مفهوم و فلسفه صلوات

در کتاب ( اختصاص ) ( 1 ) ، از امام محمد باقر علیه السّلام روایت کرده است که جابر انصاری گفت که : به رسول خدا صلّی الله علیه و آله – عرض کردم که چه می گویی ، در شأن علی بن ابیطالب ( صلوات الله و سلامه علیه ؟ )
فرمود : که او نفس من است .
عرض کردم که چه می گویی در شأن حسن و حسین علیهالسلام ؟

فرمود که : آن دو ، روح منند و فاطمه مادر ایشان ، دختر من است . هر که او را دلگیر گرداند ، مرا دلگیر کرده است و هر که او را شاد گرداند ، مرا شاد گردانیده است به درستی که من در جنگم ، با هر که با ایشان در جنگ است . و صلحم ، با هر که با ایشان است .
ای جابر ! هرگاه خواهی دعا کنی و مستجاب گردد ، خدا را بخوان به اسمائ ایشان ، زیرا که هیچ اسمی در نزد خدا ، محبوبتر از اسماء ایشان نیست . 2


پی نوشت :

1 – شرح و فضایل صلوات ص 141 احمد بن محمد الحسینی الاردکانی .
2 – بحار الانوار ج 94 ص 21 روایت 16 به نقل از اختصاص ص 223 .

1 – آن که دشمنان او را ابتر خواندند ایزد تعالی ابتریّت را بر دشمنان او انداخت که نسل ایشان منقطع شد و اگر باشد کسی ایشان را نشناسد و نام نبرد و ذکر نکند بر خلاف نسل پیغمبر ( ص ) که روز به روز زیاده شود و هرگز ذکر پیغمبر ( ص ) بی ایشان نکنند .
( ابتریّت در نسل )
( طبق آمارهای رسمی و غیر رسمی بین 20 تا 100 میلیون سید در حال حاضر وجود دارند که ذراری پیغمبر محسوب می شوند . )

2 – آن که ادیان انبیاء و ملل رسل ما تقدم چون در معرض سنخ و زوال و تبدّل و انتقال بودند امضای احکام آن علی الدوام بر وارث و غیر وملازم نبود به خلاف دین محمد ( ص ) چون تا دامن قیامت به تغیّر دول و تقلّب دوران تغیّیر در آن صورت نبندد و بر متابعان او لازم است که اخذ احکام آن از فرزندان او کنند لاجرم در صلوات ذکر ایشان به ذکر او مقرون شد تا امت را معلوم شود که حافظان شرع محمّد ( ص ) ایشانند و متابعت و حرمت ایشان را از جمله فرائض دانند .
( ابتریّت در شریعت )

و در حقیقت صلوات یاد آوری بقای نسل و بقای شریعت حضرت ختمی مرتبت و اهل بیت طاهرینش می باشد که نوعی دماغ سوختگی دادن به دشمنان و به رخ کشیدن آن است به ایشان .

پی نوشت :

شرح دعای صباح شهید آیة الله قاضی نور الله شوشتری ص 53 ص 54 ( م 1019 ق )

از آقا امام موسی بن جعفر علیه السّلام منقول استکه :
یهودی به خدمت امیرالمؤمنین علیه السّلام آمد ، و از فضل خاتم الانبیاء صلّی الله علیه و آله برسائر انبیاء علیهم السلام سؤال نمود و گفت : که حق تعالی ملائکه را به سجده ی آدم علیه السلام امر کرده آن حضرت فرمود که افضل از آن را به محمد ( صلّی الله علیه و آله ) کرامت نموده ، زیرا که خود بر او صلوات فرستند ، و عبادت عبّاد را تا روز قیامت ، در صلوات بر آن حضرت قرار داد ، و فرمود که : ( انّ الله و ملائکته یصّلون علی النّبیّ یا ایّها الّذین آمنوا صلّوا علیه و سلّمو تسیلماَ ) و هر که در حال حیات یا بعد از وفات آن حضرت ، بر او صلوات فرستند ، حق تعالی بر هر صلواتی ده صلوات بر آن کس می فرستد و ده حسنه بر او عطا می فرماید . و هر که بعد از وفات آن جناب ، بر او صلوات فرستد ، آن حضرت بر او معطّلع می شود . و بر آن کس صلوات و سلام می فرستد ، مثل صلواتی که فرستاده است . و حق ّسبحانه و تعالی ، دعائی امّت او را ، در هر چه از پروردگار سؤال نمائید ، موقوف می دارد ، و به اجابت نمی رساند ، تا آن که بر آن حضرت صلوات فرستند . و این بزرگتر و عظیم تر است از آن چه به آدم علیه السّلام عطا فرمود .
(بحار الانوار ج 94 ص 69 روایت 59 به نقل از ارشاد و القلوب ص 219 )

اما بر مطلع بر اسرار ، و متدرب در اخبار ائمه اطهار علیهم السّلام ، ظاهر خواهد بود که سجود ملائکه هر آدم را ، به واسطه ی نوری بود ازآن سرور و ائمه اثنی عشر علیهم السلام ، که حضرت آدم علیه السلام مستودع و مقر آن گردید ، و به طفیل آن ، به مرتبه مسجودیت ملائکه رسید . و آن چه امیر المؤمنین علیه السلام ، در الزام آن یهودی فرمود ، از بابت ( مجادله به احسن ) است ، که حق تعالی در آیه ی کریمه ی ( و جادلهم بالّتی هی احسن ) ، ( نحل آیه 125 ) . پیغمبر را صلی الله علیه و آله به آن امر فرموده است . 1

1 - شرح و فضایل صلوات مرحوم احمد بن محمد الحسینی اردکانی ص 47 ص 48