جمع بندی اسرار نماز صبح از دیدگاه حکمت و عرفان

با عرض سلام خدمت دوست خوبم جناب رضاهو
یکی از مهمترین اسرار نماز صبح، روایتی است که در کتاب علل الشرایع ذکر شده و آن اینکه چند نفر یهودى محضر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلم رسیدند. داناترین آنها مسائلى چند از آن سرور پرسید، در ضمن مسایل، این سؤال مطرح شد که : خداوند عزّ و جلّ براى چه این پنج نماز را در پنج وقت بر امّت تو در ساعات شب و روز واجب كرده؟
رسول خدا(ص) در جواب ایشان اسرار هر یک از اوقات پنجگانه نماز را بیان فرمودند از جمله در مورد وقت نماز صبح فرمودند: هنگامی كه آفتاب طلوع می كند كافران وآفتاب پرستان در برابر آن به سجده می افتند و خداوند نماز صبح را بر امت من واجبفرموده تا پیش از آنكه كافران،آفتاب و شیطان را سجده كنند امتم در برابر خداوندمتعال سجده كنند. (تفسیر ابوالفتوح رازی /ج۱/ص۱۶۱)
خداوند در قرآن مجید می فرماید: نماز فجر(نماز صبح) مشهود ملائكه است(بنی اسرائیل/آیه۷۷)گر چه تمام نمازها مشهود ملائكه است ولی نماز صبح در این وادی ازویژگی خاصی بهره مند است. در روایات اسلامی آمده كه : ((نماز صبح از میان نمازهااین امتیاز دارد كه ملائكه شب و ملائكه روز آن را مشاهده می كنند. زیرا نماز صبح اگردر اول وقت خود انجام شود دقیقاً در لحظه ای انجام شده است كه ملائكه شب جای خود رابه ملائكه روز می دهند. و هر دو گروه از فرشتگان شاهد اقامه آن خواهند بود. بنابرایننماز صبح كه در اول وقت خوانده شود در دو پرونده ثبت می شود (وسایل شیعه/ج۳/ص۱۵۶/بحار/ج۸/ص۷۳)
اقامه نماز صبح در اول وقت یکی از بهترین ملاکهای تفکیک مومن و منافق است زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: نماز صبح و نماز عشا سنگین ترین نمازها درنظر منافقین است.(مستدرك وسایل/ج۱/ص/۱۸۳)
اقامه نماز علاوه بر تاثیراتی که بر روح و جان انسان دارد بر سلامتی انسان نیز تاثیر دارد که البته تاکنون در این حد کشف شده و قطعا تاثیرات نماز بیش از این حرف‎هاست
نتایج تازه‌ترین تحقیقات علمی نشان می‌دهد، خواندن نماز صبح،‌ بهترین شیوه‌ برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی ـ عروقی است. بر اساس تحقیقات انجام شده از سوی مؤسسه‌ قلب و عروق اردن، خواب طولانی مدت در طول شبانه‌روز‌، مهم‌ترین عامل ابتلا به بیماری‌های قلبی است. این تحقیقات نشان می‌دهد اگر فردی به مدت طولانی بخوابد، ضربان قلب او به پنجاه بار در دقیقه كاهش می‌یابد كه این امر، منجر به كندی گردش خون در سرخرگ‌ها و سرانجام، انسداد رگ‌ها شده و حملات قلبی عروقی را به‌ دنبال خواهد داشت
این تحقیق همچنین بر ضرورت حداقل پانزده دقیقه تحرك بدنی پس از چند ساعت خواب تأكید می‌كند.در نتایج این تحقیق با بیان این كه ادای نماز صبح برای این امر كافی است، به سلامت قلبی مسلمانانی كه صبح زود بیدار شده و برای انجام فریضه‌ نماز به مسجد می‌روند، اشاره شده و آمده است: اگر این عمل در مسجد و یا به ‌صورت گروهی انجام شود، نتیجه‌ بهتری خواهد داشت.

سلام
لطفا کمی در مورد سر سجده توضیح دهید و در حقیقت ما وقتی به سجده میرویم داریم چه کاری انجام میدهیم و در ان موقعیت ما باید به چه چیزی توجه داشته باشیم.و تفسیر سجده چیست.
ممنون

با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در ابتدا بايد گفت سجده زيبا ترين نماد بندگي در برابر خالق است. زيرا سجود بالاترين درجه فروتنى است، و عزيزترين اعضاء خود را كه روى است به پست‏ترين چيزها كه خاك است مي گذارد كه به خضوع نزديكتر و بر ذلّت گوياتر است. انسان چون نفس خود را در مقام خوارى و خاكسارى ديد و بر خاك افتاد، در اين هنگام عظمت خدا را در دل خود تازه مي كند و مي گويد: «سبحان ربّى الأعلى و بحمده».

سجده، نشان تذلّل و خاكساري در برابر خداوند و عالي‏ترين درجه عبوديت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستي مي‏كند، (1) سجده بهترين حالتي است كه انسان به خدا نزديك مي شود. سجده، رمز دوران هاي چهارگانه زندگي انسان است.

علي(ع) مي فرمايد: سجده اول، يعني اين كه از خاكم، سر برداشتن رمز زندگي دنيايي است. سجده دوم، رمز مردن و به خاك خفتن است، سربرداشتن، رمز محشور شدن است، (2) و اين مضمون اين آيه است كه : شما را از خاك آفريديم و به خاك بر مي گردانيم و بار ديگر از خاك، بيرونتان مي آوريم. (3)

مردي به رسول خدا(ص) عرض كرد دعا كنيد كه خدا مرا به بهشت برد. حضرت فرمود: «أَعِنّي بِكَثرة السُجود؛ من دعا مي كنم. ليكن تو مرا با سجده هاي زياد و طولاني كمك كن تا دعاي من مستجاب شود».

امام صادق(ع) فرمودند: «عَليك بِطول السُجود فَإِنَّ ذلك مِن سُنَن الأَوّابين»سجده ها راطولاني كنيد زيرا سجده هاي زياد ازروش هاي ناله كننده گان است.؛ (4) پس شايسته است انسان هنگام سجده زود سر از خاك برندارد. نمازهاي عمومي را به طور معمول بخواند؛ امّا در حالات خاصه خود، زود سر از سجده برندارد. چون اين دشمن دروني، انسان را آرام نمي گذارد؛ تا آخرين لحظه مي كوشد انسان را فريب دهد.

بهترين فرصت در حال نماز، حال سجده است كه امام صادق(ع) فرمودند: «إِنَّ أَقْرب ما يَكون العَبْد مِن الرَب عزّ و جلّ و هو ساجد باكَ؛ (5) نزديكترين حالت بنده به خدا وقتي است كه در حال سجده باشد و گريه كند».

انسان هر چه به خاك نزديك شود به خدا نزديكتر مي شود. رسول خدا(ص) در ضمن خطبه شعبانيه فرمود: «ظُهروكم ثَقيله مِنْ أوْزاركم فَخَفِّفوا عَنها بِطول سُجُودكم؛ (6) پُشتهاي شما از بار گناه سنگين شده است. آنها را با سجده هاي طولاني سبك كنيد».

پي نوشت ها:

1. نحل( 49) آيه 16.

2. مجلسي، بحارالانوار نشر دار الاحيا التراث العربي بيروت. 1403 ق. ج 82، ص 139.

3. طه (20)، آيه 55.

4. بحار، همان، ج 85، ص162.

5. كليني، كافي، نشر دار الكتب الاسلاميه تهران 1380 ق. ج 2، ص483.

6. بحار، ج93، ص 357.