سه گونگى گناه
تبهای اولیه
سه گونگى گناه
سه گونگى گناه
روايت شده كه روزى حضرت امير عليه السّلام بر فراز منبر مسجد كوفه پس از حمد و ثناى الهى فرمود: اى مردم! گناهان سه قسمند، سپس ساكت شد، شخصى پرسيد: يا على عليه السّلام فرمودى گناهان سه قسمند و ساكت شدى؟ فرمود:
آرى مىخواستم آن را توضيح دهم ولى چيزى به ذهنم رسيد، كه فاصله بين كلام شد، آرى گناه سه قسم است: گناهى كه آمرزيده مىگردد و گناهى كه آمرزيده نمىگردد، و گناهى كه هم صاحبش بيم دارد و هم اميد، عرض شد: برايمان آن را روشن كن؟
فرمود: آرى گناهى كه در دنيا كيفرش را بنده مىبيند و خداوند بردبارتر از اين است كه دو بار بنده را كيفر دهد.
و اما گناهى كه بخشيده نمىشود، ستم به بندگان خداست، كه خداوند سوگند ياد كرده كه آن را نيامرزد، اگر چه به آهستگى مشتى بر كسى زده باشند، و يا دستى به سر و صورت انسان يا حيوانى كشيده باشند، پس خدا در قيامت آن را قصاص مىكند تا مظلمهاى به گردن كسى نماند.
اما گناه سوم، گناهى است كه خداوند آن را بپوشاند و توبه را روزى وى سازد و همواره از گناه خود ترسان است و اميد رحمت دارد، پس ما هم براى او جاى اميدوارى مىبينيم.
از حضرت باقر عليه السّلام رسيده كه فرمود: هر گاه خداوند بخواهد بندهاى را گرامى نمايد و گناهانى بر گردن داشته باشد، او را بيمار مىگرداند، و اگر بيمارش نكند، مرگ را بر او سخت و رنجآور مىگرداند، تا گناهانش پاك شود، و اگر بخواهد بندهاى را خوار گرداند و او كارهاى نيكى كرده باشد، بدنش را سالم نگاه مىدارد و اگر چنين نكند، روزى او را بسيار مىگرداند، و اگر چنين نكند، مرگ را بر او آسان مىكند، تا پاداش كار نيكش به اين صورت داده شود (و عملش ضايع نگردد).
حضرت صادق عليه السّلام فرمود: اگر بندهاى گناهش بسيار گردد و عمل خيرى نداشته باشد، تا كفاره گناهش گردد، او را به اندوهى مبتلا مىسازد، تا كفاره گناهش گردد.
از پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلم روايت شده كه فرمود: خداوند سوگند ياد كرده كه: هر گاه بندهاى را از دنيا برد و بخواهد او را بيامرزد، و گناهانش را بريزد، يا بيمارش مىكند و يا روزيش را كم مىنمايد و يا او را به ترسى مبتلا مىسازد، و اگر گناهى باقى بماند، مرگ را بر او سخت مىگرداند، تا گناهانش پاك گردد و با پاكى او را به بهشت داخل نمايد.
و اگر بخواهد بندهاى را به دوزخ برد و عذاب نمايد، يا روزى را بر او بسيار مىكند و يا سلامتى به او مىبخشد و يا زندگيش را ايمن مىگرداند، و اگر ثوابى برايش باقى ماند، مرگ را بر وى آسان مىكند، تا بدون ثواب او را وارد آتش نمايد. و فرمود: هر گاه خداوند، بخواهد، بندهاى را (به سبب بديهاى بسيارى) آزار دهد، گناهانش را محفوظ مىدارد،تا با آن به صحنه قيامت درآيد و اگر خيرى براى بنده بخواهد، گناهانش را در دنيا با كيفر دادن او، پاك مىكند، (تا بدون گناه به بهشت رود). پيامبر فرمود: همواره مؤمن به غم و اندوه گرفتار مىگردد، تا گناهانش پاك شود.
منبع حدیث سه گونگی گناه از ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج1، ص: 473