جمع بندی چرا نمازقضای پدرومادر بر پسر ارشد واجب است ؟

تب‌های اولیه

15 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چرا نمازقضای پدرومادر بر پسر ارشد واجب است ؟

سلام،چرانمازقضای پدرومادربرپسرارشدواجب است؟

کارشناس بحث : نور

برچسب: 

ghasemifmj;306448 نوشت:
سلام،چرانمازقضای پدرومادربرپسرارشدواجب است؟

با سلام و عرض ادب

در قرآن کریم و روایات اسلامی بر اهمیت نماز و جایگاه آن در میان واجبات دینی تأکید و سفارش فراوان شده و قرآن کریم به صراحت آن را یک حکم واجب دانسته است :

«إِن َّ الصَّلَوَة َ کَانَت ْ عَلَی الْمُؤْمِنِین َ کِتَـَبًا مَّوْقُوتًا»(1)
همانا نماز وظیفة ثابت و معیّنی برای مؤمنان است.

روایات اسلامی نیز بر اهمیت و وجوب نماز تأکید دارند. پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله می فرمایند: «نماز ستون دین است.»(2)

حضرت امام صادق علیه السلام نیز درباره اهمیت و وجوب نماز می فرمایند: «نخستین چیزی که بنده به خاطر آن مورد محاسبه و سؤال قرار گیرد، نماز است. اگر نماز بنده مورد قبول واقع شود، سایر اعمالش نیز قبول می شود.»(3)

هر اندازه فردی به انسان نزدیک تر باشد، مسئولیت انسان نسبت به او بیشتر است. در این میان هیچ کس از پدر و مادر به ما نزدیک تر نیست و هیچکس به این اندازه بر ما حق ندارد و پس از خداوند که از هر چیز به ما نزدیک تر است، بیشترین وظیفه و مسئولیت و تکلیف ما در مقابل پدر و مادر است.

شخصی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ می پرسد بهترین اعمال چیست؟ حضرت می فرمایند: «نماز در وقت، نیکی با پدر و مادر و جهاد در راه خدا»(4)

البته باید توجّه داشت که احسان به والدین اختصاص به زمان حیات آنها ندارد، بلکه اگر وفات نمودند نیز جای احسان باقی است و انسان نسبت به آنها بی تکلیف و مسئولیت نیست.

تکالیفی که انسان بعد از پدر و مادر نسبت به آنها دارد و در روایات نیز به آنها اشاره شده، برخی واجب و برخی مستحب می باشد یعنی اگر برای انسان مقدور شود انجام دهد.

ولی به طور کلی مهم ترین وظایفی که فرزند بعد از پدر و مادر برعهده دارد عبارتند از:

الف: انجام تکالیف واجب که از سوی پدر و مادر قضا شده:

1. انجام تکالیف پدر که در حال حیات خود به عللی ترک نموده است، بر پسر بزرگ تر واجب است.(5) و همچنین بر فرزندان دیگر و نیز قضای اعمال واجب مادر در صورتی که به انجام آن وصیت کرده باشد.

2. ادای دین و بدهکاری براساس: اگر پدر و مادر به دیگران بدهکار است، انسان وظیفه دارد که بدهی و دین آنها را ادا نماید. در روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ در این زمینه آمده است: و یقضی عنهما الدین(6) یعنی دین آنها را ادا نماید.

بنابراین یکی از وظایف فرزند در قبال پدر و مادر ادای دین و بدهکاری های آنها است.

ب: انجام اعمال مستحبی مانند انجام اعمالی نظیر نماز، روزه، حج و صدقه دادن:

امام صادق ـ علیه السّلام ـ می فرمایند: «چه چیز مانع می شود که شما نسبت به پدر و مادر نیکی کنید. زنده باشند یا مرده، در صورت مرگ آنها فرد می تواند از جانب آنها نماز بخواند، صدقه دهد، حج گذارد و روزه بگیرد.»(7)

نکته ای که در دنبالة این روایت، امام ـ علیه السّلام ـ به آن اشاره می نمایند این است که: انسان وقتی برای پدر و مادرش اعمال مستحبی مانند نماز و روزه به جا آورد و صدقه بدهد، ثواب این اعمال برای پدر و مادرش می رسد و همچنان مانند همان ثواب برای خود او نیز منظور می شود.(8)

علاوه بر آنکه برای انسان ثواب در نظر گرفته می شود، باعث خیر و برکت در اموال انسان نیز می گردد. امام صادق ـ علیه السّلام ـ در ذیل یکی از روایات، در ضمن برشمردن آثار ناشی از نیکی به پدر و مادر می فرماید: «و هرگز در زندگی مبتلا به فقر نخواهید شد»(9)

ج: طلب مغفرت برای والدين و بزرگداشت ياد و نام آنها نیز از دیگر وظايف مهم فرزند در قبال پدر و مادر بعد از مرگ آنها اين است و ثواب عظيم نيز بر آن مترتب است.

علاوه بر این، تمام احکام خداوند متعال از جمله موضوع مورد بحث بر اساس حکمت و مصلحت صادر می شود کم ترین حکمتی که از روایات می توان استفاده کرد این است که این عمل برای پسر بزرگتر، جزء اعمال نیکو و صالح شمرده شده است و ثواب فراوان دارد.

امام صادق علیه السلام در حدیثی دیگر می فرمایند: «حج ، روزه و... از جانب میت قضأ می شود و انجام دادن این کار نیکو و حسن است.»(10)

همانطور که حتما می دانید، منابع دینی برای دست یابی به احکام علاوه بر قرآن، سنت صحیح معصومین علیهم السلام نیز هست. و از آنجایی که تمام احکام و جزئیات دین در قرآن نیامده است، در بسیاری از موارد جزئیات احکام از احادیث صحیح استخراج می شود. (که البته خود نیاز به فراگیری علوم خاصی در زمینه شناخت حدیث و علوم وابسته دارد.)

بعد از فوت پدر، نماز و روزه هایی که از او قضا شده بر عهده پسر بزرگتر است و این یک حکم خدایی، شرعی و بر اساس روایات و سخنان امامان معصوم علیهم السلام است.

از جمله امام صادق علیه السلام می فرمایند: «اگر مردی از دنیا برود و روزه ماه رمضان به گردن او باشد، ولیّ او باید قضأ آن را به جا آورد... و اگر میّت دو ولی ّ داشته باشد به عهده پسر بزرگتر است.» (11)

فقها نیز از این احادیث و روایات اسلامی چنین حکمی را استنباط و استخراج کرده اند.

و اما از جهت حکم شرعی:

1- اگر پدری از دنیا برود، چه وصیت بكند یا نكند، اگر پسر بزرگ تر بداند كه پدرش نماز و روزه قضا دارد، بر او واجب است كه خودش انجام دهد و یا برای او اجیر بگیرد، گرچه پدر مالی نداشته باشد.

2- اگر پسر بزرگتر به وظیفه اش عمل نكند، بر دیگران وظیفه ای نیست.

3- اگر پدر مالی داشته باشد و ثلث آن را برای نمازها و روزه هایش وصیت كرده باشد، پسر بزرگ تر می تواند از ثلث استفاده كند و نماز و روزه پدرش را انجام دهد.

4- اگر پسر بزرگ تر انجام نداد، بقیه فرزندان می توانند طبق وصیت پدرشان عمل كنند.

5- اگر بقیه فرزندان خواستند نماز و روزه قضای پدرشان را انجام دهند، اشكالی ندارد و از پسر بزرگ تر ساقط می شود.(12)

پی نوشت ها:
1- نسأ، 103

2- الکافی ، محمد بن یعقوب کلینی ؛، ج 2، ص 18، دارالکتب الاسلامیة ، تهران.

3- الکافی ، همان ، ج 3، ص 268.

4-
محمد باقر مجلسي، بحارالانوار، ج 74، باب 2، حوادث 99.
5- در اين خصوص مراجعه شود به توضيح‌المسائل مراجع عظام تقليد، احكام نماز و روزة قضا.
6- محمد باقر مجلسي، بحارالانوار، ج 74، باب 2، حديث 96.
7- محمد باقر مجلسي، بحارالانوار، ج 74، باب 2، ح7.
8- همان.
9- همان، باب 2، ح 33.
10-
(وسائل الشیعه ، شیخ حر عاملی، ج 8، ص 279، مؤسسه آل البیت، قم
11- من لا یحضر الفقیه ، شیخ صدوق، ج 2، ص 153، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
12- توضیح المسائل مراجع، جلد اول، مسئله 1390؛ آیة الله فاضل لنكرانی، جامع المسائل، جلد دوم، سؤال 407 و 406.

سلام

چقدر قشنگ بود اگر می فرمودند:

نماز قضای پدر و مادر (در حد توان) بر پسر بزرگتر واجب است...

نه اینکه زورکی باید همش رو بجا بیاره و اگر همه رو بجا نیاره میره توی جهنم! {معنی کلمه واجب یعنی همین دیگه}

شاید پول نداشته باشه بده تا براش بخونن یا وقت کافی نداشته باشه!

مثلا من توانم اینقدر هست که مثلا در روز نیم ساعت به نماز پدرم اختصاص بدم و در این صورت اگر تا آخر عمرم هم این نمازهای قضا رو بجا بیارم باز هم نمازهای قضای پدرم می مونه که من نتونستم اونها رو بجا بیارم. چون اینقدر نمازهاش زیاده که در حد توان من نیست که همش رو در عمرم بجا بیارم... پس چون نتونستم (همه) اونها رو بخاطر نداشتن وقت اضافی به جا بیارم پس من گناهکارم و باید عذاب بشم!

این دیگه چه فتوایی هست!!!
این به نظر شما یک نقص بزرگ در اسلام نیست؟!

با سلام

نمازای هر کس به عهده خودشه و وقتی میمیره گناه کرده که نخونده. پسر چه بعدش بخونه چه نخونه، پدر مجازات میشه که نخونده. فقط اگر پسر نخونه، اون بخشی از نافرمانی پسر از فرمان خدا که به دلیل تربیت پدر بوده به گناهان پدر افزوده میشه.
نمازهای قضا با نمازهایی که عمداً نخونده و نمی خواسته هم که بخونه فرق داره. منظور نمازهاییه که به هر دلیل موجهی قضا شده و نیت هم داشته بخونه ولی عمرش کفاف نداده مرده.
دیگه اونقدا هم هرج و مرج نیست وایسلی جان

سلام مجدد

بنده خواستم بگم که بدلیل اینکه بنده عجله داشتم و خیلی هم عصبانی بودم تلفنی سوالم رو پرسیدم و خوشبختانه جوابم رو گرفتم... و خواستم بگم که برداشت بنده که در پست قبل ارسال کرده بودم اشتباه بود... انشالله کارشناسان هم به زودی اینجا توضیحات تکمیلی رو می دن

این رو گفتم که کسی احیاناً از برداشت اشتباه و عجولانه بنده گمراه نشه

با سلام
چند ماه پیش هم من این سوال را پرسیدم و کارشناسان و دوستان بیشتر با روایت پاسخ می دادند ولی من دلیل دیگه ای میخواستم ...
آخرش در پیام 13 همون تاپیک یه نتیجه گرفتم و در انتها کارشناس جمع بندی کردند که ایییی تا اندازه ای از کل تاپیک جواب گرفتم ولی نه 100%
حالا اگه دوستان علاقه دارن نظرشون رو بگن .
http://www.askdin.com/thread22378.html
موفق باشید.

سلام
من اون تاپیک نماز به جای اموات رو هم خوندم تاپیک خوبی بود فقط برام سواله برای چی واجبه؟؟؟
پدر من خودش کوتاهی کرده میتونم برای آرامش روحش بخونم میخوام هم نمیخونم اما برای چی واجبه که بخونم؟یا برای چی واجبه اگر خودم نمیتونم یکی رو اجیر کنم؟

muiacir;361403 نوشت:
سلام
من اون تاپیک نماز به جای اموات رو هم خوندم تاپیک خوبی بود فقط برام سواله برای چی واجبه؟؟؟
پدر من خودش کوتاهی کرده میتونم برای آرامش روحش بخونم میخوام هم نمیخونم اما برای چی واجبه که بخونم؟یا برای چی واجبه اگر خودم نمیتونم یکی رو اجیر کنم؟

باسلام و احترام

باتوجه به اینکه سوال مربوط به بخش کلام است لطفا برای دریافت پاسخ درهمان تاپیک پیگیری نمایید.

موفق و موید باشید.

ممنون از پسخ گوییتون اما اون تاپیک بسته شده و امکان دادن پاسخ نیست

سلام
آیا فرزندان(مثلا پسر کوچک خانواده) میتونن برای پدر خود بعد از مرگش اجیر بشن؟؟؟

muiacir;361670 نوشت:
ممنون از پسخ گوییتون اما اون تاپیک بسته شده و امکان دادن پاسخ نیست

با سلام و تشکر از پیگیری شما

می توانید به همکاران ارجاع سوالات یا کارشناس مربوطه اطلاع دهید تا تاپیک برای ادامه بحث باز شود.

از همراهی شما سپاسگزاریم

باغ بهشت;361686 نوشت:
سلام
آیا فرزندان(مثلا پسر کوچک خانواده) میتونن برای پدر خود بعد از مرگش اجیر بشن؟؟؟

با سلام و احترام

درصورتی که شرایط اجیر شدن را داشته باشد(به لحاظ صحت قرائت برای نماز و...) اشکال ندارد.

استفتا از دفتر آیه الله خامنه ای در قم

سلام
توی اون تاپیک جناب اندیشمند فرمودند با توجه به اینکه بحث جمع بندی شده نمیشه تاپیک رو باز کرد و توی
همین تاپیک سوالم رو ادامه بدم.سوال من توی پست شماره 7 هست

muiacir;361403 نوشت:
سلام
من اون تاپیک نماز به جای اموات رو هم خوندم تاپیک خوبی بود فقط برام سواله برای چی واجبه؟؟؟
پدر من خودش کوتاهی کرده میتونم برای آرامش روحش بخونم میخوام هم نمیخونم اما برای چی واجبه که بخونم؟یا برای چی واجبه اگر خودم نمیتونم یکی رو اجیر کنم؟

muiacir;362059 نوشت:
سلام
توی اون تاپیک جناب اندیشمند فرمودند با توجه به اینکه بحث جمع بندی شده نمیشه تاپیک رو باز کرد و توی
همین تاپیک سوالم رو ادامه بدم.سوال من توی پست شماره 7 هست

با تشکر از پیگیری شما

سوال مربوط به انجمن کلام است می توانید تاپیک مستقلی باز کنید تا سوال را به کارشناس مربوطه ارجاع دهند.

سالم باشید.

بسم الله الرحمن الرحیم

جمع بندی تاپیک

سوال:
1.چرانمازقضای پدرومادربرپسرارشدواجب است؟
2.آیا فرزندان(مثلا پسر کوچک خانواده) میتوانند برای پدر خود بعد از مرگش اجیر بشوند؟

جواب:
با سلام و عرض ادب

در قرآن کریم و روایات اسلامی بر اهمیت نماز و جایگاه آن در میان واجبات دینی تأکید و سفارش فراوان شده و قرآن کریم به صراحت آن را یک حکم واجب دانسته است :

«إِن َّ الصَّلَوَة َ کَانَت ْ عَلَی الْمُؤْمِنِین َ کِتَـَبًا مَّوْقُوتًا»(1)
همانا نماز وظیفة ثابت و معیّنی برای مؤمنان است.

روایات اسلامی نیز بر اهمیت و وجوب نماز تأکید دارند. پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله می فرمایند: «نماز ستون دین است.»(2)

حضرت امام صادق علیه السلام نیز درباره اهمیت و وجوب نماز می فرمایند: «نخستین چیزی که بنده به خاطر آن مورد محاسبه و سؤال قرار گیرد، نماز است. اگر نماز بنده مورد قبول واقع شود، سایر اعمالش نیز قبول می شود.»(3)

هر اندازه فردی به انسان نزدیک تر باشد، مسئولیت انسان نسبت به او بیشتر است. در این میان هیچ کس از پدر و مادر به ما نزدیک تر نیست و هیچکس به این اندازه بر ما حق ندارد و پس از خداوند که از هر چیز به ما نزدیک تر است، بیشترین وظیفه و مسئولیت و تکلیف ما در مقابل پدر و مادر است.

شخصی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ می پرسد بهترین اعمال چیست؟ حضرت می فرمایند: «نماز در وقت، نیکی با پدر و مادر و جهاد در راه خدا»(4)

البته باید توجّه داشت که احسان به والدین اختصاص به زمان حیات آنها ندارد، بلکه اگر وفات نمودند نیز جای احسان باقی است و انسان نسبت به آنها بی تکلیف و مسئولیت نیست.

تکالیفی که انسان بعد از پدر و مادر نسبت به آنها دارد و در روایات نیز به آنها اشاره شده، برخی واجب و برخی مستحب می باشد یعنی اگر برای انسان مقدور شود انجام دهد.

ولی به طور کلی مهم ترین وظایفی که فرزند بعد از پدر و مادر برعهده دارد عبارتند از:

الف: انجام تکالیف واجب که از سوی پدر و مادر قضا شده:

1. انجام تکالیف پدر که در حال حیات خود به عللی ترک نموده است، بر پسر بزرگ تر واجب است.(5) و همچنین بر فرزندان دیگر و نیز قضای اعمال واجب مادر در صورتی که به انجام آن وصیت کرده باشد.

2. ادای دین و بدهکاری براساس: اگر پدر و مادر به دیگران بدهکار است، انسان وظیفه دارد که بدهی و دین آنها را ادا نماید. در روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ در این زمینه آمده است: و یقضی عنهما الدین(6) یعنی دین آنها را ادا نماید.

بنابراین یکی از وظایف فرزند در قبال پدر و مادر ادای دین و بدهکاری های آنها است.

ب: انجام اعمال مستحبی مانند انجام اعمالی نظیر نماز، روزه، حج و صدقه دادن:

امام صادق ـ علیه السّلام ـ می فرمایند: «چه چیز مانع می شود که شما نسبت به پدر و مادر نیکی کنید. زنده باشند یا مرده، در صورت مرگ آنها فرد می تواند از جانب آنها نماز بخواند، صدقه دهد، حج گذارد و روزه بگیرد.»(7)

نکته ای که در دنبالة این روایت، امام ـ علیه السّلام ـ به آن اشاره می نمایند این است که: انسان وقتی برای پدر و مادرش اعمال مستحبی مانند نماز و روزه به جا آورد و صدقه بدهد، ثواب این اعمال برای پدر و مادرش می رسد و همچنان مانند همان ثواب برای خود او نیز منظور می شود.(8)

علاوه بر آنکه برای انسان ثواب در نظر گرفته می شود، باعث خیر و برکت در اموال انسان نیز می گردد. امام صادق ـ علیه السّلام ـ در ذیل یکی از روایات، در ضمن برشمردن آثار ناشی از نیکی به پدر و مادر می فرماید: «و هرگز در زندگی مبتلا به فقر نخواهید شد»(9)

ج: طلب مغفرت برای والدين و بزرگداشت ياد و نام آنها نیز از دیگر وظايف مهم فرزند در قبال پدر و مادر بعد از مرگ آنها اين است و ثواب عظيم نيز بر آن مترتب است.

علاوه بر این، تمام احکام خداوند متعال از جمله موضوع مورد بحث بر اساس حکمت و مصلحت صادر می شود کم ترین حکمتی که از روایات می توان استفاده کرد این است که این عمل برای پسر بزرگتر، جزء اعمال نیکو و صالح شمرده شده است و ثواب فراوان دارد.

امام صادق علیه السلام در حدیثی دیگر می فرمایند: «حج ، روزه و... از جانب میت قضأ می شود و انجام دادن این کار نیکو و حسن است.»(10)

همانطور که حتما می دانید، منابع دینی برای دست یابی به احکام علاوه بر قرآن، سنت صحیح معصومین علیهم السلام نیز هست. و از آنجایی که تمام احکام و جزئیات دین در قرآن نیامده است، در بسیاری از موارد جزئیات احکام از احادیث صحیح استخراج می شود. (که البته خود نیاز به فراگیری علوم خاصی در زمینه شناخت حدیث و علوم وابسته دارد.)

بعد از فوت پدر، نماز و روزه هایی که از او قضا شده بر عهده پسر بزرگتر است و این یک حکم خدایی، شرعی و بر اساس روایات و سخنان امامان معصوم علیهم السلام است.

از جمله امام صادق علیه السلام می فرمایند: «اگر مردی از دنیا برود و روزه ماه رمضان به گردن او باشد، ولیّ او باید قضأ آن را به جا آورد... و اگر میّت دو ولی ّ داشته باشد به عهده پسر بزرگتر است.» (11)

فقها نیز از این احادیث و روایات اسلامی چنین حکمی را استنباط و استخراج کرده اند.

و اما از جهت حکم شرعی:

1- اگر پدری از دنیا برود، چه وصیت بكند یا نكند، اگر پسر بزرگ تر بداند كه پدرش نماز و روزه قضا دارد، بر او واجب است كه خودش انجام دهد و یا برای او اجیر بگیرد، گرچه پدر مالی نداشته باشد.

2- اگر پسر بزرگتر به وظیفه اش عمل نكند، بر دیگران وظیفه ای نیست.

3- اگر پدر مالی داشته باشد و ثلث آن را برای نمازها و روزه هایش وصیت كرده باشد، پسر بزرگ تر می تواند از ثلث استفاده كند و نماز و روزه پدرش را انجام دهد.

4- اگر پسر بزرگ تر انجام نداد، بقیه فرزندان می توانند طبق وصیت پدرشان عمل كنند.

5- اگر بقیه فرزندان خواستند نماز و روزه قضای پدرشان را انجام دهند، اشكالی ندارد و از پسر بزرگ تر ساقط می شود.(12)

جواب سوال 2:
درصورتی که شرایط اجیر شدن را داشته باشد(به لحاظ صحت قرائت برای نماز و...) اشکال ندارد.

پی نوشت ها:
1- نسأ، 103

2- الکافی ، محمد بن یعقوب کلینی ؛، ج 2، ص 18، دارالکتب الاسلامیة ، تهران.

3- الکافی ، همان ، ج 3، ص 268.

4-
محمد باقر مجلسي، بحارالانوار، ج 74، باب 2، حوادث 99.
5- در اين خصوص مراجعه شود به توضيح‌المسائل مراجع عظام تقليد، احكام نماز و روزة قضا.
6- محمد باقر مجلسي، بحارالانوار، ج 74، باب 2، حديث 96.
7- محمد باقر مجلسي، بحارالانوار، ج 74، باب 2، ح7.
8- همان.
9- همان، باب 2، ح 33.
10-
(وسائل الشیعه ، شیخ حر عاملی، ج 8، ص 279، مؤسسه آل البیت، قم
11- من لا یحضر الفقیه ، شیخ صدوق، ج 2، ص 153، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
12- توضیح المسائل مراجع، جلد اول، مسئله 1390؛ آیة الله فاضل لنكرانی، جامع المسائل، جلد دوم، سؤال 407 و 406.

موضوع قفل شده است