جمع بندی قران حاصل اندیشه نبی ص

تب‌های اولیه

9 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
قران حاصل اندیشه نبی ص

دلایل قرآن در نفی توّهم برخی مبنی بر اینکه قرآن حاصل اندیشه و تجربۀ دینی نبوی (ص) است را بیان کنید؟ باسپاس فراوان:Gol:

برچسب: 


با نام الله

عالم ذر;341100 نوشت:
[=m mitra][=times new roman]دلایل قرآن در نفی توّهم برخی مبنی بر اینکه قرآن حاصل اندیشه و تجربۀ دینی نبوی (ص) است را بیان کنید؟ باسپاس فراوان:gol:

با سلام و درود

با توجه به پرسشی که مطرح کرده اید به نظر می رسد آشنایی لازم با تعریف وحی و تعریف تجربه دینی را دارید، لذا به تفاوت های این دو می پردازم.

در تفاوت بین وحی و بین تجربه دینی، می توان به مواردی اشاره نمود:

1. تأثیر فرهنگ زمانه در تجربه دینی

طبق برخی دیدگاه ها، تجربه دینی تحت تأثیر فرهنگ زمانه است و در قید و بند فرهنگی رخ می دهد لذا تجربه های عرفانی عارف هندو، هندوگونه، تجربه های عارف یهودی، یهودی وار، و تجربه های عارف مسلمان، اسلامی است.

در حالی که مجموعه تعالیم و فرمان هایی که انبیاء به عنوان وحی در اختیار بشر قرار داده اند، معمولا با فرهنگ زمان انبیاء در تقابل است.

«وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبيراً»
و فرزندانتان را از ترس فقر، نكشيد! ما آنها و شما را روزى مى ‏دهيم مسلماً كشتن آنها گناه بزرگى است!(1)

2. تأثیرپذیری تجربه دینی از القائات شیطانی

در تجربه های عرفانی، مشاهدات و مکاشفات عرفا در معرض نوعی انحراف و سقوط و القائات خطا و شیطانی است؛ به همین دلیل عرفا برای صحت و سقم مکاشفاتشان رعایت موازینی را لازم و ضروری می دانند.

در حالی که وحی همواره مصون از تلبیس ابلیس است و پیامبران در همه مراحل فهم و درک و دریافت آن در عصمت الهی قرار دارند.

وحی، حالتی سرشار از اطمینان به صدقش در پیامبر ایجاد می کند، به طوری که جای هیچ شک و شبهه ای نسبت به صدق آن باقی نمی ماند.

«ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغى‏ لَقَدْ رَأى‏ مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى‏»
چشم او هرگز منحرف نشد و طغيان نكرد (آنچه ديد واقعيّت بود)! او پاره‏اى از آيات و نشانه ‏هاى بزرگ پروردگارش را ديد.(2)

3. شریعت آفرینی وحی

حداقل برخی از وحی های نازل شده بر انبیای الهی شریعت آفرینند، یعنی حامل دستورالعمل هایی از جانب خداوند برای زندگی فردی و اجتماعی پیروان آنها هستند، در حالی که در تجربه های دینی و عرفانی چنین چیزی مشاهده نمی شود.

«لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمالَ عَلى‏ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ السَّائِلينَ وَ فِي الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حينَ الْبَأْسِ أُولئِكَ الَّذينَ صَدَقُوا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ»
نيكى، (تنها) اين نيست كه (به هنگام نماز،) روىِ خود را به سوى مشرق و (يا) مغرب كنيد (و تمام گفتگوى شما، در باره قبله و تغيير آن باشد و همه وقت خود را مصروف آن سازيد) بلكه نيكى (و نيكوكار) كسى است كه به خدا، و روز رستاخيز، و فرشتگان، و كتاب (آسمانى)، و پيامبران، ايمان آورده و مال (خود) را، با همه علاقه‏ اى كه به آن دارد، به خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان، انفاق مى ‏كند نماز را برپا مى ‏دارد و زكات را مى‏ پردازد و (همچنين) كسانى كه به عهد خود ـ به هنگامى كه عهد بستند ـ وفا مى ‏كنند و در برابر محروميتها و بيماريها و در ميدان جنگ، استقامت به خرج مى ‏دهند اينها كسانى هستند كه راست مى ‏گويند و (گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است) و اينها هستند پرهيزكاران!(3)

4. تجربه دینی و خطاپذیری در تعبیر

ممکن است صاحبان تجربه دینی در تعبیر مشاهداتشان دچار اشتباه گردند، هرچند در شهود خود امر حقی را مشاهده کرده باشند؛ یعنی ممکن است عارف در تعبیر و تفسیر کشف و شهودش، دچار خطا گردد و برداشت و تفسیری اشتباهی از کشف و شهودش داشته باشد.

حال آن که وحی این گونه نیست زیرا هم لفظ و هم معنای وحی قرآنی از طرف خداوند بر پیامبر (ص) نازل شده است، نه این که معانی نازل شده باشد و الفاظ، ساخته پیامبر باشد.

آیات زیادی از قرآن بر این مطلب دلالت دارند، از جمله:

«إِنَّا سَنُلْقي‏ عَلَيْكَ قَوْلاً ثَقيلاً»
چرا كه ما بزودى سخنى سنگين به تو القا خواهيم كرد.(4)

«لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ»
زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [قرآن‏] حركت مده، چرا كه جمع كردن و خواندن آن بر عهده ماست! پس هر گاه آن را خوانديم، از خواندن آن پيروى كن!(5)

علاوه بر این آیات، با توجه به اعجاز قرآن در فصاحت و بلاغت، روشن می گردد که هم لفظ و هم معنای آن از سوی خداوند متعال نازل شده است.

5. اختصاصی بودن وحی تشریعی

وحی، یک ارتباط ویژه بین پیامبر و خداوند می باشد و در واقع یک موهبت الهی است که خداوند متعال برای هدایت انسانها، به افراد والا و شایسته (پیامبران) اعطاء می کند. بنابر این وحی اختصاص به پیامبران دارد.

در صورتی که تجارب دینی به فرد خاصی اختصاص نداشته و ویژگی خاص آن همگانی و عمومی بودن آن است.

«إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمينَ»
خداوند، آدم و نوح و آل ابراهيم و آل عمران را بر جهانيان برترى داد.(6)

«اللَّهُ يَصْطَفي‏ مِنَ الْمَلائِكَةِ رُسُلاً وَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَميعٌ بَصيرٌ»
خداوند از فرشتگان رسولانى بر مى‏گزيند، و همچنين از مردم خداوند شنوا و بيناست!(7)

_________

  1. اسراء، 31.
  2. نجم، 17 و 18.
  3. بقره، 177.
  4. مزمل، 5.
  5. قیامة، 16 ـ 18.
  6. آل عمران، 33.
  7. حج، 75.

عالم ذر;341100 نوشت:
دلایل قرآن در نفی توّهم برخی مبنی بر اینکه قرآن حاصل اندیشه و تجربۀ دینی نبوی (ص) است را بیان کنید؟ باسپاس فراوان

سلام

[سوره الأنعام (6): آيات 56 تا 58]
قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قُلْ لا أَتَّبِعُ أَهْواءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِينَ (56) قُلْ إِنِّي عَلى‏ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَ كَذَّبْتُمْ بِهِ ما عِنْدِي ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَ هُوَ خَيْرُ الْفاصِلِينَ (57) قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدِي ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمِينَ (58)
ترجمه:
56- بگو من از پرستش كسانى كه غير از خدا مى‏ خوانيد نهى شده ‏ام، بگو من از هوى و هوسهاى شما پيروى نمى ‏كنم اگر چنين كنم گمراه شده ‏ام و از هدايت يافتگان نخواهم بود.
57- بگو من دليل روشنى از پروردگارم دارم و شما آن را تكذيب كرده‏ ايد (و نپذيرفته ‏ايد) آنچه شما درباره آن عجله داريد به دست من نيست، حكم و فرمان تنها از آن خدا است، حق را از باطل جدا مى ‏كند، و او بهترين جدا كننده (حق از باطل) است.
58- بگو اگر آنچه را كه شما در باره آن عجله داريد نزد من بود (و به درخواست شما ترتيب اثر مى ‏دادم عذاب الهى بر شما نازل مى ‏گشت و) كار من و شما پايان گرفته بود و خداوند ظالمان را بهتر مى ‏شناسد

و

[سوره الحاقة (69): آيات 44 تا 52]
وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ (44) لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ (45) ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ (46) فَما مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ عَنْهُ حاجِزِينَ (47)
ترجمه:
44- هر گاه او سخنى دروغ بر ما مى‏بست، 45- ما او را با قدرت می گرفتيم،
46- سپس رگ قلبش را قطع مى ‏كرديم!
47- و احدى از شما نمى ‏توانست مانع شود و از او حمايت كند.

تعبیر ان الحکم الا لله و له الحکم که دلیل اختصاص تشریع به ذات باریتعالی است در آیات دیگری هم تکرار شده آیه سوره حاقه هم دربردارنده تهدید الهی در مورد نسبت بی اساس احکام به خدا توسط پیامبر ص است که خود نشانه اهمیت بسزای موضوع و عدم دخالت نبی اکرم ص در تشریعات است بله ممکن است آنچه مطلوب دل حضرت بوده را خود خدای متعال تشریع بفرماید که این هم باز منسوب به حضرت حق است
والله الموفق

سوال:
دلایل قرآن در نفی توّهم برخی مبنی بر اینکه قرآن حاصل اندیشه و تجربۀ دینی نبوی
(صلی الله علیه و آله) است را بیان کنید؟

پاسخ:
با توجه به پرسشی که مطرح کردهاید به نظر میرسد آشنایی لازم با تعریف وحی و تعریف تجربه دینی را دارید، لذا به تفاوت‌های این دو می‌پردازم. در تفاوت بین وحی و بین تجربه دینی، می‌توان به مواردی اشاره نمود:
1. تأثیر فرهنگ زمانه در تجربه دینی
طبق برخی دیدگاه‌ها، تجربه دینی تحت تأثیر فرهنگ زمانه است و در قید و بند فرهنگی رخ می‌دهد لذا تجربه‌های عرفانی عارف هندو، هندوگونه، تجربه‌های عارف یهودی، یهودی‌وار، و تجربه‌های عارف مسلمان، اسلامی است.
در حالی که مجموعه تعالیم و فرمان‌هایی که انبیاء به عنوان وحی در اختیار بشر قرار داده‌اند، معمولا با فرهنگ زمان انبیاء در تقابل است.

«وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبيراً»؛ و فرزندانتان را از ترس فقر، نكشيد! ما آنها و شما را روزى مى‌‏دهيم مسلماً كشتن آن‌ها گناه بزرگى است! (1)
2. تأثیرپذیری تجربه دینی از القائات شیطانی
در تجربه های عرفانی، مشاهدات و مکاشفات عرفا در معرض نوعی انحراف و سقوط و القائات خطا و شیطانی است؛ به همین دلیل عرفا برای صحت و سقم مکاشفاتشان رعایت موازینی را لازم و ضروری می‌دانند.
در حالی که وحی همواره مصون از تلبیس ابلیس است و پیامبران در همه مراحل فهم و درک و دریافت آن در عصمت الهی قرار دارند.
وحی، حالتی سرشار از اطمینان به صدقش در پیامبر ایجاد می‌کند، به طوری که جای هیچ شک و شبهه‌ای نسبت به صدق آن باقی نمی‌ماند.

«ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغى‏ لَقَدْ رَأى‏ مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى‏»؛ چشم او هرگز منحرف نشد و طغيان نكرد (آنچه ديد واقعيّت بود)! او پاره‌‏اى از آيات و نشانه‌هاى بزرگ پروردگارش را ديد. (2)
3. شریعت آفرینی وحی
حداقل برخی از وحی‌های نازل شده بر انبیای الهی شریعت آفرینند، یعنی حامل دستورالعمل‌هایی از جانب خداوند برای زندگی فردی و اجتماعی پیروان آنها هستند، در حالی که در تجربه‌های دینی و عرفانی چنین چیزی مشاهده نمی‌شود.

«لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمالَ عَلى‏ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ السَّائِلينَ وَ فِي الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حينَ الْبَأْسِ أُولئِكَ الَّذينَ صَدَقُوا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ»
نيكى، (تنها) اين نيست كه (به هنگام نماز،) روىِ خود را به سوى مشرق و (يا) مغرب كنيد (و تمام گفتگوى شما، در باره قبله و تغيير آن باشد و همه وقت خود را مصروف آن سازيد) بلكه نيكى (و نيكوكار) كسى است كه به خدا، و روز رستاخيز، و فرشتگان، و كتاب (آسمانى)، و پيامبران، ايمان آورده و مال (خود) را، با همه علاقه‌اى كه به آن دارد، به خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان، انفاق مى‌كند نماز را برپا مى‌دارد و زكات را مى‌پردازد و (همچنين) كسانى كه به عهد خود ـ به هنگامى كه عهد بستند ـ وفا مى‌كنند و در برابر محروميتها و بيماريها و در ميدان جنگ، استقامت به خرج مى‌‏دهند اينها كسانى هستند كه راست مى‌‏گويند و (گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است) و اينها هستند پرهيزكاران! (3)
4. تجربه دینی و خطاپذیری در تعبیر
ممکن است صاحبان تجربه دینی در تعبیر مشاهداتشان دچار اشتباه گردند، هرچند در شهود خود امر حقی را مشاهده کرده باشند؛ یعنی ممکن است عارف در تعبیر و تفسیر کشف و شهودش، دچار خطا گردد و برداشت و تفسیری اشتباهی از کشف و شهودش داشته باشد.
حال آن که وحی این گونه نیست زیرا هم لفظ و هم معنای وحی قرآنی از طرف خداوند بر پیامبر (ص) نازل شده است، نه این که معانی نازل شده باشد و الفاظ، ساخته پیامبر باشد.
آیات زیادی از قرآن بر این مطلب دلالت دارند، از جمله:

«إِنَّا سَنُلْقي‏ عَلَيْكَ قَوْلاً ثَقيلاً»؛ چرا كه ما بزودى سخنى سنگين به تو القا خواهيم كرد. (4)
«لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ»؛ زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [قرآن‏] حركت مده، چرا كه جمع كردن و خواندن آن بر عهده ماست! پس هر گاه آن را خوانديم، از خواندن آن پيروى كن! (5)
علاوه بر این آیات، با توجه به اعجاز قرآن در فصاحت و بلاغت، روشن می‌گردد که هم لفظ و هم معنای آن از سوی خداوند متعال نازل شده است.

5. اختصاصی بودن وحی تشریعی
وحی، یک ارتباط ویژه بین پیامبر و خداوند می‌باشد و در واقع یک موهبت الهی است که خداوند متعال برای هدایت انسانها، به افراد والا و شایسته (پیامبران) اعطاء می‌کند. بنابر این وحی اختصاص به پیامبران دارد.
در صورتی که تجارب دینی به فرد خاصی اختصاص نداشته و ویژگی خاص آن همگانی و عمومی بودن آن است.
«إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمينَ»؛ خداوند، آدم و نوح و آل ابراهيم و آل عمران را بر جهانيان برترى داد. (6)
«اللَّهُ يَصْطَفي‏ مِنَ الْمَلائِكَةِ رُسُلاً وَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَميعٌ بَصيرٌ»؛ خداوند از فرشتگان رسولانى بر‌مى‌گزيند، و همچنين از مردم خداوند شنوا و بيناست! (7)

منابع:
1. اسراء: 17/ 31.
2. نجم: 53/ 17 و 18.

3. بقره: 2/ 177.
4. مزمل: 73/ 5.
5. قیامة: 75/ 16 ـ 18.
6. آل عمران: 3/ 33.
7. حج: 22/ 75.


موضوع قفل شده است