تفاوت روزه در ادیان مختلف

يكى از دستورات خداوند به انسان ها، روزه دارى است تا در سايه آن، انسان بتواند از هرگونه فساد و بيمارى مصون بماند و با رهانيدن خود از دام هاى شيطان، خود را در مسير انبيا و ائمه(ع) قرار دهد.

قرآن اين دستور را اين گونه بيان مى فرمايد: (هان اى كسانى كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما واجب شد و اين دستور نه تنها درباره شما بلكه يك سنت الهى است كه به پيامبران گذشته و پيروان آنان نيز ابلاغ شده; پس روزه بگيريد. اميد است بدين سبب متقى گرديد.)(1)

در حقيقت، روزه، كلاس كسب تقوا و تمرينى براى متقى شدن است. كدامين نتيجه و ثمره بهتر از اين كه انسان با روزه دارى، سعادت دنيا و آخرتش را تضمين كند.

در يك حديث قدسى، پيامبر اكرم(ص) از درگاه خداوند سؤال مى كند: اولين عبادت كدام است؟ خداوند پاسخ مى دهد: روزه. آن گاه رسول اكرم(ص) مى پرسد: پروردگارا، نتيجه و ثمره روزه گرفتن چيست؟ خداوند در پاسخ مى فرمايد: نتيجه روزه، رسيدن به آگاهى قلبى و حكمت است و نتيجه حكمت، شناخت خداوند است و نتيجه معرفت و شناخت پروردگار، رسيدن به يقين كامل است; پس هرگاه بنده خدا به يقين رسيد، همه وجود و زندگى اش به خدا وابسته مى شود و زندگى اش اگر به سختى و يا به آسانى بگذرد، در او تغييرى ايجاد نمى شود. وقتى كه اين بنده عاشق خدا در حال مرگ باشد فرشتگان بر بالين او مى ايستند و از آب كوثر و شراب هاى بهشتى او را سيراب مى كنند تا سختى مرگش برطرف شود. سپس به او مژده اى بزرگ مى دهند و مى گويند: خوشا به حالت چه جايگاه نيكو و مقام عظيمى دارى! اينك به يك چشم بر هم زدن به دربار الهى پرواز مى كند و به مقام لقاءالله رسيده و بين او و خداوند بلند مرتبه هيچ پرده و حجابى باقى نمى ماند.(2)

روزه گرفتن در میان ادیان الهی، تاریخی بس طولانی دارد و از جمله عبادات دیرینی است كه پیدایش آن را میتوان با رانده شدن حضرت آدم و حوا از بهشت مقارن دانست.

بعضی مفسران میگویند كه خداوند روزه روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه را بر آدم واجب كرد، علت آن بود هنگامی كه آدم به زمین آمد از گرمی و تابش آفتاب سوخت و سیاه شد ولی پس از روزه بدنش سفید شد و به این جهت آن سه روز را ایام البیض خواندند.

حتي در روایات اسلامی آمده كه كتابهای بزرگ آسمانی همچون تورات، انجیل، زبور، صحف و قرآن در رمضان نازل شده اند. امام صادق علیه السلام میفرماید: تورات در ششم ماه رمضان، انجیل در دوازدهم ماه رمضان، زبور داود در هجدهم ماه رمضان و قرآن در شب قدر نازل شده است.(3)

موفق باشيد ...:Gol:

پاورقي_________________________________
1) بقره، آيه 183.
2) نهج الخطابه، ص316.
3) اقتباس از پايگاه هاي تبيان و شهيد آويني با تغيير و تصرف.

مسأله ي روزه در اديان مختلف، كميت و كيفيت متفاوتي دارد، اين تفاوت، از جهت تعداد روزها و چگونگی روزه هاست.

هرچند در ادیان مختلف جزئیات و كیفیت روزه تفاوت دارد اما اصل حكم روزه ثابت است و هدف آن بطور كلی تهذیب نفس، ایجاد طهارت، پاكی معنوی و رفع رنج و بلاست.

انشاء الله، براي پرهيز از اطناب، در چند مرحله، كم و كيف روزه در اديان و مذاهب را بررسي مي كنيم:

روزه در يهود:

روزه داشتن قوم يهود به پرهيز از غذا و آب محدود نمي باشد و با لوازم و شعائر ديگر تؤام بوده كه به آنها اشاره مي شود:

الف: با قرباني.
ب: با دعا، ‌اعتراف به گناه و توبه.
ج: با پلاس پوشيدن و خاك يا خاكستر بر سر نهادن.
د: با قرائت تورات.

امّا ايام روزه داري در دين يهود، بر اساس يك طبقه بندي به سه طبقة اصلي تقسيم مي شود:

1. روزه هاي حكم شده در كتاب مقدس:
الف: روزة يوم كيپور يا روزة كفاره، كه مطابق تفسير علماي يهود، آيه29 تا 31 باب 16 سفر لاويان اشاره به آن دارد.
ت: روزة روز نهم از ماه(آو)(AV)، به مناسبت ياد كرد مصيبت ويراني بيت المقدّس.
ج: روزة روز هفدهم ماه (تموز)، به مناسبت رخنة دشمنان يهود به شهر اورشليم.
د: روزة روز دهم ماه (طوت)، در يادبود محاصرة شهر اورشليم توسط پادشاه بابل.
ه: روزة روز سوّم ماه (تبشري)، موسوم به روزة جه ليا.
و: روزه روز سيزدهم از ماه آذار، موسوم به روزه استر.(1)

2. روزه هاي تعيين شده توسط ربي ها: ربي ها و علماي يهود روزه هايي را، بويژه براي تقويت روح معنوي مردم مشخص كرده اند.
الف: دوره ده روزة توبه و تأديب نفس، از روز اوّل ماه (تبشري) تا دهم (تبشري).
ت: اوّلين دوشنبه پس از عيد فصح و سكوت.
ج: روزه در طول سه هفته سوگواري، از 17 ماه تموز تا نهم ماه (آو).
د: روزة آخر هر ماه موسوم به يوم كيپور كوچك.
ه: روزة نخست زادة پسر، اين روزه نمادي از تقديس نخست زادة يهودي.
و: روزه گرفتن به منظور يا دكرد وقايع تاريخي كه در طول تاريخ يهود اتّفاق افتاده است.

3. روزه هايي كه شخصي است. اين روزه ها وقت مشخصي ندارد و با توجّه به رخداد پيش آمده براي افراد از سوي آنها روزه گرفته مي شود. مانند:
الف: سالگرد فوت والدين يا معلم.
ب: روزة عروس و داماد در روز ازدواج تا هنگام مراسم.
ج: اگر صفحه اي از اسفار خمسه در حضور كساني به زمين افتد، افراد حاضر يك روز روزه مي گيرند.
د: در روزة ميثنائي، اعضاي دادگاه ها، روزي كه حكم مرگ كسي را صادر مي كردند روزه مي گرفتند.(2)

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. نيايش روزانة يهود، سيدور، يشارم، ترجمه: دكتر يونس حمامي.
2. احكام و مقدّرات حضرت موسي ـ عليه السلام- لوي، حبيب.
3. اصل و نسب دينهاي ايران باستان، عبدالعظيم، رضايي.

ادامه دارد ...:Gol:

پاورقي__________________________________________
1) مبلغي آبادي، عبدالله، تاريخ اديان و مذاهب جهان تا قرن 20، سينا، قم،1373 شمسي. جلد 2، صفحه 638 -618، ره توشةْ راهيان نور، سازمان تبليغات اسلامي قم، سال 1376 شمسي، صفحه 206 و 209. بنقل از پايگاه انديشه قم.
2) همان، صفحه 207، 209 و كتاب تاريخ اديان و مذاهب جهان، صفحه 637 ـ 619 و شرعيّات يهود صفحه 24.

طبق وعده اي كه داديم، در اين پست به كم و كيف روزه و روزه داري در آيين مسيحيت مي پردازيم و در فرصت هاي ديگر، انشاءالله به ابعاد ديگر روزه در مسيحيت اشاره خواهيم كرد:

روزه داري در مسيحيت

در کتاب مقدس مسیحیان، بارها به روزه و روزه داری اشاره شده:

• - به عنوان نمونه موسی (ع) چهل روز روزه گرفت (سفر تثنیه 9 :21-7)
• - و یا داود (ع) برای شفای پسرش روزه گرفت (2 سموئیل 12 :25-15).
• - و یا یهوشافاط برای پیروزی بر دشمن در تمامی یهودا اعلام روزه داری کرد (2 تواریخ 20 :3).
• - و یا مردم نینوا برای جلو گیری از عذاب سه روز روزه گرفتند (یونس 3 :7).
• - و یهودیان ایرانی به شکرانه پیروزی بر هامان و کشته شدن هامان روزه گرفتند (استر 4).
• - و عیسی مسیح (ع) بعد از نزول روح القدس بر وی در سی سالگی 40 روز روزه گرفت (متی 4 :2 ، لوقا 4 :2).
• - و یا در انجیل لوقا داستان زنی به نام حنا را نقل می کند 84 سال در معبد شبانه روز به عبادت و روزه داری مشغول بوده است.(لوقا 2: 37)

در تأييد و توضيح بيشتر سخن شما، لازم بذكر است:

خداوند به حضرت مریم (س) امر کرد در برابر تهمتهای مردم در ارتباط با تولد حضرت عیسی(ع) با اشاره بگوید: «... إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّاً»[1] «... من براى خداوند رحمان روزه‏ اى نذر كرده‏ ام، بنابراين امروز با هيچ انسانى هيچ سخن نمى‏ گويم!»

در اینجا صوم اشاره به معنای لغوی یعنی ترک کلام و روزه‌ی سکوت است[2] که در ادیان پیشین مرسوم بود؛ چنانچه سیاق آیات گویای این است که این سکوت به عنوان عذر بین مردم پذیرفته بود.[3]

اما روزه سكوت در اسلام جائز نيست. [4] بلكه روزه، در دین مبین اسلام این است که شخص مکلف از طلوع فجر صبح تا اول شب با نیت روزه از طعام، لذت شهوانی و مواردی از این قبیل كه در كتب فقه بیان شده است، اجتناب کند.[5]

روزه در مسیحیت جامع احکام مذهبی نیست به همین دلیل روزه مسیحی در زمان و تحت قوانین خاصی نیست، آنها آزادند در هر زمان و با هدایت روح خدا بطور فردی و جمعی برای یک یا چند روز و حتی برای چند ساعت روزه بگیرند. [6]

از اينرو حتي امروزه اگر كسي بخواهد روزه سكوت بگيرد در آيين مسيحيت مجاز است زيرا چنانكه گفتيم: روزه در مسيحيت تابع قوانين خاصي نيست.

برخی میگویند که روزه و دعا وسایلی برای مقابله با وسواس های شیطانی است و روزه حقیقی آن است که هیچ بدی مرتکب نشوی و با قلبی خالص خود را وقف خدمت به خداوند کنی.

اما مسیحیان معتقدند که روزه، امري ظاهری نیست بلکه باطنی و معنوی است و هدف اصلی آن این است که با فروتنی به خدا تقرب جویند و هدایت های او را بطلبند.

روزه مسیحی به منظور صواب و ریاضت و یا به دست آوردن دل خدا و نجات از گناه به جا آورده نمیشود زیرا آنان معتقدند با ریخته شدن خون مسیح بر صلیب و مرگ و دفن و قیام او از مردگان نجات از گناه و طریق راه یافتن انسان به حضور خدا و سعادت ابدي مهیا گردیده است.

همچنین روزه باید از ریاکاری و هرگونه ظاهرسازی و خودنمایی به دور باشد. چرا که عیسی در (انجیل متی فصل6، آیات 18-16 ) بدان اشاره کرده و میفرماید: «وقتی روزه میگیرید مانند ریاکاران خودتان را افسرده نشان ندهید. آنان قیافه های خود را تغییر میدهند تا روزه دار بودن خود را به رخ بکشند. اما تو وقتی روزه میگیری سرت را روغن بزن و صورت خود را بشوی تا مردم از روزه تو باخبر نشوند بلکه فقط پدر تو که در نهان است آن را بداند».[7]

موفق باشيد ...:Gol:

پاورقي_____________________________________________
[1]. مریم/26.
[2]. کتاب العین‏، ج7، ص172 و المفردات فی غریب­القرآن‏، ص500.
[3]. طباطبایى(علامه)، سیدمحمدحسین؛ المیزان فى تفسیرالقرآن، قم‏، جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم، ‏1417ق،‏ چاپ پنجم، ج14، ص44.
[4]. ر.ك به پايگاه زير: http://www.hawzah.net/FA/questionview.html?QuestionID=11415
[5]. قاموس قرآن، ج4، ص165 و المفردات فی غریب­القرآن‏، ص500، برگرفته از پايگاه پژوهشكده باقرالعلوم، با كمي تغيير و تصرف.
[6]. اقتباس از پايگاه تبيان، مقاله "روزه و روزه داری در دین مسیحیت"، با اندكي تغيير و اضافات.
[7]. همان منبع.