قبرستان بقيع دفن کنند.
احتمال دوم:
اينکه اگر حضرت محسن را در قبرستان بقيع ـ قبرستان عمومی مدینه ـ دفن میکردند، حتماً مقتل و تاريخنويسان به آن اشاره میکردند، پس عدم اشاره تواریخ به قبر آن حضرت شايد دليل بر اين است که حضرت محسن مخفیانه و در خانه دفن شده است.
پی نوشت:
(1). ملااسماعیل سبزواری، جامع النورین، تهران، علمیه اسلامیه، بیتا، ص ۲۰۶.
(2). الهدایه الکبری ص 417.