جمع بندی حدیث پیامبر در مورد وضو
تبهای اولیه
سؤال:
منظور از «گروه» در حدیث «برای وضو یک مد (750 گرم) و برای غسل یک صاع (3کیلو) آب بس است پس از من گروهی میآیند که این مقدار را کافی نمیدانند. آنها بر خلاف سنت من هستند»، چه کسانی هستند؟
پاسخ:
از نظر روایات، برای وضو، یک مد آب (= حدود 750 گرم)، و برای غسل هم، یک صاع آب (= حدود سه لیتر) کفایت میکند؛ دو روایت به عنوان نمونه: «وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الْوُضُوءُ مُدٌّ وَ الْغُسْلُ صَاعٌ وَ سَيَأْتِي أَقْوَامٌ بَعْدِي يَسْتَقِلُّونَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ عَلَى خِلَافِ سُنَّتِي وَ الثَّابِتُ عَلَى سُنَّتِي مَعِي فِي حَظِيرَةِ الْقُدْسِ» (1)
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمود: وضو با یک مد آب (یعنی حدود 750 گرم) و غسل با یک صاع (یعنی حدود سه لیتر آب) انجام میگیرد و به زودی، افرادی خواهند آمد که این مقدار را کم خواهند دانست. اینان بر خلاف سنت و روش من عمل خواهند کرد. هر کس بر روش و سنت من عمل کند، در بهشت با من خواهد بود.
«عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْوُضُوءِ فَقَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) يَتَوَضَّأُ بِمُدٍّ مِنْ مَاءٍ وَ يَغْتَسِلُ بِصَاعٍ» (2)
وقتی ابی بصیر از امام صادق (علیه السلام) درباره وضو میپرسد، وی پاسخ داد: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با یک مد آب وضو میگرفت و با یک صاع هم غسل میکرد.
قسمت مورد اشاره شما از متن روایت («وَ سَیَأْتِی أَقْوَامٌ بَعْدِی یَسْتَقِلُّونَ ذَلِکَ» به زودی، افرادی خواهند آمد که این مقدار را کم خواهند دانست)، ممکن است اشاره به افراد وسواسی باشد که در مصرف آب اسراف و زیادهروی میکنند و با این مقدار آب، نمیتوانند وضو و غسل نمایند؛ به ویژه در زمان ما که به خاطر لولهکشی آب و سایر امکانات دیگر، وضو و غسل راحتتر انجام میگیرد. (3)
منابع:
1. صدوق، محمد، من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 34، ح 70.
2. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، ج 1، ص 482، ح 1279.
3. برای اطلاع از بقیه روایات این باب رجوع کنید به: وسائل الشيعه، ج 1، ص 481، بَابُ اسْتِحْبَابِ الْوُضُوءِ بِمُدٍّ مِنْ مَاءٍ وَ الْغُسْلِ بِصَاعٍ وَ عَدَمِ جَوَازِ اسْتِقْلَالِ ذَلِكَ.