جمع بندی آیا خدا کسی را بدبخت می‌کند؟

تب‌های اولیه

2 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا خدا کسی را بدبخت می‌کند؟

آیا خدا کسی را بدبخت می‌کند؟

امام صادق(ع) در حدیثی به این سوال پاسخ می‌دهند که آیا خدا کسی را بدبختمی‌کند؟ ایشان می‌فرمایند: "خداوند تبارک و تعالی بنده را از بدبختی بهخوشبختی منتقل می‏‌کند، ولی از خوشبختی به بدبختی منتقل نمی‏‌کند التوحید: 358 / 6 منتخب میزان الحکمة: 300".

امام علی(ع) نیز در باره این‌که علت بدبختی چیست؟ فرمودند:"علّت بدبختی، دنیا پرستی است غرر الحکم: 5516 منتخب میزان الحکمة: 300

امام حسین(ع) هم در دعای روز عرفه می‌فرمایند: "بار خدایا! کاری کن که ازتو چنان بترسم که گویی می‏‌بینمت و باتقوا و ترس از خودت خوشبختم گردان وبا معصیت و نافرمانیت بدبختم مکن بحار الأنوار: 98 / 218 / 3 منتخب میزان الحکمة: 300

همچنین در چند حدیث گهربار از امام علی(ع) به این سوال پاسخ می‌دهیم که بدبخت از دیدگاه ایشان چه کسی است؟

"بدبخت کسی است که فریفته هوا و هوس خود گردد نهج البلاغة: الخطبة 86 منتخب میزان الحکمة: 300".

"
بدبخت کسی است که از عقل و تجربه خود بهره نگیرد نهج البلاغة: الکتاب 78 منتخب میزان الحکمة: 300.

همچنین آن حضرت فرمودند: "از گناهان باز ایستید و نفْس‌های خود را از آنهاباز دارید؛ زیرا بدبخت کسی است که عنان خود را در عرصه گناهان رهاسازد غرر الحکم: 4499 منتخب میزان الحکمة : 300".

پرسش
آیا خدا کسی را بدبخت می‌کند؟


پاسخ

روشن است که موجود کامل و بی نیاز مطلقی چون خداوند که نه ظلم و زورگویی در او راه دارد، نه جهالت و نادانی، و نه عقده و حسادت و مانند آن هرگز به دنبال آسیب زدن و بدبخت کردن دیگران نخواهد بود، او خیرخواه محض است و برای بندگانش جز خیر و خوبی چیزی نمی خواهد.
یکی از لوازم رشد بشر اختیار است، اگر اختیار نباشد رشد و تکاملی هم در کار نیست، اما اگر اختیار باشد طبیعتا در کنار رشد و تکامل، پس رفت و سقوط هم ممکن خواهد بود، این رشد و تکامل اگرچه به خدا منتسب است به خاطر آن که او زمینه ی آن را محقق ساخته و دست انسان را گرفته و به او توفیق داده است، اما این سقوط و بدبختی به خداوند منتسب نیست، بلکه به خود بنده منتسب است که از آنچه خداوند به او ارزانی داشته سوء استفاده کرده و مسیر شقاوت و بدبختی را برگزیده است، همانطور که قرآن کریم می فرماید:
«ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِك‏»؛ [اى انسان!] آنچه از نيكى به تو رسد، از سوى خداست و آنچه از بدى به تو رسد، از سوى خود توست‏.(1)

آیت الله حائری شیرازی(ره) در کتاب تمثیلات، مثال زیبایی دارند، میفرمایند هر چه خوبی است از خداست، و هر چه بدی است از ماست، همانطور که آن قسمتی از زمین که روشن و روز است روشنی اش از خورشید است نه از خودش، و آن قسمت که تاریک و خاموش است ان خاموشی از خودش است نه خورشید! اوست که به خورشید پشت کرده است.

بنابراین اگر کسی بدبخت شود، خودش بدبخت شده، نه اینکه خداوند او را بدبخت کرده باشد، همان طور که امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
«إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَنْقُلُ الْعَبْدَ مِنَ الشَّقَاءِ إِلَى السَّعَادَةِ وَ لَا يَنْقُلُهُ مِنَ السَّعَادَةِ إِلَى الشَّقَاء»؛ خداوند تبارک و تعالی بنده را از بدبختی به خوشبختی منتقل می‏‌کند؛ ولی از خوشبختی به بدبختی منتقل نمی‏‌کند.(2)

در حقیقت آنچه که موجب بدبختی انسان ها می­شود، برخی خصلت­ها و برخی رفتارهای انسان است که در روایات به آنها اشاره شده است:
«مَنِ اعْتَمَدَ عَلَى الدُّنْيَا فَهُوَ الشَّقِيُّ الْمَحْرُوم‏»؛ بدبخت و محروم کسی است که به دنیا اعتماد کند.(3)
«الشَّقِيُّ مَنِ انْخَدَعَ لِهَوَاهُ وَ غُرُورِه‏»؛ بدبخت کسی است که فریفته هوا و هوس خود گردد» (4)
«فَإِنَّ الشَّقِيَّ مَنْ حُرِمَ نَفْعَ مَا أُوتِيَ مِنَ الْعَقْلِ وَ التَّجْرِبَة»؛ بدبخت کسی است که از عقل و تجربه خود بهره نگیرد» (5)

پی نوشت ها:
1. نساء:79/4.
2. صدوق، محمد بن علی بابویه، التوحید، جامعه مدرسين‏، قم، چاپ اول، 1398ق، ص358.
3. تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، دار الكتاب الإسلامي‏، قم، چاپ دوم، 1410ق، ص660، ح1429.
4. شریف رضی، نهج البلاغه(صبحی صالح)، هجرت‏، قم، چاپ اول، 1414ق، خطبه86، ص117.
5. همان، نامه 78، ص466.

موضوع قفل شده است