جمع بندی حسرت و غبطه خوردن

تب‌های اولیه

12 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
حسرت و غبطه خوردن

سلام

سوالم این است که چطور از حسرت و غبطه خوردن جلوگیری کنیم، در صورتی که این حسرت بخاطر نداشتن چیزی یا کسی باشد.

با نام الله

کارشناس استاد سمیع


nejatam;344947 نوشت:
سلام

سوالم این است که چطور از حسرت و غبطه خوردن جلوگیری کنیم، در صورتی که این حسرت بخاطر نداشتن چیزی یا کسی باشد.

باسمه تعالی
باسلام:
با تشکر از سوالی که مطرح فرمودید،باید خدمت شما کاربر محترم عرض کنم که:

ما باید بین غبطه و حسادت فرق قائل شویم،غبطه خوردن مذموم نیست،تا ما بخواهیم جلوی آن را بگیریم.بلکه غبطه خورن چه بسا باعث تلاش و کوشش انسان می شود تا به آن مطلوبی که ندارد برسد.

در شریعت هم بین غبطه و حسادت،فرق گذاشته شده است:
(امام صادق علیه السلام در بیانی می فرمایند:انّ المؤ من يغبط ولا يحسد والمنافق يحسد ولا يغبط
مومن غبطه می خورد ولی حسادت نمی ورزد ولی منافق حسادت می ورزد و غبطه نمی خورد1)

حضرت امام(ره) در کتاب چهل حدیث خود در فرق میان حسادت و غبطه می فرمایند:
(حسد، حالتی است نفسانی که صاحب آن آرزو می کند سلب کمال و نعمت متوهمی را از غیر؛ چه آن نعمت را خود دارا باشد یا نه و چه بخواهد به خودش برسد یا نه. و آن غیر از «غبطه» است؛ چه که صاحب آن (غبطه) می خواهد از برای خود نعمتی را که در غیر توهم کرده است، بدون آنکه میل زوال آن را از او داشته باشد.2)

پس هنگامی که حق تعالی به انسانی نعمتی عنایت می فرماید ،حال چه نعمت مادی باشد و چه نعمت معنوی ، دو حالت ممکن است برای انسان پیش بیاید:

1 – انسان آن نعمت داده شده به دیگری را دوست نمی دارد و خواهان نابودی آن است ، به این حالت حسد یا رشک گفته می شود ، که این مذموم است.

2- انسان مؤمن از وجود و دوام آن نعمت برای دیگری نفرت ندارد ، امّا مثل آن نعمت را از خداوند برای خود می خواهد ، به این حالت غبطه و یا اشتیاق گفته می شود ، که این ممدوح است.

حال با توجه به فرق بین حسادت با غبطه،اگر منظورتان از سوالی که مطرح فرمودید،حسادت باشد،در شریعت و کتابهای اخلاقی راههای متعددی برای درمان این رذیله اخلاقی بیان شده است که اگر مایل باشید،می توان آنها را مطرح نمود.
موفق باشید.

پی نوشت:
1-کافی/ج2/ص140
2-چهل حدیث/105

غبطه چیست؟

بنابر تعريفي كه دربارة غبطه گفته شده است، عبارتست از خواستن و آرزوي شديد مثل امتيازي كه در ديگران ميبيند، بدون اينكه زوال و نابودي آن را از ديگران آرزو كند و بخواهد.
او زوال علم و معرفت از ديگران را نميخواهد بلكه ميخواهد مثل همان علم و معرفت نصيب او هم بشود و چنانكه در روايت فضيلبن عياض از امام صادق عليهالسّلام آمده است، غبطه خوردن براي شخص مؤمن مانعي ندارد، بلكه از آن جهت كه غبطه آرزوي وصول به خير و كمال امتيازي است كه ديگران نيز از آن برخور دارند بدون اينكه سلب و زوال آنرا از ديگران آرزو كند، محبوبيّت هم دارد، زيرا غبطه ميتواند عامل حركت در مسير پيشرفت بسوي خير و كمال و امتيازات صحيح بوده باشد.
گاهي ممكن است حسادت و غبطه با همديگر مخلوط شوند، يعني حسادت غبطه تلقّي شود و يا بالعكس: غبطه حسادت تلقّي گردد. بهمين جهت است كه كسي كه در مسير «حيات معقول» گام بر ميدارد، حتماً بايستي از اين اختلاط و اشتباه جلوگيري نمايد.
منبع:http://www.erfan.ir/24488/virtualmenu/

مفهوم حسرت
حسرت به معناي دريغ و افسوس در حقيقت به مفهوم تاسف و غصه خوردن بر چيزي است كه از دست رفته است. انسان در اين هنگام به جهت از دست دادن چيزي و عدم كاربرد به موقع ويا درست چيزي كه از دست رفته پشيمان مي شود.
اين واژه در قرآن و فرهنگ قرآني با همين مفهوم پيش گفته به كار رفته است كه از جمله مي توان به آيه 56 سوره زمر اشاره كرد كه كافران در روز قيامت از كوتاهي خود در دنيا و به مسخره گرفتن آيات خدا و نرسيدن به مقام پرهيزگاران و نيكوكاران مي گويند: ان تقول نفس يا حسرتي علي ما فرطت في جنب الله و ان كنت لمن الساخرين.
در آيه 50 سوره حاقه نيز از زبان كافران در قيامت به سبب تكذيب قرآن و پيامبران اسلام از سوي آنان اين مطلب چنين گزارش مي شود كه آنان در آخرت جزو كساني هستند كه در حسرت گذشته خويش هستند: و نه لحسره علي الكافرين. صاحب مجمع البيان با بيان اين كه قرآن چگونه مايه حسرت كافران خواهد بود توضيح مي دهد كه آنان به جهت اين كه در دنيا به قرآن عمل نكرده اند، در آخرت، قرآن، مايه حسرت آنان مي شود. (مجمع البيان ج 9 و 10 ص 526)

افزون بر واژه حسرت كه در آيات قرآني براي بيان اين مفهوم به كار رفته واژگاني چون يا ويلتي و جملاتي همانند لو اطلاعونا و ماقتلوا نيز در فرهنگ قرآني براي بيان اين معنا به كار رفته است (مفردات راغب ص 235 و نيز معجم مقاييس اللغه ج 2 ص 62 و نيز فرهنگ قرآن ج 10 ص 568)
منبع:http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,3713?PHPSESSID=9f3d4be372096a344bf7c1c3b3521222

عوامل حسرت و افسوس
از آن جايي كه حسرت به معناي از دست دادن فرصت هاي طلايي است كه بايست آن را خسران و آشكار ناميد و شخص در موقعيت و وضعيتي قرار مي گيرد كه سرمايه خويش را از دست داده و ديگر نمي تواند به وضعيت پيشين باز گردد. مي توان درباره عوامل آن به اين نكته اشاره كرد كه شخص زماني به حسرت و پيامدهاي آن چون اندوه دچار مي شود كه چشمان بصيرت وي زماني باز شود كه ديگر سودي براي وي نداشته باشد. توضيح مطلب اينكه عواملي را كه موجب حسرت مي شود مي توان در دو دسته عوامل غفلت زا و عوامل بصيرت زا دسته بندي كرد. عوامل غفلت زا آن دسته عواملي هستند كه زمينه براي بهره بري از فرصت ها و امكانات را از شخص سلب مي كند و او را در موقعيتي قرارمي دهد كه خواسته و ناخواسته از فرصت هاو امكانات در راستاي تحقق تكامل وجودي خويش بهره نمي برد. از جمله عوامل غفلت زا مي توان به استكبار و غرور بي جاي دنيوي اشاره كرد.
اما عوامل بصيرت زا آن دسته عواملي هستند كه شخص را به موقعيت و وضعيت خود آگاه مي سازد و به او مي نماياند كه چگونه خود را در موقعيت زيانبار كنوني قرارداده و نتوانسته در زمان و موقعيت پيشين از فرصت ها و امكانات در راستاي دست يابي به مطلوب و محبوب بهره برد. به عنوان نمونه هنگامي كه مرگ به سراغ انسانها مي آيد و «بصرك اليوم الحديد» رخ مي نمايد، آنان خود را در موقعيتي زيانبار مي يابند و خواهان بازگشت به دنيا و انجام اعمال و كارهاي نيكو و صالح مي گردند ولي اين سخني است كه پذيرفته نمي شود و آنان در عالم برزخ با حسرت و افسوس برگذشته اي كه باز نمي گردد زندگي مي كنند تا رستاخير رخ دهد. (مؤمنون آيه99 و 100)
با توجه به اين عامل و نيز عوامل بصيرت زاي ديگر است كه خداوند در آيات قرآني از زمان مرگ و نيز روز رستاخيز كه اعمال و كارنامه وجودي هر شخص نمايان مي شود (آل عمران آيه30) به نام روز حسرت ياد مي كند. (مريم آيه39)
منبع:http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,3713?PHPSESSID=9f3d4be372096a344bf7c1c3b3521222

حسرت خوردن یا حسادت باعث بخل و کینه میشه ولی غبطه خوردن باعث پیشرفت انسان میشه به طور مثال کسی که حسادت می کنه دوست نداره کسی رو از خودش بالاتر ببینه ولی کسی که غبطه می خوره دوست داره با تلاش و کوشش به کساییکه از خودش بالاتر هستن برسه

سلام.

البته من مخالف حسادتم اما
اگر فرد نسبت به موضوعی غبطه بخورد، و اگر بخواهد برای رسیدن به آنچه مطلوب اوست تلاش کند، خوب با این حساب اگر رسیدن به آن چه که می خواهد، ممکن نباشد، و از این رو فرد احساس حسرت و درماندگی کند چاره ی دور کردن این حسرت و اندوه چیست؟ چطور باید آنچرا که می خواسته را از یاد ببرد؟

Nejatam;345528 نوشت:
اگر فرد نسبت به موضوعی غبطه بخورد، و اگر بخواهد برای رسیدن به آنچه مطلوب اوست تلاش کند، خوب با این حساب اگر رسیدن به آن چه که می خواهد، ممکن نباشد، و از این رو فرد احساس حسرت و درماندگی کند چاره ی دور کردن این حسرت و اندوه چیست؟ چطور باید آنچرا که می خواسته را از یاد ببرد؟

با سلام.

می تواند بجای این مطلوب به مطلوب ارزشمندتری که در دسترس اوست فکر کند.
اما اگر امکان جایگزینی ندارد:

می تواند تصور کند که هدف خود را از دست نداده است. بلکه فقط دستیابی آن به آینده موکول شده است. مثلاً این که فکر کند خدا خیلی بخشنده است و امکان ندارد به نیت حق ما پاسخ منفی بدهد. حتی بعد از مرگ هم که شده (در بهشت یا برزخ) ما را به مطلوبمان می رساند. نمونه این مطلب در روایات نیز هست.

راه دیگر این است که تصور کند خودش در رسیدن دیگران به این مطلوب سهیم است. با آرزوی موفقیت برای دیگران. این هم در روایات ما هست.

موفق باشید.:Gol:

"[=microsoft sans serif]هو المحبوب"



Nejatam;345528 نوشت:
سلام.

البته من مخالف حسادتم اما
اگر فرد نسبت به موضوعی غبطه بخورد، و اگر بخواهد برای رسیدن به آنچه مطلوب اوست تلاش کند، خوب با این حساب اگر رسیدن به آن چه که می خواهد، ممکن نباشد، و از این رو فرد احساس حسرت و درماندگی کند چاره ی دور کردن این حسرت و اندوه چیست؟ چطور باید آنچرا که می خواسته را از یاد ببرد؟


[=system]
باسمه تعالی
واقعیت این است که زندگی مجموعه ای از موضوعات مختلف است ، خوب و بد . اگر کسی دارای امکاناتی است که شما ندارید ، شمانیز در عوض امتیازاتی دارید که دیگران ندارند، همه ما نقاط قوت و ضعفی داریم که قابل تامل است. هر یک از ما امکانات وموقعیت های خانوادگی ، مالی، شغلی و تحصیلی ویژه ای داریم که ممکن است در مقایسه با دیگری در وضعیتی بالاتر یا پایین ترقرار بگیرد. بنابراین باید به آنچه خود داریم و آنچه دیگران دارند نگرش کلی داشته باشیم و حاصل جمع را ببینیم نه فقط یکی از
موارد را، و در عین حال راضی به قضا و قدر الهی باشیم .

پرسش:
در صورتی که حسرت بخاطر نداشتن چیزی یا کسی باشد، چطور از حسرت و غبطه خوردن جلوگیری کنیم؟

پاسخ:
ما باید بین غبطه و حسادت فرق قائل شویم، غبطه خوردن مذموم نیست، تا ما بخواهیم جلوی آن را بگیریم. بلکه غبطه خورن چه بسا باعث تلاش و کوشش انسان می شود تا به آن مطلوبی که ندارد برسد.

در شریعت هم بین غبطه و حسادت،فرق گذاشته شده است:
امام صادق (علیه السلام) در بیانی می فرمایند:«إِنَّ الْمُؤْمِنَ يَغْبِطُ وَ لَايَحْسُدُ، وَ الْمُنَافِقَ‏ يَحْسُدُ وَ لَا يَغْبِط(1)
مومن غبطه می خورد ولی حسادت نمی ورزد ولی منافق حسادت می ورزد و غبطه نمی خورد.»

حضرت امام(ره) در کتاب چهل حدیث خود در فرق میان حسادت و غبطه می فرمایند:
«حسد، حالتی است نفسانی که صاحب آن آرزو می کند سلب کمال و نعمت متوهمی را از غیر؛ چه آن نعمت را خود دارا باشد یا نه و چه بخواهد به خودش برسد یا نه. و آن غیر از «غبطه» است؛ چه که صاحب آن (غبطه) می خواهد از برای خود نعمتی را که در غیر توهم کرده است، بدون آنکه میل زوال آن را از او داشته باشد.»(2)

پس هنگامی که حق تعالی به انسانی نعمتی عنایت می فرماید ،حال چه نعمت مادی باشد و چه نعمت معنوی، دو حالت ممکن است برای انسان پیش بیاید:

1 – انسان آن نعمت داده شده به دیگری را دوست نمی دارد و خواهان نابودی آن است، به این حالت حسد یا رشک گفته می شود، که این مذموم است.

2- انسان مؤمن از وجود و دوام آن نعمت برای دیگری نفرت ندارد، امّا مثل آن نعمت را از خداوند برای خود می خواهد، به این حالت غبطه و یا اشتیاق گفته می شود، که این ممدوح است.
ولی در عین حال واقعیت این است که زندگی مجموعه ای از موضوعات مختلف است، خوب و بد. اگر کسی دارای امکاناتی است که شما ندارید، شما نیز در عوض امتیازاتی دارید که دیگران ندارند، همه ما نقاط قوت و ضعفی داریم که قابل تأمل است. هر یک از ما امکانات وموقعیت های خانوادگی، مالی، شغلی و تحصیلی ویژه ای داریم که ممکن است در مقایسه با دیگری در وضعیتی بالاتر یا پایین‌تر قرار بگیرد. بنابراین باید به آنچه خود داریم و آنچه دیگران دارند نگرش کلی داشته باشیم و حاصل جمع را ببینیم نه فقط یکی از موارد را، و در عین حال راضی به قضا و قدر الهی باشیم.
پی نوشت:
1.
كلينى، محمد بن يعقوب‏، كافي (ط- دار الحديث)،ج3،ص749، دار الحدیث، قم،1269ق.
2.امام خمینی، چهل حدیث، ص105، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
.


موضوع قفل شده است