معرفي مصحف امام علي عليه افضل صلوات المصلين

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
معرفي مصحف امام علي عليه افضل صلوات المصلين

كتاب علي عليه السلام از نگاه تحقيق
امام علي عليه السلام بعنوان شايسته ترين شاگرد مكتب وحي نخستين امام شيعه و جانشين بحق رسول خدا (ص) نزد همه مسلمانان جايگاهي بس والا دارد و پرداختن به آثار آن حضرت و مواريث گرانبهاي آن بزرگوار مطلوب هر مسلمان و اقتداي به او وسيله رستگاري هر انسان است
در كتب حديث ، فهارس ، رجال و علوم قرآني ، چه شيعه و چه اهل سنّت آثاري براي آن حضرت شمرده اند كه كلمه : كتاب علي ، صحيفه علي ، و مصحف علي عليه السلام حجم بيشتري از گزارشهاي رسيده را به خود اختصاص داده اند (1)
در اين جستار به بررسي محققانه درباره اين اثر ارزشمند آن امام همام مي پردازيم

نامهاي كتاب علي عليه السلام
احاديث موجود در جوامع حديثي شيعه نشانگر آن است كه كتاب علي عليه السلام به نامهاي ديگري نيز ناميده مي شده است از جمله :

الف ) جامعه
در احاديث فراواني از كتاب علي عليه السلام به جامعه ياد شده است . جامعه از ريشه جمع گرفته شده است و معناي آن گرد آوردن و ضميمه ساختن چيزي به چيز ديگر است . جامعه بار معنايي خاصي دارد .
از لغت نويس دقيق عرب احمد بن فارس بر مي آيد كه جامعه به معناي عظيمه ( بزرگ ) مي باشد . (2)
با توجه به احاديث فراوان و محتواي مطالبي كه در زمينه هاي معارف ، اخلاق و احكام از كتاب علي عليه السلام گزارش شده است بر مي آيد كه كتاب عظمت خاصي داشته است .
راويان زيادي ( ده نفر ) از شيعه از امام باقر ، امام صادق و امام رضا عليهم السلام درباره جامعه ويژگيها و محتواي آن _ كه ويژگيهاي تامي به ويژگيها و محتواي كتاب آن حضرت دارد _ روايت كرده اند .
ابو بصير (3) هشت حديث درباره كتاب حضرت و هفت حديث از محتواي آن در بابهاي ارث ، حدود و ديات روايت كرده است . از پانزده حديث ، هشت حديث آن با عنوان جامعه از امام باقر و امام صادق روايت شده است (4)
ابو شيبه خراساني (5) دو حديث درباره جامعه روايت كرده است (6)
ابو عبيد حذّاء زياد بن عيسي (7) كه بيشتر با كينه از او ياد مي شود دو حديث درباره جامعه نقل كرده است (8)



پي نوشتها


1- محمد بن اسماعيل بخاري در صحيح ج 1 ص 38 و ج 9 ص 13 و ... از صحيفه ياد كرده است و همچنين ابن سعد در طبقات ج 2 ص 238 و نيز ابو نعيم در حليه ، حاكم حسكاني در شواهد التنزيل ج 1 ص 36 ، ابن نديم در فهرست ص 30 و جلال الدين سيوطي د راتقان ج 1 ص 59 و 74 از مصحف علي عليه السلام ياد نموده اند .
جوامع حديثي شيعه در ضمن احاديث فراواني از امامان اهل بيت عليهم السلام درباره صحيفه و كتاب علي ياد كرده اند . براي آگاهي بيشتر درباره مصحف علي عليه السلام در كتاب كافي كتاب فضل القرآن ج 2 ص 632 ، تفسير عياشي ج 2 ص 307 و مناقب ابن شهر آشوب ج 2 ص 50 و .... بنگريد
2- احمد بن فارس ، معجم مقاييس اللغه ، ج 1 ص 479
3- چهار تن از راويان حديث شيعه با كنيه ابو بصير ياد مي شوند ، يحيي بن قاسم ، ليث بن بختري ، عبد الله بن حمد و يوسف بن حارث ، ولي در دو نفر اول مشهورترند . آن دو از امام باقر و صادق عليهما السلام روايت كرده اند و هر دو داراي كتاب بوده اند ( رجال نجاشي ص 321 و 441 و نيز جامع الرواه ج 2 ص 368 )
4- كافي ج 1 ص 329 و جلد 7 ص 356 و نيز بصائر الدرجات ص 163 و 166 و 172
5- ابو شيبه خراساني از راويان حديث امام صادق عليه السلام بوده است ، نام و حال او در كتب رجال روشن نيست ( جامع الرواه ج 2 ص 393 )
6- كافي ج 1 ص 57 و همچنين كتاب بصائر الدرجات ص 166 و 170
7- ابو عبيده حذّاء از راويان ثقه است و نزد اهل بيت عليهم السلام منزلتي نيكو داشته و داراي كتاب بوده است ( رجال نجاشي ص 171 )
8- بصائر الدرجات ص 169 و 173 و نيز اصول كافي ج 1 ص 241

برچسب: 

ادامه از مطلب قبلي



ابو مريم انصاري (1)يك حديث درباره جامعه روايت كرده است (2)
سليمان بن خالد (3) از امام صادق يك حديث درباره جامعه روايت كرده است (4) افزون بر آن او چند حديث از محتواي كتاب علي درباره صيد محرم و معيار داوري و دو حديث درباره ويژگيهاي كتاب علي با نام صحيفه روايت كرده است
علي بن حمزه بطائني (5) ضمن حديثي از امام صادق درباره جامعه و محتواي آن حديثي روايت كرده است (6)
علي بن حسين بن علي بن الحسين ( نوه امام سجاد عليه السلام ) در حديثي از امام صادق عليه السلام درباره جامعه روايت نموده است (7)
علي بن رئاب (8)حديثي از امام صادق درباهر ويژگيهاي جامعه روايت كرده است
عمر بن ابان كلبي (9) ضمن حديثي از امام صادق درباره علوم اهل بيت از جامعه و ويژگيهاي آن ياد كرده است (10)
حسن بن علي فضّال (11) از امام رضا عليه السلام ضمن حديثي درباره صفات امام علي عليه السلام _ كه از جمله وجود جامعه نزد آن حضرت است _ روايت كرده است (12)
پي نوشتها

1- ابو مريم انصاري ( عبد الغفار بن قاسم ) از امام باقر و صادق عليهما السلام روايت كرده است . وي ثقه و داراي كتاب بوده است ( رجال نجاشي ص 246 و بصائر الدرجات ص 180 )
2- بصائر الدرجات ص 180
3- سليمان بن خالد از امام باقر و صادق روايت كرده است . وي در قيام زيد شهيد همراه او بود و دستش را قطع كردند . وي اهل ثقه ،‌قرائت قرآن و داراي كتاب بود است ( رجال نجاشي ص 183 )
4- بصائر الدرجات ص 164
5- علي بن ابي حمزه بطائني از اصحاب امام صادق و كاظم عليهما السلام بود و كتابهاي متعددي تصنيف كرده است ( رجال نجاشي ص 249 )
6- بصائر الدرجات ص 181
7- بصائر الدرجات ص 177
8- علي بن رئاب از بزرگان حديث شيعه ، فردي ثقه و داراي منزلتي والا و داراي اصل و كتابهايي بوده است ( رجال نجاشي ص 250 و نيز رجال علامه ص 93 )
9- عمر بن ابان كلبي ثقه و از راويان حديث امام صادق و داراي كتاب بوده است (رجال نجاشي ص 285 )
10- ارشاد مفيد ج 2 ص 185 و نيز روضه الواعظين ( قتال نيشابوري ) ص 211
11-حسن بن علي بن فضّْال از محدثان و دانشمندان برجسته شيعه و از اصحاب اجماع مي باشد و داراي كتابهايي بوده كه نجاشي نوشته او را نام مي برد ( رجال نجاشي ص 35 )
12- من لايحضره الفقيه ج 4 ص 418 و نيز عيون اخبار الرضا ص 192 و نيز معاني الاخبار ص 102 و احتجاج ج 2 ص 231

اينك از باب نمونه به چند حديث كه در آنها از كتاب علي عليه السلام با نام جامعه ياد شده و ويژگيهاي آن را توصيف كرده است مي پردازيم



مرحوم كليني به سند خويش و صفارّ در بصائر الدرجات از ابو بصير روايت كرده اند كه امام صادق عليه السلام به او فرمود :
"يا ابا محمد انّ عندنا الجامعه و ما يدريهم ما الجامعه ؟ قلت : جعلت فداك و ما الجامعه ؟ قال : صحيفه طولها سبعون ذراعاً بذارع رسول الله املاء من فلق فيه و خطه علي عليه السلام بيمينه فيها كلّ حلال و حرام و كل شيء يحتاج اليه الناس حتي الارش في الخدش "
يعني اي ابا محمد نزد ما جامعه است و چه مي دانند كه جامعه چيست ؟
گفتم : قربانت گردم جامعه چيست ؟
فرمود : صحيفه ايي كه طول آن هفتاد ذراع _ به ذراع رسول الله _ است كه املاء آن از لبان مبارك رسول الله و علي آن را بدست خويش نوشت . هر حلال و حرامي و هر چه مردم به آن نياز داشته باشند حتي جريحه خراش در آن موجود است .


در حديث ديگري ابو بصير مي گويد من نزد امام باقر عليه السلام بودم كه جامعه را خواست ، در آن نگاه كردم و اين مسأله در آن بود : " المرأه تموت و تترك زوجها .... " اگر زني بميرد و بجز شوهر وارثي نداشته باشد تمام تركه او از آنِ شوهرش است (1)
صفارّ به سند خويش از علي بن رئاب از امام صادق عليه السلام روايت مي كند كه از آنحضرت درباره جامعه پرسيده شد فرمود :
صحيفه ايي است به طول هفتاد ذراع و پهناي آن باندازه پوست دبّاغي شده بسان ران شتر دو كوهانه كه در آن است تمام آنچه را كه مردم به آن نياز دارند و هيچ قضيه ايي نيست مگر اين كه حكم آن موجود است حتي جريمه خراش (2)



در مجلسي كه سخن از ابن شبرمه ( قاضي كوفه از طرف منصور دوانيقي ) به ميان آمد امام صادق عليه السلام فرمود : او كجا از جامعه اطلاع دارد ؟ املاء رسول الله و خطّ علي عليه السلام كه در آن حلال و حرام است حتي جريمه خراش (3)
پي نوشتها
1- كافي ج 7 ص 125 و نيز بصائر الدرجات ص 166 و بحار الانوار ج 26 ص 25 حديث 22
2- بصائر الدرجات ص 162 ح 2
3- بصائر الدرجات ص 166 و نيز بحار الانوار ج 26 ص 25

ب ) صحيفه



در احاديث فراواني از كتاب علي عليه السلام به صحيفه تعبير شده است كه اوصاف آن همان صفات و ويژگيهاي كتاب علي و جامعه است .
صحيفه از ريشه صحف گرفته شده است اين ريشه دلالت بر انبساط و گستردگي دارد منظور از صحيفه چيزي است كه بر آن نوشته مي شود جمع آن صحف و صحائف است
هفده نفر از راويان كتاب علي عليه السلام در ضمن دهها حديث افزون بر نقل محتواي كتاب درباره ويژگيهاي كتاب عنوان صحيفه را ياد كرده اند



براي نمونه به چند حديث اشاره مي شود :
عبد الرحمن بن ابي عبد الله ميگويد : از امام صادق شنيدم كه ميفرمود : ان في البيت صحيفه طولها سبعون ذراعا ما خلق الله من حلال و لا حرام الا و فيها حتي ارش خدش (1) يعني در خانه صحيفه ايي است كه طول آن هفتاد ذراع مي باشد . خداوند حلال و حرامي نيافريده است مگر اين كه حكم آن در آن موجود است حتي جريمه خراش .
محمد بن عبد الملك گويد : حدود شصت نفر نزد امام صادق عليه السلام بوديم شنيدم كه مي فرمود : به خدا سوگند نزد ما صحيفه ايي است كه طول آن هفتاد ذراع است و بقيه حديث مانند حديث قبل است (2)
سليمان بن خالد مي گويد : از امام صادق شنيدم كه ميفرمود : همانا نزد ما صحيفه ايي است كه طول آن هفتاد ذراع است به املاء رسول الله و دست خط علي عليه السلام حلال و حرامي نيست مگر اين كه در آن موجود است حتي جريمه خراش (3)


صحيفه الفرائض
امامان معصوم عليهم السلام در خصوص مسائل ارث بيشتر از ساير بخشهاي فقه به كتاب علي عليه السلام استشهاد كرده اند در اين باب تعبيرات گوناگوني درباره كتاب علي عليه السلام وارد شده است كتاب علي (ع) فرائض علي (ع) صحيفه كتاب فرائض و صحيفه الفرائض تعبيراتي هستند كه در احاديث راويان برجسته ايي چون محمد بن مسلم ، زراره ، ابو ايوب خزاز ، ابو بصير ، قاسم بن سليمان ، عبد الرحمن بن حجاج و عبد الملك از امامين صادقين عليهما السلام آمده است (4)



از ملاحظه اين احاديث و تعبيرات گوناگون آن بر مي آيد كه بخش قابل توجهي از كتاب علي عليه السلام درباره مسائل بسيار مهم ارث كه مقيد اطلاقات قرآني و مخصوص عمومات آن است مي باشد و چون جمهور مسلمانان در اين مسائل به ظواهر قرآن عمل مي كرده اند امامان اهل بيت عليهم السلام با توجه به ميراث پدرشان _ كتاب علي عليه السلام _ به بيان حقيقت پرداخته اند و در خصوص اين گونه مسائل براي اطمينان خاطر ياران خويش بخشي از كتاب علي عليه السلام را كه از آن بر فرائض علي يا صحيفه الفرائض تعبير شده است نشان داده و تأكيد فرموده اند كه اين مطالب از كتابي است كه املاء رسول خدا و دستخط علي عليه السلام آن را پديد آورده است



شيخ حر عاملي مولف كتاب گرانسنگ وسائل الشيعه مي نويسد : از احاديث فراواني استفاده مي شود كه زراره صحيفه فرائض به خط علي عليه السلام را خوانده بود و به همين خاطر اصحاب ائمه در اين مسائل به او رجوع مي كرده اند (5)
_____________

1- بصائر الدرجات ص 160 و نيز بحار الانوار ج 26 ص 25 حديث 25
2- بصائر الدرجات ص 162 و 164 و نيز بحار الانوار ج 26 ص 22 و 24
3- بصائر الدرجات ص 162 و 164 و نيز بحار الانوار ج 26 ص 22 و 24
4- كافي ج 7 ص 77 ، 81 ، 93 ، 94 ، 112 ، 119 ، 125 ، 126 ، 136 و همچنين كتاب شريف من لايحضره الفقيه ج 4 ص 263 و 268 و 283 و نيز كتاب تهذيب الاحكام ج 9 ص 247 ، 271 ، 324 و ....
5- كافي ج 2 ص 484 و ج 4 ص 390 و همچنين كتاب من لايحضره الفقيه ج 4 ص 137 و نيز ثواب الاعمال ص 252 و نيز امالي شيخ مفيد ص 98

[=&quot]اينك در بخش پاياني اين گفتار به برخي از عناوين ابواب كتاب علي عليه السلام كه نشانه جامعيت آن كتاب است اشاره مي كنيم
[=&quot]1-[=&quot] علي و شيعه ، جريان غدير خم
[=&quot]2-[=&quot] دانش و دانشمندان در كتاب علي (ع)
[=&quot]3-[=&quot] باورها و ادبها
[=&quot]4-[=&quot] گناهان و آثار آن
[=&quot]5-[=&quot] استشهاد به كتاب علي در ابواب فقهي كه عبارتند از :
[=&quot]1-[=&quot] طهارت و مسائل آن
[=&quot]2-[=&quot] نماز و مسائل آن
[=&quot]3-[=&quot] حج و عمره و مسائل مربوط به آن
[=&quot]4-[=&quot] معيار قضاوت و داوري
[=&quot]5-[=&quot] خوردنيها و احكام آن
[=&quot]6-[=&quot] زنان و برخي از مسائل ازدواج
[=&quot]7-[=&quot] دفتر ميراث
[=&quot]8-[=&quot] حدود در كتاب علي عليه السلام
[=&quot]9-[=&quot] قصاص و ديات
[=&quot]10-حديث مناهي .
[=&quot]مفصلترين حديثي كه از كتاب علي عليه السلام به صورت حديثي واحد در كتب حديثي شيعه موجود است و برخي از مضامين آن در كتب حديثي اهل سنت نيز آمده است حديث مناهي مي باشد كه مشتمل بر حدود صد و پنجاه حكم از احكام طهارت ، نماز ، مسائل مربوط به خانواده ، خوردنيها و آشاميدنيها ، احكام تجارت و معاملات ، مسائل اخلاقي ، قرآني و ... مي باشد
[=&quot]كتاب علي عليه السلام از اسرار امامت است و اين مسئله در[=&quot] با تتبع و جستجو در احاديث فراواني يافت مي شود كه كتاب علي از مواريث امامت به شمار مي رفته است از اين رو امامان عليهم السلام آن را به هر كسي نشان نمي دادند و به طبع در اختيار هر كس همه كتاب يا بخشهايي از آن را قرار نمي دادند و تنها افراد خاص و مورد اطمينان از شيعه و سني موفق [=&quot]به زيارت آن شده اند
[=&quot]در بسياري از احاديث امامان تعبير به " عندنا " فرموده اند . اين تعبير در اختصاص كتاب به آن بزرگواران ظهور دارد و در برخي از احاديث تصريح شده كه از صفات امام اين است كه جامعه ( كتاب علي ) نزد او باشد .

[=Franklin Gothic Medium]خلاصه اين مقاله به زبان عربي
[=Franklin Gothic Medium]نظره دراسّيه عن كتاب علي عليه السلام
[=Franklin Gothic Medium] [=Franklin Gothic Medium]انّ كتاب علي هو من اهم المصادر الاولي لعلوم اهل البيت و قد كان موضع اهتمامهم .
[=Franklin Gothic Medium] [=Franklin Gothic Medium]و له اسماء متعدده في احاديث و روايات الاماميه كالجامعه ، الصحيفه ، كتاب رسول الله ، امالي رسول الله و كتاب امير المومنين . علماً بانّ خمسه و سبعين من رواه الحديث و اكثرهم من الاماميه قد ذكروا اسماءه كما اشاروا اليه ميزاته و محتواه
[=Franklin Gothic Medium] [=Franklin Gothic Medium]و قد عُرف هذا الكتاب طبق احاديث اهل البيت بسماتٍ مثل املاء رسو الله و تدوينه بخط علي عليه السلام ، الجامع ، الخلود و مواريث الامامه
[=Franklin Gothic Medium] [=Franklin Gothic Medium]كما انّ مقاله كتاب علي عليه السلام ناطقه و شارحه لما ذكرناه اعلاه .
[=Franklin Gothic Medium]

و همچنين خلاصه آن به زبان انگليسي
[=Zar]
[=Zar]

[=Georgia]Imam Ali,s book , referred to in Shi,its treditions by titles as : jama,s sahifa the Book of the prophet,s , peace be upon him and his descendants , The prophet,s Amali , and the commender of Faithful,s Book , is one of the sources containing the science of the prophet , peace be upon them.
[=Georgia] [=Georgia]Seventy five narrators of hadith_ mostly Shi,its _ have reported the name , the particularities and the contect of the Book . Imam Ali,s book having such peculiarities as being dictated by the holy prophet , peace be upon him and his descendents , inscribed by Imam Ali himself , is comprehensive and lasting of the Imams, that was introduced by them .
[=Georgia] [=Georgia]The present article investigates the above book .
[=Georgia]
التماس دعا :Gol:

آیا تا زمان ظهور مصحف ایشان بدست ما خواهد رسید؟


با سلام

در صحاح عامه نیز نکات بسیار عمیقی در باره این صحیفه آمده که برای حق طلبان کافیست :

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ، حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ، حَدَّثَنَا مُطَرِّفٌ، أَنَّ عَامِرًا، حَدَّثَهُمْ عَنْ أَبِي جُحَيْفَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قُلْتُ لِعَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: هَلْ عِنْدَكُمْ شَيْءٌ مِنَ الوَحْيِ إِلَّا مَا فِي كِتَابِ اللَّهِ؟ قَالَ: «لاَ وَالَّذِي فَلَقَ الحَبَّةَ، وَبَرَأَ النَّسَمَةَ، مَا أَعْلَمُهُ إِلَّا فَهْمًا يُعْطِيهِ اللَّهُ رَجُلًا فِي القُرْآنِ، وَمَا فِي هَذِهِ الصَّحِيفَةِ»، قُلْتُ: وَمَا فِي الصَّحِيفَةِ؟ قَالَ: «العَقْلُ، وَفَكَاكُ الأَسِيرِ، وَأَنْ لاَ يُقْتَلَ مُسْلِمٌ بِكَافِرٍ» صحيح بخاری

امام علی (ع) بروشنی میفرمایند :مَا أَعْلَمُهُ إِلَّا فَهْمًا يُعْطِيهِ اللَّهُ رَجُلًا فِي القُرْآنِ،
يعنی خدای متعال به هرکسی فهم قرآن و مقصود نزول آيات را عطا نميکند ! واين مخصوص اوصياء نبی است :

ومویداتش هم :

قال النبي صلى الله عليه وسلم علي مع القرآن والقرآن مع علي ، لن يتفرقا


حتى يردا علي الحوض .صحیح

https://sites.google.com/site/hojjah/ghoran.ma.ali.doc



اما بنص اخبار اين كتاب نزد اوصیاء رسول است و هم اکنون هم نزد امام دوازدهم است و آیات قرآن هم گواهند :

إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ {الواقعة/77} فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ {الواقعة/78} لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ {الواقعة/79}

بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الظَّالِمُونَ {العنكبوت/49}

قرآن در سینه علم داده شدگانست .

موضوع قفل شده است