جمع بندی همسر فضه

سؤال:
آیا فضه خادم حضرت زهرا (علیها السلام)، همسر و بچه داشته است؟

پاسخ:
در بعضی از منابع آمده که فضه بعد از حضرت زهرا (علیها السلام) بی‌قراری می‌کرد. از این رو، حضرت علی (علیه السلام) صلاح را بر آن دیدند دست فضه را در دست همسرى بگذارد.
حضرت، فضه را به ابوثعلبه حبشى تزويج كرد. چیزی نگذشت که همسر فضه وفات کرد، از انها پسری متولد شد که نامش در منابع نیامده است.
پس از ایشان حضرت علی (علیه السلام) فضه را به ازدواج سليك غطفان یا ابو ملیک (1) در آورد.
داستان شکایت فضه از شوهر دوم در منابع تاریخی آمده است. (2)
اما درباره فرزندان ایشان علاوه بر آن پسری که از شوهر اول ایشان داشت، منابع از دختری نیز از ایشان یاد می‌کنند.
شخصی به نام مالک بن دينار مى‌گويد: زمانى كه براى زيارت خانه خدا راهى حج بوديم، زنى لاغر اندامی را ديدم كه بر حيوانى لاغر و ناتوان سوار است و همراهان از سرِ دلسوزى، او را نصيحت مى‌كنند كه: بازگرد؛ اين حيوان تو را در راه مى‌گذارد و تو زنى تنها در ميان بيابان چه خواهى كرد؟! امّا او كه عزم سفر كرده بود، به عشق خانه خدا همچنان پيش مى‌رفت و توجّهى به گفتار ديگران نداشت؛ چون به ميان بيابان رسيديم، حيوانى كه زن بر آن سوار بود از رفتن باز ماند و ديگر رمق نداشت حتى قدم از قدم بردارد. من او را سرزنش كردم، كه چرا با چنين مركبى توشه سفر بسته است و مى‌خواهد راهى بدين درازى را بپيمايد؛ امّا زن سر به آسمان بلند كرد و گفت: «لا فِى بَيْتِى تَرَكْتَنِى لا الى بَيْتِك حَمَلْتَنى فَوَعِزَّتك وَ جَلالِكَ لو فَعَلَ بِى هذا غَيْرُك لَما شَكَوتُه اِلاّ اِلَيك»؛ نه در خانه‏ام گذاردى و نه، به خانه‏ات رساندى. سوگند به عزت و جلالت اگر كسى غير از تو چنين كارى با من كرده بود شكايتش را پيش تو مى‌آوردم.
بى درنگ شخصى در بيابان پيدا شد كه در دستش افسار ناقه‏‌اى بود و آماده تا آن زن را تا حرم امن الهى و حرم رسول خدا (صلّى الله عليه و آله) برساند. من كه از اين ماجرا، كمالات زن را ديدم، دانستم پرهيزكارى است كه نزد خدايش مقام بلندى دارد، پرسيدم تو كيستى؟
گفت: من شهره، دخترِ مسكه دختر فضه كنيز فاطمه زهرا (عليها السلام) هستم. (3)

منابع:
1. حسون، محمد/ مشکور، أم علی، اعلام النساء المؤمنات، ص 594.
2. همان، ص 594؛ محلاتی، ذبیح الله، رياحين الشريعه، ج 2، ص 317؛ کجوری مازندرانی، محمد باقر، خصائص فاطميه، ص 250.
3. مازندارانی، محمد بن علی بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج 3، ص 338.