اقسام وحی نبوی
تبهای اولیه
اتصال و ارتباط غیبی میان پیامبران و خداوند كه «وحی» نامیده میشود، به سه صورت امكانپذیر است:
«وَ مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن یكَلِّمَهُ اللهُ إِلَّا وَحْیا أَوْ مِن وَرَآء حجَابٍ أَوْ یرْسِلَ رَسُولًا»(8) ؛ بشری را نرسد كه خدا با او سخن گوید، جز [از راه] وحی یا از فرا سوی حجابی، یا فرستادهای ارسال كند.
در این آیه كریمه اقسام سخن گفتن خداوند با بشر در سه صورت منحصر شده است.
1- وحی مستقیم:
گفتار الهی كه هیچ واسطهای میان خدا و پیامبر نباشد. در حدیثی از پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) دربارۀ چگونگی نزول وحی چنین آمده است كه حارث بن هشام از آن حضرت پرسید: وحی چگونه بر شما نازل میشود؟ فرمود:
«گاهی مانند صدای زنگ میآید و این شدیدترین حالت وحی بر من است كه مرا كوفته و خسته مینماید و در عین حال همه گفتهها را حفظ میكنم و گاه فرشتهای به صورت مردی متمثل شده آن چه میگوید حفظ میشوم.»
2- وحی غیرمستقیم:
گفتار الهی كه از پشت حجاب شنیده شود؛ مانند سخن گفتن خداوند با حضرت موسی به واسطۀ درخت.
3- وحی غیرمستقیم به واسطه نزول فرشته:
گفتار الهی كه ملكی آن را حل نموده و به بشر برساند.