حجاب در قرآن ، بررسی و تحلیل آیات
تب‌های اولیه
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام
قصد دارم تو چند مطلب ( سلسله وار ) بحث حجاب اسلامی رو بررسی کنم.
تو این بخش در مورد حجاب در قرآن و بررسی آیاتی از قرآن که در مورد حجاب اومده بحث می کنیم.
روال کارم این طوریه که در مورد هر آیه چند تا مرحله رو طی می کنم که ممکنه نیاز به چند مطلب جداگانه داشته باشه:
- بررسی لغوی و مفهومی آیه
- بررسی تفسیرهای مطرح شده برای آیه
- بررسی روایاتی که در مورد آیه مطرح شده
- پاسخ به تعدادی از سؤالات.
پس در مورد هرآیه بعد از مطرح شدن این چهار مرحله می تونیم به یک جمع بندی و نتیجه ی مشخص برسیم.
قرآن در دو سوره در مورد حجاب تذکراتی داده « سوره ی نور و احزاب » :
آیات سوره ی نور :
وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَرِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ لْیَضْرِبْنَ بخُمُرِهِنَّ عَلىَ جُیُوبهِنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ءَابَائهِنَّ أَوْ ءَابَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنىِ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنىِ أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیرِ أُوْلىِ الْارْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُواْ عَلىَ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَ لَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَ تُوبُواْ إِلىَ اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکمُ تُفْلِحُونَ(۳۱)
و به زنان باایمان بگو که چشمان خود را فرو بندند و عورتهاى خود را حفظ کنند، و زیور و زینت خود را آشکار نسازند، جز آنچه (بنابر ضرورت عرفى) پیداست و باید روسرى هاى خود را بر روى گریبان ها بزنند ، و زیور را بر کسى آشکار نسازند جز بر شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زن هاى همجنس خودشان یا برده هاى ملکىشان یا مردان عقب مانده تابع خانواده که نیاز شهوانى ندارند یا کودکانى که نیروى آمیزش با زنها را ندارند، و (زنانى که خلخال در پا دارند) پاهاى خود را (محکم) به زمین نزنند تا زینتهایى که پنهان مى دارند معلوم گردد. و همگى شما- اى مؤمنان- به سوى خدا (در تمام ابعاد انسانى) بازگردید، باشد که رستگار شوید.
بررسی لغوی و مفهومی آیه
« لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا »
« زیور و زینت خود را آشکار نسازند، جز آنچه (بنابر ضرورت عرفى) پیداست »
این جمله یکی از بخش های آیه است که به محدوده ای از حجاب اشاره می کنه:
لا یبدین : یعنی آشکار نسازند.
فعل « بَدَا یبدو » به معنای آشکار شدن و وقتی به باب إفعال برده بشه « أبدی یُبدی » به معنای آشکار کردن میشه. از طرفی فعل مذکور به صورت « نهی » اومده که چون قرینه ای هم ( برجواز ترک ) وجود نداره دلالت بر ممنوعیت مطلق می کنه .
بنابر این چند تا نکته از این فعل به دست میاد:
- آشکار کردن زینت ها بر زنان حرامه .
- اگر زینتی بدون قصد و عمد آشکار بشه اشکالی نداره.
زینتهن: یعنی زینت هایشان ( زنان )
اونچه که آشکار کردنش بر زنان حرامه ، زینت زنانه است. اما به چی می گن زینت ؟ و دقیقا چه مواردی مصداق زینت هستند؟
در این مورد برداشت های زیادی مطرح شده که تو بخش های بعدی ( نظر مفسرین ) میاد اما آنچه که هست ظاهرا منظور از « زینت » صرفا ابزار زینتی مثل گردنبند و … نیست بلکه اعضاء بدن زن هم به نوعی زینت به حساب میاد.
در هر صورت « زینت » تو این آیه کاملا محدوده اش روشن نیست. و تو بخش های بعد باید ببینیم آیا در روایات توضیحی در این باره داده شده یا نه ؟
پس اجمالا آشکار کردن زینت بر زنان حرامه .
الا ما ظهر منها : ( مگر آن زینت هائی که آشکار است )
قانون ممنوعیت آشکار کردن زینت ها برای زنان کلی و مطلق نیست. بلکه یک استثناء مهم داره. یعنی پوشاندن تمام زینت ها بر زنان واجب نیست.
معنای این عبارت ( الا ما ظهر منها ) اینه که بعضی از زینت های زنان به ناچار آشکار و در معرض دید مردم هست. چون وقتی زنی وارد جامعه میشه ، تعاملی می خواد داشته باشه ، کاری انجام بده به ناچار بخشی از دست ها ، پاها ، و صورت در معرض دید دیگران قرار می گیره که پوشاندن این موارد بسیار سخت و طاقت فرسا میشه بنابر این بر خانم ها واجب نیست.
البته اینجا یک نکته ی بسیاااار مهم هم هست:
طبق آیه آنچه که به ناچار آشکاره پوشاندنش واجب نیست ، اما ملاک در این مورد چیه ؟
« ما ظهر منها ( زینت های آشکار ) » در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله ملاکه یا در هر زمانی طبق مقتضای خودش ؟
در این مورد هم باید تا آخر بحث بی زحمت همراه باشید تا به نتیجه برسیم.
ادامه بحث باشه برا بعد …
منبع : سایت رضوا
سلام
عبدالزهراء عزیز .ضمن تحسین به خاطر مطالبتون باید عرض کنم که مشکل اساسی اینه که ماها و البته در این خصوص خانمها اهل عمل به قرآن نیستیم و من مطمئنم خیلی از این خانمها حتی به قرآن نگاه هم نمی کنن چه رسد به عمل . قرآن خوب گفته و مفسراهم خوب تفسیر کرده اند . جای ابهامی نیست . مر عمل می خواهد که نیستیم . خیلی از خانمها خودشان مفسرند و خودشان مجتهد و برای خودشان هم حجاب را تعریف کرده اند . ما بیشتر مشکل دنیا زدگی داریم . هوا و هوس در ما رشد کرده . ظاهر بین و راحت طلب شده ایم . ایمانمان رو به اضمحلال رفته و گرنه اگر کسی خدا و قرآن رو قبول داشته باشه دیگه بهانه نمیاره . از ماست که بر ماست .:Ghamgin:
سلام
ما بیشتر مشکل دنیا زدگی داریم . هوا و هوس در ما رشد کرده . ظاهر بین و راحت طلب شده ایم . ایمانمان رو به اضمحلال رفته و گرنه اگر کسی خدا و قرآن رو قبول داشته باشه دیگه بهانه نمیاره . از ماست که بر ماست .:ghamgin:
قبول دارم رضا جان .
اما خب هر بحثی جای خود داره اون هم باید به صورت دقیق ریشه یابی و بحث بشه.
خب داشتیم آیه ی ۳۱ سوره ی نور رو در بحث حجاب در قرآن بررسی می کردیم ، اگه بخش اول « حجاب در قرآن » رو نخوندید بهتره یک نگاهی بندازید . اما ادامه :
« وَ لْیَضْرِبْنَ بخُمُرِهِنَّ عَلىَ جُیُوبهِنَّ » ( و باید وسیله ی پوشش را روی گریبان ها بیندازند.)
خُمُر :
جمع خِمار و به معنای چیزی هست که زنان برای پوشش سر استفاده می کنند. ( شاید همون مقنعه یا روسری )[۱] در زبان عرب گاهی به عمامه ی مرد ها هم « خِمار » می گفتند.[۲] اما وقتی « خِمار » به ضمیر مؤنث اضافه بشه ، « خمارهن » بیانگر نوعی پوشش مخصوص زنانه برای سر میشه.
ظاهرا منظور آیه این هست که وسیله ی پوشش سر ( مقنعه ، روسری ) روی یقه ی پیراهن قرار بگیره . یعنی از بالای سر تا روی یقه ی پیراهن ، که سر و گردن رو بپوشونه.
« وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا … » ( زینت هایشان را نباید آشکار کنند جز برای … )
این جمله موارد استثناء رو بیان می کنه که زنان لازم نیست زینت های خودشون رو در مقابل این افراد بپوشانند:
- شوهر
- پدر
- پدر شوهر
- پسر
- پسرِ شوهر
- برادر
- پسرِ برادر
- پسرِ خواهر
- زن هاى دیگر
- برده هاى ملکى شان
- مردان عقب مانده تابع خانواده که نیاز شهوانى ندارند .
- کودکانى که نیروى آمیزش با زن ها را ندارند.
خب امروزه شاید زینت هائی مثل خلخال خیلی کم باشه یا اصلا نباشه. اما به نظرم می رسه که این آیه به نوعی توضیح چند جمله ی قبل هست که فرمود :« زینت های خود را جز آن ها که ظاهر هستند آشکار نکنند » چون منظور این آیه اینه که کاری نکنند که زینت های مخفی معلوم شده و جلب توجه کنه .
خلاصه ی آیه ی سوره ی نور :
تو این مطلب و مطلب بخش اول که آیات سوره ی نور رو توضیح دادیم به طور خلاصه چند نکته از آیات به دست اومد:
- آشکار کردن زینت هائی که ( عرفا در معرض دید نیستند ) بر زنان حرامه . ( البته مفهوم زینت در آیه کاملا روشن نبود که تو بحث های بعدی توضیح می دم )
- اگر زینتی بدون قصد و عمد آشکار بشه اشکالی نداره.
- باید وسیله ی پوشش سر ( مقنعه ، روسری ) تا روی یقه ی پیراهن پائین بیاد ( تا گردن و گوش و سینه ها پوشیده بشه ) .
- آشکار کردن زینت های مخفی فقط در مقابل ۱۲ گروه اشکالی نداره.
- جلب توجه دیگران به زینت های مخفی حرامه .
این پنج جمله ، مفاد لفظی آیات سوره ی نور در مورد حجاب بود.
[۱]. معجم مقائیس اللغة؛ ج۲، ص: ۲۱۵٫ و مفردات ألفاظ القرآن؛ ص: ۲۹۸٫
[۲]. النهایة فی غریب الحدیث و الأثر؛ ج۲، ص: ۷۷٫
.
منبع : سایت رضوا
حجاب در اسلام ، بررسی آیات سوره نور در مورد حجاب پیرزنان بخش سوم
بسم الله الرحمن الرحیم
مطلب قبل « حجاب در قرآن ، بررسی آیات سوره نور بخش دوم » و مطلب اول در مورد بررسی آیه ۳۱ سوره نور بودند.
آیه ی بعدی که در سوره ی نور در مورد حجاب در اسلام ذکر شده ، در رابطه با حجاب پیر زنان صحبت کرده:
« وَ الْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ الَّاتىِ لَا یَرْجُونَ نِکاَحًا فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنَاحٌ أَن یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ غَیرَ مُتَبرّجَاتِ بِزِینَةٍ وَ أَن یَسْتَعْفِفْنَ خَیرٌ لَّهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ(۶۰) »
« و زنان بازنشسته که (طبعا) طمع همسرى (میل آمیزش جنسى) ندارند، بر آنها گناهى نیست در اینکه لباس هاى خود را بر زمین نهند در صورتى که نشان دهنده زیور و آرایش نباشند، و عفّت ورزیدن آنها برایشان بهتر است، و خداوند شنوا و داناست.»
الْقَوَاعِدُ مِنَ النِّساءِ (زنان بازنشسته )
« قواعد » جمع « قاعد » و از مصدر « قعود ( نشستن ) » هست و وقتی به عنوان وصفی برای زنان استفاده بشه منظور « زنانی هستند که به علت بالا رفتن سنشون دیگه قدرت ( جسمی ) ازدواج و فرزند آوری نداشته و عادت ماهانه هم ندارند. »[۱]
الَّاتىِ لَا یَرْجُونَ نِکاَحًا ( آن هائی که امیدی به ازدواج ندارند )
یعنی با شرائطی که بالا ذکر شد ( قاعدگی ) و به علت بالا رفتن سن دیگه امیدی به ازدواج ندارند.
فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنَاحٌ أَن یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ غَیرَ مُتَبرّجَاتِ بِزِینَةٍ ( اشکال ندارد لباس هایشان را کنار بگذارند به شرطی که زینتی نداشته باشند )
اگر خانمی شرائط بالا رو داشت شرعا اجازه داره که حجاب سر ( همون مواردی که تو مطالب قبلی بیان شد ) رو کنار بگذاره البته اگه خودش رو زینت و آرایش نکرده باشه.
أَن یَسْتَعْفِفْنَ خَیرٌ لَّهُنَّ ( عفیف بودن برایشان بهتر است )
در ادامه ی حکم شرعی ای که بیان شد و خانم ها با شرائط مذکور مجاز به برداشتن حجاب شدند این دستور اخلاقی هم تو آیه بیان شده که درسته این خانم ها مجاز اند اما بهتره که خواستار عفاف باشند و عفیف بمانند.
یا علی.
[۱]. کتاب العین ، ج ۱ ص ۱۴۳ . مفردات الفاظ القرآن ص ۶۷۲ .
منبع : سایت رضوا
حجاب صدفی است که گوهری وجودی انسان را از گزنده راهزنان حفظ میکند، هم برای خانمها ست و هم برای آقایان
حجاب فقط پوشش بدن نیست، حجاب چشم، حجاب گفتار و.......
اما در این دوره خیلی ها صدف وجودی خود را نمی بینند و تجدد را در بی حجابی میدانند و مجرم کسی که با پوشش در جامعه حاضر می شود
خوش بحال کسی که بتواند این ارزش و نعمت الهی را با چنگ و دندان حفظ کند و علت وجودش را بفهمد.
یا علی
سلام
با تشکر از شما دوست عزیز
البته هرکسی این چند آیه از سوره های نور و احزاب که در مورد حجاب هست رو به نوعی تفسیر میکنه
ولی واسه من که احترام خاصی واسه حجاب و خانمهای حجاب دار قائلم دو سوال مطرحه:
1- با این که از نظر ما مسئله حجاب به اندازه نماز و روزه واجب و مهمه چرا فقط توی چند آیه مختصر در موردش صحبت شده
2- از کدوم قسمت این آیات حجاب اجباری تفسیر میشه؟ اول آیه به پیامبر دستور داده میشه که این موارد واسه زنان با ایمانه، معنیش اینه که حتی زمان پیامبر نه ایمان و نه حجاب اجباری نبوده، حالا چرا توی کل دنیا ما و عربستان شدیم کاسه داغتر از آش و حجاب رو واسه همه اجباری کردیم؟
نظر شخصی خودم اینه که حجاب اجباری ارزش حجاب رو پایین میاره
واقعا نمیشه فهمید از بین خانمهایی که حجاب دارن کیا بهش معتقدن و کیا ازش متنفر!!!
مخصوصا واسه ماهایی که توی شهر کوچیک زندگی میکنیم حتی اونایی هم که بهش اعتقاد ندارن مجبورن واسه همرنگ شدن با جماعت حجاب رو رعایت کنن
مخصوصا واسه ماهایی که توی شهر کوچیک زندگی میکنیم حتی اونایی هم که بهش اعتقاد ندارن مجبورن واسه همرنگ شدن با جماعت حجاب رو رعایت کنن
سلام
من توی شهر شیراز زندگی میکنم
اگه بخوام از حجاب زنهایی که میان توی خیابون بگم که اعصابم خورد میشه ولی بر خلاف شهر شما شهر من شهریه که وقتی میری توی خیابون از هر ده تا ادمی نهتاشون با وضع افتضاح و فجیهی هستن و از همین ده یکیشون یا با چادرن یا با مانتو و روسری که موهاشون بیرون نیست
من چادری اگه بخوام خودمو با جماعت یکی کنم باید چادرم و حجابمو کنار بذارم من نمیدونم شاید شهر شما با شهر من فرق داره ولی بالاخره همه ی شهرا که مثل محل زندگی شما نیست :ok:
ممنونم
یاعلی:Gol:
[=arial black]با[=arial narrow] سلام
خداوند در قرآن شریف می فرمایند : بل الانسان علی نفسه بصیره و لو القی معاذیره / فالهمها فجورها و تقویها
پس هیچ عذر و بهانه ای از یک انسان بالغ و عاقل پذیرفته نیست که به خاطر جو اجتماع و یکرنگ شدن و ... احکام و دستورات الهی رو نادیده بگیره . زیرا خداوند خوبی و بدی را در ذات انسانها نهادینه کرده و این بهانه ها فقط به خاطر پیروی از خواهشها ست و گریختن از زیر بار مسئولیت است . به یاد داشته باشیم هر چه قدر درک و شعور و عقل و علم بیشتری داشته باشیم به همان اندازه هم مسئولیتمان در برابر احکام الهی و انسانی سنگین تر است . پس به بهانه کلاس بالا بودن خودمان را گول نزنیم زیرا سنت خدا همیشه جاری است و " لن تجد لسنة الله تبدیلا و لن تجد لسنة الله تحویلا "
سلام
ممنون از بحث خوبتون
اما زمانه ای شده که هرچه حجاب بیشتر باشه جلب توجه اون بیشتره.....
یا حق
[/]
[/]