امامت برتر از نبوت،چرا؟
تب‌های اولیه
قرآن چنین می فرماید[="]: (وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِمامًا قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمین[/]،
(به خاطر آورید) هنگامی که خداوند، ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود. و او به خوبی از عهده این آزمایشها برآمد.
خداوند به او فرمود: (من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم!) ابراهیم عرض کرد: (از دودمان من (نیز امامانی قرار بده!))
خداوند فرمود: (پیمان من، به ستمکاران نمیرسد! (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند، شایسته این مقامند)(1)
از آیه مذکور چند مطلب استفاده می شود:
- در احراز مقام امامت استعداد ذاتی و صفا و نورانیت باطنی لازم است، و هر کسی نمی تواند بدان مقام شامخ مفتخر گردد
و به همین جهت حضرت ابراهیم وقتی با چشم باطن ملکوت آسمان و زمین را مشاهده نمود و به مرتبه یقین رسید(2)
و به واسطة ابتلاء به آتش نمرود و داستان ذبح اسماعیل و ....مورد آزمایش و امتحان قرار گرفتو قابلیت او به اثبات رسید از جانب خدا به او وحی شد که تو را به مقام امامت ارتقاء می دهیم.
- از آیه استفاده می شود که امامت حضرت ابراهیم غیر از مقام نبوت او و عالیتر از آن بوده است. زیرا این خطاب و ارتقاء او به مقام امامت در اوآخر عمر حضرت ابراهیم واقع شده
و در آن هنگام بدون شک آن حضرت مقام نبوت را داشته است، و با این که پیامبر بود مورد امتحان های سخت قرار گرفت
و آنگاه به وی مسؤولیت مقام امامت داده شد، پس معلوم می شود امامت او عالی تر از مقام نبوتش بوده است.
- از این می فهمیم گاهی نبوت و امامت در یک نفر جمع می شود چنان چه در ابراهیم(ع) جمع شد.
-از آیه استفاده می شود یکی از شرائط امامت این است که از گناه و معصیت معصوم و در امان باشد
زیرا آیه دلالت دارد بر این که هر کس به ستم آلوده باشد لیاقت مقام امامت را ندارد و بدون شک هر کس مرتکب گناه شود به نفس خویش ظلم کرده و ستمگر شمرده می شود.
- امامت یک عهد و پیمان الهی است که با جعل و انتخاب و نصب از طرف خدا اثبات می شود و در اختیار مردم نیست.
شایان ذکر است که (امامت در شیعه مسأله ای است تالی تلو نبوت و بلکه از بعضی درجات نبوت بالاتر است. خیلی از انبیاء اصلاً امام نبوده اند. انبیای الوالعزم در آخر کار به امامت رسیده اند)(3)
پی نوشت:
- سوره بقره، آیه 124.
2-وَ کَذَلِک نُرِی إِبْرَهِیمَ مَلَکُوت السمَوَتِ وَ الأَرْضِ وَ لِیَکُونَ مِنَ الْمُوقِنِینَ، سوره انعام، آیه 75.
3-مجموعه آثار شهید مطهری، جلد 4، صفحه 918.