جمع بندی « ادب چیست؟ »

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
« ادب چیست؟ »

از قیمتی ترین سرمایه ها و میراثهای حیات آدمی «ادب» است، حتی بالاتر از ثروت و سرمایه است (ادب مرد، به ز دولت اوست). در بر خورد ها چیزی به زیبایی و جذابیت ادب نمی رسد. باید آن را آموخت، به كار بست تا روابطی سالم و احترام آمیز و پایدار میان افراد، حاكم شود. اما همین واژه متداول و مشهور، گاهی تعریفی ناشناخته و حدّ و مرزی مبهم دارد. ازاین رو مناسب است كه بر مفهوم و جایگاه و شرایط آن، تأملی مجدد داشته باشیم و بدانیم كه به راستی «ادب چیست؟»

کارشناس بحث: بصیر

[="Tahoma"][="Navy"]

ferghe;311514 نوشت:
از قیمتی ترین سرمایه ها و میراثهای حیات آدمی «ادب» است، حتی بالاتر از ثروت و سرمایه است (ادب مرد، به ز دولت اوست). در بر خورد ها چیزی به زیبایی و جذابیت ادب نمی رسد. باید آن را آموخت، به كار بست تا روابطی سالم و احترام آمیز و پایدار میان افراد، حاكم شود. اما همین واژه متداول و مشهور، گاهی تعریفی ناشناخته و حدّ و مرزی مبهم دارد. ازاین رو مناسب است كه بر مفهوم و جایگاه و شرایط آن، تأملی مجدد داشته باشیم و بدانیم كه به راستی «ادب چیست؟»

باسلام و عرض ادب خدمت شما دوست گرامی
سوال خوبی مطرح شده است.
از کتب لغت، استفاده می شود که «ادب» همان «اخلاق» است، یعنی وقتی گفته می شود«ادب مرد به ز دولت اوست» یعنی هیچ چیز به اندازه اخلاق و سجایا و کرامتهای اخلاقی ارزش ندارد. تا جایی که رسول خدا(ص) هدف از بعثت خود را به اتمام رساندن ادب و اخلاق معرفی کرده است. «إنی بعثتُ لاُتمم مکارم الأخلاق»
صاحب مجمع البحرین می گوید: ادب حسن خلق است.
الْأَدَبُ‏: حُسْنُ الأَخْلاق و قد جمعتِ الأحاديثُ الفرضَ و السُّنَّةَ و الأَدَب.[=&quot][1]
همچنین در فرهنگ ابجدی می خوانیم که: الآدَاب‏- جمع (الأَدَب) است، اخلاق، علم اخلاق، دانش و فرهنگ و بطور كلّى بر امتيازات و شايستگى و برازندگى شخص يا چيزى {ادب} اطلاق مى‏شود. مانند «آدابُ الدّرس و آداب القاضي» الخ.[=&quot][2]
در جایی دیگر «ادب» به هر ریاضت و سختی ای که پسندیده باشد و انسان را به فضیلت و مقام بالا برساند، خطاب می شود.
(الأَدَبُ‏) يقعُ على كلِّ رياضةٍ محمودةٍ يَتَخَرَّجُ بها الإنسانُ فى فضيلةٍ من الفَضَائِلِ و قال الأزهرىُّ نحوَه‏.[=&quot][3]

[=&quot][1] ‏( مجمع البحرين [=&quot] ج‏2 [=&quot] ص 5 )

[=&quot][2] (فرهنگ ابجدي عربي فارسي [=&quot]ص 2)

[=&quot][3] (المصباح المنير، ج‏2[=&quot] ، ص 9 )[/]

[="Tahoma"][="Navy"]اما با مراجعه با روایات اسلامی بین ادب و اخلاق تفاوتهایی میتوان قائل شد که علامه طباطبائی در این رابطه می فرمایند: برخي تصور مي‎كنند كه اخلاق و آداب، هيچ گونه تمايزي با هم ندارند؛ در حالي كه چنين نيست؛ زيرا اخلاق عبارت است از: ملكات راسخ در روح، و در واقع، وصفي از اوصاف روح مي‎باشد؛ ولي آداب عبارت است از: هيئت‎هاي زيبايي كه اعمال و رفتار آدمي بدان متّصف مي‎گردد كه نحوه‎ي صدور اين اعمال به صفات روحي شخص بستگي دارد و پر واضح است كه ميان اتّصاف روح به اخلاقيات و اتّصاف عمل به آداب، تفاوت بسياري وجود دارد»[=&quot][1]؛ «پس ادب، ظرافت و دقت در عمل را گويند. وقتي انسان متوجّه حالات خويش باشد و با ظرافت و زيبايي خاصّي عمل را انجام دهد، گفته مي‎شود كه فلاني مؤدّب است؛ نظير ادب نشستن در حال نماز و ادب راه رفتن با طمأنينه و ...[=&quot][2]
احادیث زیبایی درباره ادب وارد شده که ذکر برخی از آنها خالی از لطف نیست:
امیر المومنین فرمودند:
مردم به ادبهای نیکو، محتاجترند تا به طلا و نقره(یعنی مردم با اخلاق نیازمندترند تا به مال)
إِنَّ النَّاسَ إِلَى صَالِحِ الْأَدَبِ أَحْوَجُ مِنْهُمْ إِلَى الْفِضَّةِ وَ الذَّهَب.[=&quot][3]
امام صادق علیه السلام فرمودند: بهترین چیزی که پدران برای فرزندان خود به ارث می گذارند، ادب است نه مال.
قَالَ الصَّادِقُ(علیه السلام)إِنَّ خَیرَ مَا وَرَّثَ الآبَاءُ لِأَبْنَائِهِمُ الْأَدَبُ لَا الْمَالُ.[=&quot][4]

[=&quot][1] الميزان، ج 6، ص 255 به بعد.

[=&quot][2] همان، ج 6، ص 257.

[=&quot][3] «غررالحكم، ص 247»

[=&quot][4] كافى، ج8، ص150[/]

همچنین برای تفاوت بین اخلاق و آداب می توان به این نکات اشاره کرد، که در مقدمه کتاب الآداب الدینیه للخزانه المعینیه اثر فضل بن حسن طبرسی (متوفای 584 ق) آمده است.
در این مقدمه از جناب آقای عابدی نقل شده است که می گوید:
1. اخلاق از مسائل متعلق به نفس انسانی بحث می کند ولی آداب از افعال جوارحی انسان بحث می کند.
2. مسائل اخلاق در همه زمانها ثابت است و تغییر نمی کند ولی آداب ممکن است به مرور زمان تغییر یابد.
3. مسائل اخلاقی در همه سرزمینها و کشورها یکی است، اما آداب هر قومی ممکن است با قوم و قبیله ی دیگر متفاوت باشد.
4. اخلاق علت است و آداب مسبب است، یعنی آداب از اخلاق منشاء شده است و اخلاق از فضائل و رذائل اخلاقی حکایت می کند ولی آداب به عکس است.
5. دین و روایات به آداب، بیشتر از اخلاق اهتمام ورزیده اند.

موضوع قفل شده است