جمع بندی اسرار نماز (رکوع و سجود)

تب‌های اولیه

9 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
اسرار نماز (رکوع و سجود)

سلام
در مورد معنای رکوع و سجود و تفسیر این دو حالت و سر این دو توضیح دهید.
ممنون

با نام الله





کارشناس بحث: سمیع

vitamind 66;335939 نوشت:
سلام
در مورد معنای رکوع و سجود و تفسیر این دو حالت و سر این دو توضیح دهید.
ممنون

معنای رکوع:پاک و منزه است پروردگار بزرگ و ستایش مخصوص اوست.
معنای سجده:پاک و منزه است خدای بلندمرتبه و ستایش مخصوص اوست.

رکوع:
آنگه که آماده رکوع میشوی،کبریایی و عظمت خدارا با گفتن "الله اکبر"
تجدید میکنی و سر در مقابل این عظمت فرو می آوری و تاحد رکوع خم میگردی،ذلت و خواری خویش را در نظر می آوری که هرچه داری از خداوند کریم است که اینک سر در مقابل عظمتش به زیر انداخته ای و میگویی :" سبحان ربی العظیم و بحمده" و آنرا با دل و زبان تکرار میکنی.هرچه تکرار میکنی بیشتر خاضع و خاشع میگردی.بعد سربرمیداری در حالیکه امیدواری خداوند این تواضع و خواری را پذیرفته.


امام صادق علیه السلام:
هیچ بنده ای رکوع واقعی نمیکند مگراینکه خداوند او را به نورجلال خویش مزین میفرماید و در سایه ی کبریایی خویش قرارش میدهد و از پوشش و لباس اصفیاء وبرگزیدگان،او را میپوشاند.


تواضع و فروتنی ابتدا از رکوع شروع میشود بعد به سجده میرسد.هرکس اولی را انجام داد شایسته ی دومی میشود.


سجده
نهایی ترین درجه ی خضوع و فروتنی و تذلل و خواری در مقابل خداوند عزیز است.

امام صادق علیه السلام فرمود:
سجده آخرین درجه ی بندگی است.

ما در قیام و قعود و رکوع به کاری می پردازیم که مشابه آنرا در غیر نماز داریم که نشست و برخاست و خم شدن برای چیزهای دیگر در شبانه روز برایمان پیش می آید .اما سجده به این طریق برای هیچگس و هیچ چیز نداریم.
خداوند در قرآن به پیامبرش میفرماید:سجده کن تا مقرب شوی.
موقع سجده باز تکبیر بگو و متوجه عظمت خدا باش.بیشتر از آنچه در حال رکوع بودی.
آنگاه عزیزترین اعضای بدن را که پیشانی و چهره است برخوارترین چیزها بگذار که خاک است؛
وقتی سر به سجده میگذاری و به خاک افتادن را در مقابل خدا برای خود میخری تازه به اصل خود برگشت نموده ای؛زیرا از خاک آفریده شدی به همین جهت سر از سجده اول که برمیداری ،بعد از استغفار از اینکه مبادا کوتاهی کرده باشی باز تجدید تکبیر میکنی برای مرتبه دوم به یاد اینکه از خاک سربرداشتیم و به خاک فرو خواهیم رفت به سجده میروی که این آیه شاهد آن است
: " منها خلقناکم و فیها نعیدکم و منها تخرجکم تارة اخری "(سوره طه آیه 55)

امام صادق علیه السلام:
هرکس ولو در عمر یک مرتبه سجده واقعی بگذارد زیان نکرده،و رستگارنشده کسی که در حال سجده با خدای خود خلوت کند اما شبیه فریبکاران خود را فریب دهد و غافل باشد از آنچه خداوند برای سجده کنندگان از ارامش دنیا و اسایش آخرت و... آماده کرده است.

سلام
جناب باغ بهشت.لطفا یک بار دیگه معنای دقیق رکوع و سجده را ببینید چیه .تا اگه تغییری نیاز هست تو پست قبلیتون اعمال کنید.((((

معنای رکوع:پاک و منزه است پروردگار بزرگ و ستایش مخصوص اوست.
معنای سجده:پاک و منزه است خدای بلندمرتبه و ستایش مخصوص اوست.
))))
ممنون

vitamind 66;335939 نوشت:
سلام
در مورد معنای رکوع و سجود و تفسیر این دو حالت و سر این دو توضیح دهید.
ممنون

باسمه تعالی
باسلام:
از هستی خویش تا که غافل نشوی هرگز به مراد خویش، واصل نشوی

از بحر ظهور، تا به ساحل نشوی در مذهب اهل عشق کامل نشوی(1

راز مشترك ركوع و سجود، تسليم و فروتن بودن در آستان حضرت معبود است و تفاوت ركوع و سجود در اين است كه سجود، چون فروتر از ركوع است، نماد و تمثل چيزي است كه به خداوند سبحان نزديكتر است. چون بنده هر اندازه به تواضع نزديكتر شود احتمال رسيدنش به خدا بيشتر مي‌شود. از اين رو در شریعت وارد شده است که وجود مقدس علی بن موسی الرضا علیه السلام فرموده اند:
أقرب ما يكون العبد من الله عزّ و جل و هو ساجد....
نزدیکترین حالت بنده نسبت به حق تعالی در حال سجده می باشد.(2

و لذا می بینیم که در نماز هر چه انسان نسبت به حق تعالی حالت قرب و تواضعش بیشتر باشد،به همان وزان ذکرهایی هم که می گوید متفاوت است،چنانچه در حالت رکوع می گوید سبحان ربی العظیم و بحمده؛ولی در حالت سجده چون نهایت قرب وجود دارد از صیغه افعل تفضیل استفاده می شود و بیان می کند سبحان ربی الاعلی و بحمده.

همان طور که جناب فیض کاشانی در بیانی می فرمایند:

به قدر نیستی تو، هستی حق تو را جلوه گر گردد، ننگری که در رکوع «سبحان ربی العظیم و بحمده»، گویی و در سجده «سبحان ربی الاعلی و بحمده» اگر تو را نباشی [و خویش را ننگری] او باشد و بس(3

ادامه دارد....

پی نوشت:
1-کشکول شیخ بهایی
2-کافی/ج3/ص265
3-اسرار الصلاة، فیض کاشانی.

حاج میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب گرانسنگ اسرار الصلوه می فرمایند:
رکوع آن است که پس از پایان سوره، به نیّت تعظیم و فروتنى در برابر فرمان و عظمت پروردگار، تا حدى خم شویم که دست‏ها به زانوها برسد، کمر صاف باشد، گردن کشیده باشد، گویا نمازگزار حاضر است که در راه خدا گردنش زده شود.

رکوع که از ارکان نماز است و کم یا زیاد شدن آن، چه به عمد یا سهو، نماز را باطل مى‏کند، از بهترین نوع اظهار بندگى است. رکوع ادب است و سجود قرب، و کسانى به خدا نزدیک مى‏شوند که در اظهار ادب کوتاهى نکرده باشند و این مضمون کلام امام صادق(ع) است(1

سجده، نشان تذلّل و خاکسارى در برابر خداوند و عالى‏ترین درجه عبودیت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستى مى‏کند « و للّه یسجد ما فى السموات و الارض»(2،

سجده بهترین حالتی است که انسان به خدا نزدیک می شود. سجده , رمز دوران های چهارگانه زندگی انسان است . علی (ع ) می فرماید:

سجده اول , یعنی این که از خاکم , سر برداشتن رمز زندگی دنیایی است . سجده دوم , رمز مردن و به خاک خفتن است , سربرداشتن , رمز محشور شدن است (3
و این مضمون این آیه است که : شما را از خاک آفریدیم و به خاک بر می گردانیم و بار دیگر از خاک , بیرونتان می آوریم ,(4
سجده نشان عبودیت است

پی نوشت:
1-اسرار الصلوه/ص172/173
2-نحل، 49
3-بحار, ج 82, ص 139
4-طه , 55

با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در ابتدا بايد گفت سجده زيبا ترين نماد بندگي در برابر خالق است. زيرا سجود بالاترين درجه فروتنى است، و عزيزترين اعضاء خود را كه روى است به پست‏ترين چيزها كه خاك است مي گذارد كه به خضوع نزديكتر و بر ذلّت گوياتر است. انسان چون نفس خود را در مقام خوارى و خاكسارى ديد و بر خاك افتاد، در اين هنگام عظمت خدا را در دل خود تازه مي كند و مي گويد: «سبحان ربّى الأعلى و بحمده».

سجده، نشان تذلّل و خاكساري در برابر خداوند و عالي‏ترين درجه عبوديت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستي مي‏كند، (1) سجده بهترين حالتي است كه انسان به خدا نزديك مي شود. سجده، رمز دوران هاي چهارگانه زندگي انسان است.

علي(ع) مي فرمايد: سجده اول، يعني اين كه از خاكم، سر برداشتن رمز زندگي دنيايي است. سجده دوم، رمز مردن و به خاك خفتن است، سربرداشتن، رمز محشور شدن است، (2) و اين مضمون اين آيه است كه : شما را از خاك آفريديم و به خاك بر مي گردانيم و بار ديگر از خاك، بيرونتان مي آوريم. (3)

مردي به رسول خدا(ص) عرض كرد دعا كنيد كه خدا مرا به بهشت برد. حضرت فرمود: «أَعِنّي بِكَثرة السُجود؛ من دعا مي كنم. ليكن تو مرا با سجده هاي زياد و طولاني كمك كن تا دعاي من مستجاب شود».

امام صادق(ع) فرمودند: «عَليك بِطول السُجود فَإِنَّ ذلك مِن سُنَن الأَوّابين»سجده ها راطولاني كنيد زيرا سجده هاي زياد ازروش هاي ناله كننده گان است.؛ (4) پس شايسته است انسان هنگام سجده زود سر از خاك برندارد. نمازهاي عمومي را به طور معمول بخواند؛ امّا در حالات خاصه خود، زود سر از سجده برندارد. چون اين دشمن دروني، انسان را آرام نمي گذارد؛ تا آخرين لحظه مي كوشد انسان را فريب دهد.

بهترين فرصت در حال نماز، حال سجده است كه امام صادق(ع) فرمودند: «إِنَّ أَقْرب ما يَكون العَبْد مِن الرَب عزّ و جلّ و هو ساجد باكَ؛ (5) نزديكترين حالت بنده به خدا وقتي است كه در حال سجده باشد و گريه كند».

انسان هر چه به خاك نزديك شود به خدا نزديكتر مي شود. رسول خدا(ص) در ضمن خطبه شعبانيه فرمود: «ظُهروكم ثَقيله مِنْ أوْزاركم فَخَفِّفوا عَنها بِطول سُجُودكم؛ (6) پُشتهاي شما از بار گناه سنگين شده است. آنها را با سجده هاي طولاني سبك كنيد».

پي نوشت ها:

1. نحل( 49) آيه 16.

2. مجلسي، بحارالانوار نشر دار الاحيا التراث العربي بيروت. 1403 ق. ج 82، ص 139.

3. طه (20)، آيه 55.

4. بحار، همان، ج 85، ص162.

5. كليني، كافي، نشر دار الكتب الاسلاميه تهران 1380 ق. ج 2، ص483.

6. بحار، ج93، ص 357.

[=&quot]پاسخ: با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی[/][=&quot][/]

[=&quot]در ابتدا بايد اشاره شود كه درباره ركوع همانند ساير اعمال نماز ممكن است اسرار بسياري باشد، ولي يكي از آن اسرار اين است كه در حال ركوع بنده در پيشگاه حق سر فرود آورده و نهايت تذلذل خود را اظهار مي دارد انسان نماز گذار با پايين افكندن سر در هنگام نماز و حال ركوع الزام قلب را بر تذلل و خشوع و تواضع و دورى از رياست طلبى و خودبزرگ بينى فهم مي نمايد كه در فرداى قيامت او را در پيشگاه ذات اقدس خدا، ايستادنى است كه چگونگى آن را اين ايستادن تعيين مى كند.[/]

[=&quot]امام صادق (ع) در باره‏ ي فلسفه ركوع و سجود شنيدني است كه مي‏فرمايد: «وقتي رسول خدا(ص) را به معراج بردند و در آن جا نماز گزارد و ذكر گفت و از عظمت خداوند ديد آنچه را كه ديد، بندهاي بدنش لرزيد و بدون اختيار به حال ركوع در آمد در آن حال گفت:«سبحان ربي العظيم و بحمده ». وقتي كه از آن حالت بر خاست، نظرش به عظمت خداي خود در مكان بلندتري كه از آن برتر تصور نمي‏شد افتاد و بدون اختيار، صورت خود را به خاك نهاد و گفت: « سبحان ربي الاعلي و بحمده ». پيامبر اكرم (ص) اين كلمات را تكرار مي‏كرد تا پس از گفتن هفت مرتبه، قدري از آن رعبي كه دلش را پر كرده بود، كاسته شد وقتي سر بلند نمود دوباره عظمتي را ديد كه از آن به خود لرزيد دوباره سر بر سجده نهاد. به همين علت، در امت آن حضرت اين دو عمل و با آن ذكر سنت شد.»(1) [/]

[=&quot]در نگاه عارفان ركوع ژرفاي عميقي دارد. زيرا آنها معتقد اند حقيقت ركوع تمام نمودن قوس عبوديّت و افناى آن در نور عظمت ربوبيت است. و ركوع اولياى كامل تحقق به اين مقام است به حسب مراتب خود و حظ آنها از حضرات اسماى محيطه و شامله و ذاتيه و صفتيه است.[/]

[=&quot]پس، سالك چون به منزل ركوع كه منزل فناى اسمايى است رسيد، تكبير گويد و دست خود را مثل وقت تكبيرات اول نماز بلند كند با همان آداب. و اين تكبير و رفع باطن يكى از تكبيرات افتتاحي است؛ چنانچه تكبير سجود نيز چنين است. و در اين مقام حق را تكبير از توصيف، كه از مقامات شامله عبد است و با او تا آخر سلوك همقدم است، نمايد. و با دست خود مقام تدلّى و عبوديّت و تقوّم به قيّوميّت را، كه خالى از شائبه خود خواهي و دعوى نيست، رفع و رفض نمايد؛ و با دست خالي متوجه منزل ركوع شود. و در فناى نور عظمت عرش حضرت وحدانيت و واحديّت به قلبش تجلى كند و حق را تنزيه و تسبيح كند و خود را از لياقت تكبير اسقاط كند. پس با قلب وَجِل و حال خجل از قصور در اداى حق اين منزل، كه از منازل بزرگ اهل توحيد است، به اداي حقوق آن پردازد كه عمده آن، توصيف حق به عظمت است كه پس از تنزيه در جميع منازل ولايت است. و پس از آن، به تحميد، كه در مقام ذات اشاره به، سالك در جميعِ منزلِ ركوع قلبش خائف و خاشع و در تحت سلطان كبريا و عظمت به جميع اجزاء و اعضاء باطنه و ظاهره خفض جناح كند و از حرمان مقام راكعين و محروميت اين منزل شريف بيمناك باشد و خود را به هر حال يافت قاصر و مقصر شمارد.(2)[/]

[=&quot]پي‌‌نوشت:[/]

[=&quot]1. صدوق، علل الشرايع، نشر دار الحجه بيروت 1412 ق، ج1، ص 371.[/]

[=&quot]2. امام خميني، سر الصلوه، نشر موسسه آثار امام خميني، 1378ش. ص 97.[/]

[=&quot] [/]
[=&quot]موفق باشید.[/][=&quot][/]

[=&quot] [/]

پرسش:
در مورد معنای رکوع و سجود و تفسیر این دو حالت و سر این دو چه اسراری وجود دارد؟

پاسخ:
«ز هستی خویش تا که غافل نشوی هرگز به مراد خویش، واصل نشوی

از بحر ظهور، تا به ساحل نشوی در مذهب اهل عشق کامل نشوی»[1]

راز مشترك ركوع و سجود، تسليم و فروتن بودن در آستان حضرت معبود است و تفاوت ركوع و سجود در اين است كه سجود، چون فروتر از ركوع است، نماد و تمثل چيزي است كه به خداوند سبحان نزديكتر است. چون بنده هر اندازه به تواضع نزديكتر شود احتمال رسيدنش به خدا بيشتر مي‌شود. از اين رو در شریعت وارد شده است که وجود مقدس علی بن موسی الرضا علیه السلام فرموده اند:
أقرب ما يكون العبد من الله عزّ و جل و هو ساجد....
نزدیکترین حالت بنده نسبت به حق تعالی در حال سجده می باشد.[2]

و لذا می بینیم که در نماز هر چه انسان نسبت به حق تعالی حالت قرب و تواضعش بیشتر باشد،به همان وزان ذکرهایی هم که می گوید متفاوت است،چنانچه در حالت رکوع می گوید سبحان ربی العظیم و بحمده؛ولی در حالت سجده چون نهایت قرب وجود دارد از صیغه افعل تفضیل استفاده می شود و بیان می کند سبحان ربی الاعلی و بحمده.

همان طور که جناب فیض کاشانی در بیانی می فرمایند:

به قدر نیستی تو، هستی حق تو را جلوه گر گردد، ننگری که در رکوع «سبحان ربی العظیم و بحمده»، گویی و در سجده «سبحان ربی الاعلی و بحمده» اگر تو را نباشی [و خویش را ننگری] او باشد و بس.[3]

حاج میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب گرانسنگ اسرار الصلوه می فرمایند:
رکوع آن است که پس از پایان سوره، به نیّت تعظیم و فروتنى در برابر فرمان و عظمت پروردگار، تا حدى خم شویم که دست‏ها به زانوها برسد، کمر صاف باشد، گردن کشیده باشد، گویا نمازگزار حاضر است که در راه خدا گردنش زده شود.

رکوع که از ارکان نماز است و کم یا زیاد شدن آن، چه به عمد یا سهو، نماز را باطل مى‏کند، از بهترین نوع اظهار بندگى است. رکوع ادب است و سجود قرب، و کسانى به خدا نزدیک مى‏شوند که در اظهار ادب کوتاهى نکرده باشند و این مضمون کلام امام صادق(علیه السلام) است[4]

سجده، نشان تذلّل و خاکسارى در برابر خداوند و عالى‏ترین درجه عبودیت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستى مى‏کند « و للّه یسجد ما فى السموات و الارض»[5]

سجده بهترین حالتی است که انسان به خدا نزدیک می شود. سجده , رمز دوران های چهارگانه زندگی انسان است . علی (علیه السلام ) می فرماید:

سجده اول , یعنی این که از خاکم , سر برداشتن رمز زندگی دنیایی است . سجده دوم , رمز مردن و به خاک خفتن است , سربرداشتن , رمز محشور شدن است [6]
و این مضمون این آیه است که : شما را از خاک آفریدیم و به خاک بر می گردانیم و بار دیگر از خاک , بیرونتان می آوریم ,[7]
سجده نشان عبودیت است.
________________________

پی نوشت:
1-کشکول شیخ بهایی
2-کافی/ج3/ص265
3-اسرار الصلاة، فیض کاشانی.
4-اسرار الصلوه/ص172/173
5-نحل، 49
6-بحار, ج 82, ص 139
7-طه , 55

موضوع قفل شده است