وساطت و انجام وظیفه فرشتگان بر طبق سنت الهی

تب‌های اولیه

1 پست / 0 جدید
وساطت و انجام وظیفه فرشتگان بر طبق سنت الهی

و اگر کسی دقت کند در رابطه خداوند و فرشتگان در آیهوالنـ'زعـ'ت غرقا و آیات بعد آن، و آیة جاعل الملـ'ئکة رسلا أولی ´ أجنحة مثنی ' و ثلـ'ث و ربـ'ع، (آیه 1 سوره فاطر) و آیة بل عباد مکرمون * لا یسبقونه بالقول و هم بأمره یعملون، (آیه 26 و 27 سوره انبیاء) و آیة یخافون ربهم من فوقهم و یفعلون ما یؤمرون (آیه 50 سوره نحل)؛ می یابد که فرشتگان را خداوند بر سنت خود آفریده، و به آنها مأموریت های این عالم را داده است.

پس فرشتگان فقط واسطة در فیض و رحمت الهی هستند بین خدا و خلقش. و این معنی بر سبیل اتفاق نیست که گاهی واسطه باشند و گاهی بدون واسطه امورات خلق انجام گیرد؛ چون خداوند آنها را جعل برای این معنی نموده است؛ جاعل الملـ'´نءکة رسلا. و این وظیفه و محدودة مأموریت آنهاست.

و در سنت الهیه تغییر و تحویلی نیست؛ فلن تجد لسنت الله تبدیلا و لن تجد لسنت الله تحویلا. (آیه 43 سوره فاطر) و نیز إن ربی علی ' صر ' ط مستقیم.(آیه 56 سوره هود) «پروردگار پیوسته و همیشه بر منهاج مستقیم و صراطی که اعوجاج و انحراف ندارد امور خلق را تدبیر و افاضه میفرماید.»

و این صراط، مستقیم است یعنی ثابت و پیوسته است که در کلیت و عمومیت آن ثلمه ای وارد نمی شود و خللی مشاهده نمی گردد.

و منافاتی نیست بین این آیات که ملائکه را واسطة در فیض الهی قلمداد میکند و براساس آیة مبارکة:

و ما منآ إلا له و مقام معلوم. (آیه 164 سوره صافات)

«هیچکدام از افراد ما نیستند مگر آنکه از جانب خداوند برای او مقام معلومی مشخص شده است .»

و آیة مبارکة: مطاع ثم أمین. (آیه 21 سوره تکویر)

«جبرائیل که امین وحی الهی است در آنجا که مقام مقدس است، مورد اطاعت فرشتگان است .»

و آیة مبارکة : حتی '´ إذا فزع عن قلوبهم قالوا ماذا قال ربکم قالوا الحق. (آیه 23 سوره سبا)

«چون فزع و خوف از دلهای فرشتگان در روز قیامت و هنگام مأموریت شفاعت برداشته شود بعضی از طوائف ملائکه از بعض دیگر سؤال می کنند: پروردگار شما چه گفت؟ آنها در پاسخ میگویند: حق گفت .»

و نیز بر اساس روایات مستفیضه بلکه متواتره ای که برای آنها درجات مختلف و مقامات متفاوت بیان میکند.

و بین آیة: إن الذین عند ربک لایستکبرون عن عبادته ویسبحونه و له یسجدون. (آیه 206 سوره اعراف)

«آن کسانی که در نزد پروردگار تو سکونت و منزل دارند هیچگاه از عبادت خدا سرپیچی نمی نمایند و استکبار نمی ورزند و دائما تسبیح و تقدیس او را بجای می آورند و برای خدا سجده می کنند.»

معنای تسبیح ملائکه

و آیة : و من عنده لا یستکبرون عن عبادته و لا یستحسرون * یسبحون الیل و النهار لا یفترون. (آیه 20 سوره انبیاء)

«افرادی که منزل و اقامتشان در نزد خداست از عبودیت و پرستش خدا بلندمنشی نمی کنند و خسته نمی شوند، و در تمام دوران روز و شب به تسبیح اشتغال داشته و ملول نمی گردند.»

زیرا که ممکن است مراد از عبادت و تسبیح و سجود ملائکه عین وظیفة مقررة آنها در تدبیر امور عالم و افاضة فیض و امتثال اوامر الهی محولة به آنها باشد؛ پس بنابراین هر فرشته ای که به کاری که به او سپرده شده مشغول باشد این فعل او عین عبادت و تسبیح اوست، و عین سجدة اوست، و شاید اشاره به همین معنی باشد گفتار خدای تعالی که میفرماید:

و لله یسجد ما فی السمـ'و'ت و ما فی الارض من دآبة والملائکة و هم لا یستکبرون. (آیه 49 سوره نحل)

و برای خدا به سجده در می آیند آنچه که در آسمانها و آنچه که در زمین است از اقسام جنبدگان و نیز فرشتگان به سجده در می آیند و ابدا بلندمنشی و استکبار ندارند.»

و نیز باید دانست که: بر اساس تحقیق این معنائی را که نمودیم و وساطت فرشتگان در انجام امور تکوینیه و حوادث این عالم و امور و وقایع پس از مرگ را ثابت کردیم، هیچگونه جنبة استقلال در فعل فرشتگان به چشم نخورده است و آنها فقط عنوان وساطت دارند و بس.

ملک مقرب از اسم اعظم پروردگار اخذ میکند و به ملک زیردست خود افاضه میکند و او نیز به فرشتة پائین تر، تا برسد به فرشتگان جزئیه ای که خود بالمباشره متصدی و مراقب امور عالم هستند، و بالاخره تمام حول و اراده و قدرت و قوت و علم و حیات به ذات حضرت احدیت اختصاص دارد و عنوان وساطت و آلیت و مر آتیت ابدا منافاتی با انحصار این اسماء و صفات در ذات حضرت حق ندارد.

تعالی الله عما یقول الظالمون علوا کبیرا. و لاحول و لاقوة إلا بالله العلی العظیم.

و از برای تقریب به ذهن، مثال قلم و دست و کتابت که بزرگان از حکماء و متکلمین آورده اند تشبیه و مثال خوبی است، گرچه هر مثال و تشبیهی از جهتی مقرب مطلب و از جهتی یا جهاتی مبعد است.

میگویند: کسی که قلم را به دست میگیرد و مینویسد، میتوانیم نسبت کتابت را به قلم دهیم و میتوانیم به دست دهیم و میتوانیم به کاتب دهیم، ولی این سه نسبت عرضی نیست، یعنی در عرض هم نیستند بلکه در طول هم هستند و حقیقت نسبت کتابت اختصاص به کاتب دارد و به دست و به قلم بالمجاز و العرض نسبت داده میشود. و این معنای وساطت است.